RADZISZEWO

(1256 Rapalov, 1285 Raphalovo, 1418 Radzieszeuo, Radzeszeuo, 1494 Radzissewo, Redzyszewo, Rzedyschewo [?], Radzyczewo, 1580 Radziszew) 9 km na ESE od Nowego Dworu, na prawym brzegu Wisły, dziś Rajszew.

1. 1418 distr. warsz. (Lub. nr 157); 1418 n. par. Chotomów (Lub. nr 157); 1532 pow. warsz. (ASK I 27, 433v).

2. 1285 przewóz → p. 3; 1504 wyspa Choszczna [na Wiśle] przy wsi R. należała dawniej do dóbr Dziekanowo dziekana kap. płoc.; połowa wyspy w stronę R. została przysądzona do dóbr Jabłonna bpa płoc. i została oddzielona rowem granicznym (ACapPloc. 50, 61v-62v); 1580 młyn → p. 3.

3. Włas. książ., potem duch. – biskupstwa płoc. 1256 → p. 6; 1285 ks. Konrad II nadaje bpstwu płoc. wieś książ. R. wraz z imm. przysługującym in. dobrom bpstwa płoc., dodając pr. do posiadania przewozu [przez rz.] (NKDMaz. 2 nr 75); 1418 R., Chotomów, Jabłonna i Janowo należą do bpstwa płoc. (Lub. nr 157; → p. 4); 1494 uczc. Andrzej syn Władysława z R. zostaje uznany za niezdatnego do małżeństwa z uczc. Zofią c. Elżbiety wdowy z R. i z powodu impotencji otrzymuje unieważnienie małżeństwa (Ep. 15 k. 22a, 267v); 1502 [na Wiśle] pod R. zatonęła szkuta Wincentego bpa płoc. z powodu zaniedbania faktora bpiego w Jabłonnie (Ep. 149, 65); 1517 Łukasz Wojsławowic, Stanisław Maczkowic, Marcin Wrony, Mikołaj Sobkowic z R. są winni Feliksowi Zembockiemu 4 kopy gr za 1 bróg [stóg] żyta (PułtTest. 1, 476); 1580 pobór od 2 wł. os., młyna o 1 kole (ŹD 265); XIX w. Rajszew ma 21 wł. (SG 9, 501); wieś Rejszew ma 777 mr. [26 wł.] (Małc. 188).

4. 1285 imm. → p. 3; 1418 Jakub bp płoc. nadaje pr. chełm. na Chotomów, Jabłonnę, Janowo i R. z czynszem z R. po 30 gr pras. z 1 wł. os.; mieszkańcy mają dawać po 2 kury, po 20 jaj i po 2 sery oraz mają pracować dla pana 3 dni w roku; mają wozić rzeczy bpa do Pułtuska oraz z każdej wł. dostarczać 4 wozy drew, 1 kopę suchych pni i mają dostarczać do Czerwińska [biskupiego] pale na jaz w Piaskach; wójtostwo czyli sołectwo w tych 4 wsiach z 3 wł. wolnymi w Chotomowie dostaje szl. Dobiesław z Grzegorzewic (Lub. nr 157).

5. 1418 mieszkańcy R. mają dawać kościołowi par. w Chotomowie po 1 korcu [zboża] z każdej wł. os. (Lub. nr 157); 1514 Marcin z R. obecny w swoim kośc. par. w Chotomowie (PułtTest. 1, 207).

6. 1256 ks. Siemowit I wystawia w R. dok. (NKDMaz. 2 nr 24).