1425 or. Widlisla (PP 5 nr 149); 1436 Wydliska, Vydliska (MK 3, 187); 1438 Vidliska (MK 3, 219), 1439 Widliska (MK 3, 155); 1447 Choyeczno videlicet Widliska (MK 4, 45), 1503 Vydlyska (MK 32, 52), 1510 Choieczno Widliska, Jagodne (NGABM 1759-2-64, 233v), 1510 Vydliska (NGABM 1759-2-64, 234), 1512 Choyeczno Vydlyska (MK 32, 94), 1513 Choyeczno Vidliska, Choieczno Vidliska (MK 340, 53); 1518 Choieczno (MK 32, 92), 1519 Vidliska Choyeczno (MK 32, 35), 1518 Choieczno Vydlyska (Warsz. 11, 578), 1522 Choyeczno Wydlyska (MK 32, 122v), 1525 Choieczno Widlyska alias Jagodne, Choieczno dicta Widliska alias Jagodne, Choieczno dicta Widliska Jagodne, Choieczno Widliska et Jagodne (MK 41, 80v-81), 1525 Choyeczno Wydlyska alias Jegothne, Choyeczno dicta Wydlyska alias Yegodne, Choyeczno dicta Wydliska Jagothne, Choyeczno Wydliska et Jagothne (MK 339 k. 143v, 144), 1525 Choyeczno Vidlyska (Warsz. 14, 455), 1541 Jagothne (ASK I 46, 114), obecnie Jagodne, 18,5 km na S od Liwa.

1. 1436, 1437, 1439, 1447 dystr. czer., koło Liwa (MK 3 k. 155, 187, 207, 232; MK 4, 45); 1438 pow. czer. (MK 3, 219); 1476 n. pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 191); 1547 n. par. Oleksin, diec. pozn. (AE IX k. 65, 71, 137); 1563, 1578 par. Niwiski! [→ Oleksin] (ŹD 416; ASK I 38, 365; ASK I 27, 941v).

2. 1436, 1437 młyn nad rz. Kostrzyń w W., grobla, staw, grąd, bór, barcie → p. 3; 1438 siedlisko, rączka miodu z połowy działu w V. → p. 3; 1503 granice sprzedanego działu w Chojecznie-Mingosach i V. położonego za rz. Świdnicą aż po Ciasny Lasek wytyczone są przez Mikołaja i Krystyna czyli Krzczona Żukowskich z Żukowa znakami czyli ciosnami, zaczynając od od granic Sianny po prawej stronie do jesiona (jessyeny) moczkowego, od jesiona do olszy (olssey), od olszy do dąbku (dapku), od dąbku do jesiona za Świdnicą, tymi ciosnami, które Mikołaj i Chrzczon Żukowscy przeciosali do Ciasnego Lasku, a od Ciasnego Lasku do granic żeliszewskich [→ Żeliszewo]; łąki za dębem do łąki sieniańskiej [→ Sianna] → p. 3; 1563, 1567 młyn → p. 3.

3. Włas. szlach. 1425 Piotr z Chojeczna otrzymuje od ks. [Janusza I] przywileje dla swych dóbr Chojeczno i W. (PP 5 nr 149; → Chojeczno).

