([1296-1320] Biskvpie, 1411 Byscupye, suburbium Episcopi ante Cracoviam, Biscubye, Byscupe, Bysscuppye, suburbium Cracoviense alias Biscupye, Antiqua Byskupye, Byskupycze [!], ulica Biskupia) przedmieście m. Krakowa, później jurydyka, dziś ul. Krowoderska (dawniej Biskupia) i plac Biskupi w Krakowie.

1. [Pow. krak.]; 1470-80 n. par. Ś. Szczepana w Krakowie (DLb. 2 s. 16).

2. 1421 n. B. na przedmieściu za murami m. Krakowa → p. 3; 1441, 1449 → p. 3; 1470-80 „villagium” na przedmieściu Krakowa → p. 3; 1503 2 stawki → p. 3; 1504 dom na ul. Długiej za Bramą Sławkowską i blisko ulicy, którą idzie się do B. [prawdop. późniejsza ul. Krowoderska] (J. Dzikówna, Kleparz → p. 7, s. 58); 1509 rz. Rudawka → p. 3; 1528 wg odnowionych i odtworzonych przez bpa krak. Piotra Tomickiego spalonych przyw. kl. Ś. Ducha w Krakowie równina zw. Błoniami, gdzie stoi szubienica między m. Pędzichów i B. należała do tegoż klasztoru z nadania bpa krak. Iwona Odrowąża (DodGL r. 1852, nr 50-5 s. 208; S. Tomkowicz, Zabytki budownictwa m. Krakowa. I Szpital Św. Ducha, Kr. 1892); vicus B. → p. 6; 1529 B. pod Krakowem (LR s. 5); 1564 B. nad rz. Rudawką między Kleparzem a Krakowem (LK 1 s. 28).

