(1380 Potrukossy, 1417-19 Potrukozi, 1421 Pyotrykosszy, 1424 Petrikozy, 1480 Petrukozy, 1491 Patrykozy) 10 km na ESE od Mszczonowa.

1. 1380 par. Mszczonów (NKDMaz. 3 nr 250); 1444 n. distr. warsz. (MK 3, 312v); 1492 pow. tarcz. (MK 9, 188); 1580 par. Lutkówka (ŹD 295).

2. 1436 P. graniczą z dąbrową i lasem leżącymi nad rz. Jeziorą w dobrach Cychry (MK 3, 188v); 1477 bór i dąbrowy leżą przy gościńcu od P. do [Wilczej] Rudy [pow. grój.]; 2 sadzawki w P.; łąki w P.: Traczanka, Rąbienie, Lubasznie; las Bukowie i łąka Mogile leżą między Załężem Małym a P. (MK 9, 86); 1491 gościniec ze Skuł do P. (MK 18, 84); 1492 Załęże Małe z łąką Trzanką w dobrach P. (MK 9, 188); 1506 fortalicja → p. 3.

3. Włas. szlach., potem książ., następnie szlach. [ok. 1419] ks. Janusz I daje Mikołajowi dz. z Kryska wieś książ. Drochowo w z. ciech. w zamian za jego dziedzictwo P. (MK 3, 119); 1421 kmieć z P. (Warsz. 1, 2v); [1422], [1424] włas. książ. (MK 3 k. 25, 85; → p. 4); [1424] Rafał z P. kupuje wójtostwo z 3 wł. wolnymi we wsi Grabowiec [z. liw.] od Pawła pleb. liw. (MK 3, 39; identyfikacja niepewna); 1444 stren. Jerzy Stromiło z Dmoszyna chor. lwowski sprzedaje stren. Szymkowi Gostyńskiemu z Ciechomic dobra P., Lipie [Chudolipie] i Załęże [Małe] za 800 kóp gr, tj. 600 kóp gr w półgr i 200 kóp gr szer. [transakcja niezrealizowana] (MK 3, 312v); 1455-61 Klemens Stromiło z P. (Tarcz. 1 k. 274, 539); 1462 Piotr [Potrukoza] pleb. w Zgierzu [dziś Zegrze] chce zamienić się z pleb. Maciejem na plebanię w Mogielnicy w diec. pozn.; Maciej ustanawia swoimi pełnomocnikami Jakuba z P. i Stanisława z Turowic (Ep. 5, 125); 1463 ur. Klemens Stromiło z P. ma sprawę ze swoim br. Jerzym [Stromiłą] (Warsz. 3, 966); 1463 tenże Klemens zastawia swą wieś Lipie w 150 kopach gr posp. Stanisławowi z Gnatowic (Tarcz. 1, 594); 1468 Wszeborka wd. po Pełce z Lutkowej Woli, żona Wojciecha z P., sprzedaje Piotrowi Załęskiemu swe wiano (120 kóp gr) zapisane na Lutkowej Woli [Lutkówka] (Tarcz. 1, 724); 1476 Wojciech razem z bratankami Janem, Andrzejem, Jakubem, Dziersławem i Mikołajem i bratanicami Katarzyną, Dorotą i Elżbietą, dziedzice z P. sprzedają Janowi Długiemu z Oczesał Widowo w z. czer., zatrzymując 1 niwę (MK 5, 182av); 1477 tenże Wojciech kupuje 2 wł. w Lewiczynie w z. czer. za 60 kóp gr w półgr (MK 5, 182v); 1477 w podziale dóbr między Wojciechem synem Więcława z P. a jego bratankami Janem, Andrzejem, Jakubem, Dziersławem z P., Wojciech dostaje Lipie i cz. P., a bratankowie drugą cz. P. i połowę Załęża; Wojciech ma unieważnić dok. wiana swej żony zapisanego na całości dziedzictwa P., a bratankowie unieważnić dok. wiana swej matki Elżbiety na Widowie (MK 9, 86); 1480 ks. Bolesław V daje Wojciechowi z P. pr. nieodpowiednie i zwalnia go od kar sąd. (MK 9, 120v; Tarcz. 8, 103); 1485 ks. Bolesław V daje Mikołajowi z P. pr. nieodpowiednie i zwalnia go od kar sąd. (MK 9, 175v); 1492 Andrzej, Mikołaj i Jakub bracia z P. zeznają podział [dóbr]: Mikołaj dostaje dobra P. i dział Dziersława; Andrzej dostaje Załęże Małe z łąką Trzcianka, a Jakub 1/2 Woli Łychowskiej w z. czer. (MK 9, 188; MK 18, 54v); 1497 szl. Mikołaj Polak z P. (Tarcz. 3, 515); 1503 Mikołaj Polak z P. w imieniu swej ż. Heleny (Tarcz. 4, 204); 1504-15 Mikołaj Polak z P. → p. 6; 1505 Helena ż. Mikołaja Polaka z P. podczaszego czer. (Tarcz. 4, 300); 1506 ks. Anna [Konradowa] matka książąt Stanisława i Janusza III zezwala ur. Mikołajowi Polakowi z P., który wystawił w swoich dobrach fortalicję, na zbudowanie tamże bramy z mostem zwodzonym; po jej ukończeniu musi złożyć przysięgę wierności wg zwyczaju starostów zamków książ. (MK 18, 255; Lub. nr 281; WolffStudia 244); 1507 Jerzy syn Mikołaja z P. → p. 6; 1511 Zofia c. Wojciecha z P., wd. po zm. Wawrzyńcu z Mirowic podczaszym warsz. (Tarcz. 6, 75); 1512 Elżbieta c. zm. Mikołaja Widowskiego z P., ż. Grzegorza z Reguł zastawia swemu br. Mikołajowi podczaszemu czer. swój dział w P. w 60 kopach w półgr (Tarcz. 6, 77); 1512 Wojciech z P. z ss. Janem i Bartłomiejem winni są 40 kóp w półgr swemu zięciowi Mikołajowi z Bądrogowa (Tarcz. 6, 152v); 1512 Mikołaj Polak z P. podczaszy czer. przeprowadza podział ze swym stryjem Wojciechem z P. (Tarcz. 6, 152v); 1514 Jan syn Jakuba, 1517 Jan syn Mikołaja → p. 6; 1526 cz. Bartłomieja i wd. Janowej ma 5 1/2 wł. os., cz. Krzysztofa z braćmi zapisana jako 9 1/4 wł. os., ale wg nich samych mają tylko 6 wł. os.; wg inwentarza wieś ma łącznie 22 wł. os. (ASK I 27, 455); 1535 szl. Janusz Potrykowski z Lipia (ZR nr 2547); 1541 Janusz Potrykowski sprzedaje 1 grz. czynszu rocznego z P. za 10 kóp gr na ołtarz w kośc. par. w Tarczynie (Knap.mps 688); 1563 Jan syn Przecława Potrykowski h. Szeliga z P., Mikołaj Potrykowski h. Radwan z Woli Potrykoskiej (MH 9, 41); 1580 pobór od 6 działów szlach., mających razem ponad 5 wł. os. (ŹD 295-296); XIX w. folw. P. ma 55 wł., a wraz z Redlanką i Budami Petrykoskimi ok. 64 wł. (SG 8, 29).