1436-37 Mikołaj [→ Chojeczno-Gałki¹Być może tożsamy z Mikołajem Gałeckim z Gałek występującym w źródłach w l. 1461-71], 1436-71 Paweł, 1436-37 Maciej, 1436-38 Ścibor, 1436-38 Piotr, 1436-64 Jan, bracia z → Chojeczna i Ch.-W., 1436-37 ich szwagier Maciej z → Wąsosza, później z → Chojeczna i Ch.-W.: 1436 ciż sprzedają Pawłowi z Suchej za 6 kóp gr posp. połowę swego młyna w [dobrach] W. wraz z brzegiem rz. Kostrzyń, aby przyłączył do niego groblę [ze swojego brzegu] i wybudował młyn, według tego, jak rozjemcy oznaczyli to ciosnami, a jeśli będzie to potrzebne dla przyłączenia grobli, [to przesuwając się] nawet poza owe znaki (ciosny) aż do boru; nie będą sprzeciwiać się spuszczaniu wody ze stawu, lecz zastrzegają sobie prawo do bezpłatnego korzystania z młyna, który już stoi oraz z tego, który zostanie wybudowany; ponadto zobowiązują się zapewnić przejazd przez Ch. od drogi z Proszewa do młyna, Paweł zaś zobowiązuje się, że nie zburzy młyna bez zgody wspomn. dziedziców z Chojeczna i W., lecz naprawi wszelkie szkody; ciż będą posiadać połowę stawu, aby móc łowić ryby, dzieląc staw od wierzchołka grobli po [główny] nurt rzeki (alias po strumyen) natomiast Paweł będzie mógł je łowić w całym stawie; ciż pozostawiają sobie barcie na tym obszarze, czyli w grądzie (MK 3, 187); 1437 ciż Maciej, Ścibor, Piotr i Jan oraz ich szwagier Maciej [wszyscy] z Chojeczna i W. oświadczają, że sprzedali Pawłowi z Suchej za 6 kóp gr brzeg rzeki Kostrzyń i miejsce na staw oraz nieco ziemi czyli grąd wyznaczony przez rozjemców ciosnami, a także połowę młyna, zastrzegłszy sobie prawo do bezpłatnego korzystania z istniejącego już młyna, jak i z tego, który będzie zbudowany; Paweł może usypać groblę, by urządzić staw tam, gdzie zechce, wyżej bądź niżej – aż do boru, jeśli będzie to konieczne; wspomn. dziedzice z Chojeczna i W. będą posiadać połowę stawu dzieląc go od wierzchołka grobli po główny nurt rzeki czyli po strumień i tam tylko mogą łowić ryby, natomiast Paweł w całym stawie; Paweł ma otrzymać deski na budowę młyna oraz ziemię na usypanie grobli w dziedzictwie V., gdy będzie mu to potrzebne; ciż dziedzice są zobowiązani udostępnić drogę do młyna od drogi z Proszewa przez swoje dziedzictwo Ch., tak starą, jak i nową, Paweł zaś ma tę drogę przygotować; dziedzice z Chojeczna i W. są zobowiązani [zrzec się] tego kawałka ziemi w obecności księcia pod karą 20 kóp gr oraz mają przyprowadzić młodszych braci, tj. Piotra i Jana; podobnie zrzeka się Mikołaj [brat tychże?]; ponadto zastrzegają sobie własność barci w tym grądzie, czyli dzieni i zaręczają Pawłowi spokój [od wykupu] przez okres 3 lat (MK 3, 199); 1437 tenże Maciej z Wąsosza kupuje działy w Chojecznie i W. (MK 3, 207; → Chojeczno, p. 3); 1438 tenże Ścibor z Chojeczna sprzedaje Stanisławowi z Karwowa [niezident.] połowę swojego działu w W. i Chojeczne wraz z uiszczaną z niej 1 rączką miodu za 6 1/2 kóp gr posp., wyjąwszy jednak swoje siedlisko w V. (MK 3 k. 219v, 232); 1439 sprzedaż dokonaną przez wspomn. Ścibora z Chojeczna odwołuje Jan Obel z Falęcina [pow. grój; posiadający prawo bliższości]²Jan Obel występuje w źródłach także jako Nobel (MK 340, 148v; MK 3, 139v-140) (MK 3, 231v-232³PacMat. 35, omyłkowo Gumowo zamiast: Karwowo); 1439 tenże Paweł z Chojeczna sprzedaje Piotrowi z Proszewa połowę swych działów w Chojeczne i W. oraz połowę działu w [tych] dziedzictwach, który kupił od Marcina, w zamian za 14 kóp gr posp., 1 2/3 wł. z łąkami i dąbrowami nadającymi się do wykarczowania na role oraz za siedlisko z zabudowaniami i dział w młynie w Proszewie z zastrzeżeniem dla Piotra bezpłatego korzystania z młyna, a Jachna ż. Pawła, c. Dziersława z Zaliwia oraz Jadwiga ż. Piotra, c. Stanisława Marchewki z Pogroszewa [pow. bł.] rezygnują ze swoich wian (MK 3, 155-155v [2 zapiski⁴Pierwsza zapiska mówi o dopłacie 14 kóp gr przez Piotra z Proszewa, a druga o dopłacie 14 kóp gr przez Pawła z Chojeczna]); 1471 [tenże?] Paweł z Chojeczna przysięgą własną i sześciu współprzysiężników: Marcina i Stanisława Milewskich z Kałuszyna h. Bolesta, Jana i Mikołaja ss. Goszka z Dąbrówki h. Wczele [tj. Junosza; → Dąbrówka Wielka] oraz Ziemaka i Piotra Oszczerza z Polikowa [h. Junosza] oczyszcza się z zarzutu kradzieży pszczół i miodu z barci Mikołaja Gałeckego w Ch. (ZapLiw. nr 8); 1476 [tenże?] wspomn. jako zm. → niżej.

