(1325 Bestwina, Bescomia, Besczvina, Besthwina, Biestwina, Bestphyna, Bestwin, Besthphina) 12 km na NW od Kęt.

1. 1457 n. księstwo ośw. (GrünMark. 2 s. 609); 1581 pow. śl. (ŹD s. 104); 1470-80 dystr. kęcki (DLb. 1 s. 85); 1325 n. par. własna (MV 1 s. 148); 1325-1529 dek. Oświęcim (MV 1 s. 148; Rejestr świętop. k. 40; LR s. 338).

2. 1487 rybnik (Morawski Sądeczyzna 2 s. 288-9); B. graniczy z Dankowicami, rybniki, lasy bestwińskie (BJ rps 5377 k. 496); 1506 B. graniczy z Komorowicami, most na przekopie prowadzącej wodę z rz. Białej, lasy (BJ rps 5377 k. 544-5); 1518 jaz na Wiśle k. B. (MS 4, 11887); 1529 6 stawów rybnych (LR s. 338).

3. Własn. szlach. 1333 Schomko z B. (Mp. 1, 192); 1379 Prandota z B. (ZDM 1, 156); 1454 Jan Kloch z B. (GrünMark. 2 s. 601); 1457 własn. szlach. w księstwie ośw. (tamże s. 609); 1469-75 dz. B. Jan Kloch h. Kornicz, we wsi łany kmiece, role i łąki plebana (Mp. 5 t. N 13; t. V 60; BJ rps 5935 s. 104, 114; DLb. 1 s. 85; 2 s. 292); 1480-6 Jan Myszkowski z Przeciszowa i B. (Mp. 5 t. O 186; Mysz. 18); 1481 sąd ziemski ośw. poświadcza, że Miklusz Kloch z Ustronia [Śląsk] sprzedał Janowi Myszkowskiemu z Przeciszowa posiadłość B., która przypadła mu po br. Janie Klochu z B., kaszt. ośw. (Mysz. 15); Magdalena Myszkowska c. zm. Jana Klocha z B. kaszt. ośw. odstępuje mężowi Janowi Myszkowskiemu z Przeciszowa cz. po ojcu i matce w B., Żebraczy i Hecznarowicach (Mysz. 16); Kazimierz cieszyński poświadcza, że Miklusz Kloch z Ustronia i Jan Myszkowski z Przeciszowa zawarli ugodę, na mocy której Kloch zrezygnował za 350 fl. z pretensji do dóbr w B. i Żebraczy, posiadanych niegdyś przez jego br. Jana Klocha. Wspomniany „list keriz magi odrzeczegny od pany Marusse z B.” (Mysz. 17); Jakub z Dębna star. krak i ośw. poświadcza, że Miklusz Kloch z Ustronia ustąpił na rzecz Jana Myszkowskiego z Przeciszowa z wszelkich praw do dóbr B. i Żebraczy po br. Janie Klochu z B. (BJ rps 5377 k. 478-9); 1487 tenże Jakub i Mikołaj z Poręby sędzia ziemski ośw. zatwierdzają ugodę w sprawie użytkowania rybnika w B. między Janem Myszkowskim z Przeciszowa i B. a Janem Kropem z Dankowic (Morawski Sądeczyzna 2 s. 288-9); sąd ziemski ośw. zatwierdza ugodę między tymiż, na mocy której Krop zezwolił Myszkowskiemu poprowadzić wodę przez Dankowice do rybników w B., ten zaś pozwolił mieszkańcom Dankowic wypasać bydło w lasach bestwińskich (BJ rps 5377 k. 496); 1493 Jan Myszkowski z Przeciszowa i B. kaszt. ośw. (Heck s. 36); 1506 sąd ziemski oświęc. zatwierdza ugodę zawartą między Janem Czielo z Czechowic [Śląsk] sędzią księstwa cieszyńskiego a Janem Myszkowskim z Przeciszowa kaszt. ośw. w sprawie rybnika między Komorowicami a B., założonego przez ojca Jana Czielo Jendrzycha, Rybnik teraz będzie należeć do Komorowic Jana Czielo, który ma zezwolić Myszkowskiemu pobierać wodę z rz. Białej i przeprowadzać ją przez Komorowice do łąk kmiecych, tak