BORZĘCIN

(1240 Borzanczyn, 1254 Borzaczyn, 1400 Borzantino, 1402 Borzanczino, Borzantino, 1509 Borzącin, 1541 Borziczin) 10 km na NE od Błonia, dziś Borzęcin Duży.

1. 1254 par. B. (NKDMaz. 2 nr 16); 1532 pow. bł. (ASK I 27, 435).

2. 1417 młyn → p. 3; 1419 granica między Wierzuchowem Pruskim a Wojcieszynem i Koczargami biegnie m. in. drogą z B. do Warszawy (BOZ 70, 206); 1427 pole w Pielaszkowie z łąką i lasem zw. Osiek od strony [granicy] B. (PP 5 nr 560); 1450 → p. 3; 1477 bór Izdbiska [w dobrach B.] (Tarcz. 5, 24); 1486 siedlisko w Woli Pogroszewskiej od drogi z B. do gościńca z Warszawy do Błonia (Bł. 3, 314v); 1487 gaj Młotkowiec, 1515 bory, 1580, 1790 młyn → p. 3.

3. Włas. książ., następnie duch. – opactwa czerw. 1240 ks. Konrad I zamienia z opactwem czerw. Popień i Służew na B. ze wszystkimi pożytkami (Koch. nr 406); 1254 B. z kościołem należy do opactwa czerw. (NKDMaz. 2 nr 16); 1417 mieszkańcy B. winni dawać kl. czerw. na Wielkanoc po 30 jaj, na Zielone Świątki po 2 sery, a na Narodzenie NMP [8 IX] po 2 kurczęta; sołtys z B. uzyskuje pr. budowy młyna (BOZ 71, 73); 1429 Miecław rządca kl. czerw. [w B.] pobiera karę bitego za kmiecia klaszt. z B. (Warsz. 2, 49); 1435 Stanisław bp płocki potwierdza dobra kl. czerw., m.in. B z kośc. par. (BOZ 70, 101-106); 1450 opat czerw. na prośbę ks. Bolesława IV i jego matki ks. Anny [Bolkowej] daje B. i dąbrowę Młotkowo oraz młyn Truskawie na uposażenie kaplicy Ś. Jerzego za murami Warszawy (BOZ 70 k. 69-71, 176-178); 1464 folw. klaszt. w B.; Przybysław mieszcz. w Serocku jako konwers wydał z niego wołu, 4 owce i konia (Ep. 9, 117-118); 1487 Włodzimierz prep. Ś. Jerzego za murami Warszawy pozywa o wyrąb drzewa w jego gaju Młotkowiec w dobrach B. (Bł. 3, 363); 1487 Stanisław rządca w B. (ZR nr 1569 n.); 1515 kapituła kl. czerw. wyznacza rewidentów do rozpatrzenia skarg kmieci z B. na krzywdy wyrządzone im przez Jakuba Kulę prep. [Ś. Jerzego] warsz.; prep. będzie mógł użytkować bory k. B. (BOZ 72, 23); 1526 włas. prepozyta bł., 16 1/2 wł. os. (ASK I 27, 459); 1580 pobór od 15 wł. os., 3 rzem., młyna o 1 kole (ŹD 283); 1603 → p. 5; 1790 B. z młynem (TarDym); XIX w. B. wieś 1392 mr. [ok. 46 wł.], folw. 1653 mr. [55 wł.] (Małc. 195); XIX w. B. folw. 27 wł., wieś 31 1/2 wł. (SG 15/1, 221).

4. 1417 opat czerw. sprzedaje sołectwo na pr. chełm. z 2 wł. w B. szl. Michałowi dz. z Rokitek za 60 kóp gr, a mieszkańcy winni płacić po 30 gr czynszu z 1 wł. os. (BOZ 71, 73-75); 1436 Dadźbog dz. z Pogroszewa, dworzanin Stanisława bpa płoc. otrzymuje od Andrzeja opata czerw. 10 kóp gr i zrzeka się sołectwa czyli wójtostwa w B. (BOZ 70, 57); 1526 czynsz książ. z B. po 12 gr z 1 wł. os. pobiera opat czerw. (ASK I 27, 459).