3. Własn. bpstwa krak. [1296-1320] bp krak. Jan Muskata kupuje 30 morgów roli na przedmieściu Krakowa, które nazywa się miejsce B. (MPH n 10/2 s. 185, 305); 1411 Katarzyna siostra Ozanny, wd. po Stanisławie z Karniowic, ż. Mikołaja z B. cieśli wielkorządcy krak. procesuje się z Marcinem sołtysem z Karniowic o posiadłość w Grodźcu (KSN 2781, 2788, 2800, 2813, 2822); 1418 Mikołaj piekarz i Mikołaj kmieć z B. (GK 1 s. 21); 1421-3 Piotr, Piotrek z Zielonek alias z B. woźnica król. (GK 1 s. 589, 604; 2 s. 118, 129, 135, 172, 239); 1421 Świętochna siostra Piotra z B. (GK 1 s. 584); Anna ż. Piotra z B. (GK 1 s. 584); 1423 Bernard z B. (GK 2 s. 135); 1424 Łukasz zagr. z B. (GK 2 s. 284, 294, 305); Jan służący Piotrka z B. (GK 2 s. 239); 1425 Jan Gento z B. (GK 2 s. 133, 234, 314); 1428 Stanisław z przedmieścia Krakowa alias z B. (GK 3 s. 126); Maciej z B. (GK 3 s. 119, 128); 1431 Andrzej, Stachna i Anna z B. (GK 4 s. 239); 1431-2 szl. Piotr Czekacz z B. z ż. Ofką (SP 7/2, 512, 648-51; ZK 10 s. 41); 1435 Piotr Czekacz z B. za murami Krakowa ustępuje za 24 grz. Piotrowi z Tarnawy cz. w Pękowicach, którą ma w zastawie (ZK 10 s. 345); 1441 Bartłomiej z Górki [Kościelnickiej] pisarz ziemski krak. za zgodą ż. Ozanny nadaje testamentem „pro duodecem presbiteris” m. in. ogród na przedmieściu m. Kleparza z przeciwnej strony murowanego młyna blisko rz. Rudawy naprzeciw dóbr biskupich (contra bona episcopalia) przy domu niewiasty Knothine (ZDK 2, 425); 1442 bp krak. Zbigniew [Oleśnicki] potwierdza i transumuje testament Bartłomieja z Górki (ZDK 2, 433); Mikołaj z Paczółtowic sprzedaje Janowi z Modlnicy cz. w Paczołtowicach za 90 grz. szer. gr praskich, 20 grz. średnich gr krak. oraz za 1/2 domu i ogrodu w B. za murami Krakowa (ZK 150 s. 221); 1449 Mik. Zaszczytowski wójt Kleparza sprzedaje z pr. wykupu za 24 grz. Piotrowi Osznarowi opiekunowi szpitala k. kościoła Ś. Walentego swój ogród z czynszem 2 grz. „in bonis Episcopi” za kościołem Ś. Krzyża [Słowiańskiego] (KUJ 2, 161); 1463 Katarzyna c. Doroty, wdowa po Klemensie z → Będkowic, ż. Jana szewca z B. przed Krakowem (ZK 17 s. 104); taż Katarzyna z B. sprzedaje cz. w → Będkowicach (ZK 17 s. 104); 1470-80 B. „willagium” na przedmieściu m. Krakowa, własn. bpa krak.; 27 zagr. wg dawnego zwyczaju piecze chleb i sprzedaje w Krakowie, co chcą im udaremnić rajcy krak.; 10 zagr. ma urodzajne ogrody i płaci po 1/2 grz. czynszu, 3 zaś po wiard., 1 zagr. płaci 3 wiard., 2 zagr. po 16 gr, 10 po 8 gr, a ostatni zagr. 6 gr (DLb. 2 s. 16); 1488 Jan Konarski włodarz w B. (J. Dzikówna, Kleparz s. 50); 1495 prac. Jan z B. (GK 25 s. 25); 1496 Jan Olbr. nadaje przyw. piekarzom krak., którzy skarżyli się, że pewni ludzie z B. za murami Krakowa, należącego do bpów krak., wypiekają i sprzedają chleb w Krakowie, Kleparzu i Stradomiu ze szkodą dla piekarzy krak. Król zakazuje owym ludziom z B. wypiekać chleb na sprzedaż, trzymać kramy piekarskie w B., sprzedawać chleb tym, którzy winni go kupować u piekarzy krak. (KMK 1, 258); 1503 bp krak. Fryderyk zezwala dziekanowi krak. Mikołajowi Krzyckiemu wykupić z rąk Stanisława złotnika krak. ogród, czyli siedlisko z 2 stawkami na przedmieściu bpa zw. B. za murami m. Krakowa. Dziekan będzie miał to siedlisko w dożywociu (Mp. 5 t. T 79); 1509 Jan Janeczka rajca kleparski ma dom w B. (J. Dzikówna, Kleparz s. 158, 190); Stan. Szafraniec z Pieskowej Skały, jako opiekun dzieci br. Piotra Szafrańca kaszt. wiśl., sprzedaje za 50 grz. Marcinowi z Transylwanii płatnerzowi król. dom i siedlisko na przedmieściu m. Krakowa „et in B.” w dobrach bpa krak. k. rz. Rudawki (MS 4, 9329); 1510 Zygmunt Stary zatwierdza powyższą transakcję (MS 4, 9734); 1519 dom „in Antiqua B.” (J. Dzikówna, Kleparz s. 49-50)¹Wg J. Dzikówny, Kleparz s. 49-50, początki „Nowego Biskupiego” należy łączyć najpewniej z kupnem pewnych ról przez bpa krak. Jana Muskatę. Prawdop. obejmowało ono terytorium k. dzisiejszego kościoła i klasztoru Wizytek [przy ul. Krowoderskiej]. Jej zdaniem „Stare zaś znajdowało się bliżej Bramy Sławkowskiej i pierwotnie zwało się Białawieża”. Por. hasło Białawieża; 1527 Maciej Momot krawiec z B. sporządza testament (W. Kolak, Inwentarz → p. 7, s. 53); 1529 B. pod Krakowem, własn. bpa krak., który pobiera tu 9 grz. i 16 den. czynszu; dom wikariuszy kolegiaty Ś. Floriana w Kleparzu z czynszem 2 grz. (LR s. 5, 196); 1531 zm. Bernard z B. (MS 4, 16144); 1562 Zygmunt August nadaje przyw. piekarzom krak., którym zabrania mieszkańcom jurydyk B. (in vico B.) i Pędzichow wypieku i sprzedaży białego pieczywa (MS 5, 2683; LK 2 s. 160); 1564 mieszkańcy ul. B. pieką chleby rżane i białe, które sprzedają po kryjomu i jawnie ze szkodą dla piekarzy krak. B. pod jurysdykcją bpa krak., 36 domów z ogrodami posesorów różnego stanu (LK 1 s. 11, 28).

4. 1488-1540 akta sądowe bpów krak. dotyczące B., a także innych miejscowości krak. klucza bpiego (W. Kolak, Inwentarz s. 54).

6. 1494 Jan s. Grzegorza z B., student Ak. Krak. (Ind. s. 124); 1495 Jan z B. parchanista, przyjął pr. miejskie krak. (Kacz. 8768); 1528 24 IV cz. m. Krakowa, cały Kleparz i ,,vicus” B. „nagłą pożogą spłonęły” (J. Dzikówna, Kleparz s. 41-2).

7. J. Dzikówna, Kleparz do 1528 roku, Biblioteka Krakowska nr 74, 1932; W. Kolak, Inwentarz akt jurydyk krakowskich 1412-1809, W. 1968.