(1400 Marcussow – SP 8, 9688; 1407 Marcussowicze, Marcussowa – GK 1a k. 17r, 26r; 1408 Marcuszowa, Markuszowa Wola – KSN 2115; GK 1a k. 66; 1423 Marcussowka – GK2 s. 16; 1448 Marcuschowa; 1451 Markuschowcze – ZK 147 s. 202, 246; 1454 Marcussowa Wolya – GK 12 s. 207-8; 1456 hereditas Marcusowska – GK 13 s. 243; 1471 Markuschowka – ZK 152 s. 275; 1473 Marcuschowy – SP 2, 4104; 1500 Marcuschowycze – RP s. 264), dziś cz. wsi Jodłownik, 13,5 km na NE od Mszany Dolnej.

1. 1500, 1530, 1581 pow. szczyrz. (RP s. 264, k. 31; „ D s. 50); 1597 par. Skrzydlna (WR k. 53v).

2. 1454 ugoda między Więcławem z → Jodłownika a Mikołajem z M. w sprawie granic (AS 2, 153); 1476-7 Bogdał, Mikołaj i Świętosław, czyli Włacław z Wilkowiska oddalają pozew Mik. Śmiła z M. o nieusypanie granic między M. i Jodłownikiem, czyli o 100 grz. i tyleż szkody, oraz o pomniejszenie dziedziny M. na 40 grz. i tyleż szkody (ZK 18 s. 304; 19 s. 99); 1486 Mik. Śmił oświadcza, że między M. i Janowicami jest potok [bez nazwy na Mapie Obrębów], na którym pozwala Janowi Lisowskiemu z Janowic z tytułu 1 grz. zbudować dwie groble dla dwóch stawów, sięgające jednym końcem do brzegu potoku od strony M., a drugim do brzegu od strony Janowic. Lisowskiemu nie wolno budować innych grobli pod zakładem 30 grz. (ZK 20 s. 356); 1487 M. graniczy z Janowicami, Nawieśny potok w M. [lewy dopływ Tarnawy w dorzeczu Raby, na Mapie Obrębów bez nazwy] → p. 3a; 1493 Więcław z Jodłownika i Jan Lisowski z M. zamieniają się dobrami. Więcław daje Janowi całe „rippas suas” czyli Brzegi, które ma w → Jodłowniku, leżące przy sadzawkach Jana Lisowskiego i przy granicy Janowskiej [= z Janowicami] i M. Jan daje Więcławowi wszystko w Łęgu we wsi M., który to Łęg leży między granicami M. szl. Jana Wierzbięty i przy roli Pod Dupino [= Pod Dębiną?]; rola w Poddębiu (Podambye) w Jodłowniku [dziś cz. tej wsi] leży między rolami od strony M. (ZK 21 s. 192); 1494 sadzawki między M., Jodłownikiem i Janowicami → p. 3a; 1568 granice między Stróżą Kat. Sikorskiej a Raciborzanami, M. i Wilkowiskiem kl. szczyrz. poczynają się nad rz. wypływającą ze Stróży [dziś potok Stróża – Mapa Obrębów], nad którą usypano od strony tej cz. Stróży, która należy do Pieniążków, kopce narożne dzielące te dobra. Od nich granica biegnie do wzgórza i drogi ze Stróży do Raciborzan, wzdłuż której sypano kopce i zrobiono znaki na podobieństwo krzyża na 2 wielkich dębach. Stąd granica idzie starym ujazdem na E i dochodzi do debrzy pod Wądołami (debrzi pod wandoli) [dziś Wądoły, cz. Wilkowiska- UN 6 s. 9; Mapa Obrębów], dalej debrzą do podnóża góry i do rz. płynącej z Wilkowiska do M. [dziś potok Owsianka – UN 6 s. 9], gdzie usypano 3 kopce narożne, jeden od M., drugi od Stróży i trzeci za rzeką od ściany Wilczkowic (ZK407 s. 206-11); 1570 → Janowice, par. Skrzydlna, p. 2; 1592 podczas rozgraniczania Jodłownika i Janowic usypano 3 kopce narożne: 1) na S przy wsi Jodłownik, na lewym brzegu potoku Pożarnicki, 2) na W przy wsi M., 3) na N przy wsi Janowice, na prawym brzegu potoku Pożarnicki, który rozgranicza też wsie M. i Janowice. Stąd granica biegnie tym potokiem do stawu Chodniczny i przekraczając go na W wychodzi z potoku, gdzie nad jego brzegiem usypano 2 kopce: 1) na S, od strony opust. obecnie cz. M., która należała do Kat. Śmiłowej, 2) od tej cz. M., która należy do Niewiarowskiego. Z tego miejsca granica idzie na S przez pole, czyli role, do drogi z Jodłownika do Raciborzan, przechodzi tę drogę i wraca do potoku Markuszowskiego. Tu nad brzegiem potoku zamykają się granice między dziedzinami M. kl. szczyrz. i Niewiarowskiego, i tu usypano 2 kopce narożne: 1) na W, od opust. cz. M. należącej do klasztoru, 2) na E, od strony M. Niewiarowskiego (ZK 406 s. 458-9)¹W haśle → Janowice, par. Skrzydlna, p. 2 znajduje się rozgraniczenie Janowic i Jodłownika, którego bezpośrednią kontynuacją jest powyższe rozgraniczenie.

3. Własn. szlach. -a. Sprawy własnościowe. 1400 Jakusz Forstek h. Drużyna [z M.], → Grzybowej 1393-1400 (SP 8, 9688, 9892a); → p. 5.

1407-52 Śmił z M., → Grzybowej 1399-1423 i → Knurowa 1412-44, h. Drużyna, s. Jana, Jaszka z Grzybowej, br. Jaszka, Doroty ż. Franczka Brigera, Kenny ż. Jakusza sołtysa w Kiczni, Sędochny ż. Stachna z → Knurowej i → Kobylanki Dolnej i Górnej [córka lub siostra Chebdy ze Świeńców?], dzieci: Zbigniew, Mikołaj, Jan, Stanisława Stachna ż. Bartosza z Kazimierza, Katarzyna (GK 1a, k. 15r; ZK 6 s. 93, 99; 7 s. 379, 385; 8 s. 302, 308; 146 s. 612; 147 s. 27, 37, 67, 79, 174, 194, 202, 219, 251, 280, 471; ZCz. 3 s. 10); 1407 Mikołaj z Osieczan przeciw Śmiłowi z M. o 3 grz. (GK 1a k. 15r, 17r, 26r – zp.); 1408 Śmił z M. i Jaszek z Grzybowej rozjemcami w sporze między Katarzyną i Janem wójtami z Myślenic (KSN 2 15); Spytek z Banowic oświadcza, że spłaci 50 grz. Mikołajowi z Osieczan, które poręczył za Śmiła z M., i że będzie płacił 1 grz. tygodniowo (GK 1ak. 30r); Mikosz z Osieczan oddala sądownie pretensje Śmiła z M. o wolność wyrębu w gaju i o wymierzenie roli we Wrzosowej, ponieważ Śmił nie dopuścił dowodów od świadków (ZK 5 s. 60); tenże Mikołaj przeciw ww. Śmiłowi i jego kmieciom Piotrowi z Jodłownika i Wszemiłowi z M. o to, że na ósmej granicy odbili [rzeczy] pochodzące z ciążenia, przy czym był obecny woźny Boguta, a ponadto Śmił postrzelił Mikołaja (alias strelnø ranø) – zp.; ww. Piotr kmieć ma pokazać dok., że nie był sądzony przez pana Mikołaja z Jodłownika ani nie jest jego kmieciem (GK 1a k. 62r, 64v, 66r, 71r, 71v, 76r, 83r, 92r, 98r, 100v, 150v).

