RUSIEC

(1417 Russyecz, 1433 Ruszecz, 1436 Ruzecz, 1442 Russcze, 1453 Russiecz utraque) 2 km na SW od Nadarzyna, od tej osady oddzieliła się → Stara Wieś Rusiecka.

1. 1442 distr. warsz. (MK 3, 271v); do 1453 par. Brwinów, od 1453 par. Nadarzyn (Knap.mps 401 n.; NowDzieje 2, 519); 1532 pow. bł. (ASK I 27, 435).

2. 1417 odgraniczenie Borowej Woli zaczyna się od gran. R., od znaku gran. w lesie (MK 41, 166); 1426 gran. z Mrokowem (MK 4, 151v); 1446 gran. z dobrami Komorowo (MK 4, 35); 1488 płosa w Parulach idzie od drogi do R. (Tarcz. 3, 275); 1503 las w Pęcicach od drogi bagienkowej i dóbr Komorowo do gran. R. (MK 32, 163v); 1580 młyn → p. 3.

3. Włas. szlach. 1433 Paweł z R. i jego ż. Katarzyna (Warsz. 2 k. 225, 243); 1436 Katarzyna c. Mirzona z Kamienicy, ż. Pawła z R. sprzedaje Jakubowi z Grodziska połowę Kaleni za 60 kóp gr (MK 3, 194; MS 5 nr 7349); 1436 Tomasz Siestrzeniec z R. (Bł. 1, 74); 1436-42 Tomasz Siestrzeniec → p. 6; 1442 Paweł dz. z R. sprzedaje Janowi Borzęckiemu kan. warsz. 1 kopę czynszu rocznego z pr. odkupu (MK 3, 271v); 1445 Tomasz Siestrzeniec z R. posiada Nahaczów w z. bełs. (A. Janeczek, Osadnictwo pogranicza polsko-ruskiego. Województwo bełskie od schyłku XIV do początku XVII w., Warszawa 1993, s. 346); 1448 Katarzyna ż. Pawła z R. sprzedaje Zygmuntowi z Gozdowa wieś Luszewo [na Zawkrzu], na którym ma wiano [zapisane przez swego poprzedniego męża Mikołaja z Luszewa] (MK 335, 136v; SHGPłoc. 170); [a. 1453] Tomasz [Siestrzeniec] z R. lokuje w swoich dobrach miasto Nadarzyn na surowym korzeniu i funduje tu 1453 kośc. par. (Knap.mps 401-403; NowDzieje 2, 519); 1464 Tomasz [Siestrzeniec] z R. stryj Jana i Tomasza ss. zm. Piotra [Gąsię] stolnika wysz. z Magnuszewa (MK 9, 216v); 1466 Tomasz [Siestrzeniec] z R. ma sprawę o Krzewięcino (Tarcz. 1, 682); 1470 Paweł z R. sprzedaje z pr. odkupu czynsz ze wsi Stara Wieś Rusiecka i Żabia Wola [Żabieniec] kap. warsz. (MK 5, 134); 1473 ur. Jan z R. [i Rzwienia] (Bł. 2, 201); 1475 ks. Bolesław V potw. dworzaninowi Aleksemu z Nadarzyna oraz Ziemakowi i Pawłowi z R. przyw. ks. [Janusza] Starszego służący na dobra Służew, daje im pr. nieodpowiednie i zwalnia od kar sąd. (MK 9, 56); 1475 Jan Rusiecki ze Rzwienia kupuje cz. w dobrach Boruty-Rzwień w pow. rożańskim (MK 6, 71); 1475 Aleksy z Nadarzyna marszałek dworu książ. i podkom. warsz. sprzedaje z pr. odkupu 5 grz. w półgr czynszu rocznego z R. za 50 kóp gr w półgr sław. siostrom z Warszawy Stachnie Kumowej i Marcie ż. Serafina (MK 9, 136v);

