1476 or. Cownathy alias Kassche, Kasche (Lub. nr 236; MK 5, 192v), 1476 Kassze (AOfPult. 111, 36), 1497-98 Kownathi, Kownathy (MK 9 k. 213, 218v), 1515 Cownathy (PułtTest. 1, 224v), 1535 Kąsze (MK 50, 347v), 1535 Cansse (ASK I 39, 35v) 1563 Kownathi Kesse (ŹD 419; ASK I 38, 375), 1567 Kęsse Kownati (ASK I 38, 597v), 1781 Rowiszka Kęse-Kownaty (PerthéesLiw), dziś część Rowisk, ok. 14 km na NW od Liwa.

1. 1427 koło Liwa (PP 5 nr 503); 1435 dystr. czer., koło Liwa (MK 3, 174v); 1476 pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 192v); 1563 n. par. Korytnica, [diec. płoc.] (ŹD 419; ASK I 38, 375).

2. 1427, 1473 las → Kownaty; 1435 nadanie książ. 10 wł. koło granicy Pawła Kęsy (MK 3, 174v); 1535 3 1/2 wł. położone w pobliżu rz. Liwiec między dobrami Jaczewo i K. (MK 50, 347v; regest: LM 1565 II 216).

3. Włas. szlach. 1427 Paweł z Kęs [pow. nowom.] otrzymuje las → Kownaty; 1435 tenże → p. 2; 1464 [tenże?] Paweł Kęsa h. Łada z Jaźwin [których?] z synem Mikołajem świadczą za Janem Szczuką z Chojeczna (ZapLiw. nr 2-3); 1473 tenże otrzymuje potwierdzenie nadania lasu → Kownaty.

1476 szl. Aleksy, Jan, Marcin, Stanisław [i] Marcin syn Pawła z C. czyli K., dz. w K. wymienieni wśród osób posiadających dobra w pow. liw., które ks. Konrad [III] zwalnia od powinności budowy i naprawy zamków i warowni (MK 5, 192v; Lub. nr 236); 1476 szl. Aleksy z K. pozwany przez discr. Bartłomieja z Jaczewa (AOfPult. 111, 36); 1497 [ciż?] Jan, Marcin i Stanisław → niżej.

1497 szl. Aleksander z K. daje szl. Piotrowi z Rowisk swemu br. stryjecznemu 1 wł. miary chełm. w K., którą ma od Jana, Marcina i Stanisława br. z K. (MK 9, 213); 1498 Piotr z Rowisk sprzedaje wspomn. wł. w K. szl. Janowi z Rowisk za 24 kopy gr w półgr i monecie pol. (MK 9, 218v).

1515 szl. Mikołaj [z] C. lat ok. 30 i Maciej z C. lat ok. 30, który szacuje swój majątek na ponad 100 kóp gr, świadkowie Mikołaja z Połazia w procesie przeciw Annie z Kątów (PułtTest. 1, 224v).

1535-78 pobór: 1535 od 4 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 35v); 1540-41 od 4 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 46 k. 84, 117); 1563 od 5 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 38, 375; ŹD 419); 1567 od 5 1/2 wł. i 1/2 kw. szl. bezkm. (ASK I 38, 597v); 1578 od 4 1/2 wł. [i 1/3 wł.] szl. bezkm. w 9 działach: z działu Macieja syna zm. Jakuba od 1/3 wł.; z działu Wawrzyńca i Benedykta z bratankami od 1 wł.; z działu Jana syna zm. Marcina z 1/2 wł.; z działu Walentego i Andrzeja ss. zm. Jakuba Muzyka od 1 kw.; z działu Feliksa syna zm. Jana od 1 1/2 kw.; z działu Łukasza i Bartłomieja ss. zm. Jakuba od 1/2 wł.; z działu Grzymały syna zm. Jana od 1 1/2 kw.; z działu Wojciecha i Erazma ss. zm. Jana z bratową Zofią wd. po Michale, ż. Stanisława Rowickiego od 1 wł.; z działu Pawła syna zm. Jakuba Muzyka od 1 kw. (ASK I 51, 7v).

1663 pogłówne od 42 osób (ASK I 66, 878).

5. 1609 K.-K. należą do par. Korytnica (Vis. 1609, 53v).

Uwaga: Nie ma pewności, czy naszych K.-K. dotyczą zapisy z 1435, w którym bracia Jan i Tomasz z Kęs kupują od Mikołaja z Borzego 5 wł. w Kruszewcu za 26 kóp gr (MK 3, 169v) oraz z 1524, w którym Wojciech syn Jakuba z Kęsów zeznaje, że poznał Macieja pleb. z Dzierżenina w → Liwie (AC 3 nr 437). W obu wypadkach może też chodzić o Kęsy w pow. nowom.