1409-10 Dorota z M. c. Jaszka z Grzybowej, siostra Śmiła, Jaszka, Kenny i Sędochny, ż. Franczka Brigera i wd. po nim 1409 (KSN 2513, 2634); 1409-10 Dorota z M. siostra Śmiła z Grzybowej z Kachną wójciną z Myślenic (KSN 2513, 2526, 2537, 2634); 1409 Dorota z M. wd. po Franczku Brigerze z M. wyznacza br. Śmiła na swego pełnomocnika we wszystkich sprawach (KSN2518).

1415 Kynusza, Kenuszka, Kenna z M., sołtyska w → Kiczni 1430-44, siostra Śmiła, Jaszka, Doroty i Sędochny, ż. Jakusza Kiczyńskiego sołtysa w Kiczni (ZK 6 s. 125); 1416 Śmił z Grzybowej [i M.] uwalnia Małgorzatę wd. po [br.] Janie z Grzybowej i jej dzieci od podziału dóbr, szat i innych rzeczy. W ramach podziału Śmił przejmuje M., zaś Małgorzata z dziećmi pozostają w Grzybowej (ZK 6 s. 163); 1420 tenże Śmił nie stawia się przeciw Piotrowi z Grzybowej o 30 grz. i tyleż szkody (ZK 7 s. 56); 1424 → Grzybowa p. 3.

1429 Pawlik z M.; Maciej z Porąbki [par. Dobra] winien zapłacić 3 grz. bez 1 wiard. Pawlikowi z M. (GK 3 s. 320 – zp.); Piotr Trzewliński ma zapłacić 25 grz. długu ww. szl. Pawlikowi, a jeśli tego nie uczyni, to Pawlik pożyczy Piotrowi dodatkowo 25 grz. i uzyska od niego wwiązanie do połowy Prokocimia od strony Wieliczki (GK 3 s. 320); 1430 Kynusza ż. Jakusza z Kiczni zastawia za 30 grz. Śmiłowi z M. wieś Szlembark należącą do jej ojcowizny i macierzyzny (ZK 9 s. 177); Smił z M. zawiera ugodę z Piotrem niegdyś z Grzybowej w sprawie wsi Szlembark. Smił będzie ją trzymał w zastawie za 30 grz. do śmierci siostry Kenuszy, a potem przejmie ją Piotr Libon bez płacenia tych pieniędzy. Jeżeli Kenusza będzie miała dzieci, to Piotr będzie musiał wykupić od nich Szlembark wraz z 30 grz. zastawu. Piotr ma pod zakładem 100 grz. poręczyć Śmiłowi za br. Jana Bohuna i siostry, że będą przestrzegać ugody. Sołectwo w Szlembarku zatrzyma Smił; ww Piotr zw. Libon ustępuje stryjowi Śmiłowi wszystkie rzeczy pozostałe po zm. ciotce (amita) Sędochnie, siostrze Śmiła, i ręczy za br. Jana Bohuna i siostry, że jeżeli wystąpią z roszczeniami wobec Śmiła, to Piotr weźmie te roszczenia na siebie (ZK 9 s. 186-7); 1434, 1436 → Knurów p. 3; Śmił z M. uwalnia sługę Ratołda ze Skrzydlnej, który był oskarżony o kradzież konia, a którego Ratołd oczyścił z zarzutu przysięgą (ZK 11 s. 138); 1437-8 → Klęczany, par. Kobylanka Dolna, p. 3; → Kobylanka Górna p. 3.

1441-75 Stachna Śmiłowa z M., Kobylanki Górnej i Dolnej 1426-69 i Knurowa 1426-38, ż. Śmiła z M., matka: Jana, Mikołaja, Zbigniewa, Stachny i Katarzyny (ZK 146 s. 415; 16 s. 185, 213, 220, 251, 292, 300, 304, 316, 339; SP 2, 4138); 1441 Stachna z M. winna z wyroku panów stawić się przeciw Wincentemu z Klęczan [par. Kobylanka Dolna], którego bezprawnie pozwała o 50 grz.; taż Stachna nie stawiła się przeciw Bernardowi z Zaborza [nie zid.] o 150 grz. szkody w Kobylance Dolnej i Klęczanach (ZK 146 s. 415-6; także → Kobylanka Dolna p. 3)²W haśle → Kobylanka Dolna zapiska cytowana z ZK 146 s. 416 podaje sumę 100 grz., ale ten błędny odczyt to efekt głębokiego wszycia strony, przez co nie widać końca wiersza. ; Maciej kmieć ze Stróży przeciwko Śmiłowi z M. o najazd na Raciborzany i zabójstwo jego syna Jana. Rafał ze Stróży i Raciborzan staje przy swoim kmieciu Macieju. Śmił z M. zostaje zobowiązany do zapłacenia 7 grz. główszczyzny ww. Maciejowi na ręce ww. Rafała (GK 7 s. 343, 373, 402, 482, 550, 574, 636); Wincenty z Trzycieża i Klęczan stawia imienne wymienionych świadków, którzy przysięgają, że Wincenty nie był pozywany przez Stachnę Śmiłowąod czasu zabezpieczenia jej rezygnacji dokumentem ani nie ustąpił z dziedziny, lecz jąposiada (ZK 147 s. 22-3); → p. 6; 1444 → Kicznia p. 3 (i nie przytoczone tam sygn. kontynuacji tej sprawy z 1. 1446-51: ZK 147 s. 130, 179, 194, 216, 246); Jakusz z Lasocic, Zbigniew ze Stadnik i Śmił z Markuszowej przeciw Zbigniewowi z Grodkowic, Stanisławowi z Krakuszowic, Jagience ż. Imrama z Chrząstowa oraz Janowi z Bełzowa (ZK 147 s. 99); 1445 → Czarny Potok p. 4; 1446 → Bielczyce p. 3A (i poprawna sygn. tej zapiski: SP 2, 3253); 1448 Stanisław z Krakuszowic oddala Śmiła z M. przysięgą imiennie wymienionych świadków o dobra [Bielczyce], Kępanów, Więckowice, Młynne, Żyrosławice, Bojańczyce, Łososina [Górna], Rajsko z młynem, karczmami i domem w Krakowie, ponieważ panowie na wiecu uznali, że to on ma do nich bliższość po zm. Piechnie [h. Drużyna z Żeleźnikowej i Kępanowa] (ZK 13 s. 215-6; także → Bielczyce, Bojańczyce, Gołkowice, Łososina Górna p. 3³W wymienionych hasłach jedynie zapiska z SP 2. Występujący w tej sprawie razem ze Śmiłem Zbigniew ze Stadnik także uznał bliższość Stanisława z Krakuszowic do ww. dóbr w roku 1448 → Łososina Górna p. 3).