1439 Piotr z Proszewa → wyżej.

1447-64 Jan z Chojeczna: 1447 tenże sprzedaje Piotrowi z Polikowa połowę swojego dziedzictwa w Ch. czyli W. wraz z rączką miodu świadczoną mu przez bartnika Wawrzyńca, za 17 kóp gr w półgr, wyłączając drugą połowę jako wiano swej żony; tenże Piotr i jego spadkobiercy mogą mleć całe zboże w młynie w Susku [→ Suchej?] bez opłaty, tak jak Jan (MK 4, 44v-45); 1464 [tenże?] Jan czyli Szczuka z Ch. oskarżony przez książąt [Konrada III i jego nieletnich braci Kazimierza III, Bolesława V i Janusza II] o kradzież, oczyszcza się przed sądem z zarzutów przysięgą własną i sześciu współprzysiężników: Filipa i Bolesty h. Bolesta, Świętosława i jego syna Piotra z Połazia h. Kownaty oraz Pawła [zw.] Kęsa i jego syna Mikołaja [z] Jaźwin [niezident.] h. Łada (ZapLiw. nr 3).

1447 Piotr z Polikowa → wyżej.

1468 Jan syn Pawła z Ch. pozwany przez Macieja, kmiecia Mikołaja Gałeckiego z Chojeczna-Gałek (TymSąd. 31).

1476 Piotr Kopeć i jego brat Jan⁵Być może tożsami z Piotrem i Janem, braćmi Mikołaja, Pawła, Macieja i Ścibora (→ wyżej). Mogli również być przedstawicielami kolejnego pokolenia i synami wspomn. Piotra (→ Chojeczno, przyp. 2, 3) z Ch. wymienieni wśród odbiorców przywileju Konrada [III] (Lub. nr 236; MK 5, 191; → Chojeczno, p. 3); 1510 tenże Piotr, ojciec Mikołaja z Ch.W. wspomn. jako zm. → niżej.

1482-1521 Michał, 1482-1519 Jerzy, 1482-1519 Barbara, 1519 Małgorzata z Ch.-W. i Chojeczna-Mingosów, dzieci Pawła z Chojeczna: 1482 ciż Michał i Jerzy wprowadzają swą siostrę Barbarę z mężem Marcinem [Piotrowskim] z Polikowa [-Piotrowic] w posiadanie działu i młyna w Chojecznie, Marcin zaś zwraca im zadatek posagu (MK 32, 35); 1496 taż Barbara wraz z mężem Marcinem pożycza od Ścibora z [Polikowa-]Piotrowic 18 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw połowy swego działu ojczystego [w Ch.-W.] (MK 9, 215); 1497 tenże Jerzy pożycza od wspomn. Ścibora, syna zm. Marcina Piotrowskiego z Polikowa[-Piotrowic; tenże? → wyżej] 60 kóp gr w półgr na 18 tyg. pod zastaw swego działu w Ch., lecz z wyłączeniem oprawy posagu swej ż. Barbary (MK 9, 215-215v); 1497 wspomn. Ścibor z Piotrowic [→ Polikowo-Piotrowice] prosi o wpisanie do metryki [książ.] wyciągów z ksiąg ziem. liw. jako potwierdzenie przepadku wspomn. zastawów na swoją rzecz. (MK 9, 215); 1503 ciż Michał, Jerzy i Ścibor bracia rodzeni⁶Fragment ten budzi wątpliwość odnośnie do Ścibora, gdyż chodzi tu zapewne o Ścibora z Piotrowic syna Marcina Piotrowskiego z → Polikowa[-Piotrowic]. Niewykluczone, że ojciec Ścibora był tożsamy z mężem Barbary → Polikowo-Piotrowice, przyp. 5 z Chojeczna czyli Mingosów i V. zeznają, że przekazali Stanisławowi Wojsławskiemu dobra w opisanych granicach [→ p. 2], które mieli za rzeką zw. Świdnica aż po Ciasny Lasek, łącznie z tym laskiem oraz 16 kopami gr i brogiem zboża, a otrzymali od niego dział, który tenże Stanisław uzyskał uprzednio od Barbary i Ścibora, pozostawiwszy mu jednak łąki otrzymane od Ścibora → p. 2 (MK 32, 52); 1519 taż Barbara, wd. po Marcinie z Polikowa[-Piotrowic] sprzedaje siostrze rodzonej Małgorzacie dział w Ch.V. położony między działami ich braci rodzonych Michała i Jerzego za 60 kóp gr w półgr (MK 32, 35); 1519 kopie dok. z 1482 i 1503 wpisane do metryki książ. (MK 32 k. 35, 52); 1521 taż Barbara ż. Marcina Piotrowskiego, wspomn. jako zm. matka Gotarda, 1521 tenże Michał → niżej.

