TUREK

(1469 Thurek, 1497 Turek) 14 km na E od Stanisławowa.

1. 1469 n. distr. warsz. (MK 5, 122v); 1526 pow. warsz. (ASK I 27, 449v); 1504, 1580 par. Wiśniewo w diec. pozn. (AC 1 nr 964; ŹD 254).

2. 1565 wieś T. na dobrym gruncie, pole trojne, graniczy z Kałuskimi [z Kałuszyna], Zimną Wodą pani Mińskiej, z Klukowskimi [ze wsi Kluki], z Wiśniewem i Kamionką (LM 1565 II, 195).

3. Włas. książ. potem król. 1469 Jan Słąka z Główczyna → p. 4; 1489 uczc. Wojciech syn Aleksego z T. sprzedaje cz. wójtostwa we wsi książęcej Wiśniewie (MK 18, 35); 1497 ks. Konrad III zabezpiecza swej ż. Annie, c. Mikołaja Radziwiłłowicza wdy wileńskiego i kanclerza Wielkiego Księstwa Litewskiego, posag na zamku i z. liw. z dobrami książ. Czerwonka, Korytnica, Krypy, Popowo, Grodzisko, T. i Zawady i in., z całym prawem książ. (Lub. nr 265; Iura 2 nr 159); 1499 ks. Konrad III podaje poszerzoną wykładnię zapisu z 1497 (Iura 2 nr 160); 1522 Dziersław Zaliwski zwraca 23 dok. na Kamionkę, Wiśniew, T. i na in. dobra (MK 32, 126v); 1526 wieś książ., 17 wł. os. płaci po 20 gr czynszu, 1/2 wł. włodarza, 3 karczmy po 10 gr czynszu, 1/2 wł. pustej (ASK I 27, 449v); 1526 wieś daje owies (ASK I 27, 671v); 1565 wieś ma 19 1/2 wł., w tym 17 1/2 wł. os., 33 kmieci, 5 zagr.-karczmarzy (LM 1565 II, 195); XIX w. wieś ma 504 mr. [niecałe 17 wł.] (SG 12, 638).

4. 1469 podkancl. Jan Słąka z Główczyna sprzedaje wójtostwo z 2 wł. nadane sobie przez książąt opatrz. Stanisławowi Kalwie (MK 5, 122v); 1526 → p. 3; 1565 wójt dziedz. ma 2 wł. wójt., nie oddaje posług, tylko ma służbę wojskową (LM 1565 II, 195); 1580 ksiądz Paweł wójt w T. ma 2 wł. wójt. (ŹD 254).

5. 1500 kap. płoc. akceptuje nadanie dzies. ze wsi książ. T. i Wiśniewo na ufundowanie przez ks. Konrada III kaplicy w koleg. warsz. [nadanie niezrealizowane] (ACapPloc. 50, 52); 1504 Jan bp pozn. darowuje kapitule pozn. dzies. z nowo założonych wsi w par. Wiśniewo, tj. z Wiśniewa, Mlęcina, T., Kamionki, Rudna, Rudzieńskiej Woli i Okuniowej Woli (AC 1 nr 964); 1514 Jan pleb. w Wiśniewie odzyskuje z wyroku Jana bpa pozn. dziesięciny z ról wójt. w Wiśniewie, Mlęcinie i T. (NowDzieje 2, 548); 1565 dzies. z T. należą do kapituły pozn. (LM 1565 II, 195).