1448 Jan z M. h. Drużyna, s. Śmiła i Stachny, br. Mikołaja, Zbigniewa, Katarzyny i Stachny; Jan s. Śmiła z M. pozywa Tomasza sołtysa ze Szlembarku, jego ojca Hanusa (Jana) oraz ich pomocników (GK 10 s. 475, 588, 641); 1452 Śmił z M. pozywa Piotra, Stanisława i Andrzeja kmieci z Żerosławic [par. Szczyrzyc] o to, że napadli na M. z 2 szlachetnymi i 3 ich stanu pomocnikami i rozbiwszy dom zrabowali rzeczy wart. 20 grz., i o tyleż szkody. Ponadto ww. napastnicy uprowadzili przemocą człowieka przez 4 granice, a woźny zatrzymał ich w karczmie w Żerosławicach. Człowieka tego nie stawili w sądzie i Śmił staje o karę (GK 11 s. 877, 882).

1454-70 Zbigniew, Zbyszek Śmił z M. i → Knurowa 1454-65, h. Drużyna, s. Śmiła i Stachny, br. Jana, Mikołaja, Stachny i Katarzyny (GK 12 s. 286; ZK 16 s. 113, 131, 157, 513, 559, 570, 575, 612; 17 s. 126, 651; 18 s. 59, 258; SP 2, 3943).