1496-1522 Ścibor z Polikowa-Piotrowic [tam w l. 1496-1521], później także Ch.-W. i Chojeczna-Mingosów: 1496, 1497, 1503 tenże → wyżej; 1522 tenże → niżej.

1510-29 Mikołaj Kopeć [także Stpicki] syn zm. Piotra [Kopcia] z Ch.-W.: 1510 tenże oświadcza, że jest winien szl. Małgorzacie ż. Grzegorza ze Stpic [pow. droh.] 8 kóp gr pol., a jako zastaw przekazuje jej i mężowi na 11 lat 1 1/2 wł. w dwóch polach w dobrach J., we wsi, gdzie znajduje się dwór Czal [?]oraz 1 wł. w jednym polu obok rz. Kostrzyń w Zaliwiu (NGABM 1759-2-64, 233v); 1525 tenże z Ch. zw. W.J. wraz z ż. Zuzanną, c. Stanisława z Cędrowic [pow. czer.] daje Wawrzyńcowi Szostkowi z innego Chojeczna [→ Chojeczno-Gałki?] swoje dobra dziedz. w Ch.W. i J., a otrzymuje w zamian jego dział w Gołkowie [Gołkowy, pow. bial.] oraz 400 kóp gr w półgr; Zuzanna rezygnuje ze swojego wiana (MK 339, 143-144; MK 41, 81); 1525 wypis z księgi ziem. czer. ze wspomn. transakcją zostaje wpisany do metryki książ. na prośbę Wawrzyńca Szostka z Ch.W. czyli J. (MK 339, 144; MK 41, 80v-81); 1529 tenże Mikołaj z Ch.V. i J. sprzeciwia się temu, by Mikołaj syn zm. Rafała z Dąbrówki-Kobylego Ługu pozwał szlachetnych Mikołaja i Jana Dmoskich tenutariuszy z J. z dobr [J.], których on sam jest dziedzicem (NGABM 1759-2-64, 234).

1512-13 Gotard z Ch.V.: 1512 tenże występuje w zastępstwie podsędka na rokach sądu z. liw. (MK 32, 94); 1513 [tenże?] ojciec Piotra, wspomn. jako zm. → niżej.

1513 Piotr z Ch.V., ojciec Macieja, wspomn. jako zm. → niżej.

1513 Maciej syn zm. Piotra z Ch.V. pozwany przez Piotra syna zm. Gotarda z innego Ch.V. (alia Ch.V.) o zamordowanie jego ojca Gotarda nie stawia się na rokach, wobec czego wspomn. Piotr domaga się kolejnego terminu (MK 340, 53).

