MOCZYDŁO

(1257 Mochidlane - z fals. z połowy XIV w. - Mp. 1, 44; 1376 Modzillo, Mozillo - SP 8, 113, 264; 1384 Modzidno - SP 8, 2482; 1385 Moczidla - ZDM 1, 174 w transumpcie z 1387; 1389 Modzidlo - SP 8, 5263; 1390 Mocydla - ZDM 6, 1570; 1391 Modzydla - AGZ 6, 3; 1394 Moczidlo - ZK 1c s. 340; 1394 Mosczidla - ZK 1c s. 351; 1417 Moczydla - ZK 6 s. 304; 1430 Moczidlam - GK 4 s. 164; 1438 Moczydła - ZK 11 s. 259; 1445 Moczidle - GK 9 s. 457; 1460 Moczydlo - GK 15 s. 244) 5 km na NE od Książa Wielkiego.

1. 1451 ziemia krak. (ZK 258 s. 27); 1487, 1490, 1518, 1523, 1581 pow. ksiąs. (GK 22 s. 610; ŹD s. 84, 439; MS 4, 4029; KUJ 4, 365); 1469 par. Książ Wielki [!]1W 1469 r. Piotr Korzeński, właściciel cz. M., zeznał, że płaci dzies. z pewnych ról kmiec. w tej wsi plebanowi w m. Książu „ubi iure parochiali activet” (Ep. 1 k. 123v) (Ep. 1 k. 123v); 1470-80, 1598 par. Książ Mały (DLb. 2 s. 86; WR k. 234).

2. 1404 dąbrowa k. M., Radziczowa [dziś nie istnieje, par. Mironice] i Wolicy [par. Książ Wielki] →Konaszówka p. 3a; 1480 rola w Olszówce leży z jednego końca przy granicy z M., a z drugiego przy wygonie Mironic (ZK 262 s. 93).

3A. Własn. Melsztyńskich h. Leliwa w kluczu ksiąs. (od 1385), zapewne od 1441 Tęczyńskich i Rabsztyńskich h. Topór, od 1514 Kamienieckich h. Pilawa, i od 1521 ponownie Tęczyńskich. 1385, 1387 →p. 4; 1390-1 Władysław Jag. (1390) i królowa Jadwiga (1391) potwierdzają osobnymi dok. Spytkowi z →Melsztyna wwdzie krak. posiadanie imiennie wyliczonych dóbr, m.in. m. →Książ [Wielki] i wsi M. (ZDM 6, 1570; AGZ 6, 3); 1400 →p. 4; 1425 Jan z Melsztyna i Książa Wielkiego zobowiązuje się zapłacić Stanisławowi z Pogórzyc 180 grz. półgr. pod rygorem wiązania go do swej cz. M. (ZK 8 s. 36).

1441 Jadwiga z Książa [Wielkiego, c. Jana z Melsztyna, ż. Andrzeja z Tęczyna i Kraśnika] kwituje opiekunów Jana [Głowacza] z Oleśnicy i jego s. Zbigniewa z Oleśnicy ze zwróconych jej dóbr, m.in. m. Książ Wielki z wsiami [w tym z M.] →Książ Wielki p. 3a; 1445 woźny sądu ziemskiego Andrzej Sitko zaświadcza, że Andrzej z Tęczyna, przywoławszy go do swojego domu na zamku [krak.] oznajmił, że wwiązał Pawła Karniowskiego w pewnej sumie pieniędzy w połowę wsi M. (GK 9 s. 457); 1448 →p. 3B; 1450 tenże Andrzej i jego ż. Jadwiga z →Melsztyna c. Jana z Melsztyna i Anny sprzedają z pr. odkupu na 6 lat za 1350 fl. węg. Janowi Świdniczarowi mieszcz. krak. czynsz 100 grz. z m. →Książ Wielki i wsi, m.in. M., godząc się na przyjęcie w ramach sumy 1350 fl. kamienicy w Olkuszu, należącej do ww. Jana, a wcześniej do Jana Tewila (SP 2, 3423); 1456 →p. 3c; 1460 Andrzej Tęczyński zobowiązuje się zwrócić Pawłowi niegdyś ze Słupowa 80 grz. długu pod rygorem wiązania go w cz. dziedz. w M. Jan s. Andrzeja wyraża zgodę na tę transakcję (GK 15 s. 244); 1463 role w M. Jana [Rabsztyńskiego] z Rabsztyna s. zm. Andrzeja Tęczyńskiego →p. 3B; 1464 →3c; 1468 Paweł Słupowski z Nasiechowic podzastawia za 28 grz. Stan. Opatkowskiemu całą cz. dziedz. w M., którą trzyma w zastawie od Jana Rabsztyńskiego wraz z kmieciami Królem, Kabajem, Czyżem i Ofatem oraz 2 ł. opustoszałe. Stanisław oświadcza, że te pieniądze należą do jego dzieci i nie mogą być podjęte bez wiedzy poręczycieli Marcisza Jezioro i Mik. Kalińskiego z Węchadłowa (GK 18 s. 396-7); Jan [Niemsta] z Krzcięcic występuje o podwójną karę XV dla Jana [Rabsztyńskiego] z Wielkiej Wsi i M. za powtórne niedopuszczenie do wwiązania do ww. wsi (ZK 260 s. 225; 315 s. 375); 1470 Stan. Kaliński z Węchadłowa podzastawia za 29 grz. Janowi Opatkowskiemu całą dziedzinę w M., którą sam trzyma w podzastawie w tej sumie od Pawła Słupowskiego (GK 19 s. 79).