1454-86 Mikołaj Śmił z M. i → Knurowa 1454-65, h. Drużyna, s. Śmiła i Stachny, br. Jana, Zbigniewa, Stachny i Katarzyny, ojciec Stanisława (SP 2, 4031; AS 2, 153; GK 13 s. 574,581, 651, 658; 16 s. 283; 17 s. 223; 18 s. 570; 19 s. 809, 815, 829; 20 s. 1041; 22 s. 544; ZK 16 s. 3, 84, 100, 339-40, 403, 428, 559, 575, 624, 653, 655; 17 s. 480, 505, 651; 18 s. 18, 38, 63, 198, 200, 293, 358, 410, 935; 18 s. 258; 19 s. 19, 26, 44, 48, 49, 59, 71, 81, 92, 120, 134, 139, 143, 151, 153, 156, 158, 165, 169, 179, 183, 192, 206, 215, 232, 238, 248, 261, 269, 281; 147 s. 443; 262 s. 92b; ZCz. 4 s. 284); 1454 Zbigniew z M. pozywa Mik. Rządcę (Rzantcza), Mik. Swocza i Michała Lewka, kmieci z Jodłownika, o to, że napadli go na drodze publicznej w dziedzinie Zbigniewa i zrabowali mu świerzopicę wart. 1 grz., kopę gr i miecz wart. 1 grz. oraz zadali mu 4 rany krwawe. Zwierzęta zostały zatrzymane przez woźnego u ww. kmieci; Mikołaj z M. W. pozywa Władysława z Jodłownika o to, że wraz z pomocnikami napadli na dziedzinę Mikołaja i uprowadzili przemocą kmiecia Floriana, więzili go i nie chcieli wydać za poręką, zadając mu 5 ran krwawych (GK 12 s. 207-8); br. Mikołaj i Zbigniew z M. winni uwolnić swoich poręczycieli pod zakładem 120 grz., w przeciwnym razie dadzą im wwiązanie do swych dóbr (GK 12 s. 286). 1456-7 i ponownie 1487-94 Stanisława, Stachna z M., c. Śmiła i Stachny, siostra: Jana, Zbigniewa, Mikołaja i Katarzyny, mąż Bartosz z Kazimierza, s. Zbigniew (ZK 14 s. 262; GK 24 s. 970); 1456 Mik. Śmił z M. pozywa Staną karczmarza z Kostrzy o to, że ten przybył do M. wraz z 4 pomocnikami i nocą i za dnia ukradli 62 stogi pszenicy wart. 6 grz. i na tyleż szkody, którą wywiózł przez trzy granice do Kostrzy do swego zagumnia, gdzie woźny sąd. gorącym śladem dopadł go i zajął pszenicę; tenże Mikołaj pozywa tegoż karczmarza o rozbicie drzwi budynku we dworze, 4 rany krwawe, zabranie świecy woskowej (stola) wart. 4 grz. i tyleż szkody; tenże pozywa Staną o kradzież wozu wart. 1 grz. i tyleż szkody, wrót wart. 6 gr i tyleż szkody i które Stano chciał zwrócić Śmiłowi przez woźnego; ww. Mikołaj pozywa Stana o spustoszenie dworu w M. i zniszczenie sprzętów wart. 50 grz. i tyleż szkody; tenże pozywa Stana o jego 4 woły wart. 4 grz., które zajął w szkodzie, a które Stano po złodziejsku zabrał z powrotem. Szkoda 4 grz. (GK 13 s. 243-5); Stachna c. Śmiła z M. pozyskuje na [br.] Mikołaju z M. 10 grz. posagu, ponieważ chciała w tej sprawie złożyć w sądzie przysięgę, a on, nie chcąc jej wysłuchać, wyszedł z sądu, przez co dopuścił się przestępstwa (tactus fuit per ministerialem – ZK 14 s. 343); 1457 Mikołaj z M. nie stawił się przeciwko Stachnie ż. Bartosza z Kazimierza. Stachna otrzymuje woźnego do ciążenia jego dóbr (ZK 14 s. 343-4); Bartosz z Kazimierza zięć [zm.] Śmiła z M., odstąpiwszy od swego pr. miej., ręczy że w miejscu wyznaczonym przez sąd stawi 4 krowy z tytułu ciążenia Mik. Śmiła z M. na poczet kar dla star. krak. (GK 13 s. 832); 1459 ww. Stachna powierza Piotrowi Słupskiemu z Krasnego opiekę nad cz. dóbr w M. w cz. jej br. Mikołaja, do której została wwiązana tytułem przezysków od należnego jej posagu. Starosta udziela Piotrowi swej władzy, aby chronił Stachnę od ewentualnych krzywd ze strony brata; Stachna oświadcza, że jej br. Mikołaj spłacił ją z ojcowizny i macierzyzny w M. i umarza wszystkie terminy (GK 14 s. 113, 154); Stachna ustępuje br. Mikołajowi i Zbigniewowi z M. z pr. do dóbr ojczystych i macierzystych w M. i uwalnia ich od wszystkich kar (ZK 15 s. 18); Piotr Słupski z Krasnego oddala pozew Stachny wd. po Śmile z M., ponieważ nie stawiła się w sądzie, przez co przegrała sprawę (GK 14 s. 289, 302); Maciej kmieć z Wilkowiska oskarżył br. Mik. i Zbig. Śmiłów z M. o porwanie, męczenie i zamiar odebrania pieniędzy, lecz nie mógł dowieść przed sądem ich złodziejstwa. Sąd nakazał ww. braciom oczyścić się z zarzutów przysięgą własną i świadków (GK 14 s. 219-20); Prokop z Szyku oraz Elżbieta ż. Jana Raciborzeńskiego z Raciborzan ręczą pod zakładem 120 grz. za br. Mik. i Zbig. Śmiłów z M., że zachowają pokój z Weroniką wd. po Więcławie z Jodłownika i ww. kmieciem z Wilkowiska i że zapłacą kary staroście; Śmiłowie oczyszczają się przysięgą świadków z oskarżenia Macieja kmiecia z Wilkowiska (GK 14 s. 226 zp., 248); Stachna wd. po Śmile z M. pozywa Stana karczmarza z Kostrzy o napad nocą na jej dom i bezprawne zagarnięcie „usurpatorie alias korzystnye” 2 siekier wart. 1 wiard. i siana wart. 1 grz. Sprawa zostaje odesłana przed sąd patrymonialny Piotra Kostrzeckiego (GK 14 s. 285, 294); 1460 Zbyszek z M. daje Janowi Świeczce (Sweczka) z Raciborzan w zamian za siedlisko (area alias sedlisko) z kmieciem Andrzejem, położone za stawem przed dworem w Raciborzanach, i za dopłatą 66 grz. ojcowiznę w M., która przypadła mu z podziału, i zobowiązuje się pod zakładem 10 grz., że matka Stachna ustąpi z wszelkich zapisów posagowych i wiennych, które ma zapisane na M. Zbyszek oświadcza, że Jan zapłacił mu 66 grz.; tenże Zbyszek sprzedaje za 34 grz. i konia wart. 3 grz. temuż Janowi ww. siedlisko w Raciborzanach; tenże Jan z Raciborzan ma zapłacić Zbyszkowi 37 grz. w ratach po 7 i 30 grz. Jan składa protest, ponieważ gotów był zapłacić Zbyszkowi pieniądze, które okazuje przed sądem (ZK 15 s. 84-7; GK 14 s. 472); 1461 Mik. Śmił z M. oskarża Klemensa kmiecia z Jodłownika o to, że zabił mu konia na wolnej drodze, a jego samego obrabował (GK 14 s. 32); 1461-2 Stachna wd. po Śmile z M. pozywa Weronikę wd. po Włodzisławie z Jodłownika, jej s. Bogdała i kmieci Grzegorza z Wilkowiska, Klemensa i Piotra z Jodłownika, a także Mik. Matawę, ich nic nie posiadającego domownika z Jodłownika, oraz ich człowieka Klemensa o wszystkie sprawy; Stachna Śmiłowa oskarża Weronikę, że nie stawiła w sądzie człowieka, którego u niej zatrzymano; ww. Stachna winna stawić woźnego, który dowiedzie, że Weronika dała jej łąkę i pszenicę, o które była pozywana (GK 14 s. 19, 26, 39; 16 s. 231 zp., 233, 250 zp., 272, 303, 392); 1462 Mik. Śmił z Knurowa i M. z Klemensem Łapką z Kobylca o 200 grz. i przemoc; tenże Mikołaj z Jurą z Kierlikówki o 200 grz. i przemoc (GK 16 s. 149); Jan Białkowski pstar. krak. wyznacza zakład 100 grz. w sporze między Janem Raciborzeńskim a Stachną i jej starszym s. Mikołajem, że będą żyli w pokoju; sąd wyrokuje, że Stachna z M. ma prawo pozostać w swojej oprawie wiennej w M., a Jan Raciborzeński nie będzie jej w tym przeszkadzał, może jednak zebrać plony tegoroczne. Strony winny unieważnić wszystkie wzajemne pozwy (GK 16 s. 220, 231, 248-9; ZK 16 s. 61); Jan Raciborzeński oczyszcza się przysięgą od zarzutu Stachny Śmiłowej z M., że jego słudzy Miklasz i Marcin Siekierka pochwycili ją na drodze królewskiej, rozbili skrzynkę i zabrali jej „ornamenta mulieris alias rapky” [= rąbki] (GK 16 s. 251, 268); 1462-3 taż Stachna z s. Mikołajem pozywają Elżbietę wd. po Janie Raciborzeńskim oraz jej kmieci z Raciborzan Marcisza i Stanisława (GK 16 s. 308, 388, 392, 420, 446, 494, 565, 636, 672, 727, 866, 884, 907, 938-9, 982); 1464 Werner Wiernek z Bilska, Jan Bohun z Donosów i Klemens Łapka z Kobylca zobowiązują się pod zakładem 60 grz. stawić Mik. Śmiła z M. na zamku krak. przed sądem starosty (GK 17 s. 188); Mikołaj z Raciborzan s. Jana Raciborzeńskiego, ręcząc za swych młodszych braci: Wierzbiętę, Stanisława i Jana, godzi się ze Zbigniewem z M. w ten sposób, że ustępuje mu połowę M. w zamian za cz. Raciborzan. Strony unieważniają jednocześnie wszystkie dotychczasowe sprawy, pozwy i dokumenty, zaś Zbigniew ma ustąpić ww. braciom z zastawu, który trzyma jeszcze od zm. Jana Raciborzeńskiego (ZK 17 s. 196); Mikołaj alias Śmił z M. sprzedaje za 50 grz., za konia wart. 10 grz. i za 2 inne konie klusięta (cluszycze = młode konie pociągowe) Janowi [Bohunowi] z Donosów sędziemu krak. połowę swojej cz. w Knurowie. Mikołaj oświadcza, że Jan Bohun zapłacił mu pieniądze i wydał konie; tenże Jan zobowiązuje się dopłacić do ww. transakcji 10 fl. węg. – zp. (ZK 17 s. 253-4, 295); 1465 Jan Bohun z Donosów sędzia ziemski krak. gwarantuje Zbigniewowi z M. zwrot 10 grz. ewentualnym wwiązaniem w kmiecia Piotrka w Chroszczynie, którego ma w zastawie od szl. Trzecieskiego; ww. Zbigniew sprzedaje za 50 grz. i za 2 kobyły Janowi Bohunowi całą swoją cz. w Knurowie (ZK 17 s. 331-2); 1466 Mik. Szydłowiecki pstar. krak. ustanawia 100 grz. zakładu w sporze między Mikołajem z Raciborzan a Zbigniewem z M. (GK 17 s. 862); tenże Zbigniew oskarża kmieci z Raciborzan Marcina i Stanisława o to, że wraz z 6 pomocnikami napadli go na wolnej drodze król. i zabrali 2 kusze wart. 2 grz., pas, nóż i miecz wart. 1 grz., a także ich dziedziców Mikołaja i Elżbietę z Raciborzan o nieosądzenie tychże kmieci; Zbigniew z Knurowa [i M.] pozywa Elżbietę o ww. kusze, pas, nóż oraz miecz, które jej sługa Grzegorz zabrał do jej domu (GK 17 s. 961-2); Mikołaj z Raciborzan przeciw br. Mik. Śmiłowi i Zbigniewowi z M. (ZK 147 s. 387); → Kobylanka Górna p. 3; Mik. Zborzeński oddala przysięgą oskarżenie Zbigniewa z M. o wycięcie lasu na szkodę 20 grz. (ZK 17 s. 417); Jan Bohun z Donosów zastawia za 30 fl. węg. Zbigniewowi z M. 2 łany w Chroszczynie, na których siedzą Maciej i Jan, a które Bohun trzyma w zastawie od Marcina [Polskiego] krawca, mieszcz. krak. i jego ż. Anny (ZK 17 s. 425); 1467 Mikołaj zw. Czrop z Nieznamirowic [dziś Znamirowice] oddala oskarżenie Zbigniewa z M. o zagarnięcie konia wart. 20 grz., 3 kusz wart. 3 grz. i podpalenie [domu?] kmiecia (ZK 16 s. 438, 450; 17 s. 507); Zbigniew z M. oskarża Mikołaja z Raciborzan wobec króla i star. krak. o udzielenie schronienia złodziejowi oraz o zagarnięcie złodziejskie jego sprzętów domowych. Mikołaj oczyszcza się przysięgą, że tego nie uczynił (GK 18 s. 246, 290); 1469-70 sąd wyrokuje, że Zbig. Śmił z M. źle pozwał Mikołaja z Nieznamirowic o konia osiodłanego, płaszcz, szatę i ostrogi wart. 20 grz. i jeżeli chce te rzeczy odzyskać, musi go ponownie pozwać (SP 2, 3962); tenże Zbigniew dowodzi, że Mikołaj go poranił i żąda zadośćuczynienia 85 grz. i 3 grz. kary (ZK 146 s. 718; 16 s. 593; 18 s. 30; ZCz. 4 s. 390, 406); 1471 6 świadków, których stawił na żądanie Mik. Śmiła z M. Jan Ratołd ze Skrzydlnej, przysięga, że tenże Ratołd nie napadł na M. i nie rozbił bramy dworu oraz drzwi domu oraz nie zagarnął trzody i była (ZK 152 s. 275); ww. Mik. Śmił pozywa Stanisława ze Staszkowa dzierżawcę Raciborzan o napad z pomocnikami na M., rozbicie bramy dworu i drzwi domu oraz zagarnięcie i przepędzenie do Raciborzan trzody i bydła. Z wyroku sądu Stanisław oczyszcza się przysięgą 6 świadków (ZK 152 s. 277); Mik. Śmił z M. w imieniu Jana Ratołda z Mszany składa protest, ponieważ Jan gotów był przyjąć od Mik. Świdra z Dobrej [par. własna] ustąpienie zastawu, który miał na 1/2 młyna [należącego do wójtostwa] w Tymbarku z tytułu poręki za tegoż Mikołaja, lecz ten nie chciał ustąpić (GK 19 s. 470); Piotr Słupski oddala oskarżenie Mik. Śmiła z M. o konia wart. 2 grz. oraz o 12 macior wart. 3 grz. i kuszę z oporządzeniem wart. 2 grz.; Mikołaj płaci Słupskiemu karę 6 sk. (ZK 18 s. 129); → p. 3b; 1473 star. krak. ustanawia 100 grz. zakładu między Mikołajem z M. a Stan. Żarnowieckim z Jodłownika; Mik. alias Śmił z M. pozywa Stanisława z Jodłownika i Żarnowca o to, że będąc z nim w pokoju pod zakładem 100 grz., z 60 pomocnikami wdarł się przemocą przy głosie trąb do M. i wywlókł z domu jego br. Zbigniewa i poćwiartował go mieczem (rossyeklesz gy myeczem) przed domem, a jego samego przegnał z tegoż domu. Mikołaj pozywa Stanisława o główszczyznę za zabitego brata, o 100 grz. zakładu i 60 grz. strat za wypędzenie z domu (SP 2, 4104; ZK 152 s. 349, także → Jodłownik, par. Skrzydlna, p. 6); tenże Śmił oświadcza, że Stan. Żarnowiecki spłacił go z główszczyzny za Zbigniewa i strony unieważniają wszystkie terminy, które mają także przed sądem król. (GK 19 s. 810; ZK 152 s. 364); → Kobylec p. 3.

