1427 or. Czaple (PP 5 nr 496), 1442 Czaplye (MK 3, 278v), 1578 Czaplie (ASK I 51, 4), 6 km na W od Liwa.
1. 1442 dystr. warsz., koło Liwa (MK 3, 278v); 1476, 1526 pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 192; MK 41, 158v); 1457 par. Pniewnik (Ep. 33, 109-110v); 1563 par. Czerwonka, [diec. pozn.] (ŹD 418; ASK I 38, 372v).
2. 1435 C. graniczą z częścią Połazia w pobliżu rz. Czerwonka (MK 3, 174v); 1474 C. graniczą z lasem Połazie (MK 5, 178); 1483-84 C. graniczą z Połaziem i Żelazowem (MK 5, 210v; MK 18, 14v; MK 338, 6); 1526 dwie wł. w Żelazowie oraz 3 wł. i 10 mr. w Połaziu czyli Pigłówce położone między dobrami szlachciców z C. z jednej i szlachciców z Żelazowa z drugiej strony (MK 41, 158v); 1565, 1570 wieś Czapskich [czyli C.] graniczy z wsią król. Czerwonka (LM 1565 II 182; ASK LVI L.3, 55).
3. Włas. szlach. 1427 Jan z C. kupuje od Pietrasza z Cybulina [z. wysz.] opiekuna Katarzyny c. Marcisza z Połazia należącą do niej cz. w Połaziu za 18 kóp gr (PP 5 nr 496); 1442 Szymon z Wilkowyi [pow. sąch.] sprzedaje Michałowi z Bia[łej] Brzozy 1 1/2 wł. i 5 mr. w C. za 14 kóp gr (MK 3, 278v); 1464 Marcin z C. syn Michała z Żaboklików h. Boleścic śwd. Pawła [skąd?] w jego procesie z książętami (ZapLiw. nr 1); 1476 szl. Jan, Paweł, Marcin, Ścibor dziedzice z C., wymienieni wśród osób posiadających dobra w pow. liw., które ks. Konrad [III] zwalnia od powinności budowy i naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 192); 1578 Mikołaj z Żaboklik płaci podatek od 1/2 wł. i 2 mr. nabytych od Czapskich → Żabokliki, p. 3: pobór.
1535-78 pobór: 1535 od 7 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 34v); 1540-41 od 6 wł. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 83v, 116v); 1563 od 8 1/2 wł. i 8 mr. szl. bezkm. (ŹD 418; ASK I 38, 372v); 1567 od 6 1/2 wł.1Pobór od 5 wł. wpisany został przy wsi C., a od reszty tj. od 1 1/2 wł. przy wsi Żabokliki (ASK I 38, 597) szl. bezkm. (ASK I 38, 597); 1578 od 8 1/2 wł. i 1 1/2 mr. szl. bezkm. w 7 działach: od 1 1/2 wł. Macieja, Andrzeja, Jana i Jakuba ss. zm. Mikołaja, Małgorzaty c. zm. Błażeja i Elżbiety wd. po Piotrze; od 1 1/2 wł. Jana, Jakuba i Wawrzyńca ss. zm. Michała; od 1 kw. Jana syna zm. Stanisława; od 1/2 wł. i 4 mr. Jana syna zm. Jana Rąbieskiego; od 1 wł. Doroty wd. po Piotrze i jej syna; od 1 wł. Grzegorza i Jana s. zm. Macieja; od 2 1/2 wł. i 5 mr. Serafina syna zm. Marcina z [Pigłowki-]Połazia Rąbieża [i] C. (ASK I 51, 4).
5. 1457 (kop. 1619) Paweł [Giżycki] bp płocki eryguje w → Pniewniku kościół par. i przyłącza do niego wieś C. w diec. płoc., lokowaną na surowym korzeniu i nie podległą żadnej parafii (Ep. 33, 109-110v, stara sygn.); 1464 wyrok sądu polubownego kanoników koleg. warsz. w procesie Jana z Wysocza [pow. ostrow.?] plebana w Pniewniku i Stanisława Żelawskiego kan. warsz. i pleb. w Liwie o dzies. i prawa parafialne do kilku wsi m.in. do C., zgodnie z którym mieszkańcy wsi C. mogą wybierać, któremu kościołowi będą oddawać dziesięcinę (LiwPam. nlb.; VisLiw 5-6; SumPriv. s. 1, 9; Knap.mps 343; wzm.: AV 1, 40, pod błędną datą 1564); 1486 pap. [Innocenty VIII] zatwierdza wyrok [z 1464?] w sprawie dziesięcin między plebanem w Liwie a pleb. w Pniewniku (SumPriv. 12Chodzi o krótki regest w sumariuszu dokumentów znajdujących się w kościele parafialnym w Liwie z ok. 1778. Zapis nie zawiera żadnych szczegółów. ); 1520 Jan Karniewski pleb. w Pniewniku toczy proces z Mikołajem Żukowskim kanclerzem księstwa maz. i pleb. w Liwie o dzies. z kilku wsi, m.in. z C.; śwd. szl. Szczepan z [Kałuszyna-]Chrościc zeznaje, że pleb. z Pniewnika nigdy nie był w spokojnym posiadaniu dzies. ze wsi Skarzyno, C. i Żabokliki, ale pobierał dzies. z połowy wsi Ossówno; śwd. szl. Piotr ze Szczurowa zeznaje, że zaraz po erekcji kośc. par. w Pniewniku wsie te wraz z dzies. należały do tejże par., ale po śmierci tamtejszego pleb. Piotra Modzelewskiego, kościół objął [Jakub] Karczewski pleb. w Liwie i przyłączył wspomn. wsie i dzies. do par. liwskiej (DepTestPult. 204, 44-45); [1524]3Na temat wątpliwości związanych z datacją tej supliki → Liw Stary, przyp. 50 Mikołaj Żukowski pleb. w Liwie stwierdzając, że dzies. z kilku wsi, m.in. C., należących do diec. płoc. pobierane były początkowo przez kościół par. w Liwie w diec. pozn., zaś w momencie erekcji kośc. w Pniewniku zostały przyznane tamtejszemu kościołowi, prosi papieża [Klemensa VII] o zatwierdzenie wyroku [z 1523] (MuzLiw nr 862, 866; → Liw Stary, p. 5A.); 1667 C. należą do par. Czerwonka (Knap.mps 86).
1 Pobór od 5 wł. wpisany został przy wsi C., a od reszty tj. od 1 1/2 wł. przy wsi Żabokliki (ASK I 38, 597).
2 Chodzi o krótki regest w sumariuszu dokumentów znajdujących się w kościele parafialnym w Liwie z ok. 1778. Zapis nie zawiera żadnych szczegółów.
3 Na temat wątpliwości związanych z datacją tej supliki → Liw Stary, przyp. 50.