jak była prowadzona za zm. Jendrzycha. Myszkowski ma postawić i konserwować most na skotnicy przez tę przekopę, by ludzie mogli tędy pędzić bydło. Ponadto Myszkowski zezwolił Janowi Czielo na wrąb w swoje lasy (BJ rps 5377/2 k. 544-5; MS 4, s. 1348); 1514 Jan Myszkowski z Przeciszowa i B. (BJ rps 5935 s. 115); 1515 tenże sprzedaje za 5400 fl. Marciszowi Myszkowskiemu z Mirowa stolnikowi krak. B. i 1/2 Żebraczy (Mysz. 31; SKO s. 141; ZZ 12 s. 127); 1518 dekret król. w sprawie między bpem ołomunieckim Stanisławem i jego br. Aleksym z księstwa pszczyńskiego a Marcinem Myszkowskim stolnikiem krak. o zburzenie jazu na Wiśle k. dóbr Marcina zw. B. w ziemi ośw. (MS 4, 11887); 1519 Marcin Myszkowski z Mirowa stolnik krak. przekazuje ufundowanej przez siebie prepozyturze w Żarkach 10 grz. czynszu z B. i 1/2 Żebraczy (AG perg. 6280); 1522 Marcin Myszkowski z Mirowa i B. (BJ rps 5377/2 k. 580-1); 1523 Kazimierz cieszyński aprobuje ugodę zawartą między Marcinem Myszkowskim stolnikiem krak. a Kasprem i Janem Czielo z Czechowic, kanclerzem ks. Kazimierza, jako opiekunami ss. zm. Czely z Czechowic, sędziego cieszyńskiego, w sprawie prowadzenia wody z Komorowic do B., zawartej już w r. 1506 (MS 4, 4224; BJ rps 5377/2 k. 544-5); 1529 czynsz z 6 stawów rybnych pobiera tamtejszy pleban (LR s. 338); 1537 kmiecie B. płacą po 2 gr. rogowego od krowy: Kłeczek od 4 krów i 2 jałowic, Stanka od 2 krów, Michał od 2 i jałowicy, Sayda od 3, Latossyenta od 4, Burek od 2 i 2 jałowic, Foltyn od 6 i 4 jałowic, Fyczek od 2 i 2 jałowic, Jan od 2 i 2 jałowic, Ficarnina od 2 jałowic, Wawrzyniec od 10 i 2 jałowic, Chrobakuow syn od 3, Pyontek od 8 i 35 owiec, Polnar od 7, Tomek od 5 i jałowicy, Matissowa od 2, Lorencz od 5 i 2 jałowic, Wałek od 7 i 2 jałowic, Zombek od 4, Lasotha od 8 i jałowicy, Chrobak od 3, 2 jałowic i 30 owiec, Okoyn od 5, Othman od 12 i 2 jałowic, Młynarz od 5 i jałowicy, Nyckel od 8, 5 jałowic i 15 owiec, Jakub od 6 i 3 jałowic, Staszek od 2 i jałowicy, Wydra od 8 i 3 jałowic, Dudek od 8 i 3 jałowic, Maciejkowa od 20, Lyzaczka od 2 (R. rogowego - In. O 1/2 k. 12-12v).

5. 1325-7 pleb. Teodoryk, par. oceniona na 4 grz. (MV 1 s. 148, 222); 1328 świętop. 3 i 1/2 sk. (MV l s. 307); 1335-58 świętop. 6 sk. (MV 1 s. 375, 386, 396; 2 s. 196 i n. wg ind.); 1470-80 dzies. snop. z łanów kmiec. wart. 3 wiard. scholasterii krak., → też p. 3 (DLb. 1 s. 85; 2 s. 292); 1529 dzies. pien. wart. 36 gr scholasterii krak.; pleban B. pobiera tu meszne, czynsz z 6 stawów rybnych oraz czynsz wykupny w Porębie (LR s. 292, 338); 1598 kościół Ś. Jakuba, do par. należą B. i Pasieki (WR k. 1).

6. 1492 br. Mikołaj i Leonard ss. Jana Myszkowskiego z B., studenci Ak. Krak. (Ind. s. 169, 206, 219); 1499 Jan s. Stanisława z B., student Ak. Krak. (Ind. s. 153).

7. Z. Bubak, Monografia historyczna Bestwiny, „Studia teologiczno-historyczne Śląska Opolskiego”, t. 4, 1975.