1475 Mik. Śmił z M. oświadcza, że jego ojciec Śmił oprawił 200 grz. posagu ż. Stachnie na swoich dobrach dziedz., co poręczyli zm. Piotr Łapka i Bartosz Zręczycki. Mikołaj wwiązuje matkę do dóbr ojczystych w tej sumie (ZK 18 s. 179); Piotr Gniady z Zabierzowa okazuje dok. król. nadający mu dobra Mik. Śmiła z M. i jego matki skonfiskowane z powodu nieobesłania wyprawy na Śląsk. Star. krak. wyrokuje, że w ciągu 2 tygodni Stachna ma wykazać, że obesłała wyprawę z oprawy swego wiana, zaś Mikołaj ma dowieść zeznaniami wiarygodnych świadków, że był na wojnie wraz z królem aż do rozpuszczenia wojska z obozu, w przeciwnym razie Gniady otrzyma wwiązanie do dóbr Mikołaja (SP 2, 4138); 1476-7 → p. 6; 1477 Weronika z Jodłownika oddala pozew Mik. Śmiła z M. o wywiezienie drewna z dziedziny M. do wieży w Jodłowniku, o 4 grz. za to drewno oraz o wycięcie 10 drzew owocowych w sadzie i 3 rany krwawe (ZK 18 s. 303; 19 s. 29, 53, 74, 99); Piotr z Nieznamirowic przeciw Mikołajowi z M. o 60 grz. szkody (ZK 262 s. 92b); 1480 Mik. Śmił z M. przeciw br. Janowi i Jakubowi Baranom o 16 grz. czynszu (ZK 147 s. 443, 445); 1481 woźny zeznaje, że na wniosek Mik. Laszka z Janowic pozywał Mik. Śmiła z M. o wyłowienie ryb z sadzawki w Janowicach wart. 16 grz. i o tyleż szkody (ZK 19 s. 49, 171, 181, 185; 20 s. 75); 1481-6 Jan Wierzbięta z Raciborzan oddala pretensje Mik. Śmiła z M. o zabranie drewna z M. wart. 40 grz. i tyleż szkody oraz o przepędzenie ludzi z M. wart. 12 grz. i tyleż szkody; tenże Mikołaj pozywa ww. Jana o przemoc, 3 sztuki bydła rogatego i o zatrzymanie jego włodarza Jana, którego w związku z tym nie mógł stawić przed sądem (ZK 19 s. 170, 222, 260, 266, 273; 20 s. 176; GK 21 s. 739, 753); 1486 → p. 2.