1470-80 Jan Rabsztyński h. Topór dz. M. (DLb. 2 s. 86); 1471 Stanisław s. zm. Pawła Słupowskiego z Nasiechowic podzastawia za 40 grz. Janowi Opatkowskiemu z Opatkowic cz. wsi M., którą zastawił jego ojcu zm. Andrzej [Tęczyński] [→1460]. Opatkowski może tę wieś podzastawić komuś innemu lub odebrać pieniądze od Jana z Rabsztyna, gdyby ten chciał ją wykupić z zastawu. Stanisław pod zakładem 30 grz. zobowiązuje się dostarczyć Opatkowskiemu na najbliższych rokach ziemskich w Krakowie lub Żarnowcu dok. zastawu (GK 19 s. 412-3); 1472, 1474-5 własn. Jana Rabsztyńskiego, Ksiąskiego →p. 3c; 1487 Jan Tęczyński z Rabsztyna kaszt. wiśl. pożycza 70 fl. węg. od Stan. Ossowskiego z Minostowic [pow. chęc.] pod rygorem wwiązania go do całej cz. dziedz. w M. w pow. ksiąs. (GK 22 s. 610); 1489 tenże Ossowski kwituje Jana z Tęczyna ze spłaty pożyczki (ZK 263 s. 92); 1490 Jan Rabsztyński kaszt. wiśl. zastawia za 80 fl. węg. Łukaszowi Zebrzydowskiemu z Połajowic całą cz. dziedz. we wsi M., w pow. ksiąs. wraz z dworem i folwarkiem (GK 23 s. 315-6 zp.); 1494 Jan Rabsztyński star. sand., dz. Książa [Wielkiego], zobowiązuje się zwrócić 300 flor. węg. Janowi Budziszowskiemu z Budziszowic [pow. wiśl.] pod rygorem wwiązania go do całego →m. Książa [Wielkiego] i wsi M., Woli Cisiej i Woli Podlaskiej (GK 24 s. 611-2 zp.); 1507 Andrzej Rabsztyński kan. krak., dz. Książa Wielkiego i Tęczyna zastawia za 2000 fl. węg. matce Barbarze wd. po Janie Rabsztyńskim m. →Książ Wielki i należące do niego wsie, m.in. M. (ZK 264 s. 264-5); 1509 Zofia [c. Andrzeja z Tęczyna, zm. 1461] ż. Mik. Słabosza z Putnowic [ziemia chełmska] za zgodą Andrzeja z Tęczyna [s. Zbigniewa pkom. krak. i star. malborskiego] oraz siostrzeńca Andrzeja Rzeszowskiego [s. Jana z Rzeszowa i Barbary Andrzejówny z Tęczyna i Rabsztyna] darowuje Stan. Jakubowskiemu [h. Topór] przypadłą jej w spadku po zm. [bratanku] Andrzeju Rabsztyńskim kan. krak. całą trzecią cz. dóbr ksiąs.: m. →Książ Wielki z wsiami, m.in. M. (ZK 154 s. 499-500); ww. Andrzej z Rzeszowa przekazuje ww. Andrzejowi z Tęczyna swoją [po matce] cz. spadku po zm. Andrzeju z Rabsztyna kan. krak., czyli m. →Książ Wielki i wsie, m.in. M. (ZK 154 s. 500-1); Stan. Jakubowski z Jakubowic ustępuje Andrzejowi [Zbigniewowicowi] z Tęczyna swe prawa do dóbr m. →Książ Wielki z wsiami, m.in. M., które otrzymał od Zofii ż. Mik. Słabosza (ZK 154 s. 509).

1514 br. Andrzej dz. Przybyszówki i Trzebowniska [obie wsie w ziemi przem.], Jan dz. m. Kraśniczyn i z wójtostwa w Krasnymstawie [oba m. w ziemi chełm.] oraz Stanisław Rzeszowscy [h. Półkozic], dziedzice klucza ksiąs. sprzedają za 6000 fl. z pr. odkupu do 3 lat Mik. z Kamieńca [ziemia san.] wwdzie i star. krak. m. Książ [Wielki] oraz wsie Wielka Wieś, M., Częstoszowice, Wola Cisia, Głogowiany i Konaszówka, które odziedziczyli po zm. Andrzeju Rabsztyńskim kan. krak. Rzeszowscy zobowiązują się nie wykupywać dóbr przed upływem terminu. Jeśli ich nie wykupią w terminie Kamieniecki doda im 254 fl. i posiądzie dobra. Jeśli zaś wyłożą na wykup ww. sumę 6000 fl., to wliczą do niej 1000 fl., za które Kamieniecki zakupi dla klucza ksiąs. obie wsie Boczkowice [Małe i Wielkie], a także 500 fl., które bracia zezwolili mu zainwestować w budowę dworu i domów w Książu oraz na założenie nowych sadzawek we wsiach, gdzie będą potrzebne. Gdyby Kamieniecki wyłożył coś ponad tę sumę bracia winni mu te pieniądze zwrócić (ZK 266 s. 28-33); 1518 Klemens z Kamieńca kaszt. san. i Mikołaj z Kamieńca star. buski, spadkobiercy zm. Mikołaja z Kamieńca wwdy i star. krak., star. san. i hetmana kor. oraz Jan z Lubomierza sędzia ziemski i grodzki krak. jako egzekutor testamentu zm. Mik. Kamienieckiego sprzedają za 5 000 fl. pol. Marcinowi z Kamieńca wwdzie podolskiemu i panu na Olesku dobra m. Książ Wielki z wsiami, m.in. M., które zmarły miał od Andrzeja i Jana Rzeszowskich. Marcin Kamieniecki ma pospłacać długi wedle wykazu w testamencie bez umniejszania sumy, którą ma zapłacić za te dobra. Gdyby ktoś chciał go wykupić pr. bliższości, nie może zapłacić mniej od obecnej sumy sprzedaży (ZB 5 s. 13-5); Zygmunt I zezwala Marcinowi z Kamieńca wwdzie podolskiemu zapisać nowo fundowanej mansjonarii w kościele NPM w Krakowie 156 grz. 12 gr czynszu na →Książu Wielkim i wsiach, m.in. na połowie Konaszówki i M. w pow. ksiąs. oraz na połowie zamku Kamieniec z wsiami, który to czynsz sprzedał na wyderkaf za 5000 fl. Janowi Bonerowi burgr. i żupnikowi krak. oraz Janowi Kizlingowi rajcom krak., jako patronom tejże mansjonarii (MS 4, 11549; KUJ 4, 365).