5. 1254 kościół par. w B. i dzies. z dóbr B. należy do kl. czerw. (NKDMaz. 2 nr 16); 1400 pap. Bonifacy IX nadaje kośc. par. w B., z dochodem 4 grz. srebra, wakujący po zgonie kan. Świętosława, Dobiesławowi kan. klasztoru w Czerwińsku z prezenty opata [czerw.] Floriana, który posiada pr. patronatu wg starego zwyczaju, pomimo odmowy Wojciecha bpa pozn. (BulPol. 3 nr 708); 1402 pap. Bonifacy IX nadaje kośc. par. w B., z dochodem 24 grz. srebra, wakujący po zgonie Mikołaja zw. Miles albo Milicius, Janowi synowi Piotra z Zakroczymia (BulPol. 3 nr 861); 1412 pap. Jan XXIII daje klerykowi Janowi synowi Piotra dyspensę na łączenie kośc. par. w B. i kanonii pł., z dochodem łącznym 24 grz. srebra, przez 5 lat (BulPol. 3 nr 1361); 1418 Jan syn Macieja z Gąbina, altarysta w koleg. warsz., z dochodem 4 grz. srebra, otrzymuje prowizję pap. na kośc. par. w B., z dochodem 12 grz. srebra, wakujący po zgonie Andrzeja z Zakroczymia, na który został zatwierdzony przez bpa ordynariusza (BulPol. 4 nr 161); a. 1427 Stanisław zw. Bogiel syn Więcława [Wacława] z Bramek, pleb. w B. (Radzimiński 1, 133); 1427 Florian syn Więcława z Bramek pleban w B. jako subdiakon ma w ciągu 5 lat przyjąć święcenia (BulPol. 4 nr 1959); 1428 opat czerw. prosi Marcina V o inkorporowanie kośc. par. Ś. Zygmunta w B. do kl. czerw., do którego należy pr. patronatu tego kościoła; 1429 Michał prepozyt kośc. koleg. Ś. Michała w Płocku, komisarz pap. inkorporuje w/w kościół wraz z dochodami do opactwa czerw. (AGAD perg. 6598; BOZ 70, 106-113); 1430 Florian pleb. w B. (WarszDis. 1, 25v); 1437 plebanami w B. byli wcześniej Florian syn Więcława z Bramek i Nawoj syn Dadźboga z Pęcic, od 2 lat plebanem jest Mikołaj pleb. w Górze; o prowizję prosi Bartłomiej syn Jana Gryfa (BulPol. 5 nr 740); 1443-50 Piotr pleb. w B., ksiądz świecki (NowDzieje 2, 515); 1450 dochody kośc. par. w B. Paweł opat czerw. przeznacza na uposażenie kośc. Ś. Jerzego za murami Warszawy (BOZ 70, 69-71, 176-178); 1478 Stanisław prep. Ś. Jerzego za murami Warszawy i w B. (BOZ 70, 132); 1482 tenże Stanisław z prezenty opata i konwentu czerw. zostaje prep. w Błoniu (AGAD perg. 6713); 1487-89 Włodzimierz prep. Ś. Jerzego za murami Warszawy [pleb. w B.] (Bł. 3, 363; BOZ 70, 139); 1509 Bartłomiej prep. Ś. Jerzego w Warszawie, pleb. w B. z prezenty opata czerw. Ambrożego (BOZ 71, 98); 1518 Jan z Soboli prep. warsz. [Ś. Jerzego, pleb. w B.] (Ep. 2, 333); 1518 Mikołaj prep. warsz. [Ś. Jerzego, pleb. w B.] (Ep. 2, 343); 1526 Stanisław ksiądz świecki, który był 10 lat wikariuszem w B., prosi kap. czerw., by go pozostawiono tam na stałe, lecz uzyskuje aprobatę jedynie na 5 lat (BOZ 72, 2v); 1603 kośc. drewn. Ś. Zygmunta i Wniebowzięcia NMP jest uposażony w wieś B. z folwarkiem, borem, łąkami, ogrodami i dzies. ze wsi Wojcieszyn, Koczargi, Kanie, [Umiastowo-]Fałki, [Umiastowo-]Kręczki; wikariusze mają dzies. ze wsi Myszczyn, Pielaszkowo, Umiastowo-Klimunty; rektor szkoły ma dzies. z wsi Umiastowo-Kaputy [Umiastowo-Szpaki] (ŁOp. 3, 280; NowDzieje 2, 515); 1616 kośc. drewn. Ś. Zygmunta w B. należy do prep. Ś. Jerzego w Warszawie (Knap.mps 25; Knap.rps 6945 II, 88).

6. 1405 Marcin z B. kapłan diec. pozn. otrzymuje prowizję pap. na rektora kościoła par. w Pomnichowie (BulPol. 3 nr 1052).

1420-49 Jan syn Marcina z B.: 1420 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 20e/006); 1429-47 Jan Borzęcki kan. warsz. (BulPol. 4 nr 2327; MK 3, 261; AGAD perg. 1515); 1429 tenże uzyskuje od pap. Marcina V przyw. odpuszczenia grzechów w niebezpieczeństwie śmierci (BulPol. 4 nr 2327); 1441 kupuje od Jana z Parzniewa Małego [czynsz roczny] z Granic i Parzniewa Małego za 36 kóp gr szer. pras. (MK 3, 261); 1447 ks. Anna [Bolkowa] zapewnia Janowi Borzęckiemu kan. warsz. i altaryście rajców warsz. dobre mieszkanie w domu mansjonarzy warsz. w zamian za jego siedlisko w Warszawie (AGAD perg. 1515); 1449 tenże Jan zapisuje rajcom Starej Warszawy 37 1/2 kopy gr w półgr na ołtarz (RadWS nr 4).

1437 discr. Filip kleryk z B. ma wierzytelność 104 gr bez 2 trojaków zabezpieczoną na mieniu zm. mieszczki warsz. i przekazuje z tego 50 gr Hermanowi mieszcz. [warsz.] (PP 3 nr 404, 409).

1472 discr. Jan syn Macieja z B. kleryk (Ep. 10, 43).

1476-84 discr. Piotr z B.: 1476 nauczyciel [szkoły par.] w Miastkowie pozywa Dadźboga plebana tego kośc. o oddalenie ze służby oraz Mikołaja wikariusza w tym kośc. o 6 gr, które należały się Piotrowi z racji tego, że dostał wespół z wikariuszem jedną krowę (Ep. 13, 74-74v); 1484 Andrzej nauczyciel [szkoły par.] w Długiej pozywa tegoż Piotra nauczyciela w Kobyłce o zwrot 2 ksiąg wartości 10 gr (Ep. 11, 77v).

1499 opatrz. Marcin Szuprzycz syn Jakuba z B., 1503 Więcesław syn rządcy (villicus) z B., przyjęci do pr. miej. Nowej Warszawy (PrzyjęciaNW nr 357, 393); 1509 Mikołaj Durzycz z B. przyjęty do pr. miej. Starej Warszawy (PrzyjęciaSW nr 27); 1541 Stanisław syn Macieja z B. student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1541e/024).

7. RAW 1958, 366 n.; PacPuszcza 209 n.