1513 Piotr syn Gotarda z Ch.V → wyżej.

1516 Mikołaj Polak z Ch.W. toczy proces z Bartłomiejem Radzimińskim z Chojeczna Gałek Widlisk [→ Chojeczno-Gałki] cześnikiem czer. o to, że Warzyniec Szostak wychodząc z domu [Bartłomieja] wraz z dwudziestoma osobami z dóbr Gałki Widliska Chojeczno przemocą zżął temuż Mikołajowi zboże ozime z działu w Ch.W., a zżęte zboże zwiózł do spichlerzy [Bartłomieja] w dobrach Chojeczno Widliska Gałki; Mikołaj wycenia szkodę na 10 kóp gr w półgr (MK 340 k. 3, 6); 1516 w procesie tegoż Mikołaja ze wspomn. Bartłomiejem Radzimińskim z [Chojeczna-]Gałek o nieprzysłanie prac. Floriana z [zasądzonymi] karami, rozjemcy zarządzają jak poprzednio, że ur. Bartłomiej zapłaciwszy kary sądowe, powinien zwrócić Mikołajowi kmiecia Floriana ze wszystkimi rzeczami (MK 340, 46); 1517 tenże w swym procesie o zagarnięte żyto toczonym ze wspomn. Bartłomiejem z Gałek Widlisk [→ Chojeczno-Gałki] w sądzie ziem. liw. [ze względu] na obecność książąt [w Warszawie] składa przypozew w sądzie ziem. warsz.; Jan Talubski [z Taluby w z. czer.?] pełnomocnik Bartłomieja Radzimińskiego prosi o odesłanie sprawy do sądu ziem. liw., do czego przychylają się sędziowie (Warsz. 11, 578).

1518 Katarzyna c. zm. Grzegorza z Ch., ż. Jana Czaplińskiego sprzedaje Andrzejowi Zaliwskiemu kaszt. wis. i staroście warsz. swoją ojcowiznę i macierzyznę w Ch. za 150 kóp gr w półgr (MK 32, 10v-11); 1522 tejże książęta Stanisław i Janusz [III], czyniąc zadość ostatniej woli zm. matki ks. Anny [Radziwiłłówny], wykonawczyni testamentu Andrzeja Zaliwskiego, przywracają dział w dobrach Ch.W., posiadany przez tegoż Zaliwskiego, w zamian za 70 kóp gr w półgr przeznaczonych na fundację ołtarza w kaplicy kośc. w Liwie, gdzie został pochowany stary Zaliwski (MK 32, 122; → Zaliwie: Dziersław Zaliwski); 1522 taż c. zm. Grzegorza z Ch. W., ż. Jana z Ch., sprzedaje Mikołajowi i Stanisławowi braciom rodzonym zm. Jana z Ch. swą ojcowiznę i macierzyznę w Ch. V. za 100 kóp gr w półgr (MK 32, 122v-123); 1522 dobra Ch., które niegdyś zm. Andrzej Zaliwski kaszt. wis. pozyskał od [Katarzyny] Czaplińskiej zostają zwrócone jej stryjom za 70 kóp gr⁷Biorąc pod uwagę kwoty wypłacone za zwrot działów oraz pierwotną kwotę sprzedaży, można sądzić, że Katarzyna Czaplińska odzyskała swą macierzyznę, natomiast ojcowizna przeszła w ręce jej stryjów (MK 32, 126).

1518 Salomon syn zm. Jana z Suchej otrzymuje od rodzonego brata Pawła z Suchej działy w Suchej, Wólce [Koskach] i Ch. (MK 339, 15); 1521 na prośbę tegoż Salomona dok. z 1518 zostaje wpisany do metryki książ. (MK 32, 92); 1544 tenże Salomon, ojciec Stanisława Suskiego → niżej.