1521 Marcin z Kamieńca wwda podolski sprzedaje za 5500 fl. Janowi [Mikołajowicowi] z Tęczyna miecz. krak. i pkom. chełmskiemu dobra →Książ Wielki z wsiami, m.in. z M. (MS 4, 4029); 1523 ww. Jan Tęczyński dz. Książa Wielkiego sprzedaje na wyderkaf za 2000 fl. Michałowi z Lublina doktorowi dekretów i dziekanowi kurzelowskiemu czynsz 100 fl. z m. →Książa Wielkiego i należących doń wsi, m.in. z ½ M. (MS 4, 4269; KUJ 4, 365); Zygmunt I potwierdza wcześniejszą [z →1518] transakcję Marcina z Kamieńca wwdy podolskiego; przed notariuszem publ. wyznaczonym przez oficjała krak. kmieć Stan. Staposz z M. wsi przynależnej do klucza ksiąs., w imieniu swojej gromady, zobowiązuje się płacić ww. czynsz zgodnie z transakcją Jana Tęczyńskiego (KUJ 4, 365); 1551 Zygmunt August potwierdza ugodę Katarzyny z Łaska wd. po Janie Tęczyńskim wwdzie sand. z jej cc. Zofią ż. Stan. Ostroroga i Katarzyną ż. Jana Bonera kaszt. ośw. w sprawie przejęcia z jej rąk dóbr →Książ Wielki z wsiami, m.in. z M. (BJ rps 6 s. 118-22; MS 5, 5248); 1552 w wyniku podziału dóbr po zm. [1541] Janie z Tęczyna wwdzie sand. pomiędzy jego ww. cc. Zofią i Katarzyną, Katarzynie przypadły m.in. m. →Książ Wielki z wsiami, w tym cz. M. z folwarkiem (ZK 33 s. 193-200).

3B. Część szlachty różnoherbowej.

1376 Jan i Mikołaj z Olpic [dziś nie istnieją, leżały k. Boleścic w pow. ksiąs.] powierzają Mikołajowi z Boleścic swoją sprawę z Krzyżanem z M. [i Podlesia 1377] (SP 8, 113)2Krzyżan w 1377 r. pisał się też z Podlesia (SP 8, 416); 1376 Jan z Podlesia [i Dobiesławic]3Jan z Dobiesławic jest identyczny z Janem z Podlesia w pow. lel. W l. 1400-2 jako ojciec sióstr Małgorzaty ż. Adamka z Kazimierzy Małej i Klary ż. Jana z Cikowic pisał się z Dobiesławic i Podlesia →Dobiesławice p. 3 „tenetur a privilegio pro Modzillo” (SP 8, 264); 1377 Jan [z Melsztyna] kaszt. krak. ma sprawę z Dzierżkiem i dwoma z M. o konia i szkodę (SP 8, 411, 445, 499)4W tym samym dniu Jan z Melsztyna kaszt. krak. z Janem z Podlesia i zapewne z tym samym Krzyżanem z M. miał sprawę o 2 woły i 2 konie (SP 8, 446). Właśnie wspólne występowanie Jana z Podlesia z Krzyżanem w sprawie z Janem Melsztyńskim pozwala identyfikować Moczydło dzierżone przez Krzyżana z wsią w pow. ksiąs.

1384-1402, zm. między 1411 a 1414 Zbigniew Stadnicki ze Stadnik i M. h. Drużyna, burgr. 1392-1408 i pstar. krak. 1392, 1-sza ż. NN, 2-ga ż. Dziechna, zm. po 1424, siostra żony wwdy łęcz. Jana Ligęzy z Bobrku, ss. Jan z 1-szego małżeństwa, Piotr, Mikołaj, Zbigniew i Stanisław z 2-giego małżeństwa, cc. Anna ż. Czadra z Kośmirzowa (dziś Kocmyrzów), Elżbieta ż. Adama z Ławszowa i Katarzyna ż. Iwona Obulca z Gór wojskiego sand. (SP 8, 2556, 10116, uw. 266/66; ZK 3 s. 381; F. Sikora, Stadnicki Zbigniew, PSB 41, s. 441-2); 1384 Władysław pełnomocnik Zbyszka z M. w sprawie przeciwko Mikołajowi z M. winien przedłożyć dok. sędziego z Częstochowy ks. [Władysława] Opolskiego (SP 8, 2556); 1394 Paszek z Dobiesławic zobowiązał się dać w posiadanie Adamowi z Kazimierzy [Małej, pow. wiśl.] i jego ż. Małgorzacie na Boże Narodzenie trzecią cz. w Podlesiu i trzecią cz. w M. (ZK 1c s. 123); 1398 siostry Małgorzata ż. ww. Adamka i Klara [cc. Jana z Dobiesławic i Podlesia] mają termin na wiec ze Zbyszkiem ze Stadnik o cz. dziedzin w Podlesiu i M. (SP 8 uw. 266/66); 1400 ww. siostry Małgorzata i Klara ż. Jana z Cikowic mają termin wizji na wiec w sprawie ze Zbyszkiem ze Stadnik o 2 cz. połowy dziedziny w Podlesiu i o cz. dziedziny w M. Siostry powierzają sprawę Wierzchosławowi z Siedlisk (SP 8, 10116)5W t.r. Wierzchosław z Siedlisk sprzedał Zbyszkowi z Stadnik za 200 grz. 2 cz. połowy wsi Podlesie, odziedziczone przez te siostry po matce (SP 8, 10728); 1402 ww. siostry Klara i Małgorzata cc. Janka z Podlesia, jako powódki, nie stawiły się przeciwko Zbyszkowi ze Stadnik o cz. dziedziny w M. (ZK 3 s. 381); 1404 →p. 2.

