OSSOWNICA

1436 kop. 1455-1459 Ossovnycza (MK 3, 189), 1442 Ossownycza (MK 3, 278v-279), 1535 or. Ossownicza (MS 4/2 nr 17188; MK 50, 343), 1565 nad rzeką Oszownicą (LM 1565 II 158, 182), rzeka, lewy dopływ Liwca, długości ok. 41 km, źródło k. Wiśniewa, 21,5 km na SE od Liwa, ujście k. Borzymów, 12,5 km na NE od Kamieńczyka.

1436 ks. Bolesław [IV] nadaje Andrzejowi z Modzeli [pow. ciech.] 10 wł. zw. Łochowiec k. gran. [jadowskich], z brzegiem rz. O. (MK 3, 189); 1442 ks. Bolesław [IV] nadaje Jakubowi z Skuszewa [pow. kam.] nowo zbudowany młyn na rz. O. z siedliskiem i dąbrową we wsi książ. Jadowo [pow. kam.] k. Liwa (MK 3, 278v-279); 1473 ks. Bolesław [V] daje kościołowi ś. Jakuba w Jadowie 2 wł. i 4 mr. w Jadowie, k. rz. O. (MK 9, 32v); 1473 ks. Bolesław [V] nadaje Piotrowi i Janowi z Sosnkowa 12 wł. zw. Kamionka leżących k. wsi Wiśniewo i Mlęcino [pow. warsz.] oraz gran. ossowińskich [Ossówna] i [dóbr Mikołaja] Szostaka [Wierzbno i Jaworek], między rz. O. i Kamionką, wraz z brzegami obu rzek (MK 9, 33); 1477 młyn nad rz. O. w dobrach [Pniewnik?] (RódŚwięt. s. 28, 33); 1482 ks. Bolesław [V] nadaje 25 wł. k. wsi Równe i Dzierżanowo [pow. kam.] oraz 14 wł. i 1 wł. k. Pniewnika, z brzegiem rz. O. i 2 wł. jeziora czyli błota zwanego Domaszewskie k. wsi Równe w lesie Obrąb (MK 9, 153); 1483 ks. Bolesław [V] nadaje 20 wł. zw. Kobylełąki w lasach Sulew, przy gran. dóbr Ossówno i Pniewnik, wraz z brzegiem rz. O. (MK 9, 152v; potwierdzenie z 1539: MK 60, 166v); 1501 ks. Konrad [III] daje Janowi z Zamienia [z. czer.] kaszt. czer. brzeg rz. O. poniżej młyna w [dobrach] Pniewnik1Nie chodzi tu o młyn we wsi Pniewnik, leżącej ok. 8 km od O., lecz o młyn należący do dóbr Pniewnik. Ruda, która ma być wybudowana, to prawdop. dzisiejsza Ruda Pniewnik na założenie rudy (minera), gdzie wybierze [miejsce] k. lasów sulewskich [pow. kam.] w stronę Jadowa (MK 18, 123); 1535 król Zygmunt [I] daje Stanisławowi Żakowi, Maciejowi Mykowi, Andrzejowi i Stanisławowi Taborczykom wójtom w Jadowie 2 1/2 wł. koło rz. O., a otrzymuje w zamian 2 1/2 wł. w Jadowie (MS 4/2 nr 17188; MK 50, 343); 1539 Anna Mińska z Pniewnika prosi króla o potwierdzenie dok. z 1501 dot. nadania brzegu rz. O. poniżej młyna w [dobrach] Pniewnik (MS 4/1 nr 6486; MK 60, 281); 1557 Leonard Kobylski wykupuje młyn na rz. O. → Liw – starostwo, p. 2C; 1557 król Zygmunt August zezwala Mikołajowi Lipnickiemu na wykup wójtostwa jadowskiego [→ Wójty], położonego między rz. O. i Gołąbiniec (MS 5/2 nr 8168; MK 91, 61v); 1565 do folw. król. dołączono 2 1/2 wł. wójtostwa w Jadowie, a wójtom dano w zamian cz. lasu zw. Zawady nad rz. O.; młyn na rz. O. w Jadowie ma 1 koło walne i często przesycha (LM 1565 II 158); 1565 młyn na rz. O. w dobrach Stanisławów [pow. warsz.] ma 3 koła: korzeczne, mączne, foluszowe (LM 1565 II 192).

Uwaga: Rz. O. w środkowym i dolnym biegu rozgraniczała z. liw. i pow. kam. ziemi nur.; Hydr. Wisły nr 410; Bilut 118 z błędami.

1 Nie chodzi tu o młyn we wsi Pniewnik, leżącej ok. 8 km od O., lecz o młyn należący do dóbr Pniewnik. Ruda, która ma być wybudowana, to prawdop. dzisiejsza Ruda Pniewnik.