1484-1503 Ziemak z R. → p. 6; 1485 ks. Bolesław V daje wielm. Aleksemu z Nadarzyna podkom. warsz. i marszałkowi dworu oraz jego potomkom pr. niem. na Służew i dobra R., Nadarzyn, Strzeniowa Wieś, Skorosze, a ur. Ziemakowi podkom. zakr. i Pawłowi braciom z R. oraz ich spadkobiercom na dobra R. oraz Stara Wieś zw. Urzut i Żabieniec; zwalnia ich od kar sąd. i daje pr. nieodpowiednie (MK 9, 171v); 1489 szl. Paweł z R. winien jest 30 kóp gr za swą c. Barbarę Janowi z Lichanic (Tarcz. 3, 307); 1492 Ziemak podkom. i Paweł z R. rozjemcy w nieudanej ugodzie Mrokowskich ze szlachtą z Parul (AC 2 nr 1886); 1499 Elżbieta ż. Jana z Gołkowa skarbnika warsz., c. zm. Tomasza [Siestrzeńca] z Nadarzyna, kwituje swego br. przyrodniego Aleksego z Nadarzyna z zadośćuczynienia za dobra R., Nadarzyn, Strzeniowa Wieś, Wolica i Krzewięcino na Mazowszu oraz za Nahaczów w z. bełs., jak również z pieniądzy zm. Anny matki Elżbiety, wniesionych do Nahaczowa (MK 9, 228); 1500 Ziemak z R. podkom. zakr. pozywa swojego zastępcę sąd. w z. zakr. z racji nieuiszczania opłat (WolffStudia 165); 1501 Paweł syn ur. Ziemaka z R. (Bł. 4, 1v); 1505 wielm. Aleksy Nadarzyński z R. kaszt. czer. i marszałek gen. Mazowsza ma uwolnić ur. Jana z Gołkowa skarbnika warsz. z poręczenia 60 kóp pod wwiązaniem w Wolicę Proszkowską (Warsz. 8, 1104); 1513 Małgorzata c. Mikołaja z Milęcina, ż. Leonarda z R. (MK 32, 164v); 1513 Lenart sługa wielm. Aleksego z R. kaszt. czer. (ZR nr 2093); 1517 kmiecie z R. uczestniczą w najeździe szlachty z poddanymi na dobra tarcz. prepozyta warsz. (MZH nr 947); 1518 Helena c. zm. Aleksego z Rudna sędziego ziem. liw., ż. Jana Gęby z R. (MK 32, 10v); 1522 Aleksy z R. kaszt. czer. zwolniony od wyprawy wojennej z dóbr posiadanych w Koronie (MS 4 nr 13342); 1523 Mikołaj syn zm. Piotra z Mrokowa Mniejszego zapisuje działy w Mrokowie Mniejszym i Kossowie Pawłowi z R. (MK 41, 170); [ok. 1525] Lenart kmieć szl. Lenarta z R. (ZR nr 2165); 1526 ks. Anna potw. przywileje dziedzicom z Ruśca, Nadarzyna, Służewa i Jakubowi Bielawskiemu z Bielawy oraz zwalnia ich wsie od wszelkich poborów z wyjątkiem wojennych, które ustanowi księżna z radą i posłami ziemskimi, i na które udzieli zgody szlachta z księstwa (MK 41, 151v); 1528 w R. 4 1/4 wł. os., włas. Nadarzyńskich (ASK I 27, 729); 1530 Jan, Paweł i Maciej Rusieccy (Iura 3 nr 302); 1537 Szymon Kuna kmieć ur. Jakuba, Aleksego i Walentego [Nadarzyńskich] z R. (ZR nr 2564); 1550 Stanisław, Gotard i Paweł Rusieccy ss. zm. Łukasza przeprowadzają podział dóbr (ZR nr 2666); 1560 Jan syn Pawła Rusiecki ma dobra R., Stara Wieś i Żabiniec (Knap.mps 676); 1563 Jan syn Gotarda Rusiecki h. Radwan z R. (MH 9, 42); 1580 pobór z działu Rusieckich od 5 wł. os., z działu Nadarzyńskich od 4 1/2 wł. os. i młyna (ŹD 286); XVIII w. R. Mały i Wielki (RegDiec. 700); XIX w. wieś R. ma 8 wł., folw. 31 wł. (SG 10, 24).

5. 1453 Andrzej bp pozn. przenosi oba R. i Zajączkową Wolę z par. Brwinów do erygowanej par. Nadarzyn (Knap.mps 401-403; NowDzieje 2, 519); 1603 w R. jest kaplica, w której odprawia niekiedy nabożeństwo pleb. z Nadarzyna; dzies. snopowa z R. z ról folw. należy do kośc. par. w Nadarzynie (Vis. 1603, 148 v; ŁOp. 3, 286).

6. 1436-41 Tomasz Siestrzeniec z R. star. gost. (PacSpis; BKórn. 194, 39v; Knap.mps 461 n.), 1442 star. wis. [omyłkowo?] (PacSpis).

1484-1503 Ziemak z R. podkom. zakr. (PacSpis; Sobol 185; WolffStudia 165).

1484 Stanisław Klekot z R., 1485 Piotr z R. syn Mikołaja Kukli, 1492 Grzegorz z R. syn Kosko, 1514 opatrz. Jakub Rolakowicz z R., przyjęci do pr. miej. Nowej Warszawy (PrzyjęciaNW nr 129, 135, 264, 460).

7. PacMożn. 239; K. Pacuski, O rodzie Radwanów-Wierzbowów na Mazowszu średniowiecznym. Potomkowie Gotarda kasztelana wiskiego, w: Służew (w druku).