KAMION

(1065 Camen, 1347 Kamono, 1376 Camon, Camen, 1424 Camion, 1565 Kamień, 1580 Kamion) 3 km na E od Starego Miasta Warszawy, na prawym brzegu Wisły, dziś Kamionek, cz. Pragi Południe, dzielnicy Warszawy.

1. 1443 distr. warsz. (MK 3, 282); a. 1444 par. K. (BulPol. 6 nr 60); 1580 pow. warsz. (ŹD 250).

2. 1065 przewóz przez rz. Wisłę w C. (Koch. nr 22); 1347 K. nad Wisłą (NKDMaz. 2 nr 280 n.); 1430, 1443 wł. w Golędzinowie k. gran. K. (Warsz. 2, 55; MK 3, 282); 1565 K. i Kawęczyn graniczą z Puszczą Słupieńską w dobrach król. (LM 1565 I, 22); 1580 młyn na Wiśle → p. 3.

3. Włas. książ., potem duch. – kapituły kat. płoc. 1065 ks. Bolesław II Śmiały nadaje benedyktynom z Mogilna dochody z przepraw na Wiśle od C. aż do morza (Koch. nr 22); 1347 książęta Siemowit III i Kazimierz I zwracają Klemensowi bpowi płoc. dobra Wyszków z kościołem, Budziszowice nad Bugiem, K. i Targowe, dawniej włas. kośc. płoc., które trzymał już ojciec ich ks. Trojden (NKDMaz. 2 nr 280 n.); 1376 ks. Janusz I nadaje imm. ekon. wsiom Kościoła płoc. [tj. kap. płoc.] Grochowo, Gocław i C., przyznając im swobody przysługujące innym dobrom kośc. diec. płoc. (NKDMaz. 3 nr 175); 1424 prac. Wawrzyniec Gronostaj z C. jest winien mieszcz. Rino z Brześcia 9 kóp gr posp., a ręczą za niego pracowici Jan i Wojciech bracia z C., Piotr Twardziszewo, Mikołaj Reda i Stanek Bogufałowic z C. (Warsz. 1, 118v); 1424 pracowici z C.: Wojciech, Wawrzyniec Czuch, Tylko ze Słupna lub z C., Piotr Nakiel, Jakub Bawor (Warsz. 1, 120v); 1432 – zm. 1449 Tycza kan. płoc. [fundi] K., syn Mścisława z Krajkowa i Kossobud h. Pobóg podsędka płoc. (Warsz. 2 k. 126, 172; Lub. nr 182, 189; ZDPł. nr 124, 143 n.; Calendarium Plocense, MPH 5, 459); 1432 Mikołaj z Obrębu rządca w K. (Warsz. 2, 127); 1435 Świętosław z K. (PP 3 nr 287); 1449 K. włas. kap. płoc. (ACP 1 nr 379); 1479 Jan z K. bartnik książ. (ZR nr 1467); 1480 Piotr z Chodkowa dr medycyny, prep. kap. koleg. Ś. Michała w Płocku, kan. [płoc.], warsz. i łowicki oraz kanclerz książ. wytacza skargę o pobicie kmiecia z K. (WolffStudia 273, wg Warsz. 5, 387); 1488 Stanisław z Latowicza faktor Mikołaja [z Latowicza] posiadacza wsi C. (Ep. 10, 563-564); 1492 Jan z Szyszek dr dekretów otrzymuje 60 dukatów w złocie od opatrz. Stanisława br. Mikołaja dra z Latowicza z tytułu arendy wsi C. (Ep. 15, 136); 1493 Stanisław Gniewański mieszcz. warsz., tenut. wsi K., posiadanej przez dra Mikołaja z Latowicza, którą Stanisław dzierżawił przez 2 lata, najpierw od Mikołaja, później od Jana z Szyszek dra pr. kanonicznego, płacąc po 50 dukatów węg. za rok; Stanisław pleb. w K. dostał 60 dukatów od tegoż Jana dla przekazania ich Mikołajowi z Latowicza, który przebywa w Rzymie (Ep. 15, 167v); 1503 Mikołaj kan. płoc., tenut. w C. toczy proces z Andrzejem kan. płoc., tenut. w Grochowie (Warsz. 8, 797); 1515 za najście kmieci z C. na Grochowo posiadacz C. Mikołaj z Tłubic kan. płoc. zobowiązuje się w imieniu swych kmieci Jakuba Urbana wójta, Mikołaja Bogufała, Stanisława Lacha, Jakuba Karcza, Macieja Pczołki i Jana Chojki wypłacić posiadaczowi Grochowa 4 kopy gr w półgr; a jeśli siostra posiadacza Grochowa wykaże, że zabrano jej jakieś rzeczy ze dworu w Grochowie, to i jej zadośćuczyni (Ep. 2, 72); 1516 kap. płoc. zwraca się do Erazma bpa płoc. w sprawie gwałtów poczynionych przez star. warsz. w C. i Grochowie (ACP 1 nr 577); 1525 Katarzyna ż. Jana Karcza kmiecia z K. kwituje Mikołaja stelmacha mieszcz. warsz., zięcia zm. prac. Mikołaja włodarza z Bródna z zadośćuczynienia za dobra (RadWS nr 1708); 1542 w K. 8 wł. os. (Nowowiejski 334); 1563 pobór od 10 wł. os. (ASK I 27, 181); 1580 pobór od 10 wł. os., 2 wł. wójt., 2 zagr., młyna na Wiśle (ŹD 250); 1591 tenut. Stanisław Skarszewski kan. płoc. (Małc. 124); XVII-XIX w. na obszarze dóbr K. powstało m. Skaryszew, wsie Kamionek i Wygoda (Małc. aneks nr 8); XIX w. dobra K. podzielono na 3 cz., z których 2 folw. mają łącznie ok. 12 wł. (SG 3, 777).

