(1367 Mloczini, Mloczyn) 8 km na NW od Starego Miasta Warszawy dziś północna cz. Bielan, dzielnicy Warszawy.

1. 1468 distr. warsz. (MK 5, 100); 1526 pow. warsz. (ASK I 27, 669); 1580 par. Wielka Wola! (ŹD 270); XVI-XIX w. par. Wawrzyszew (AHPMaz. 2, 194; Kart. AHPMaz.; SG 6, 531).

2. 1523 M. graniczą z Borakowem (ZR nr 2469); 1565 M. leżą nad Wisłą, graniczą z innymi wsiami król. (LM 1565 I, 28 n.).

3. Włas. książ. 1367-68 → p. 5; 1379 ks. Janusz I uwalnia mieszczan warsz. od podwód za wykupienie M., które były zastawione w 34 kopach gr pras. u sługi książ. Arnolda Warszewskiego, oraz darowanie księciu 4 koni wart. 10 kóp gr (Wierzb. nr 2; NKDMaz. 3 nr 229); 1379 tenże ks. odstępuje mieszczanom warsz. wsie książ. Wielka Wola, Wawrzyszew, Ujazdowo, Powązki i M. na 8 lat, uwalniając od podatków, w celu pokrycia kosztów budowy murów miejskich Warszawy (Wierzb. nr 3; NKDMaz. 3 nr 230; SuprUzup. 153; Źródła 23-25); 1425 Jakusz Żywotek [kmieć] z M. (Warsz. 1, 207); 1452 Paweł Kokormak kmieć z M. czyni zadość za [posag] Doroty c. Mieszka z Warszawy, której jest wujem rodzonym (PP 3 nr 1383); 1496 wwiązanie [kogo?] w wieś książ. M. (Warsz. 7, 653 n.); 1526 wieś król., 8 wł. os. i 1/2 wł. włodarza (ASK I 27, 448); 1526 M. dają [staroście] żyto i owies (ASK I 27 k. 669, 670); 1565 wieś ma grunt dobry, pole trojne; ma 10 wł., w tym Szeliga mieszcz. warsz. ma wł. wolną z pr. starym od książąt; 18 kmieci na półwł. (LM 1565 I, 28).

4. 1408 ks. Janusz I sprzedaje Piotrowi Pielgrzymowi wójtostwo warsz. z 4 karczmami wiejskimi i pr. sądzenia m. in. w M. oraz pobierania 1/3 opłat sądowych (Wierzb. nr 7); 1424 szl. Sulisław z Reguł stryj Święchny [c.] sołtysa z M. (Warsz. 1, 109v); 1450 uczciwi Paweł i Barbara dzieci zm. Grzegorza sołtysa z M. 1 wł. wolną w M., którą dostał ich dziadek Jakub od ks. Janusza I, sprzedają opatrz. Marcinowi Strugale mieszcz. warsz. za 17 kóp gr w półgr; Marcin nie będzie płacił czynszu z tej wł. oraz zostaje wraz ze spadkobiercami zwolniony z pełnienia służb starostom warsz. (MK 4, 106v); 1467 opatrz. Wojciech Puzwol [?] z Warszawy, wójt z M. (Warsz. 4, 77); 1468 Wojciech Pierdziwół z Elżbietą c. zm. Marcina Strugały mieszczanie warsz. sprzedają 1 wł. z karczmą w M. Świętosławowi [z Wojcieszyna] dziekanowi warsz. (MK 5, 100); 1473 Więcław! [Świętosław] dr dekretów, dziekan kap. warsz. sprzedaje 1 wł. [wójtowską] w M. Gabrielowi Małkowi mieszcz. warsz. za 20 kóp gr w półgr (MK 9, 34v); 1526 czynsz z 1 wł. po 14 gr, 1/2 wł. włodarza jest wolna (ASK I 27, 448); 1565 czynsz z 1 wł. po 14 gr oraz po 13 korców żyta i 13 korców owsa; do wójtostwa należy 1 ogród wielki i karczma wolna; wójt posługi żadnej nie czyni (LM 1565 I, 28 n.).

5. 1367 pap. Urban VI poleca rozpatrzeć sprawę o dzies. ze [wsi książ.] Wielka Wola, Polików, Powązki, M. i in. z diec. pozn., które [jakoby] należały od dawna do pleb. w Zgierzu [z. zakr., dziś Zegrze], lecz Jan bp pozn. uznał, że są to dzies. biskupie i obłożył te wsie interdyktem (NKDMaz. 3 nr 92; SuprUzup. 128); 1368 ks. Siemowit III zawiera ugodę z Janem bpem pozn.; dzies. ze świeżo lokowanych wsi książ. w diec. pozn., m. in. z M., należą do bpa pozn., z tym, że mieszkańcy, którzy dotychczas nie płacili dzies. snop., mają płacić po 6 gr posp. do końca życia tegoż księcia (Wp. 3 nr 1601; NKDMaz. 3 nr 101); 1564 Adam bp pozn. nadaje dzies. snop. z M. kościołowi par. w Kazomiu Małym (NowDzieje 2, 515); 1565 dzies. z M. należy do kośc. w Kazomiu (LM 1565 I, 29).

6. 1490 Wit z M., 1497 Jan syn Przypkowa Zywotkowa z M., przyjęci do pr. miej. Nowej Warszawy (PrzyjęciaNW nr 240, 314).

7. Enc. Warszawy 499 n.