(1280 Baganicy, Beganius, Beganic, Beganicz, Beganovicz, Beganix, Bogatrix, Beganicze, Bieganicze) 3 km na NE od Starego Sącza, obecnie cz. Nowego Sącza.
1. 1536 pow. sądec. (RP; ŹD s. 132); 1325 n. par. własna, dek. Nowy Sącz (MV 1 s. 145); 1325 n. archidiak. Kraków (tamże); 1448 n. archidiak. Nowy Sącz (DLb. 1 s. 567; 2 s. 250; ZDK 2, 526).
2. 1453 młyn z jazem w B. na rz. Poprad (Mp. 5 t. A 80); 1570 droga kamienista i piaszczysta z Krakowa przez B. na Spisz (LDK s. 37).
3. Własn. książęca, następnie kl. Klar. w → Starym Sączu. 1280 ks. Kunegunda, zakładając kl. Klar. w Starym Sączu, nadaje mu m. in. B. (Mp. 2, 487); 1283 papież Marcin IV potwierdza kl. Klar. w Starym Sączu posiadłości, m. in. B. (Mp. 1, 102; 2, 496); 1292 Wacław czeski zatwierdza kl. Klar. w Starym Sączu posiadłości, m. in. B. (Mp. 2, 521); 1470-80 własn. kl. Klar. starosądec., folwark, łany kmiece, karczmy i zagrody (DLb. 1 s. 555-6); 1509 własn. jw. (AKP 9, 648); 1529 czynsz 1 i 1/2 grz. z karczmy w B. plebanowi tamże (LR s. 313); 1536 pobór z 6 i 1/2 ł., 2 karczmy dziedz., młyn pusty (RP); 1564 B. kl. Klar. w kluczu starosądec. Kmiecie płacą po 4 gr z łanu do stwa sądec., dają sep żytni i owsiany, oprawne, kury i spisne oraz robociznę 4 dni w roku albo w zamian kury lub pieniądze (LK 1 s. 167, 169).
4. 1293, 1312, 1313, 1317, 1320, 1330 opatki kl. Klar. w Starym Sączu, lokując na pr. niem. nowe wsie, odwołują się do przykładu B. i Barcic (Mp. 2, 525, 556, 560, 579, 601, 630); 1307 wobec sądu gajonego w Starym Sączu Incza sprzedaje za 10 grz. Sobkowicowi sołtysowi w B. cz. sołectwa tamże (Mp. 2, 543); 1453 kl. Klar. starosądec. sprzedaje za 100 grz. Janowi Smoczowi mieszcz. starosądec. sołectwo na pr. magd. w B. Do sołectwa należą role z dworem i ogrodami oraz łąkami, cz. ról leży k. karczmy plebana ku Nowemu Sączowi, młyn na Popradzie z jazem, karczma wyższa z rolami oczynszowana na 1 i 1/2 grz., szósty den. z czynszów i trzeci z kar (Mp. 5 t. A 80); 1509 szl. Zmocz sołtys z B. zwolniony od zarzutu nieobesłania wyprawy mołdawskiej (AKH 9, 648); 1529, 1536 sołectwo (LR s. 313; RP).
5. 1269 ks. Kunegunda ufundowała za przyzwoleniem bpa krak. Pawła z Przemankowa [Przemykowa] kościół par. w B. (B. Kumor, Archidiakonat sądecki, „ABMK”, t. 8, 1964, s. 295; „Rocznik diecezji tarnowskiej”, 1972, s. 451); 1325-7 pleb. Klemens, par. oceniona na 2 i 1/2 grz. (MV 1 s. 145, 219); 1328 świętop. 6 sk. i 7 den. (MV 1 s. 307); 1335-6 świętop. 6 sk. (MV 1 s. 370, 384); 1337 świętop. 7 sk. (MV 1 s. 396); 1339-45 świętop. 1 sk. (MV 2 s. 175-89); 1354 świętop. 8 sk. (MV 2 s. 267); 1355-8 świętop. 7 sk. (MV 2 s. 195-260, 275-98); 1448 bp krak. Zbigniew [Oleśnicki], erygując kolegiatę w Nowym Sączu, nadaje prebendzie zw. Biegańska dzies. snop. z większej cz. wsi B. (ZDK 2, 526); prebenda w B. oceniona na 1/2 grz. (CE 3, 17); 1470-80 dzies. snop. i kon. z mniejszej cz. wsi bpowi krak., a z większej wart. 14 grz. prebendzie Biegańskiej w kolegiacie sądec. (DLb. 1 s. 555-6); 1529 dzies. snop. z niektórych ról wart. 12 grz. prebendzie Biegańskiej w kolegiacie sądec.; dzies. snop. w B. wart. 7 i 1/2 grz. bpowi krak.; pleban w B. pobiera tamże czynsz 1 i 1/2 grz. i dzies. snop. wart. 6 gr z karczmy, dzies. pien. wart. 8 gr od sołtysa i spisne oraz meszne w B. i Łazach (LR s. 46, 282, 313); do par. należą B. i Łazy (LR s. 313); 1596 kościół Ś. Wawrzyńca (WR k. 35).
8. Wczesnośredn. grodzisko, osada wczesnośredn. (Żaki s. 43, 49, 381, 402, 515, 520).
Uw. Daty 1269 [→ p. 5] nie potraktowano jako pierwszej wzmianki o B., gdyż pochodzi dopiero z inwentarza par. z XVII w., por. B. Kumor, jw.