1487-96 Katarzyna z M. c. Śmiła i Stachny, siostra Jana, Zbigniewa, Mikołaja i Stachny (ZK 153 s. 9; GK 22 s. 601; 26 s. 4); 1487 Stanisław Śmił z M. h. Drużyna, s. Mikołaja Śmiła (GK 22 s. 603, 708).

1487-98 Jan Lisowski z M., Lisowa [nie zid.] i → Janowic 1492, 1-sza ż. Małgorzata, 2-ga Jadwiga, ss. Jan i Jerzy z 1-go małżeństwa (GK 22 s. 708; ZA: 21 s. 408); 1487 Stachna c. zm. Śmiła z M. ustępuje za 20 grz. siostrze Katarzynie swoją cz. M.; Katarzyna zastawia za 20 grz. Stachnie kupioną od niej cz. M. Stachna daje Katarzynie M. w użytkowanie do najbliższego Bożego Narodzenia, a następnie wwiąże się do M. i będzie tę wieś trzymać w zastawie aż do pełnego wykupu (GK 22 s. 601-2); taż Katarzyna sprzedaje za 40 grz. Stanisławowi z M. połowę w swojej cz. M., od granicy z Janowicami do Nawieśnego Potoku (nawyeszny potok) [czyli potoku w środku wsi lub na nawsiu]. Katarzyna zobowiązuje się dokonać wpisu do ksiąg ziemskich krak.; ww. Stanisław winien zapłacić 10 grz. Katarzynie (GK 22 s. 603, 686-7); Katarzyna wd. z M. winna zapłacić 20 grz. [siostrze] Stanisławie ż. Bartosza mieszcz. z Kazimierza (ZK 153 s. 9); ww. Katarzyna wydzierżawia na 3 lata Mikołajowi z Wilkowiska swoją cz. M. Mikołaj ma płacić 3 grz. i 16 gr rocznie, a po upływie dzierżawy winien zwrócić także rzeczy, które otrzymał od Katarzyny. Gdyby Katarzyna zechciała sprzedać te dobra, to Mikołaj, zapłaciwszy jej tyle, za ile trzyma tę dziedzinę, ustąpi z dóbr (GK 22 s. 703-4); Stan. Śmił z M. zastawia za 60 grz. Janowi Lisowskiemu z Janowic całą swoją cz. M. (GK 22 s. 708)⁴Najprawdopodobniej cz. M, którą Jan miał w zastawie od Stanisława, nie została wykupiona przez siostry Stanisława i przeszła na własność Lisowskiego, o czym przekonują późniejsze wzmianki.

1489-1509 Jan Wierzbięta z M., Raciborzan i → Janowic 1464-1509⁵Pierwsza wzmianka z r. 1464 o Janie jako dziedzicu Janowic → ZK 17 s. 196. Jan w haśle → Janowice wzmiankowany jest od r. 1502, s. Jana Świeczki z Raciborzan, br. [przyrodni?] Jana Trnki z Raciborzan, Mikołaja, Wierzbięty, Stanisława i Katarzyny ż. Jana Janowskiego z Janowic [par. Wieliczka], ż. Barbara c. Szymona ze Smreczan [dziś na Słowacji], ss. Marcin, Jerzy i Katarzyna, ż. Jana Krzesza z Gruszowa [par. własna] (GK 23 s. 76-7; 27 s. 1373-5); 1489 Stachna i Katarzyna cc. zm. Śmiła z M. sprzedają za 55 [właściwie za 50] grz. swoje cz. w M. Janowi Wierzbięcie z Raciborzan i w celu zabezpieczenia transakcji w przyszłości zobowiązują się wnieść ten zapis do ksiąg ziemskich w obecności szlachcica osiadłego; tenże Jan winien zapłacić siostrom 22 1/2 grz., inaczej wwiąże je w kmieci w Raciborzanach, którzy płacą po 2 grz. i 1 wiard. czynszu – zp. (GK 23 s. 76-8); 1490 ww. siostry oświadczają, że Jan Wierzbięta zapłacił im 2 grz. czynszu od 20 grz. długu, i 11 sk. innego czynszu (GK 23 s. 222); 1491 siostry Stanisława i Katarzyna niegdyś z M. protestują przeciw Janowi Wierzbięcie, ponieważ gotowe były przyjąć należne im pieniądze, ale ich nie otrzymały (ZK 21 s. 79); Katarzyna i Stachna oświadczają, że sprzedały za 50 grz. Janowi Wierzbięcie z Raciborzan połowę M. Wystawiono dok. (ZK 21 s. 118); Katarzyna i Stachna niegdyś z M. oświadczają, że Jan Wierzbięta do sumy 45 grz. dopłacił im 5 grz., z których go kwitują (GK 23 s. 575-6); Zbigniew z Kosocic oświadcza, że będzie bronił Jana z Raciborzan, gdyby ten był niepokojony o M., i zobowiązuje się dokonać wpisu swej opieki do ksiąg ziemskich krak.; tenże Zbigniew oświadcza, że przyjął od ww. sióstr 40 grz. i zobowiązuje się spłacać im rocznie po 4 grz. – zp. (GK 23 s. 587-8); 1492 Jan Lisowski dzieli dobra z [2-gą] ż. Jadwigą. Janowi przypadają: połowa Porąbki [par. Dobra] i połowa M., → Janowice, par. Dobra, p. 3; tenże Lisowski zapisuje Jerzemu i Janowi ss. z 1-go małżeństwa z Małgorzatą połowy M. i Porąbki (ZK 21 s. 153-4; GK 23 s. 758-9; Mp. 5 R 35).