4. [1422] Jan rządca czer. sprzedaje Mikołajowi z Zawstowa [pow. grój.] swe sołectwo we wsiach książ. P. i Lipie za 60 kóp gr pras. (MK 3, 85); [1424] Mikołaj z Zawstowa zamienia swe wójtostwo we wsi książ. P. ze Świętosławem z Zawstowa na jego cz. Zawstowa w z. czer.; Świętosław dopłaca 33 kopy gr szer. (MK 3, 25); 1493 szl. Andrzej wójt w P. ma ż. Elżbietę, c. zm. Dobiesława z Pęcławia (MK 18, 55v); 1526 czynsz książ. po 3 gr z 1 wł. os. (ASK I 27, 455).

5. 1380 Mikołaj bp pozn. potwierdza uposażenie kościoła par. w Mszczonowie, m. in. dzies. z P. (NKDMaz. 3 nr 250); 1603 dzies. z P. należą do kośc. par. w Lutkówce (ŁOp. 3, 299).

6. 1409 Sędosław z P. student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 09/034).

1442 Piotr syn Świętosława [wójta] z P. student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 42h/119); 1444 tenże uzyskuje pr. wykonywania funkcji notariusza publ. w diec. gnieźn. (GąsNot. nr 573), 1448 tenże kleryk diec. pozn., kapelan i służebnik ks. Włodzisława I, notariusz publ. (ADP perg. 272, notatka).

1504-15 Mikołaj Polak z P. [h. Kuszaba]: 1504-1505 podstoli czer. (Tarcz. 4 k. 236, 300), 1507-15 podczaszy czer. (Sobol 188).

1507 Jerzy syn Mikołaja z P., 1514 Jan syn Jakuba z P., 1517 Jan syn Mikołaja Podrtkowskiego! [Potrykowskiego], studenci Uniw. Krak (MUK 1 nr 1507e/174; MUK 2 nr 1514h/100, 1517e/221).