GROCHOLE

(1425 Grochole, 1565 z Grochalami) 2 km na S od Zakroczymia, dziś Stare Grochale.

1. 1483 z. warsz. (MK 9, 157v); 1580 pow. warsz., par. Kazom (ŹD 267); cz. wsi należała do z. soch. → Uwaga.

2. 1449 G. leżą naprzeciw Zakroczymia (ZakrG. 80, 316); 1565 grunt piaszczysty, nikczemny, pole tylko jedno na 7 staj po 10 zagonów ozimych; karczma, przewóz i młyn łodny na Wiśle; G. graniczą z Gniewiewicami, Głuskiem, Cybulicami, Kazomiem (LM 1565 I, 157 n.).

3. Włas. książ., potem książ. i szlach. 1420 ks. Janusz I nadaje Jaśkowi rybakowi zakr. karczmę krzywańską k. przewozu zakr. oraz 10 mr. roli (MK 3, 66v; LM 1565 I, 12); 1425 karczma [k. G.] (MK 3, 43); 1449 ks. Bolesław IV daje 1 wł. w G. leżącą naprzeciw Zakroczymia k. karczmy, lokowaną na surowym korzeniu, prac. Jakubowi synowi zm. Jaśka z G., wraz z wolnizną na 15 lat; potem Jakub będzie płacił 1/2 kopy gr w półgr, dawał owies, koguty i jaja, tak jak zawsze daje się z włóki, ale nie będzie odpracowywać dniówek; ks. daje mu też 2 mr. łąk w „w brodziech” oraz ogród poniżej siedliska Piotra Okunia (ZakrG. 80, 316); 1483 ks. Bolesław V nadaje G. Andrzejowi Człowieczkowi [dworzaninowi książ.] dla pełnienia służb; jeżeli umrze on bezpotomnie, nadanie wróci do ks. (MK 9, 157v); 1501 szl. Stanisław Gniewiewski z G. toczy proces z Mikołajem Mniszewskim tenut. w Kazomiu (Zakr. 15, 479); 1565 wieś król. ma 12 kmieci-rybaków, zobowiązanych do przewodów i posług; z przewozu płacą z nadania książ. po 30 fl. psałterzystom warsz.; młynarz dziedz. Jan Kąkol ma pr. od ks.; ziemianin Grocholski ma cz. roli jako włas. szlach. (LM 1565 I, 157 n.); 1576 wieś starostwa zakr., pobór od 2 wł. os., 3 zagr. (ŹD 309).

5. 1603 dzies. z G. należą do kośc. par. w Kazomiu (ŁOp. 3, 283).

Uwaga: Druga cz. wsi G., 6 kmieci król., należała do dóbr Wilków w z. soch. (LM 1565 I, 158).