1521 Gotard, syn zm. Barbary ż. Marcina Piotrowskiego tenutariusza z Ch.W. → niżej.

1521 Maciej, Jan, Stanisław i Mikołaj ze Stpic, synowie zm. Grzegorza ze Stpic [i Małgorzaty c. Pawła z Chojeczna], tenutariusze z J.: 1521 zgodnie z oświadczeniem Gotarda z Ch.W. syna zm. Barbary ż. Marcina Piotrowskiego tenutariusza w Chojecznie, który ręczy jednocześnie za swego ojca!⁸Zapiska jest niejasna [z błędami kopisty?]. Po pierwsze, nie wynika z niej niezbicie, że Marcin Piotrowski z Polikowa, mąż Barbary, był ojcem Gotarda z Ch.W. Po drugie, Marcin został wspomn. jako zm. w zapisce z 1519, a jeśli był ojczymem dla Gotarda, to ojciec tegoż, a poprzedni mąż Barbary, również już nie żył i braci, tenże Maciej zadośćuczynił mu za oprawę [nabytą] od wspomn. Barbary wg zapisu w metryce [książ.], z kolei tenże Maciej oświadcza, że Michał, s. zm. Pawła z Ch.W. zadośćuczynił mu za dział dziedziczny swej siostry Barbary i za swoją część i zobowiązuje się bronić Michała od roszczeń swych braci i sióstr (NGABM 1759-2-64, 235); 1522 ciż pozywają Ścibora z Chojeczna Widlisk Mingosów [→ Chojeczno-Mingosy] o połowę działu dziedz. ich ciotki Barbary; sąd przyznaje Ściborowi połowę działu wspomn. Barbary, na którą tenże miał [potwierdzenie] przepadku, natomiast pozostała połowa została wykupiona od Barbary przez [jej brata] Michała (NGABM 1759-2-64, 234v-235); 1522 [ciż?] Mikołaj i Stanisław bracia rodzeni Jana z Ch., kupują dział od Katarzyny Czaplińskiej c. Grzegorza z Ch. → wyżej.

1525 Wawrzyniec Szostek z Wierzbna, Gałek [tamże w l. 1514-1525], Gołkowa [pow. bial.] i z Ch.W. czyli J. → wyżej.

1529 Mikołaj i Jan Dmoscy tenutariusze z J. → wyżej.

1544 Stanisław syn Salomona Suskiego wraz z ż. Agnieszką sprzedają działy we wsiach Sucha, Koski oraz Ch. zwane V. Wiernoszowi Oborskiemu z Kuflewa [z. czer.] za 300 kóp gr (MS 4/3 nr 21622; → Wiernoszówka, p. 3).

1540-78 pobór: 1540-41 od 1 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 81, 114); 1563 od 6 wł. os. i młyna dor. o 1 kole (ŹD 416; ASK I 38, 365); 1567 od 6 wł. os. i 2 kół młyń. dor. (ASK I 38, 591v); 1578 od 3 wł. os.; Paweł i Walenty płacą od 1 1/2 wł., Mikołaj i Franciszek płacą każdy od 3 kw. (ASK I 27, 941v).

5. 1547 4 VII Aleksy Bojemski, jako fundator kościoła w → Oleksinie, prosi [bpa pozn. Benedykta Izdbieńskiego] o ustanowienie parafii i włączenie do niej szeregu nowo lokowanych wsi, m.in. J.! [→ Bojmie, przyp. 2] (AE IX 65); 1547 VII 20 bp pozn. Benedykt Izdbieński dokonuje erekcji par. w Oleksinie, pośród innych wsi włączając do niej J. (AE IX 71); 1547 28 XI, 1548 3 VII tenże bp wystawia kolejno dwa przyw. erekcyjne dla par. w Oleksinie, włączając do niej J.; określając przy tym J. oraz inne wsie jako nowo powstałe, zastrzega jednocześnie prawa dawnych kośc. par. [do dziesięcin] (AE IX 137; CP 4 nr 27, 37a; Knap.mps 444-445, odczyt z błędami).

Uwaga: 1. O genezie Ch.-W. → Chojeczno. Z włości Ch.-W. z czasem wyodrębniły się wsie: Jagodne, → Chojeczno-Mingosy i → Chojeczno-Polaki (które wcześniej mogły nosić nazwę → Chojeczno-Drozdowa Wola), zapewne także → Chojeczno-Kotuń i → Chojeczno-Wilczonek.

2. PacMat. s. 31, 34 n., myli się, sądząc, że jeszcze w 1547 obok wsi Jagodne istniała niezależnie wieś Widliska. Nazwę „Snidzioka” – błędny odczyt W. Knapińskiego z przywileju erekcyjnego par. Oleksin z 1548 (Knap.mps 445) – nietrafnie odczytuje bowiem jako „Snidziska” i poprawia na „Widliska”. Jednakże w treści tegoż przywileju zapisanej w kopiariuszu kap. kat. pozn. widnieje nazwa „Szwidzianka” (CP 4 nr 27, 37a; → Świdzianka).