PRACE WIELKIE

(1406 binum Prusze!, 1484 Magna Pracze, 1505 Pracze Magna, 1513 z Wyelgich Praczow, 1518 z Wyelgich Pracz, 1526 Pracze Magna, 1528 Pracze Sadzicz, 1538 w Więtszych Prac[ach], 1580 Prace Sędzicowe) 3-4 km na E od Tarczyna, dziś Prace Małe i cz. wsi Prace Duże.

1. 1470 distr. warsz. (MK 5, 132v); 1580, 1603 par. Tarczyn (ŹD 287; Vis. 1603, 113).

2. 1427 młyn → p. 3; 1484 M.P. graniczą z Pracami Pasznymi (MK 9, 165v); 1533 rola młynarza prep. [warsz.] z Rudy została przez dziedzica z P. dołączona do ról dóbr P. (Warsz. 9, 465); 1538 staw w W.P., rabusie nałowili tu ryb wart. 30 kóp gr (ZR nr 2428, 2520, 2521).

3. Włas. szlach. 1420-40 Jakub z P. (MK 3 k. 5, 240); [1420] tenże Jakusz dostaje pr. niem. na P. i zwolnienie od kar sąd. (MK 3, 5); 1422 tenże Jakusz procesuje się z Krystynem z Bielawy o cz. w Gołkowie (Warsz. 1, 34); 1425 Jakusz i Mikołaj Praccy (Warsz. 1, 181); 1427 Jakub z Prac winien jest 30 kóp gr pras. Zofii wd. po Wojsławie z Otrębus i jej ss. Piotrowi i Janowi pod karą przepadku połowy P. i połowy młyna (PP 5 nr 494, 876); 1427 tenże Jakub jest winien 12 kóp gr pras. Janowi [Mżurce synowi Świętosława Mżurki] niegdyś ze Śladowa (PP 5 nr 876); 1429 Jakub z P. (Warsz. 2, 52); 1432 Marcin rządca warsz. przekazuje Jakubowi Prackiemu dział w P., w który był wwiązany za kary sąd. Jana z Otrębus (Warsz. 2, 109); 1433 Czedar z Kruszewia uzyskuje wwiązanie w połowę cz. Mikołaja Liska [z P.] w Kłodnie w 30 kopach gr posp.; Jakub z P. i jego zięć z Kłodna (Warsz. 2, 111); 1433 szl. Dorota z P. (Warsz. 2, 194); 1433 Jakub z P. jest dłużny Marcinowi z Ulińca 8 1/2 kopy gr (PP 6 nr 484); 1438 Jakub z P. sprzedaje Marciszowi z Turowic swą cz. w Bogatkach, którą uzyskał od Pawła z Bogatek; Jan chor. czer. ręczy spokój za Jakuba (MK 3, 220); 1438 Jakusz z P. ma przedstawić swego br. Grzymka dziedzica z Mikołajewa [z. soch.] (Warsz. 2, 573); 1439 Jakusz Pracki śwd. działań Andrzeja bpa pozn. w Błoniu (AE I 1v); 1440 Jakub z P. śwd. działań ks. Bolesława IV (MK 3, 240av); 1449 Jakub Pracki rozjemca w Rawie (MK 337, 70v); 1467 Jan Pracki podlega więzieniu za ekscesy (Warsz. 4, 163); 1468 Mikołaj Pracki przedstawia świadków h. Półkozic, Rogala i Broda (MZH nr 305); 1469 Mikołaj z P. kupuje cz. w Szczakach (MK 5, 128); 1469 Adam z Gąsek i jego ż. Elżbieta, wcześniej ż. Jana Prackiego (MK 5, 85v); 1470 Mikołaj z P. z dziećmi ze swej pierwszej ż. Katarzyny, mianowicie z Ludmiłą, Borutą i Barbarą sprzedaje Piotrowi z Załęża połowę Budziszyna w z. czer. (MK 5, 134); 1470 Włodzisław i Filip wraz z br. Janem i siostrami Anną, Małgorzatą, Katarzyną z Runowskiej Woli sprzedają Mikołajowi z P. 3 wł. w Pracach Małych (MK 5, 132v); 1472-83 Mikołaj Pracki, 14731502 Boruta jego syn → p. 6; 1473 ks. Bolesław V daje Mikołajowi Prackiemu sędziemu ziem. czer. prawo chełm. na jego dobra P., Pracka Wola i Szczaki oraz uwalnia go od kar sąd. (MK 9, 25; → p. 4); 1475 Jan Bogatko z Bogatek wojski warsz. odstępuje temuż Mikołajowi z P. dział w Szczakach w zamian za dział zm. Jana bratanka tegoż wojskiego, który to dział tenże wojski już przedtem trzymał za zgodą Piotra z Załęża podczaszego zakr. (MK 9, 58v); 1480 ks. Bolesław V daje Mikołajowi z P. sędziemu ziem. czer. pr. nieodpowiednie (MK 9, 124; Tarcz. 3, 134); 1484 ksiądz Boruta syn zm. Mikołaja z P. sędziego ziem. czer. i warsz., pleban w Grójcu sprzedaje 3 wł. w Pracach Pasznych za 60 kóp gr w półgr Więcławowi z P. Pasznych (MK 9, 165v; MK 60, 78); 1488 tenże Boruta i jego br. Jan, synowie zm. Mikołaja z P. sędziego ziem. warsz. (Tarcz. 3, 277v); 1505 Marcin z Mrokowa kaszt. liw. i star. warsz. ma proces o dobra Szczaki z Janem z P. Wielkich; prac. Maciej Kęsy kmieć Jana Prackiego (Tarcz. 4, 331v); 1513 [szl.] Jakub Papież [z Brzumina] oskarżony o pobicie prac. Jana Burdka z W.P. (ZR nr 2146); 1513 Feliks syn Jana z P. → p. 6; 1518 prac. Oleksy Skowronkowic z W.P. (ZR nr 2190); 1523 Paweł pleb. w Błędowie i Jan z P., wykonawcy testamentu zm. Boruty z P. pleb. w Grójcu kupują czynsz roczny z pr. odkupu z dóbr Uwielin i Piskorka (MK 32, 149v); 1523 ci sami kupują czynsz z dóbr Mirowice i Wola Mirowska na fundację ołtarza w kośc. w Tarczynie (MK 32, 150); 1523 Jan Sędzin [Sędzic] Pracki zapisuje 2 grzywny czynszu rocznego z dóbr P.M., Wola Pracka i Szczaki na ten sam cel (Knap.mps 689); 1526 w P. 5 wł. os., z tego 1 wł. wzięta na folw., z 1 wł. pobierają na włócznię [kopię] (ASK I 27, 456v); 1535 oskarżenie o zabór i wywiezienie drewna sosnowego i brzozowego wart. 100 kóp gr z dóbr Jana w P. (ZR nr 2446); 1539 Jan Pracki uzyskuje potwierdzenie dok. sprzedaży z 1484 (MS 4 nr 6445); 1539 dobra ruchome Prackiego: 2 konie, 15 wołów, 30 owiec (TymProc. 275); [ok. 1540] Jan Pracki z P. Sędzicowych uposaża ołtarz Ś. Mikołaja w kośc. par. w Tarczynie (Knap.mps 682); 1563 Praccy h. Półkozic z P. Sędzicowych i P. Pasznych (MH 9, 41); 1580 pobór od 4 1/2 wł. os., w tym 3 wł. Franciszka z P.S., 1 1/2 wł. Elżbiety wd. po Stanisławie (ŹD 287); XVIII w. P.W. oraz Prace Małe z młynem (RegDiec. 736, TarDym.); XIX w. wieś P. Małe ma 1 wł., folw. 34 wł. (SG 9, 10).

