(1378 Banczal, Banczaly Baczyel, Baczol, Baczyala, Bączal, Inferior Banczal domini abbatis, Baczal, Baczale, Baczalyą, Baczal Inferior, Banczal Abbatis), dziś Opacie 5,5 km na NW od Jasła.

1. 1536 pow. biec. (RP); 1470-80 n. par. Bączal Dolny (DLb. 3 s. 206).

2. 1378 rz. Trzcinica → p. 3; 1470-80 B. graniczy z Dąbrówką, Bryłami, Trzcinicą i Bączalem Górnym (DLb. 3 s. 206).

3. Własn. szlach., następnie kl. Bened. w → Tyńcu. 1378 opat tyn. Wojciech oddaje Dobkowi dz. B. wieś Lisowiec Mały w zamian za 1/2 B., położoną przy wsi kl. tyn. [Damb]rowa¹Dok. ten został wydany w Tyn. wg kopii A. Batowskiego, który w uszkodzonym or. wyczytał „rowa”. Wydawca Tyn nie odszukał w pobliżu B. wsi, której nazwa kończy się na „rowa” i byłaby własn. kl. tyn., dlatego do tekstu wprowadził emendację [Wrobl]owa, czyli Wróblowa. Poprawka ta jest jednak błędna, gdyż z B. sąsiaduje od N wieś kl. tyn. Dąbrówka, którą w źródłach nazywano Dambrowa [dziś Dąbrówka] z siedliskami i wszystkimi budynkami od siedlisk aż do brzegów rz. Trzcinicy, która ma we wsi B. swoje koryto, z młynem i stawami (Tyn. 103); 1456 Kazimierz Jag. potwierdza kl. tyn. wszystkie przyw. swoich poprzedników i posiadanie imiennie wymienionych dóbr, m. in. B. (Tyn. 219); 1470-80 własn. kl. tyn. W B. nie ma folwarku, młyna i zagród, Łany kmiece, karczma z rolami. Kmiecie płacą po 3 wiard. i 6 gr czynszu, dają po 15 jaj, po 3 koguty i sery, płacą oprawę, obiedne i stację, odrabiają jutrzyny (DLb. 3 s. 206); 1529 kl. tyn. pobiera w B. czynsz wart. 14 i 1/2 gr (LR s. 246); 1536 B. A., pobór z 1 i 1/4 ł. (RP); 1564 własn. kl. tyn., sep owsiany z 1/2 ł. do zamku nowokorczyńskiego, a żytni do biec. (LS s. 54).

4. 1406 Mikołaj sołtys z B. ongiś ławnik sądu leńskiego w Kołaczycach (KSN 1786); 1415 Dobko sołtys B., ławnik sądu leńskiego goleskiego (SP 9, 130); 1420-5 Mik. Bączalko dz. sołectwa w B., ławnik sądu leńskiego goleskiego (SP 9, 217, 369); tenże zapisuje ż. Ofce 20 grz. wiana i posagu na 1/2 sołectwa w B. (SP 9, 369); 1450 br. Stanisław, Wojciech, Wawrzyniec i Maciej ss. Piotra niegdyś sołtysa z Lipnicy zeznają, że zrezygnują wieczyście z sołectwa w B. na rzecz szl. Jana Bączalskiego, jeśli ten wypłaci im 8 grz. (GB 3 s. 444); ciż zw. Dzięciołkowice, niegdyś sołtysi w B., zeznają, że Jan Bączalski wypłacił im wszystko za odziedziczone po ich ojcu sołectwo w B. (GB 3 s. 445); 1455-6 sołtys Jan, ławnik sądu leńskiego goleskiego (SP 9, 528, 530); 1457-65 szl. Tomasz Czanglo sołtys w B., ławnik sądu leńskiego goleskiego (SP 9, 544-6, 551-2, 578-9, 584, 586, 706; ZB 1 s. 180, 211, 233, 262, 264); 1457 ur. Katarzyna dz. B. rezygnuje na rzecz męża Jakuba z pieniędzy za sołectwo bączalskie. Jakub odbiera 34 grz. od Tomka Kupca (Cupyecz; SP 9, 539, 543); Jakub Bączalka z Jakubem Chrząstowskim o sołectwo w B. (SP 9, 556); 1459 Małgorzata c. Ścibora z Wrocanki, ż. Tomasza Czanglo z B. (ZB 1 s. 180); 1465 szl. Jan br. Tomasza (ZB 1 s. 264); 1467 Jan Radwan z Kunowej oddaje Mik. Myśliborowicowi dz. Kunowej, sołectwo „in Inferiori B. domini abbatis” za cz. w Kunowej (SP 9, 623); 1470-80 sołectwo z 2 ł., sołtys płaci 8 gr obiednego, pobiera co 6 den. czynszu (DLb. 3 s. 206); 1471-86 szl. Mikołaj sołtys w B. i Niepli (SP 9, 830-1, 835, 884, 898, 931, 936, 539, 951); 1478 zapisuje 40 grz. posagu ż. Katarzynie na sołectwie w B. (SP 9, 884); 1487-95 Maciej sołtys w B., ławnik sądu leńskiego goleskiego (SP 9, 973, 1027, 1180); 1509 Jan Myślibor z siostrami Zofią Ozankową, Dorotą i Katarzyną, siostrzenicami Zoriną i Barbarą oraz Stanisławem jako mężem Jadwigi, sprzedają za 30 grz. szl. Janowi Minorad ze Sławęcina sołectwo ,,existentem sub domino venerabili Abbate Thynyczyensi in B.” Siostry i siostrzenice rezygnują kolejno ze swych cz. sołectwa na rzecz Jana Minorada (SP 9, 1388-91, 1393); 1510 Agnieszka ż. Mikołaja Madeja, dostaje 10 grz. od Jana Minorad za cz. sołectwa po matce w B. (SP 9, 1415-6); 1519 prac. Piotr s. Anny de Inferiori B. dostaje 58 grz. od Jana Mylorad ze Sławęcina jako cz. po matce z sołectwa zw. Bączal „tenute reverendi domini abbatis Thynyczyensis” (SP 9, 1494); 1532 szl. Walenty Myślibór dz. de Inferiori B., „tenute reverendissimi domini abbatis Tiniciensis”, zeznaje, że Jan Milorad zaspokoił go z cz. po ojcu i matce na sołectwie w B. (SP 9, 1648); szl. Jan Milorad dziedz. sołtys w B. daje Janowi Gamratowi z Sowoklęsk [dziś Samoklęski] 1/2 „sculteciae agris predialibus”, należących do wójtostwa, czyli sołectwa w B. (SP 9, 1654)²Dziś na terenie Opacia znajduje się las zw. Gamrat (UN 58 s. 206); Jan Milorad sprzedaje za 100 grz. temuż Janowi pozostałą cz. sołectwa w B. (SP 9, 1655).

5. 1470-80 dzies. z sołectwa wart. 1 wiard. kościołowi w Bączalu Dolnym, z reszty wsi klasztorowi tyn. (DLb. 3 s. 206); 1529 dzies. pien. wart. 10 gr klasztorowi tyn., meszne z 5 ról opata tyn. [z folwarku] plebanowi w Bączalu Dolnym (LR s. 220, 246).