(1410 Macziczina – ZK 193 s. 29; 1433 Macziczin – GK 4 s. 989; 1489 Maczyna -ZK 154 s. 442; RP k. 138v; 1490 Mączyna – RP k. 152v; 1493 Maczyeczyn – ZK 202 s. 423; 1499 Mącziczina – GK 27 s. 940; 1529 Maczyzna – LR s. 4) 5 km na SW od Koszyc.

1. 1479, 1508 pow. prósz. (GK 20 s. 1089; ZK 154 s. 443); 1470-80, 1491, 1598 par. Książnice Wielkie (DLb. 2 s. 169; BJ rps 1815; WR k. 271r).

2. 1567 granica między M. i Morskiem poczyna się przy ścianie wsi Książnice [Wielkie] kl. tyn. k. drogi publicznej krakowskiej do m. Koszyce. Tu usypano 2 kopce narożne: 1) od strony Morska, 2) od strony M. Od tych kopców granica biegnie ujazdem na S przez pole do drogi z Jaksic do Morska. Tam usypano kopiec, od którego granica idzie dalej ujazdem nad łąką należącą do M. do zarośli i dalej do rz. Wisły, gdzie nad jej brzegiem usypano ostatni kopiec. W tym miejscu zamykają się granice między Morskiem a M. (ZK 407 s. 200-3).

3. Własn. Barczkowskich h. Kopaszyna w kluczu barczkowskim, od 1493 Pieniążków z Witowie h. Jelita, od 1509 Kamienieckich h. Pilawa, a następnie Czuryłów h. Radwan.

-a. Sprawy własnościowe. 1410 Jaszek i Przecław z → Barczkowa dzielą dobra. Jaszkowi przypada Barczków, Wroczków, M. i Jurków (ZK 193 s. 29); 1433 w wyniku ugody między Janem Barczkowskim tenut. wojn. a mieszczanami z Tarnowa ustalono, że Barczkowski zapłaci [Elżbiecie] wojewodzinie [krak., wd. po Janie z Tarnowa] wszystkie zasądzone i zapisane w księgach tarnowskich kary, pod rygorem wwiązania w 30 grz. do Barczkowa, Wroczkowa lub M. (GK 4 s. 988-9); 1440 → Barczków p. 3; 1445 br. Jan młodszy i Jakub z Barczkowa dzielą dobra. Jan bierze cz. w Barczkowie i M., a Jakub całą cz. we Wroczkowie. Jakub i jego ludzie mają pr. wycinania drzew na budulec i opał w Barczkowie i M., tam gdzie kmiecie Jana, ale nie mogą ich sprzedawać ani dawać komukolwiek, ponadto mogą wypasać na pastwiskach w tych wsiach świnie i bydło (ZK 198 s. 272-3); 1446 Jan Gębka z Barczkowa zastawia za 36 grz. br. Jakubowi cz. w M.; Jan Starszy z Barczkowa zeznaje, że br. Jan [młodszy] Gębka spłacił mu dług 30 grz., tytułem którego miał od niego w zastawie M. (ZK 198 s. 291)¹Por. → Barczków p. 3, przyp. 1; 1451 Barbara wd. po Janie z Barczkowa i jej s. Jakub dają Piotrowi z Międzygórzyc [pow. wiśl.] swoją cz. w M. i 80 grz. w zamian za cz. Piotra we Wrzępi (ZK 199 s. 164); 1460 Jakub Barczkowski z Wrzępi wydzierżawia na 3 lata za 10 grz. rocznie Stan. Wątróbce ze Strzelec części we Wrzępi i M. (ZK 200 s. 20); 1464 ksiądz Piotr bakałarz s. zm. Jana Barczkowskiego zastawia na 6 lat za 40 fl. macosze Katarzynie wd. po Janie cz. ojczystą w Barczkowie i M. (ZK 152 s. 83-4 zap. niedokończona); 1468 → Koczanów p. 3.