1493-1502 Władysław, Więcław, Wacław h. Drużyna, dz. M. i → Jodłownika 1463-1510, s. Więcława i Weroniki, ż. Bogumiła, dzieci: Bernard, Sebastian, Stanisław, Erazm i Weronika (GK 24 s. 185; 25 s. 208-9); 1493 → p. 2; Zbigniew z Kosocic winien zapłacić 10 grz. Stachnie c. zm. Śmiła z M. i wd. po Bartoszu z Kazimierza – zp.; ww. Zbigniew oświadcza, że pożyczył od Katarzyny c. zm. Śmiła z M., wd. po opatrznym Jakubie z Korzennej 30 grz. i zobowiązuje się spłacać jej rocznie 3 grz. – zp. Spłacone w r. 1500 (GK 24 s. 313-4); Stachna c. zm. Śmiła z M. i ż. zm. Bartosza z Kazimierza oświadcza, że Zbigniew z Kosocic zapłacił 5 grz. z 10 grz., które był jej dłużny, zaś resztę winien zapłacić w ciągu najbliższego roku (GK 24 s. 358); 1494 Jan Lisowski z ss. Janem i Jerzym sprzedają za 60 grz. Więcławowi alias Wacławowi z Jodłownika całą połowę M. i zobowiązują się pod zakładem w takiej samej wysokości wpisać transakcję do ksiąg ziemskich krak. Ww. Lisowscy sprzedają za 20 grz. temuż Wacławowi 2 sadzawki w Janowicach, które leżą od strony granicy Jodłownika (GK 24 s. 840-1); Jerzy i Jan z Lisowa oraz ich ojciec Jan dają Więcławowi z Jodłownika cz. M. w zamian za młyn i karczmę w Jodłowniku i dopłatę 60 grz.; ciż bracia za zgodą ojca sprzedają za 30 fl. węg. temuż Więcławowi dwie sadzawki między M., Jodłownikiem i Janowicami (ZK 21 s. 290-1); 1495 Władysław z Jodłownika ustępuje na czas życia ż. Bogumile Jodłownik i M. z wszystkimi pożytkami z młyna, dworu, ze stogami i zasiewami jarymi i ozimymi. Bogumiła będzie mogła także korzystać z lasów (ZK 21 s. 345-6); Stachna i Katarzyna [ongiś] dz. M. protestują, ponieważ stanęły po odbiór należnych im pieniędzy, lecz Zbigniew z Kosocic nic im nie dał; Katarzyna oświadcza, że Zbigniew spłacił jąz sumy 30 grz. (GK 24 s. 970, 1025); br. Bogdał i Więcław z Jodłownika i Wilkowiska winni zapłacić 150 fl. Janowi Wierzbięcie z Kośmirzowa i Stróży pod rygorem wwiązania do dóbr: Więcław do połowy M. i Jodłownika, zaś Bogdał do Wilkowiska i swojej cz. Jodłownika, na których nie ma zapisu oprawy ich żon (GK 25 s. 208-9 – zp.); 1496 Katarzyna z M. mieszkająca teraz na Kazimierzu, c. zm. Śmiła z M. oświadcza, że Zbigniew z Kosocic zapłacił jej 3 grz. zysku od sumy 30 grz.; taż kwituje go z 2 grz. od sumy 20 grz. (GK 25 s. 598; 26 s. 4); 1497 → p. 3b; 1498 Jan Lisowski z Lisowa pozwala ż. Jadwidze w pełni dysponować dobrami Porąbką i M., na których ma zapisany posag (ZK 21 s. 408).

1500 Jan Wierzbięta z Raciborzan w nawiązaniu do tego, że jego br. Jan Trnka star. sądec. zapisał 1000 fl. węg. Imramowi Salomonowi z Krakowa na stwie sądec, lecz nie otrzymał jeszcze zgody króla na jego zastaw, oświadcza, że sprzedaje z pr. odkupu Salomonowi w tej sumie dobra: Raciborzany, Janowice, Stróżę, Porąbkę oraz M. Salomon będzie trzymał te dobra do czasu, aż król pozwoli Janowi Trnce na zastawienie stwa, po czym unieważni zapis Jana Wierzbięty, pod zakładem 1000 fl. węg. – zp. Salomon kwituje Wierzbiętę i unieważnia zapis w r. 1501; Salomon wydzierżawia Janowi Wierzbięcie posiadane od niego dobra i zobowiązuje go do płacenia 100 fl. rocznie – zp. (GK 27 s. 1373-5); 1501 Barbara Markuszowska [c. Stachny lub Katarzyny z M.] oświadcza, że Zbig. Kosocki zapłacił jej należne pieniądze (GK 28 s. 125); 1502 Więcław z Jodłownika winien zapłacić 21 fl. Jakubowi z Lubomierza pod rygorem wwiązania w dobra dziedz. Jodłownik i M. oraz trzymane w tenucie Jurków i Dobra (GK 28 s. 456); 1505 → Lanckorona [zamek] p. 3.

1510-26 Jerzy, Irzik Wierzbięta z Raciborzan, M., Porąbki, s. Jana Wierzbięty i Barbary, br. Marcina i Katarzyny, ż. Weronika c. Mik. Wieruskiego (ZK 24 s. 187; 26 s. 588); 1510 Jerzy alias Irzik z Raciborzan zapisuje ż. Weronice c. zm. Mik. Wieruskiego 150 fl. wiana i tyleż posagu na połowie swych dóbr dziedz. i zastawnych: Raciborzanach, Janowicach, M., Stróży, Porąbce i karczmie Mierzączka (ZK 24 s. 187).

