GRABÓW

(1391 Grabów) 15 km na NE od Ostrzeszowa.

1. 1396 castrum terrae Ostrz. (DH 3, 516-517 o dacie Ros. 84); 1416 de villa oppidum in terra et distr. Siradiensi (Pol. 2, 359); 1526 castrum et oppidum terrae Kal. (MS 4, 14431); 1563 pow. ostrz. (ŹD 310); 1564 do starostwa grabowskiego należało m. Grabów z folw., m. Mikstat i wsie: Kraszewice, Czajków, Komorów i Kotłów z folw. (MKL 204-209); 1633 par. G. (VO 18).

2. 1564 mieszczanie utrzymywali 2 mosty na drogach z Kalisza do Bolesławca oraz z Sieradza do Wrocławia (BR 85, 91a).

3. 1528 – 2 ł. sołtysów z przedmieścia (MK 43, 258); 1531 pleban miał 3 kmieci na przedmieściu (MS 4, 5855); 1563 – 42 rzem. płaciło po 4 gr, szos 16 fl. (ŹD 310); 1564 przedmieszczanie dawali po 42 gr z 12 1/2 ł., 1 sołtys z łanu 18 gr, 3 sołtysów po 9 gr, piąty sołtys na posłudze; 1/2 ł. młynarza. Folwark dawał m.in. 24 kamienie wełny (MKL 204-205); 1633 – 2 ł. pleb. w 3 pola, w polu ku Kaliszkowicom w 6 miejscach, w polu ku Książenicom w 4 miejscach, w polu ku Kaliszowi w 4 miejscach (VO 18-19).

4. 1414 do Marc. Zaremby z Kalinowej (Nies. 10, 83); 1417 ten miał zapisać G. szpitalowi bożogrobców w Sieradzu, ale jego s. Jan. unieważnił jakoby tę darowiznę, zobowiązując się za to płacić im 180 fl. rocznie (Nies. 10, 84); 1448 młyn Drożdżyny (zob). przysądzono Wawrz. Zarembie z G. (PW 3-5, 118); 1460 Jan z Kalinowej darował królowi sumy, które miał na G. dom Zarembów czyli że dobra te były w zastawie (Nies. 10, 85, 84); 1492 po rozpatrzeniu sporu pomiędzy Dobrochną wd. po Janie z Kalinowej i ich s. Janem król potwierdził jej zapis 1000 grz. m.in. na dobrach G. (MS 2, 63); 1526 Krzysztof Zaremba z Kalinowej wziął zamek i m. G. w dzierżawę za 100 grz. rocznie (MS 4, 14431).

5. 1416 król nadal wsi G. miej. pr. magd., targi w soboty, a jarmarki na ś. Franciszka (Pol 2, 359); Wawrz. Zaremba, wójt w G., sprzedał tut. wójtostwo mieszcz. Andrzejowi za 29 grz. Do wójtostwa należały: 1 ł. oraz po 2 kramy piekarskie, szewskie i rzeźnicze. Na wojnę wójt miał ruszać na koniu wartości 2 grz. i ze sługą (AGd 1055); 1528 król wydał nowy przywilej na sołectwo na przedmieściu G. Sołtysi mieli płacić po 3 wiard. i służyć konno do 4 mil (MK 43, 258-259); 1528 król dodał drugi jarmark na ś. Jakuba (MS 4, 15425); 1546 król dodał trzeci jarmark na ś. Pawła ap. (MS 4, 7610).

6. 1391 król zajął w Wieluńskiem m.in. G. (DH 3, 517, o dacie Ros. 84); 1431 pleban Stanisław (GO 1, 46); 1447 rozbójnicy ze Śląska i Węgier niszczyli okolice Osin i G. (DH 5, 40): 1494 Jan Zaremba z Kalinowej, dzierż, grabowski, potwierdził sprzedaż młyna Rudnisko na Prośnie pod G. (MS 4, 18501); 1498 Cherubin z Kaliszkowic sprzedał czynsz 10 grz. altaryście kościoła w G. (GO 3, 3); 1514 wsp. Jan ufundował szpital, a zapewne i kościół ś. Ducha w G. (Nies. 10, 85); 1564 cło zamkowe od wozu w 1 konia – 1 gr, więcej koni – 2 gr 4 den., od 10 wołów 2 gr, od drobnego bydła po 3 den. Browar, 3 jarmarki na ś. ś. Pawła, Franciszka i Jakuba. Młyny: Czyżowski i Smolny (MKL 204-205); 1633 kościół par. św. Ducha, patr. król, dek. ostrz. (VO 18); 1670 do parafii miasto i 1 wieś (VB 753-755).

7. 1494-1572, AGd 777, 987, 1102, 1394; MS 2, 2323; 3, 1795; 4, 15427, 15431, 15432, 16289, 16852, 18426, 18502, 20362, 22373; 5, 2569; MK 89, 312; 105, 140; 110, 373.

S. Karwowski, Grabów w dawnej ziemi wieluńskiej. Poznań 1890.

8. Grodzisko i ceramika (Kow. 34; Hens. 2, 131-133).