1417-33 Piotr ze Stadnik h. Drużyna, s. Zbyszka, br. Mikołaja, br. przyrodni Zbigniewa i Stanisława (ZK 6 s. 304; 10 s. 122-3; 146 s. 14; 195 s. 368; GK 2 s. 675).

1417-33 Mikołaj ze Stadnik h. Drużyna, br. ww. Piotra, pokojowiec król., 1-sza ż. NN, 2-ga ż. Katarzyna c. Paszka z Grodziny i Żmigrodu, s. Jan zw. Bochnia z 1-szego małżeństwa, Mikołaj i Katarzyna ż. Jana Trzecieskiego z Trzecieży z 2-giego małżeństwa (ZK 6 s. 304; 10 s. 122-3; B. Czwojdrak, F. Sikora, Stadnicki Mikołaj, PSB 41, s. 412-3); 1417 Piotr i Mikołaj ss. drugiej ż. Zbyszka ze Stadnik ustępują na mocy ugody swej przyrodniej siostrze Hance ż. Stanisława z →Korzennej [h. Strzemię], jako jej dział macierzysty, połowę całej wsi Podlesie i połowę połowy wsi M. oraz zobowiązują się zapłacić ww. Hance 90 grz. półgr, zabezpieczając je na 9 grz. czynszu od kmieci w Podlesiu i w M. (ZK 6 s. 304); 1426 panna Anna c. zm. Macieja Żeleńskiego („Zelenski”) kmiecia z M. ustępuje Piotrowi ze Stadnik całą swoją rolę z zasiewami ozimymi w M., ręcząc z br. ciotecznym Janem Górnym mieszcz. z Jędrzejowa, że zapis jest wolny od wszelkich obciążeń. Jan jako poręczyciel odstępuje od swego pr. niem. i zgadza się odpowiadać przed sądem ziemskim (ZK 195 s. 368); 1426 tenże Piotr pozywa duchownego Mikołaja alias Korna poborcę król. o to, że z jego polecenia zabrano mu 4 woły we wsi M. (GK 2 s. 675); tenże Piotr zastawia za 20 grz. Mściwojowi z Wyszogrodu [pow. wiśl.] całą cz. dziedz. w M. wraz z zasiewami ozimymi (ZK 146 s. 14); 1430 Aleksander z Wargawy [woj. łęcz.] pozwał Mściwoja z Wyszogrodu, posiadającego w zastawie cz. dziedz. w M., o 9 grz. poręki za Jana Strzysza i o tyleż szkody, otrzymawszy zaś pr. zajęcia nieruchomości w M. oświadczył, że nie znalazł tam niczego, co mógłby zająć (GK 4 s. 159, 164, 166, 168, 170).

1433-6 Stanisław ze Stadnik, s. Zbigniewa, br. ww. Piotra, Mikołaja i Zbigniewa (ZK 10 s. 122-3; 146 s. 321).

1433 Zbigniew ze Stadnik, s. Zbigniewa, br. ww. Piotra, Mikołaja i Stanisława (ZK 10 s. 122-3); br. Piotr, Mikołaj dworzanin król., Zbigniew i Stanisław ze Stadnik dzielą dobra, Stanisławowi przypada Kamyszów [pow. wiśl.], →Krzywarzeka i cała ich cz. w M. oraz sołectwo z młynem i karczma w Winiarach (ZK 10 s. 122-3).

1436-48 Mściwój z Wyszogrodu, Zagajowa [obie wsie w pow. wiśl.], →Brzoskwini i Biadolin [pow. pilzn.] 1447, od 1426 posesor zastawny, a następnie dz. cz. M. (ZK 11 s. 339; 13 s. 299; 146 s. 321; 256 s. 102-3; 257 s. 260-1; GK 4 s. 159, 164, 166, 168, 170; ZP 18 s. 46); 1436 Stanisław ze Stadnik, za zgodą i wolą starszego br. Piotra, sprzedaje Mściwojowi z Zagajowa za połowę wsi Radomin [prawdopodobnie w ziemi dobrzyńskiej6W nocie zamieszczonej poniżej zapiski podano, że wieś Radomin znajduje się w ziemi krak. Jednak takiej wsi nie ma w woj. krak. Wiadomo, że wieś o tej nazwie znajdowała się średniowieczu w ziemi dobrzyńskiej (SG 9 s. 421)] z dopłatą 100 grz. całą ¼ wsi M. (ZK 146 s. 321); 1437 Mściwój z M. i Niemsta z Krzcięcic ręczą Piotrowi z Gorzkowic [woj. sier.] za Klemensa s. Mściwoja, że po dojściu do lat sprawnych zrzeknie się praw do ojcowizny lub macierzyzny w cz. wsi Gorzkowice, sprzedanej temuż Piotrowi (ZK 256 s. 41).