1470-80 Barczkowscy h. [Kopaszyna] dz. M. (DLb. 2 s. 169); 1472, 27 II czcigodny Michał z Donatkowic sprzedaje za 60 grz. Piotrowi Barczkowskiemu pleb. w Racławicach cz. dziedz. w M. (ZK 201 s. 75-6); 2 IV br. Piotr pleb. w Racławicach, Mikołaj i Stanisław z Barczkowa dają Annie z Rudawy wsie Barczków i M. w zamian za Rudawę, z tym warunkiem, że Anna zwróci im ww. wsie, zostawiając sobie osiewek, jeśli w ciągu 8 lat zapłacą jej 170 grz. W przeciwnym razie Anna posiądzie dobra wieczyście. Bracia zobowiązują się pod zakładem 170 grz. bronić Annę przed roszczeniami sióstr, swojej matki a macochy Piotra oraz Stan. Żydówki, który ma na tych dobrach zapisy. Anna może sprzedawać i wycinać drzewa w gajach na własny użytek, za wyjątkiem drzew owocujących, które może ścinać jedynie na budulec. Nadto ma wyremontować wielki dom (domum magnum = dwór) i pokryć go gontami oraz zbudować nowy, mały dom, taki jak w sąsiedztwie u Barczkowskiego (GK 19 s. 620-1); 1473 Anna z Rudawy ż. Tyburcego alias Smarcza z Wysokiego podzastawia za 170 grz. Mikołajowi z Międzygórzyc → Barczków i M., które ma w tej sumie od ww. braci Barczkowskich (GK 19 s. 732)²W haśle → Barczków regest zapiski niepełny; z podziału dóbr między br. Piotrem pleb. w Racławicach a Mikołajem z Barczkowa Piotrowi, ich młodszemu, niepełnoletniemu br. Stanisławowi oraz siostrom przypadają dziedziny → Barczków i M.; Mikołaj z Międzygórzyc zastawia za 170 grz. Piotrowi z Barczkowa pleb. w Racławicach i Marciszowi z Czuszowa dziedziny Barczków i M., które ma w tej sumie od Anny z Rudawy. Piotr i Marcin uwalniają Mikołaja od obowiązku wybudowania [pewnych] budynków w tych wsiach i zwrotu bydła, do czego zobowiązana była Anna (GK 19 s. 736-7); 1476 Jakub z Barczkowa zastawia za 40 fl. Mikołajowi z Międzygórzyc 3 ł. w M., z których na dwóch siedzą kmiecie Jan Bóbr i Piotr Bielak, zaś trzeci, zw. Zegaczowski, jest opustoszały (GK 20 s. 265); 1477 Anna [c. zm. Mikołaja z Wyżyć] ż. Jakuba z Koczanowa za zgodą męża sprzedaje za 40 grz. Mikołajowi z Międzygórzyc cz. dziedz. w M. (ZK 201 s. 242); 1479 Mik. Międzygórski z M. (ZK 201 s. 307); tenże Mikołaj zastawia za 60 grz. swemu br. Stanisławowi z M. całe cz. w M., tj. 2 ł. dziedz. kupione od Jakuba z Koczanowa oraz 3 ł. trzymane w zastawie za 40 fl. od Jakuba z Barczkowa (GK 20 s. 951-2); Stanisław z Międzygórzyc podzastawia za 60 grz. Barbarze wd. po Macieju Kuroszu ze wsi Proszowice [dziś Proszówki, par. Krzyżanowice Wielkie] całą cz. w M. w pow. prósz, dzierżoną w zastawie od br. Mikołaja (GK 20 s. 1089 – zp. z polecenia Barbary); 1480 Mikołaj z M. winien Jakubowi z Koczanowa 1 grz. i 6 gr (ZK 201 s. 331); 1488 Barbara ze Zborowa wd. po Mik. Kuroszu zeznaje spłatę 60 grz. długu przez Jakuba z Barczkowa i umarza odpowiedni zapis na M. (GK 22 s. 921); 1489 24 VII Jakub Barczkowski zastawia Piotrowi z Branic Barczków, Wroczków i M. z tytułu poręki 500 grz. za Stan. [Pieniążka] z Witowie star. san. Piotr zezwala Jakubowi na użytkowanie tych wsi do ś. Jakuba Apostoła [25 VII], a jeśli do tego czasu nie otrzyma pieniędzy, obejmie zastaw (GK 23 s. 139-40).