4. [1420] czynsz książ. po 4 gr [szer.] (MK 3, 5); 1473 czynsz książ. z P. sędziego ziem. czer. 6 gr z 1 wł. os. (MK 9, 25); 1526 czynsz książ. po 6 gr z 1 wł. os. (ASK I 27, 456v).

5. 1406 Wojciech bp pozn. przeznacza dochody w obu wsiach P. dla kościoła par. w Tarczynie na utrzymanie wikariusza wiecz. ustanowionego w zastępstwie prepozyta kap. warsz. (Kwiat. 66).

6. 1472-83 Mikołaj Pracki z P.W. i Szczak: 1472-83 sędzia ziem. czer., 1482-83 sędzia ziem. warsz., zm. a. 1484 (PacSpis; WolffStudia 289; MK 9 k. 25, 124; Tarcz. 3 k. 134, 277v).

1473-1502 Boruta syn Mikołaja z P. i Prac Pasznych: 1473 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 73h/298), 1476 ponownie tenże student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 76e/062), 1480-1502 pleb. w Grójcu, zm. a. 1523 (Czer. s. XXXVIII; Tarcz. 4, 123; NowDzieje 2, 533); 1523 tenże wspomn. jako zm. → p. 3.

1513 Feliks syn Jana z P. student Uniw. Krak. [identyfikacja niepewna] (MUK 2 nr 1513h/056).

Uwaga: Identyfikacja P.W. z Pracami Sędzicowymi nie budzi wątpliwości, były one wyraźnie odmienne od Prac Pasznych. W XVIII w. P.W. i Prace Paszne bywały jednak utożsamiane (TarDym.), czyli nastąpiło ich zrośnięcie w dzisiejsze Prace Duże.