1438-41 Andrzej Rup, Rachwałowski h. Topór z →Brzoskwini 1415-37, Niegoszowic, Rachwałowic i →Młynki (ZK 11 s. 259; GK 7 s. 412); 1438 Andrzej z Rachwałowic sprzedaje za 600 grz. półgr. i za 2 ł. alias zrebye w M. Mściwojowi z Wyszogrodu całą wieś →Brzoskwinię i ½ pr. patr. kościoła w Morawicy, z którego pozostałą ½ rezerwuje dla siebie (ZK 11 s. 339); tenże Mściwój zobowiązuje zapłacić ww. Andrzejowi niegdyś z Rachwałowic 30 grz. pod rygorem podwojenia tej sumy i wwiązania go w całą cz. M. (ZK 256 s. 102-3).

1441, zm. przed 1451 Mikołaj Morawiec h. Powała, z Ossowej [pow. chęc.] →Konaszówki 1410-47, →Głogowian 1415 n., →Częstoszowic 1436 n., dworzanin król. 1410, ojciec Stanisława i Andrzeja (GK 7 s. 412; ZK 258 s. 27); 1441 Andrzej [Rachwałowski] z →Brzoskwini sprzedaje za 70 grz. Mik. Morawcowi z Konaszówki całą cz. dziedziny, czyli 2 ł. w M. i winien pod zakładem 100 grz. wpisać transakcję do ksiąg ziemskich ksiąs. (GK 7 s. 412); 1448 ww. Mściwój z Zagajowa niegdyś z Wyszogrodu sprzedaje za 200 grz. i za 1 ł. w Skorocicach [pow. wiśl.] Andrzejowi z Tęczyna całą cz. dziedz. w M. wraz z pr. patr. kościoła [w Morawicy] (ZK 257 s. 260-1); Dorota alias Dobrochna ż. Mściwoja niegdyś z Brzoskwini rezygnuje na rzecz Andrzeja z Tęczyna z pr. do posagu i wiana w M. (ZK 13 s. 199).

1451-63 Stanisław Morawiec h. Powała z →Konaszówki 1451-72, starszy s. Mik. Morawca (ZK 258 s. 27, 239-40, 356-7, 400); 1451 Stan. [Morawiec] s. [zm.] Mik. Morawca z →Konaszówki powierza w zarząd opiekuńczy na 6 lat Jakubowi Płazie z Sieciechowic [br. matki?] wszystkie swoje dobra, m.in. →Konaszówkę i M. w ziemi krak. Jakub pod nieobecność ww. Stanisława ma dzielić dochody i pieniądze z tychże dóbr między pozostałe dzieci Mik. Morawca (ZK 258 s. 27)7W haśle →Konaszówka nieścisły regest; 1453 tenże Stanisław oświadcza, że ww. Jakub Płaza wypłacił jemu i jego [!] braciom należną cz. dochodu z dzierżawionych przez Jakuba dóbr w ziemi krak. i lub., i na dalsze 3 lata dobra te Jakubowi wydzierżawia (ZK 258 s. 76); 1460 br. Stanisław i Andrzej, ss. [Mik.] Morawca dzielą dobra. Stanisław dostaje całe cz. w →Konaszówce i Głogowianach oraz 2 ł. roli w M. Andrzej rezygnuje z pretensji do macierzyzny w ww. dobrach (ZK 258 s. 239-40).

1463-76 Marcisz Aleksandrowski h. Topór z Aleksandrowic 1464-90, →Kleszczowa 1464-92 i Morawicy (ZK 18 s. 277-8; 258 s. 400); 1463 Stan. Morawiec z →Konaszówki sprzedaje za 30 grz. Jakubowi i Janowi br. z Ossowej 2 ł. w M. położone między rolami zm. Andrzeja Tęczyńskiego, teraz należące do jego s. Jana z Rabsztyna (ZK 258 s. 356-7)8Karta ze s. 356 wklejona po k. ze s. 404. W haśle Konaszówka błędny regest; Jakub z Ossowej zeznaje, że Marcisz z Aleksandrowic wykupił od niego pr. bliższości 2 ł. w M., kupione od ww. Stan. Morawca (ZK 258 s. 400); 1476 Jan, Marcisz i Andrzej z Aleksandrowic dzielą dobra w →Aleksandrowicach i →Kleszczowie oraz 2 ł. w M. Te ostatnie podzielą z sędzią sand. Otą z Plechowa w ten sposób, że Jan i Andrzej dostaną ⅔, a Marcisz ⅓, który ponadto otrzyma m.in. ⅓ lasów, czyli łęgów w Kleszczowie oraz ⅓ zasiewów w Kleszczowie, czyli M. („in Clesczow scilicet in Moczydlo”) (ZK 18 s. 277-8)9W hasłach →Aleksandrowice i Kleszczów F. Sikora lokalizuje te Moczydła na terenie dzisiejszego Zabierzowa, gdzie są pola i pastwisko o tej nazwie. Z przytoczonego w zapisce z 1476 r. sformułowania rzeczywiście można wnosić, że Moczydło mogło być cz. wsi Kleszczów, jednak biorąc pod uwagę transakcję z →1463 r. należy uznać, że chodziło tu jednak o cz. M. w pow. ksiąs.

3C. Własn. Korzeńskich h. Strzemię. 1417 →p. 3B.

