1425 or. Kanthi (PP 5 nr 52), 1435 Canthy (MK 3, 174v), 1471 Canthi (RogWyp.: LZG 1 k. 211, 242), osada i włość na W od Liwa, na gruntach której powstało w XV w. kilka wsi: Roguszyno, Roguszyno-Kąty, Roguszyno-Połazie Kąty i Szczurowo, Szczurowo 8,5 km na WSW od Liwa.

1. 1425, 1427 dystr. warsz., koło Liwa (PP 5 nr 52; PP 6 nr 267); 1434 pow. liw. (MK 3, 139v-140); 1438 dystr. czer., koło Liwa (MK 3, 219).

3. Włas. szlach. 1425 Mikołaj i Jan z K. sprzedają Piotrowi, Wawrzyńcowi, Dziersławowi i Połubionowi z Roguszyna [z. zakr.] swoją wieś K. liczącą 10 wł. za 44 kopy gr; nabywcy przeprowadzają podział: Wawrzyniec dostaje 1/4, Połubion 1/10, a Piotr i Dziersław resztę, Piotr ma wydzielić 1/2 swej cz. bratankowi Mikołajowi (PP 5 nr 52); 1425-26 Mikołaj, Jan i Filip bracia z K. kupują od Dobiesława, Klemensa i Mikołaja dz. z Kruszewca ich dziedzinę Kruszewiec za 40 kóp gr pras. (PP 5 nr 350); 1427 Mikołaj i Jan z K. oraz Filip z Książek [pow. warsz.] otrzymują od ks. [Janusza I] 10 wł. chełm. położonych po obu stronach strugi Turna k. Kruszewa (PP 5 nr 500); 1431 Tomasz z K. sprzedaje Andrzejowi ze Szczurowa [z. zakr.] dziedzinę K. za 50 kóp gr¹Przypuszczamy, że to nadanie dało początek wsi → Szczurowo (PP 6 nr 267); 1431 Mikołaj, Piotr i Połubion dz. z K. kupują od Gniewka z Połazia naddatki (residuitas) jego cz. w → Połaziu za 12 kóp gr²JaszczołtNap. 160 podaje mylnie 20 kóp gr, położone między gran. Wacława a cz. Andrzeja z K. i gran. Stogniewa (PP 6 nr 268); 1434 szl. Wacław z K. daje Janowi Noblowi z Falęcina dziedzinę K. a otrzymuje w zamian 1 wł. wójtostwa, które tenże Jan ma w Zawadach i Miedzeszynie w pow. warsz., oraz 1/3 dochodów z tego wójtostwa; dodatkowo Jan zapłaci Pomściborowi [kaszt. liw.] wszystkie kary należne mu od Wacława (MK 3, 139v-140; MK 340, 148v); 1435 Tomasz, Piotr, Dziersław, Mikołaj, Stanisław zw. Połubion, Dalbert i Jakusz z K. kupują od Gniewka i Trojana z Wąsosza ich cz. dziedzictwa → Połazie za 32 kopy gr (MK 3, 174v); 1471 Świętosław i Jakub ss. Piotra Starego z C. są winni Piotrowi synowi Świętosława Starego z Połazia 3 kopy gr (RogWyp.: LZG 1 k. 211, 242); 1473 Piotr Stary z C. [bierze w zastaw? kupuje? zapiska urwana] od Dalberta z Połazia wspomn. 1/2 wł. odkupioną od Piotra syna Dziersława z Roguszyna-Kątów (RogWyp.: LZG 1, 271).

1474-77 Sasin z K.³W tytule zapiski zanotowano: „Sasin z Roguszyna” i Roguszyna h. Awdaniec, syn Dziersława: 1474-76 tenże → Roguszyno; 1477 tenże daje swemu bratu Piotrowi z [Roguszyna]-Kątów 1/3 dóbr dziedz. w K., za zgodą swej ż. Małgorzaty (RogWyp.: LZG 1, 461); 1477 Grzegorz i Sasin z K. ręczą za Jakuba z Wąsosza h. Awdaniec (ZapLiw. nr 10).

1477 Stanisław i Mikołaj ss. Piotra z K. kupują od ks. Konrada [III] 20 wł. chełm. lasu zw. Połazie, obok gran. ich działu kupionego od Macieja Osieckiego, za 50 kóp gr w półgr; książę daje na te 20 wł. oraz dobra kupione od Osieckiego pr. chełm. z czynszem po 6 gr z każdej wł. os. (MK 5, 182av; MK 60, 57); 1482 ciż → Połazie.

1483 szl. Grzegorz i Jan Roguscy br. z K. kupują od księcia [Konrada III] 4 wł. miary chełm. w Połaziu, pozostałe po wymierzeniu, leżące między granicami [wsi] Czaple, Połazie i Żelazowo z jednej strony a granicami Roguszyna aż do pól Korytnicy, za 20 kóp gr w półgr (MK 5, 210v; MK 60, 205); 1484 ciż, ss. zm. Jakuba z K. kupują od ks. Konrada [III] 4 wł. i 20 mr. miary chełm. lasu zw. Połazie, w pobliżu granic wsi Czaple i Żelazowo, na krańcach dóbr Korytnica, za 23 kopy gr w półgr (MK 18, 14v; MK 60, 128v; MK 338, 6).

Uwaga: 1. Jest wątpliwe, że naszych K. dotyczy zapis z 1417, w którym Dorota ż. Andrzeja ze Skibniewa, Jan i Piotr dziedzice z Kątów kwitują Miłosława dz. z Raszyńca, wsi w pow. warsz., z zadośćuczynienia za ich cz. w Raszyńcu (MK 3, 116v). W grę wchodzi przypuszczalnie któraś ze wsi o tej nazwie w z. warsz. lub czer.

2. Po nabyciu przez szlachtę z Roguszyna w z. zakr. wsi K. w 1425, nazwa ta została przeniesiona do z. liw. W zapisach z 1. połowy XV w. wielokrotnie zdarza się jednak, że właśc. działów w → Roguszynie określani są też jako dz. w K. Stąd też sądzić wolno, że początkowo nazwa K. w odniesieniu do Roguszyna w z. liw. stosowana była zamiennie. Niemniej część cytowanych wyżej zapisów (zwłaszcza tych z 1. połowy XV w.) dotyczyć może nie osady, lecz włości K., a zatem bytu rozleglejszego, który uległ natępnie podziałowi w wyniku kolejnych transakcji. W dok. Konrada [III] z 1476 dla posiadaczy dóbr w pow. liw. (Lub. nr 236) K. się nie pojawiają, zaś znani ze źródeł właśc. w K. zostali tu określeni jako dz. Roguszyna. Przyjmujemy zatem, że około tego czasu włość uległa ostatecznemu rozpadowi, a dla wsi ustaliła się nazwa Roguszyno.

3. W 1471 w źródłach pojawia się po raz pierwszy nazwa → Roguszyno-Kąty (dziś Decie), nazwa tej osady była jednak nadal przeważnie zapisywana jako Kąty. Dlatego też oddzielenie zapisów z tego czasu, dot. włości K. od wzmianek o wsi Roguszyno-Kąty jest problematyczne.