SOLEC

(1382 Solecz, 1525 Szolyecz, 1565 z Sulczem) 2 km na SSE od Starego Miasta Warszawy, dziś wschodnia cz. Śródmieścia, dzielnicy Warszawy, położona między Powiślem a Ujazdowem.

1. 1411 n. par. S. (AECVars. s. 9, nr 16); 1580 z. warsz., pow. warsz., par. S. (ŹD 262); od 1593 par. Ujazdowo (NowDzieje 2, 521).

2. 1381 S. ma oznaczone gran.; Goworek Kurzeski zobowiązuje się dopełnić gran. S. z Czerniakowem (NKDMaz 3 nr 278); 1468 okręg roli w Czerniakowie od rz. Wisły do łąki obok drogi do S. (MK 5, 84v); 1474 Wisła, 1495 młyn łodny → p. 3; 1505 droga z Warszawy do S. (MK 18, 242); 1525 potok → p. 3; 1534 droga z Warszawy do S. (MS 4 nr 23326); 1565 Mokotów ma granice m. in. z Siedlcami, Ujazdowem i S. (LM 1565 I, 31).

3. Włas. szlach., potem miejska. 1381 Goworek Kurzeski [z Kurzeszyna] cześnik raw. i soch. ze swą ż. Katarzyną oraz ss. Goworkiem i Bartłomiejem sprzedaje wieś S. Piotrowi Brunowi mieszczaninowi warsz. za 115 kóp gr w ratach (NKDMaz. 3 nr 278); 1382 Piotr Brun i Mikołaj Pęczatka wykupują S. za 115 kóp gr pras. od Goworka cześnika raw.; ks. Janusz I potw. darowiznę wsi S. przez opatrznych Piotra Bruna mieszcz. warsz. i Mikołaja Pęczatkę mieszcz. raw. na rzecz mieszczan warsz. i daje S. pr. chełm. (Wierzb. nr 4; Źródła 26-27); 1410 ks. Janusz I Starszy na prośbę Leonarda burm. i rajców warsz., przeprowadzających przeniesienie wsi S., należącej do m. Warszawy, na inne miejsce, daje wolniznę kmieciom w S.: już przeniesionym 3 lata, a przybyszom 5 lat (AGAD perg. 1511; A.Wejnert, Starożytności Warszawy, t. 3, Warszawa 1854, s. 28-31); 1413 ks. Janusz I dołącza do m. Warszawy wieś S. na tym samym pr. chełm.; mieszczanie będą płacić księdzu Wojciechowi zwanemu Książek kanonikowi warsz. z tytułu prebendy kan., której pr. patronatu należy do księcia, po 6 kóp gr pras. rocznie z ratusza (Wierzb. nr 8; Źródła 34-38); 1474 ks. Bolesław V daje m. Starej Warszawie łachę na Wiśle z wszelkimi pożytkami, utworzoną przez Wisłę, która popłynęła za nową tamą zbudowaną powyżej wsi miej. S. i wdarła się w łąki miej. (Wierzb. nr 15); 1495 Paweł Lewk pisarz ziem. warsz. zawiera kontrakt na młyn łodny k. S. (Warsz. 7, 455); 1525 rajcy wraz z ławnikami Starego Miasta Warszawy, na prośbę ojca Jana przeora kl. Ś. Marcina w Warszawie, dają klasztorowi cz. ziemi [w S.] naprzeciw folw. klaszt., przy płocie, idącym na łąki wsi S., obok potoku (RadWS nr 1659); 1526 Jakub Kłosek kmieć ze wsi miej. S. (RadWS nr 1776); 1563 pobór od 4 wł. os. (ASK I 28, 192); 1580 pobór od 2 1/4 wł., włas. m. Warszawy (ŹD 262); 1586 szos od 19 1/2 wł. (Kart. AHPMaz.).

4. 1382 ks. Janusz I wyznacza mieszczanom warsz. z S. opłatę roczną 6 kóp gr pras. oraz daje pr. chełm. z czynszem książ. po 12 gr [pras.] z 1 wł. os. od kmieci (Wierzb. nr 4; Źródła 26-27); 1413 pr. chełm. → p. 3.

5. 1406 fundacja prebendy Wojciecha syna Jakuba kan. warsz. z dochodem 6 kóp gr [pras.] z S. wsi miasta Warszawy (Kwiat. 68); 1410 [kośc. w S. przeniesiono w inne miejsce wraz z wsią?] → p. 3; 1411 kościół i par. S. podlegają dziekanowi koleg. Ś. Jana w Warszawie (AECVars. s. 9, nr 16); 1413 Dominik syn Sędziwoja z Kłodna rektor kośc. par. [koleg. Ś. Jana Chrzciciela] w Warszawie toczy proces o dochody kośc. w Warszawie i zależnych od niego kościołów w Wielkiej Woli i Solcu (AECVars. s. 9 n., nr 17; BulPol. 3 nr 1421); 1444 Jan pleb. w S. ma wierzytelność 20 kóp w szelągach i 40 gr u zm. Piotra Mydlnika mieszcz. warsz. (PP 3 nr 830); 1445 spór Jana wikariusza i Stanisława nauczyciela lub zakrystiana w kośc. w S. (AE I 123v; NowDzieje 2, 520); 1474 kośc. zniszczony wskutek przerwania przez powódź tamy nadwiślańskiej (RAW 110); 1493 wylew Wisły niszczy kośc. w S. (A. Walawender, Kronika klęsk elementarnych w Polsce i krajach sąsiednich w latach 1450-1586, cz. 1, Lwów 1932, s. 49); 1561 uposażenie kanonii warsz. fundi S. wynosi 1 1/2 grz. sr. (RejArchid. 109); 1593 par. przeniesiona z kośc. w S. do nowego kośc. w Ujazdowie z fundacji królowej Anny Jagiellonki (NowDzieje 2, 521; → Ujazdowo).

6. 1523 Paweł Wronka słodownik z S. przyjmuje pr. miej. Starej Warszawy (RadWS nr 1824, s. 762).

7. RAW 110n; Enc. Warszawy 793n; AHPMaz. (plan Warszawy).