1433 Mikołaj Korzeński h. Strzemię z M., →Korzennej 1420-66, Podlesia i Chotla [Czerwonego] [pow. wiśl.], 1453-65 kaszt. czech. (SP 2, 2491; GK 4 s. 875; UM 56); 1433 Mik. Korzeński winien stawić w sądzie Andrzeja kmiecia z M., który ręcząc za swego br. Grzegorza z M., zobowiąże się zwrócić Korzeńskiemu w ciągu 2 tygodni bydło, które Grzegorz zagubił; tenże Andrzej zwraca Korzeńskiemu ww. bydło, tj.: 4 woły, 2 źrebięta i jałówkę (SP 2, 2491; GK 4 s. 875).

[ok. 1444]-1469 Piotr Korzeński z →Korzennej 1446-69, Chotla i M., [s. Mikołaja?] (→p. 5 pod r. 1469)10Piotr Korzeński był dz. M. prawdopodobnie od około 1444 r., bowiem w 1469 r. zeznał, że jest „in eiusdem ville posessione a viginti quinque vel citra annos” (Ep. 1 k. 23v).

1489-96 Stanisław Korzeński z Chotla [Czerwonego, pow. wiśl.], →Malikowic 1449-69, Stanisławic, Podlesia 1453-83 i M. (ZK 263 s. 47, 376); 1489 Stan. Korzeński z Chotla [Czerwonego] zobowiązuje się zwrócić Bernardowi z Bogucic [pow. wiśl.] 30 grz. pod rygorem wwiązania go w cz. wsi M. (ZK 263 s. 47); 1496 Jan z Kwiliny pozywa Stan. Korzeńskiego z M. o uprowadzonego kmiecia Jana Starego z Kwiliny (ZK 263 s. 376).

1510-14 Jan Korzeński z Podlesia i M. (ZK 155 s. 114; 265 s. 7, 17; 266 s. 38-9); 1510 Stan. Słupski z Gluz [pow. wiśl.] pozywa Jana Korzeńskiego z Podlesia i M. o to, że z 5 szlachty oraz 5 sług niższego stanu napadł go zbrojnie na drodze król. z Wiślicy do Gluz i złorzecząc poranił. Stanisław oszacował szkody na 60 grz.; tenże Stanisław oskarża ww. Jana o to, że z 4 szlachty i z 4 niższego stanu napadł go na ww. drodze, odrąbał mu mieczem prawą dłoń i zabrał 1½ grz. Szkoda 60 grz.; Korzeński zostaje skazany na karę XV za odbicie ciążenia i niedopuszczenie wwiązania ww. Stanisława w dochody z Podlesia i M. (ZK 155 s. 114, 140, 162-3); 1510-11 Więcesław Zawadzki z Zawady pozywa ww. Korzeńskiego o to, że z 8 spośród szlachty i 8 niższego stanu najechał w nocy kościół par. Ś. Wacława w Irządzach, rozbił drzwi wejściowe i do zakrystii czyli sklepu, gdzie ww. Więcesław trzymał swój depozyt z rzeczami, pieniędzmi w złocie i srebrze oraz ubrania i inne mienie, i zrabował ze skrzyni następujące przedmioty i kosztowności: złoty naszyjnik ze szmaragdem, 2 szafirami, 4 rubinami, 2 ametystami i 2 perłami, szubę kunią z długimi rękawami i 16 srebrnymi, pozłacanymi guzikami, szubę podszytą purpurowym suknem, czerwony płaszcz jedwabny (kitajkowy), 8 łokci niepostrzyżonego sukna „dambyanyey” [niezid.] koloru szkarłatnego, także 8 łokci niepostrzyżonego sukna lucejskiego [z Lukki] koloru błękitnego, tunikę ze szkarłatnego sukna, adamaszkowy baldachim („auleam lecti”) koloru błękitnego, błękitną poszwę adamaszkową na pierzynę, a także 26 złotych fl. w gotówce. Straty oszacowane na 200 grz.; ww. Korzeński skazany na karę XV za odbicie ciążenia i niedopuszczenie do wwiązania Zawadzkiego w przysądzone dochody z M. i Podlesia na sumę 200 grz. (ZK 155 s. 334, 404-5, 412, 479); 1511 Stan. Słupski z Gluz oświadcza, że jeśli otrzyma wwiązanie w przezyski z dóbr Jana Korzeńskiego, pod zakładem 100 grz. ustąpi je Jakubowi Węgorzewskiemu rycerzowi jerozolimskiemu (ZK 155 s. 451-2); 1512 Więcesław Zawadzki z Zawady i Jan Korzeński z M. i Podlesia zawierają między sobą ugodę. Więcesław unieważni w aktach grodzkich zapis 25 grz. na M. i Podlesiu, Jan zaś zwróci mu 30 fl. do ś. Michała, lub wwiąże go w tej sumie w M. i Podlesie (ZK 156 s. 103-4); 1513 Jan Królewski z Królewic [pow. wiśl.] pozywa Stan. Słupskiego z Gluz w sprawie zapisu dla zm. Jakuba Węgorzewskiego [→1511] na dobrach Jana Korzeńskiego w Podlesiu i M. Po bezpotomnej śmierci Jakuba zapis ten przeszedł na jego br. Mik. Węgorzewskiego z Węgorzewa [woj. kal.], który z kolei ustąpił go Janowi Królewskiemu. Ponieważ Słupski nie wwiązał Królewskiego w te przezyski, domaga się on zapłacenia zakładu 100 grz. i okazuje sądowi kopię wpisu z 1511 r. Sąd uznaje, że okazana kopia nie jest zgodna z aktami i uwalnia Słupskiego od pozwu (ZK 24 s. 409-11); 1514 Jan Korzeński z Podlesia i M. oprawia ż. Annie c. Piotra Karniowskiego po 100 grz. posagu i wiana na połowie dóbr w Podlesiu i M. (ZK 266 s. 38-9); 1564 →p. 3c.