1493 Jakub z Barczkowa poręcza Annie Strzeleckiej za Stan. Pieniążka z Witowic, że jeśli nie ustąpi jej z łanów zw. Pulerskie (Pwlerskye) w Strzelcach, które kupił od Piotra Pijaka (Pyak), to Jakub da jej wwiązanie do M. (ZK 202 s. 423); tenże Jakub sprzedaje za 1800 grz. ww. Pieniążkowi Barczków, Wroczków i M. Katarzyna ż. Jakuba zrzeka się oprawy na tych wsiach (ZK 202 s. 427-8).

1499 Michał Czuryło z Wygnanowic burgr. krak. zobowiązuje się zwrócić 600 grz. Mik. Cikowskiemu podczaszemu król. pod rygorem wwiązania do dóbr dziedz. Książnice oraz zastawnych Barczków, Wroczków i M.; tenże Czuryło z Książnic zobowiązuje się zapłacić 600 grz. Stan. Cikowskiemu z Dukli z tytułu poręki [za króla Jana Olbrachta – przekreślone] pod rygorem wwiązania w ww. dobra dziedz. i zastawne oraz król. Siedlec [par. Chełm] wraz z bydłem, trzodą, młynami i mlewnem – zp. Cikowski spłacony z długu 1501 (GK 27 s. 939-40, 946-7); 1500 17 VI Michał Czuryło star. niepołomicki i łowczy krak. bierze ww. dobra w dzierżawę na okres do ś. Jakuba Ap. [25 VII] od ich zastawnika Stan. Cikowskiego. Jeśli do tego czasu Cikowski nie otrzyma pieniędzy, obejmie te dobra (GK 27 s. 1273); 5 IX Michał Czuryło zobowiązuje się zwrócić Cikowskiemu dług do ś. Marcina [11 XI] lub wwiązać go w dobra ww.; tenże Michał bierze od Cikowskiego te dobra w dzierżawę, jeśli jednak nie spłaci długu, to po ś. Marcinie Cikowski obejmie je w posiadanie (GK 27 s. 1303-5)³Z sekwencji zapisek wynika, że strony zrezygnowały z poprzedniej umowy i skróciły termin spłaty długu o 1/2 roku; 1501 Stan. Pieniążek z Jadownik ustępuje Mik. Morskiemu dobra Barczków, Wroczków i M., na których Morski pozyskał 150 grz. od jego zm. ojca Stan. Pieniążka star. sanoc, i zezwala wykupić mu te dobra z zastawu od Michała Czuryły star. niepołomickiego (ZK 154 s. 284).