4. 1347 dobra duch. Gocław, Grochowo, K. i Targowe dają jedynie 1 krowę dla m. książ. Warszawy [rocznie] (NKDMaz. 2 nr 281); 1515 kmieć Jakub Urban wójt z C. (Ep. 2, 72); 1580 wójtostwo na 2 wł. (ŹD 250).

5. 1422-49 posiadczem preb. w G. jest Tycza z Kossobud, Krajkowa i Lipy syn Mścisława h. Pobóg podsędka płoc. (ADP perg. 232, 236; AGAD perg. 237; SalinaPol. s. 319, 327, 336; BulPol. 6 nr 60; Radzimiński 2 nr 211); 1444 Maciej pleb. w K. złożył rezygnację na ręce Pawła bpa płoc.; po jego rezygnacji Tycza kan. płoc. prezentuje na pleb. Bartłomieja z Wyszogrodu (BulPol. 6 nr 60); 1444 Bartłomiej pleb. w K., dawny pisarz kap. płoc. (ACapPloc. OM nr 227); 1449 prebenda K. oszacowana na 30 kóp gr (ACP 1 nr 379); 1451 opatrz. Andrzej ślusarz [mieszcz. warsz.] winien jest pleb. z C. 3 kopy gr w półgr za 1 stóg pszenicy (PP 3 nr 1320); 1459 Piotr pleb. z C. zrzeka się swego beneficjum na rzecz Ścibora z Mierzejewa, a Paweł bp płoc. przeznacza dożywotnio Piotrowi 4 kopy gr rocznie z dochodów kośc. w C. (Ep. 5, 97v); 1462 Ścibor pleb. w C. oskarża Mikołaja z Pragi z Bartłomiejem i Maciejem z K., że napadli na szkołę par. w K., wypędzili uczniów i ranili nauczyciela (Ep. 9, 36v); 1476 uczc. Stanisław z Pragi ma proces z księdzem Maciejem Śćmielem wikariuszem w K. (Ep. 13, 46-52); 1478 discr. Stanisław kościelny (minister) w C. (Ep. 13, 148); 1484 Grochowo wchodzi w skład par. C. (Ep. 11, 81); 1485 Ścibor pleb. w C. (Ep. 11, 122v); 1488 Stanisław z Liwa rezygnuje z beneficjum pleb. w C., na które został wprowadzony przez mieszcz. Stanisława z Latowicza, faktora Mikołaja dra dekretów, posiadacza wsi C. (Ep. 10, 563); 1493 Stanisław pleb. w K. → p. 3; 1497 ksiądz Stanisław z Liwa pleb. w C. (Warsz. 7, 495); 1506 posiadacz K. ma płacić 12 kóp gr jako taksę przy przyjmowaniu do kap. (ACapPloc. 50, 76); 1508 Wojciech Bojanowski wikariusz kat. płoc., rezygnuje z beneficjum pleb. w C.; na pleb. prezentowany zostaje Paweł z Mlic (Ep. 16, 282v); 1509 Erazm bp płoc. taksuje wart. prebendy C. na 4 grz. sr. (ACapPloc. 50, 96v); 1511 Bernard i Andrzej wikariusze w C. (PułtTest. 1, 129v); 1514 discr. Wawrzyniec z C. występuje przeciw Andrzejowi rektorowi szkoły w C. o 72 gr za pracę (Ep. 7, 258v); 1524 po zm. pleb. Szczepanie z Tłubic instytuowany nowy pleb. Szczepan Borzewski z Borzewa (Ep. 3, 88); 1530 Wojciech Jeziorkowski w imieniu Juliana Chełmskiego kan. krak. określa dochód pleb. w C. na 18 kóp gr, bez podania dochodu wikariuszy i rektora szkoły (AECPolt. 388); 1580 K. poświętne [nie opisane] (ŹD 250); 1775 kośc. Ś. Stanisława w Skaryszewie, niegdyś w K., drewniany, ma 8 ołtarzy; par. obejmuje osady Skaryszew, Praga, Golędzinowo, Grodzisko, Bródno, Ząbki, Targówko, Grochowo, Kawęczyn, Gocław; pr. patronatu należy do kap. płoc.; poświętne 2 wł. (Mat. 8, 80-85).

6. 1518 szl. Stanisław Miński napada na wychodzącego z kościoła w C. Andrzeja Wodyńskiego kan. płoc. i warsz., pleb. w Garwolinie i Kosowie, raniąc go śmiertelnie (Ep. 2, 352); 1532 Grzegorz syn Macieja z C. student Uniw. Krak. (MUK 2 nr 1532e/089).

7. RAW 1958, 157-9; Enc. Warszawy 315.