3Cb. Kmiecie, włodarze. 1384 Mikołaj kmieć z M. pozwany przez Radosława z tejże wsi o 5 ran krwawych i 3 sine (SP 8, 2445, 2482); 1389-90 Piotr z Czarnocina [pow. wiśl.] nie stawił się w sprawie z Jakubem [kmieciem] z M. o 40 ran krwawych, konia wart. 3 grz. i o kuszę (SP 8, 5263, uw. 209/8); 1394 Florian i Prokop z M. kmiecie wwdy krak. [Spytka z Melsztyna] procesują się z Niemstą ze Skroniowa i Słaboszowic i jego 2 synami. W tej sprawie Niemsta winien stawić w sądzie kapelana swego dworu i prebendarza w →Krzcięcicach Sędka. Prokop pozywa Andrzeja s. ww. Niemsty na wiec o główszczyznę za brata; Tworek kmieć z M. winien okazać pisemny pozew w sprawie przeciwko Niemście ze Skroniowa (ZK 1c s. 337, 340, 347, 349, 351 zp.); 1405 Paszek Momot burgr. rabsztyński pozywa Zbyszka z Łapanowa bpa [laodycejskiego, sufragana krak.] i kmiecia Jana z M. Zbyszek ręczy Momotowi, że jeśli prawo będzie tego wymagać, stawi 4 woły, jałówkę i zboże tegoż kmiecia wart. 4 grz. (ZK 3b s. 478, 518; 4 s. 173); 1417 Jakub Moczydło (Moczidlo) włodarz z M. wygrywa sprawę z Jakuszem z Radziczowa [dziś nie istnieje, par. Mieronice], którego pozywał o kradzież 4 korców żyta i poranienie; tenże Jakusz skazany na podwójną karę XV Nieustępowi [z Boczkowic] włodarzowi w Książu [Wielkim] i sądowi (ZK 194 s. 71); 1419 Mikołaj kmieć z M. ma zapłacić Mik. z Czarnocina 2 grz. (ZK 194 s. 279); 1426 →p. 3B; 1428 Piotr kmieć →Krężoły p. 2; 1433 →p. 3C; 1468 Król, Kabaj, Czyż, Ofat kmiecie Jana Rabsztyńskiego z M. →p. 3A; 1496 Piotr i Wawrzyniec z M. kmiecie [Jana] Rabsztyńskiego (GK 25 s. 1069); Piotr Król [kmieć] na 1 ł. w cz. Korzeńskiego (RP k. 77v); 1523 Stan. Staposz przedstawiciel gromady z M. →p. 3A.

3Cc. Areał, folwark, pobór. 1469 opuszczone role i łany kmiece w M. w cz. Korzeńskich włączone do dworu →p. 5; 1470-80 folwark [w cz. Rabsztyńskich] (DLb. 2 s. 86); 1490 dwór i folwark Jana Rabsztyńskiego kaszt. wiśl. →p. 3a); 1552 folwark w cz. Rabsztyńskich →p. 3A.

1456 M. z cz. Andrzeja Tęczyńskiego skazane na karę 14 grz. za niezapłacenie poboru (GK 13 s. 111-2); 1464, 1472, 1474-5, 1491 wieś M. w cz. Jana Rabsztyńskiego w kluczu ksiąs. skazana na karę 14 grz. za niezapłacenie poboru (GK 17 s. 610; 19 s. 596, 975; 20 s. 36) 1475 wieś M. w cz. Rabsztyńskiego zobowiązana do zapłacenia poboru i król. podatku 6 gr. (GK 20 s. 42); 1490-4, 1496-1501, 1508-16, 1518-20 w cz. Rabsztyńskich pobór z 3 ł.; w cz. Korzeńskich w 1490 r. pobór z 1½ ł., w l. następnych z 1 ł. (ŹD s. 439; RP k. 11v, 41, 77v, 114, 147, 162v, 178v, 192v, 208, 249, 278v, 324, 342, 367v, 598, 627v, 543v, 572, 711-711v, 734v, 791, 813, 828, 852); 1491 wsie Rabsztyńskiego m.in. M. skazane na karę król. 14 grz. za niezapłacenie wiard. (GK 23 s. 728); 1530 pobór z 4 ł. i karczmy dorocznej (RP k. 13); 1563 pobór z 5 ł., według starych kwitów z 4¼ ł., i z karczmy dorocznej (RP s. 262-3).

4. 1385 królowa Jadwiga nagradzając wierne służby Spytka [z Melszyna] wwdy krak. nadaje pr. niem. magd. jego miastom i wsiom, m.in. M. (ZDM 1, 174); 1387 Władysław Jag. na prośbę Spytka [z Melsztyna] wwdy krak. transumuje i potwierdza powyższy dok. (ZDM 6, 1525); 1400 sąd ziemski krak., w oparciu o przedłożony dok. Władysława Jag. [z →1387] postanawia, że mieszkańcy ww. miast i wsi [należących do Elżbiety wd. po Spytku z Melsztyna wwdzie krak.], m.in. wsi M, mają odpowiadać wyłącznie przed sądem pr. niem. (DSZ 84); 1430 Jan sołtys z M. (SWPM I-8 s. 352).