1513 – zm. przed 1526 Marcin Wierzbięta Raciborzeński z M., → Janowic 1519 i Raciborzan, s. Jana Wierzbięty i Barbary, br. Jerzego i Katarzyny, ż. Barbara c. Stan. Lasockiego, dzieci: Jan, Krzysztof, Zofia i Katarzyna (Bon. 14 s. 26; ZK 26 s. 392-4); 1513 Marcin Wierzbięta z Raciborzan oprawia po 100 grz. posagu i wiana ż. Barbarze c. Stan. Lasockiego z → Lasocie na połowie dóbr Janowice, M. i karczmie Mierzączka na przedmieściu Wieliczki (ZK 24 s. 378)⁶W haśle → Lasocice reg. niepełny, za Bon. 14 s. 26; 1524 Joachim Lubomirski z → Grabia zastawia za 600 fl. kaszt. sochaczewskiemu Mik. Wolskiemu m.in. cz. w M. (MS 4, 13822); 1526 Jerzy Wierzbięta i Barbara wd. po Marcinie Wierzbięcie z Raciborzan z dziećmi dzielą dobra. Jerzemu przypadają Raciborzany, M., 4 kmieci w Porąbce: Snopek, Marek, Bartek i Giemzik, oraz połowa karczmy Mierzączka k. Wieliczki. Barbarze i jej dzieciom przypadają Janowice, Stróża oraz 9 kmieci wraz z rolami w Porąbce, a także druga połowa ww. karczmy. Role opustoszałe w Porąbce będą użytkowane przez strony w zależności od tego, między czyimi rolami osiadłymi będą się znajdować. Kmiecie i dziedzice z obu stron będą mogli swobodnie korzystać z pastwisk oraz z drewna z lasu na budowę, ale nie wolno tego drewna sprzedawać. Jeżeli któryś z kmieci sprzeda drewno, to wówczas zapłaci karę 3 grz. temu dziedzicowi, który nie jest jego panem. Za świnie i wieprze alias wegnanki [wegnanice, czyli zwierzęta wyganiane na wypas do lasu] wypasane na żołędziach i na buczynie kmiecie mają po połowie płacić gajowe, każdy swojemu dziedzicowi. Zasiewy w Stróży, trzoda i bydło oraz długi matczyne mają być podzielone po połowie. Całe zboże w gumnie w Stróży, zarówno jare, jak i ozime, oprócz tego, które wysiała służba Jerzego, będzie podzielone po połowie, zaś długi kmieci będą pobierane przez ich panów. Strony mają przestrzegać ww. podziału pod zakładem 100 grz. Barbara poręcza pod zakładem 100 grz. na oprawie swego posagu i wiana, że jej małoletnie dzieci ze zm. Marcinem Wierzbiętą uznają ww. podział, kiedy dojdą do lat sprawnych (ZK 26 s. 392-4).

-b. Kmiecie i włodarze. 1423 opat szczyrz. oddala pozew Wawrzyńca i Jana z M. kmieci Śmiła z M. przeciwko Jaszkowi i Piotrowi kmieciom z Abramowic o napad na drodze publicznej i rabunek, przedkładając opatrzone pieczęciami dok. Władysława Łok. [1308 – Mp. 1, 140] i Kazimierza W. [1333 – Mp. 1, 193], wedle których opactwo posiada w swych dobrach pełny imm. sąd. (GK 2 s. 16-7); Jan kmieć z M. pozywa Szczepana kmiecia z Popowic [par. Droginia] o kradzież, skrępowanie i zabranie siekiery, 2 grz. i zadanie 2 ran krwawych i 1 sinej (SP 2, 1906); 1454 kmieć Florian → p. 6; 1471 Andrzej z Trzemeśni płaci 7 wiard. Mik. Śmiłowi z M. za poranienie kmiecia Mikołaja (ZK 18 s. 90, 124); 1482 kmiecie Mik. Śmiła (ZK20 s. 176); 1483 Jan włodarz (procurator) tegoż Mikołaja (GK 21 s. 739); 1497 Jan Wierzbiętą z Raciborzan wnosi o karę XV dla Ratołda ze Skrzydlnej tenut. Olszówki, ponieważ nie stawił przed sądem należącego do ww. Wierzbięty kmiecia Grzegorza z M., którego woźny zatrzymał we dworze Ratołda w Skrzydlnej. Wierzbiętą utracił 10 grz. z czynszów i in. powinności od tego kmiecia i na tyle szacuje szkodę (GK 26 s. 155).

-c. Areał i pobór. 1500-1, 1507, 1516-7, 1519-20 brak danych o poborze; 1508-15 pobór z 1/2 ł. (RP k. 264, 292, 328, 353, 376, 556, 584, 608, 641, 719, 744, 771, 801, 840, 861); 1530 pobór z 1/2 ł. (RP k. 31); 1563 pobór z 1 ł. (RP k. 72).

4. 1408 Markuszowa Wola (GK 1a, k. 66, 71r); 1437 Mikołaj Ramsz, Ramsza [zapewne sołtys] z M. (ZB 1 s. 40-1); 1454 Markuszowa Wola (GK 12 s. 208).

5. 1400 Jakusz Forstek [z Grzybowej] nie stawia się w sporze z bpem krak. o dzies. zabraną gwałtem w M. [wart.] 2 1/2 grz. Sąd skazuje Jakusza na karę XV bpowi, tyleż sądowi i LXX królowi (SP 8, 9688, 9688a, 9891, 989la, 9892, 9892a, uw. 315/42)⁷W haśle → Grzybowa błędnie podano daty sporu, od r. 1399; 1529 dzies. snop. wart. 2 grz. dla bpa krak. (LR s. 6).

6. 1441, 1452, 1454, 1456, 1459, 1461, 1467, 1469-70, 1470, 1471, 1473 → p. 3a; 1464 Mik. Śmił z M. oczyszcza się przysięgą z dotknięciem krzyża z zarzutu infamii ze strony Jana Janczyka z Dobrogniewa (GK 17 s. 224); 1470 Miklasz z Nieznamirowic pozyskuje na Zbigniewie kary za poranienie. Zbigniew ma zapłacić karę królewską, ponieważ bez porządku stanął w sądzie i groźnie wymachując rękami obraził sędziego i podsędka wulgarnymi słowami. Sędziowie wobec wszystkich zebranych składają protest, ponieważ odroczyli wyrok o zadośćuczynienie za rany wobec Zbigniewa, na termin przypozwany. Zbigniew każe zapisać, że sędziowie nie chcieli odesłać go na wiec o niesprawiedliwy wyrok (ZK 16 s. 612; 18 s. 36, 45; SP 2, 4000-1).

1476-7 Jakub z Rzeszotar prep. kościoła Bożego Ciała w Kazimierzu osobistą przysięgą oddala pretensje Mik. Śmiła z M. o to, że nie chciał wydać Śmiłowi nowego futra króliczego wart. 3 grz., przechowywanego w zakrystii; tenże prepozyt oddala sądownie w tej samej sprawie Stachnę matkę Śmiła z powodu niestawiennictwa. Śmił stwierdza, że matka nie mogła się stawić w sądzie, ponieważ wylała rz. Raba (ZK 18 s. 237, 282, 307; 19 s. 57, 67, 82, 101); 1480 Mik. Śmił z M. oraz Mik. Luboń płacą podwójną karę XV za przemoc, poturbowanie sądu i woźnego sąd. Zakład 100 grz. (ZK 20 s. 16, 34, 84); 1494 Jan Lisowski z M. stawia się przed sądem oficjała z ż. Jadwigą i potomstwem i oznajmia, że przyjmuje żonę z powrotem do łask i uznaje za dobrą, a przeszłych ekscesów nie będzie wypominał. Jadwiga bowiem z powodu licznych wypadków cudzołóstwa była przez oficjała skazana na więzienie. Obecnie przyrzeka ona poprawę i posłuszeństwo mężowi pod groźbą więzienia i 100 fl. kary (OK 15 s. 219).