BIAŁOWIEŻA

(1384 Balouesa, Paloueza, Balawesza, Baloueza, Balewesza, Balawesza, Bala Wessa, Byalowyeza, Byalavyeza, Biała wiesza, Byala Vyessza, Byala Vyeszya) 10,5 km na NE od Żarnowca.

1. 1581 pow. ksiąs. (ŹD s. 91); 1470-80 n. par. Mstyczów (DLb. 2 s. 91).

3. Własn. szlach. 1384 Jan kmieć z B. przeciw wd. po Dobiesławie z Raszkowa „pro cleta clausa” [o szopę] (SP 8, 2203); 1386 kmiecie Ganscz Gazithcz, Gros z B. (SP 8, 4095); 1409 Jagienka ż. Rafała ze Słupowa oddaje w dożywocie Niemierzy z → Krzelowa kan. krak. całe cz. w Wojciechowie, Przedmoszczanach i B. (ZK 5 s. 124); Prachna wd. po Janie z Krzelowa ustępuje kan. krak. Niemierzy z Krzelowa z wsi B. i Wojciechów (SP 2, 1219); 1412 Jagienka ż. Rafała ze Słupowa oddaje w dożywocie kan. krak. Niemierzy cz. zamku Krzelów z folwarkiem i wsie B., Przedmoszczany, Wojciechów, która to cz. przypadła jej po siostrze Katarzynie (ZK 5 s. 300); 1415 ponieważ Jagienka wyszła ponownie za mąż [za Zaklikę z → Birkowa] ma oddać Niemierzy z Krzelowa kan. krak. wszystkie dok. w sprawie wsi: Krzelów z folwarkiem, Wojciechów, B., Przedmoszczany i Orłów (ZK 6 s. 54); 1423 Leonard i Jan kmiecie z B. (ZK 195 s. 206); 1470-80 Jan Skrzelowski [Chrzelowski] h. Topór dz. B., Przedmoszczan, Wojciechowa, Tarnawy i Swarzyszowa (DLb. 2 s. 91-2); 1472 pan Chrzelowski nie zapłacił poboru z B. (GK 19 s. 975); 1474 tenże nie zapłacił poboru z wsi przynależnych do Krzelowa: Tarnawy, Swarzyszowa, B., Przedmoszczan, Skoczowa (GK 19 s. 975); a. 1490 pobór z 4 i 1/2 ł. (RP s. 136); 1490-4, 1498 B. łącznie z Przedmoszczanami, Skoczowem, Swarzyszowem, Tarnawą i Wojciechowem pobór z 28 i 1/2 ł., 1496-7 brak danych, 1499 pobór z 4 ł. (ŹD s. 438; RP s. 162, 177, 192, 207, 75, 112, 39, 10); 1490 panna Dorota dz. B. i Przedmoszczan (ZK 153 s. 31, 54); ok. 1523 zm. Jan Stadnicki wspołdziedziczył z br. Stanisławem m. in. B. (Żychl. 3 s. 258).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiecych wart. 6 grz. alternatywnie obu plebanom w Mstyczowie (DLb. 1 s. 91); 1529 dzies. snop. wart. 3 grz. plebanowi w Mstyczowie (LR s. 199).

Uw. Z tą wsią mylnie identyfikuje się Belobrese z dok. Monacha i Album miechowskiego z r. 1198 i n. dok. Jest to jednak Białybrzeg na lewym brzegu Przemszy w par. Dzieckowice, a więc na Śląsku Opolskim; w końcu XVIII w. karczma o tej nazwie należąca do bpstwa krak. (Mat. do MWK s. 7).