KOMORNIKI

(1400 Comorniky) 2 km na SE od Tarczyna

1. 1400 n. distr. warsz. (AECVars. s. 7, nr 7); 1406, 1603 par. Tarczyn (Kwiat. 66; Vis. 1603, 112v-113); 1452 pow. tarcz. (MK 4, 3).

2. 1400 brzeg większego rybnika w C. przylega do wsi Rudy (AECVars. s. 7, nr 7); [1420] łąki w Pracach leżą między łąkami w K. (MK 3, 68v); 1449, 1452 folw. i młyn w K. (MK 4 k. 3, 4v, 150); 1580 młyn → p. 3.

3. Włas. książ., potem szlach. [1415] ks. Janusz I uwalnia z poddaństwa Staszka syna Świętosława (Świętosza) z C. i jego dzieci (MK 3 k. 47, 100v); 1437 kmieć [książ.] Paweł z C. były woźny tarcz. zobowiązuje się zapłacić 9 kar sąd. Piotrowi Brzeskiemu (TymProc. 213); 1449 ks. Bolesław IV za zgodą matki ks. Anny [Bolkowej] sprzedaje z pr. odkupu czynsz roczny 21 fl. węg. z K. z folw. i młynem za 271 1/2 fl. i 3 gr szpitalowi Ś. Ducha w Warszawie przy kośc. Ś. Marcina i biednym w nim przebywającym (MK 4, 150); [ok. 1452] ks. Bolesław IV sprzedaje swej matce ks. Annie [Bolkowej] czynsz książ. z włók i ról ze wsi C. za 60 kóp gr w półgr z pr. odkupu, zachowując sobie role folw., młyn, przewody, prace dzienne, gęsi, koguty i owce (MK 4 k. 3, 4v); 1452 Aleksy rządca ks. Anny [Bolkowej] w C. (Tarcz. 1 k. 156, 163); 1458 ks. Anna [Bolkowa] przeznacza w testamencie czynsze roczne zapisane jej z pr. odkupu przez syna ks. Bolesława IV w K. i Rembertowskiej Woli: 5 kóp gr w półgr dla braci kl. warsz. [bernardynów], 5 kóp dla braci [kl. augustianów] od Ś. Marcina w Warszawie, a resztę dla lektorów psałterza (AECVars. s. 18-20, nr 64); 1491 woźny tarcz. wwiązuje ur. Jana z Reguł dra sztuk i medycyny w C. i Rembertowską Wolę (Tarcz. 3, 341v); 1495 ks. Konrad III nadaje wsie C. i Wola Komornicka szl. i znamienitemu Janowi z Reguł drowi sztuk i medycyny, który będzie jego nadwornym lekarzem i będzie przebywał stale na jego dworze, nie oddalając się bez zezwolenia księcia pod utratą tych dóbr; sukcesorowie Jana, jeśli będą lekarzami, mają pełnić te same służby, a jeśli nie, będą pełnić służbę wojskową na każdą wyprawę z 4 końmi, z włócznią (MK 18, 79v); 1509 książęta Stanisław i Janusz III stwierdzają, że ur. i znamienity Jan z Reguł dr medycyny i rajca krak. darował swemu synowi szl. Mikołajowi wsie dziedz. Borakowo, C., Wola [Komornicka] i cz. Reguł, wyłączając od tego nadania córki (Tarcz. 8, 302v); 1513 ur. Jan z K. dr medycyny (Tarcz. 6, 249); 1524 ciż książęta potw. Mikołajowi z Reguł nadanie ks. Konrada III na K. i Wolę K. uczynione w 1495 zm. Janowi z Reguł (MK 32, 222v); 1526 ks. Janusz III na prośbę Macieja bpa włocł. zwraca szl. Mikołajowi Regule mieszcz. krak. dobra Borakowo, nabyte od niego (MK 41, 106); 1526 ks. Anna [Konradówna] stwierdza, że ur. Baltazar Szymosarski dr sztuk i medycyny, lekarz ks. Anny, dz. Wawrzyszewa [k. Warszawy] z ż. ur. Dorotą z Mrokowa sprzedają z pr. odkupu czynsz książ. 5 grz. z Wawrzyszewa za 50 kóp gr ur. Mikołajowi Regule z C. (Tarcz. 8, 301); 1527 Mikołaj Reguła doktorowic z K. oświadcza, że nie pożyczył drowi Baltazarowi z Wawrzyszewa 100 zł pol. (ZR nr 2382); 1527 tenże Mikołaj z K. i Woli Komornickiej nie dał 100 kóp gr w półgr temuż Baltazarowi z pr. odkupu (ZR nr 2383); 1528 w C. 4 wł. os. (ASK I 27, 722v); 1528 Mikołaj Regułka z K. (ZR nr 2458); 1530 Mikołaj Reguła z K. i Borakowa (MS 4 nr 15676); 1533 Mikołaj Reguła z K. (ZR nr 2441); 1580 pobór od 2 wł. os., młyna o 1 kole, płaci dzierżawca (ŹD 287); XVIII w. włas. kap. warsz. (RegDiec. 735); XIX w. K. ponad 20 wł. gruntu, 2 stawy zarybione z młynem (SG 4, 310 n.).

4. 1495 ks. Konrad III daje Janowi z Reguł C. z pr. chełm. (MK 18, 79v).

5. 1406 Wojciech bp pozn. przeznacza dochody w K. dla kościoła par. w Tarczynie na utrzymanie wikariusza wiecz. ustanowionego w zastępstwie prepozyta kap. warsz. (Kwiat. 66); 1603 dzies. z K. należą do kościoła w Tarczynie (ŁOp. 3, 234).

6. 1414-46 w K. zatrzymuje się i dokonuje zapisów w metryce książ., datując je w K., ks. Janusz I a potem ks. Bolesław IV (MK 3, 102v; PP 5 nr 12; PP 6 nr 122, 229, 306, 511, 553, 584, 634; MK 3 k. 168v, 180v, 184, 201, 207v, 223; MK 4 k. 29, 72); [przy folw. istniała prawdop. wiejska rezydencja książ. umożliwiająca sporadycznie kilkudniowy pobyt dworu książ.].

7. Sowina 432.