1507 Stan. Pieniążek z Jadownik daje Mik. Morskiemu z Morska 1/3 dóbr w Barczkowie, Wroczkowie i M.; tenże Pieniążek sprzedaje za 900 fl. węg. Morskiemu całe ww. dobra, z tym że Morski wykupi w tej sumie za 600 fl. te dobra z rąk Michała Czuryły. Gdyby Morski musiał wyłożyć za wykup większą sumę, to Pieniążek dopłaci różnicę; Morski zobowiązuje się wypłacić w określonym terminie 220 fl. Pieniążkowi pod rygorem wwiązania w Miechowice – oba dok. wstrzymane przez Mik. Kamienieckiego wwdę krak.⁴Siostra Jakuba Pieniążka Katarzyna była matką Kamienieckiego (F. Sikora, Pieniążek Mikołaj, PSB 26 s. 104; SHGSan. 2 s. 53) (ZK 203 s. 442-5); 1508 Mik. Morski z Morska ustępuje wszelkie prawa do dóbr Barczków, Wroczków i M., które ma od Stan. Pieniążka, Jakubowi Pieniążkowi z Zaryszyna wojskiemu san. jako bliższemu do tych dóbr i stryjowi tegoż Stanisława. Mik. Kamieniecki wwda i star. krak. pozywa Morskiego przez swego zachodźcę Jana Pieniążka o to, że kupił ww. dobra w pow. prosz., lecz strona pozwana zaprzecza, jakoby woźny złożył pozew (ZK 154 s. 442-3); 1509 tenże Kamieniecki po raz drugi pozywa Morskiego o dokonanie zakupu za 150 fl. od Stan. Pieniążka z Jadownik ww. dóbr, do których Kamieniecki jako br. wujeczny ww. Stanisława ma pr. bliższości wycenione na 1000 flor., oraz o to, że nie chciał przyjąć od Kamienieckiego pieniędzy w takiej sumie, za jaką kupił te dobra. Strona pozwana oświadcza, że ustąpiła już dobra Jakubowi Pieniążkowi jako bliższemu. Sąd orzeka jednak, że Kamieniecki ma lepsze pr. bliższości niż Morski (SP 6, 12); star. i wwda krak. Mik. Kamieniecki daje i zapisuje star. niepołomickiemu i łowczemu krak. Michałowi Czuryle 1/3 → Barczkowa, Wroczkowa i M., a pozostałe cz. sprzedaje mu za 1000 fl. węg. (ZK 154 s. 502-5).

1520 27 V Andrzej Czuryło z Wroczkowa i M. zastawia za 250 fl. Adamowi z Niewiarowa dobra dziedz. Wroczków i M. Adam wydzierżawia Czuryle te dobra do ś. Michała [29 IX] i kwituje go z należności za dzierżawę. Jeśli Czuryło nie zapłaci mu w terminie sumy głównej, to Adam obejmie zastaw (ZK 26 s. 389-91); 1522 Andrzej Czuryło dz. Wygnanowic, Barczkowa, Wroczkowa i M. zapisuje 400 fl. posagu i tyleż wiana ż. Annie c. Andrzeja Morskiego z Rzędowa [nie zid.] na połowie ww. wsi oraz na połowie dworu w Barczkowie (GK 36 s. 258-9).

-b. Kmiecie. 1434 Czelej i Jan (ZK 197 s. 352); 1447 Marek, Stan. Lubecki i Stan. Września (OK 1 s. 147); 1476 Jan Bóbr, Piotr Bielak → p. 3a; 1491 3 kmiecie i zagrodnik → p. 5.

-c. Areał i pobór. 1478 wieś M. skazana na karę XIV za niezapłacenie 8 gr poboru (GK 20 s. 819); 1479 5 ł. w posiadaniu Mik. Międzygórskiego → p. 3a; 1489-1501, 1503-20 M. wymieniona w RP bez danych o wysokości poboru (RP k. 138v, 152v, 165v, 181r, 195v, 212r, 232r, 84r, 120r, 46v, 18r, 256r, 264v, 301r, 306r, 310r, 317r, 326r, 347r, 371r, 603r, 633v, 578r, 549v, 715r, 738v, 769r, 796r, 818r, 834r, 856r); 1491 3 kmiecie na półłankach → p. 5; 1563 pobór z 3/4 ł. w jednej cz. wsi, z drugiej brak danych (RP s. 45).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z ł. kmiec. dla bpa krak., z pozostałych ról dla plebana w Książnicach [Wielkich] (DLb. 2 s. 169); 1491 świętopietrze w M. płacą: Marek na 1/2 ł. od 4 osób, Piotr na 1/2 ł. od 3 osób, Gmizek na 1/2 ł. od 4 osób, Stanisław zagr. od 4 osób. Łącznie 15 den. (BJ rps 1815 k. 5r); 1529 dzies. snop. z ról kmiec. w M., Dolanach, Wroczkowie i Wrzępi wart. 15 grz. dla bpa krak. Dzies. snop. z ról jutrzynnych w M. wart. 6 gr dla mansjonarii w Książnicach Wielkich (LR s. 4, 149).