WOLA KAŁUSKA

1518 or. Volya (AGAD perg. 1550), 1556 kop. XIX w. Wola Kałuska (Knap.mps 195), osada o niepewnej identyfikacji, może Wólka Kałuska, 14,5 km na ENE od Mińska Mazowieckiego lub obszar późniejszej wsi Zawoda, obecnie północno-zachodni kraniec Kałuszyna (Kałuszyn 16,5 km na ENE od Mińska Mazowieckiego).

1. 1518 pow. liw. (AGAD perg. 1550); [par. Kałuszyno, diec. pozn].

2. 1556 dwór w Kałuszynie leżący w stronę W.K. → p. 3.

3. Włas. szlach. 1518 na dobrach Stanisława Kałuskiego i jego braci w → Kałuszynie, V. i Ryczołku ciąży czynsz 2 grz. na rzecz nowo erygowanej altarii w kościele NMP w Nowej Warszawie (AGAD perg. 1550).

1556 Wawrzyniec i Feliks Kałuscy oraz ich bratankowie Jan i Stanisław, ss. Stanisława chor. liw., [wszyscy] z → Kałuszyna, dokonując podziału majątku zastrzegają, że gdyby Mikołaj Kałuski pleb. w Kałuszynie zażądał swojej części dziedzictwa, wówczas wydzielą mu czwartą część z posiadanych przez siebie działów Kałuszynie, W.K., Rusznej, Ryczołku, Kałuszynie-Stoczku i Kałuszynie-Patoku; w ramach podziału Wawrzyńcowi przypada m.in. sadzawka zw. Ruszna na strumieniu Niedźwiada za jego dworem, w stronę W.K. (Knap.mps 195 n.).

Uwaga: Położenie W.K. w okolicy wsi Ruszna, czyli na NW od Kałuszyna, wyklucza możliwość, by naszą W.K. utożsamiać z obecną Wolą Kałuską, stanowiącą cz. Mrozów, tak jak widzi to PacMat. 186. W.K. może być tożsama albo (w opinii E. Kowalczyk-Heymann) z obecną wsią Wólka Kałuska położoną 4,5 km na NW od Kałuszyna, w sąsiedztwie Chrościc, albo (w opinii A. Nowika) z obszarem późniejszej wsi Zawoda sąsiadującej ze wsią Ruszna (obecnie Ruszna jest częścią Zawody, ta zaś cz. Kałuszyna). Wg GoskaNowik 53, Wólka Kałuska jest wsią istniejącą dopiero od XVII w.