5. 1257 Bolesław Wstyd. fundując kl. Klar. w Zawichoście [pow. sand.] nadaje mu m.in. dzies. ze wsi M. (Mp. 1, 44 - fals. z połowy XIV w.; B. Ulanowski, O założeniu klasztoru św. Andrzeja w Krakowie i jego najdawniejszych przywilejach, Pamiętnik Akademii Umiejętności, 6, Kr. 1887, s. 15-6; Matuszewski Imm. s. 308-12); 1262 tenże przenosząc kl. Klar. z Zawichostu do Skały potwierdza posiadanie dzies. m.in. w M. (Mp. 1, 58-9 - fals. z lat 1278-1319 i z połowy XIV w.; Ulanowski, op. cit., s. 15-6; Matuszewski Imm. s. 308-12); 1412 Jakusz z Częstoszowic poręczyciel Szymka z Książa [Wielkiego] ma zwrócić Niemierzy [z Krzelowa] kan. krak. dług 10 grz. za dzies. z Gabołtowa [pow. wiśl.] i M., które Niemierza sprzedał Szymkowi (ZK 193 s. 92); 1413 tenże Jakusz zobowiązuje się zapłacić Niemierzy 27 grz. za dzies. w M. i Gabołtowa, kupione w bieżącym roku - zp.; tenże Niemierza oświadcza, że ww. Jakusz i Szymek zapłacili mu 26 grz. za dzies. z ubiegłego roku (ZK 193 s. 142)11Dzies. z Gabołtowa należała wówczas do bpa krak. Dopiero w r. 1474 bp Jan Rzeszowski przekazał ją kapitule krak. Także dzies. z M. nie należała do kapituły, lecz do bpa krak. (→1469); 1469 Piotr Korzeński dz. z M. zeznaje przed bpem krak. Janem [Lutkiem z Brzezia], że gdy przed ok. 30 lat pewne opust. łany kmiece w jego dziedzicznej wsi M. zostały włączone do dworu, dziedzice niesłusznie zaprzestali oddawać dzies. z tych ról bpowi, i odtąd oddawali dzies. swobodną. Także Piotr, gdy przed ok. 25 laty został dziedzicem tej wsi, oddawał dzies. różnym kościołom, najczęściej plebanowi albo przeorowi kl. [Franciszkanów] w m. Książu [Wielkim], do którego wg pr. parafialnego należy. Korzeński zobowiązuje się odtąd płacić dzies. bpowi krak. (Ep. 1 k. 23-23v); 1470-80 dzies. snop. i kon. z ł. kmiec. o wart. do 26 grz. dla bpa krak. (DLb. 2 s. 86); 1529 dzies. snop. z ról kmiec. wart. 12 grz. dla bpa krak.; dzies. snop. z ról folw. [Rabsztyńskiego], które należą do [klucza] Książ Wielki, wart. 2 grz. dla plebana tamże (LR s. 1, 240).

1 W 1469 r. Piotr Korzeński, właściciel cz. M., zeznał, że płaci dzies. z pewnych ról kmiec. w tej wsi plebanowi w m. Książu „ubi iure parochiali activet” (Ep. 1 k. 123v).

2 Krzyżan w 1377 r. pisał się też z Podlesia (SP 8, 416).

3 Jan z Dobiesławic jest identyczny z Janem z Podlesia w pow. lel. W l. 1400-2 jako ojciec sióstr Małgorzaty ż. Adamka z Kazimierzy Małej i Klary ż. Jana z Cikowic pisał się z Dobiesławic i Podlesia →Dobiesławice p. 3.

4 W tym samym dniu Jan z Melsztyna kaszt. krak. z Janem z Podlesia i zapewne z tym samym Krzyżanem z M. miał sprawę o 2 woły i 2 konie (SP 8, 446). Właśnie wspólne występowanie Jana z Podlesia z Krzyżanem w sprawie z Janem Melsztyńskim pozwala identyfikować Moczydło dzierżone przez Krzyżana z wsią w pow. ksiąs.

5 W t.r. Wierzchosław z Siedlisk sprzedał Zbyszkowi z Stadnik za 200 grz. 2 cz. połowy wsi Podlesie, odziedziczone przez te siostry po matce (SP 8, 10728).

6 W nocie zamieszczonej poniżej zapiski podano, że wieś Radomin znajduje się w ziemi krak. Jednak takiej wsi nie ma w woj. krak. Wiadomo, że wieś o tej nazwie znajdowała się średniowieczu w ziemi dobrzyńskiej (SG 9 s. 421).

7 W haśle →Konaszówka nieścisły regest.

8 Karta ze s. 356 wklejona po k. ze s. 404. W haśle Konaszówka błędny regest.

9 W hasłach →Aleksandrowice i Kleszczów F. Sikora lokalizuje te Moczydła na terenie dzisiejszego Zabierzowa, gdzie są pola i pastwisko o tej nazwie. Z przytoczonego w zapisce z 1476 r. sformułowania rzeczywiście można wnosić, że Moczydło mogło być cz. wsi Kleszczów, jednak biorąc pod uwagę transakcję z →1463 r. należy uznać, że chodziło tu jednak o cz. M. w pow. ksiąs.

10 Piotr Korzeński był dz. M. prawdopodobnie od około 1444 r., bowiem w 1469 r. zeznał, że jest „in eiusdem ville posessione a viginti quinque vel citra annos” (Ep. 1 k. 23v).

11 Dzies. z Gabołtowa należała wówczas do bpa krak. Dopiero w r. 1474 bp Jan Rzeszowski przekazał ją kapitule krak. Także dzies. z M. nie należała do kapituły, lecz do bpa krak. (→1469).