WYRZYKI

1429 Wyrzyky (PP 6 nr 128; MK 334, 23v), 1535 Virziki (ASK I 39, 33), 1540 Vyrziki (ASK I 46, 84), 1541 Vyerchi! (ASK I 46, 118), 1563 Skarzino Vyrziki (ASK I 38, 372v), dziś cz. wsi Skarżyn, 10 km na SW od Liwa.

1. 1476 n. pow. liw. (Lub. nr 236; MK 5, 192); [a. 1520] par. Pniewnik (DepTestPult. 204, 44-45); 1547-48 diec. pozn. (CP 38, 172v; DK perg. 292); 1563 n. par. Czerwonka (ŹD 418; ASK I 38, 372v).

3. Włas. szlach. 1429 Paweł z W. kupuje od ks. [Janusza I] wójtostwo w Woli [późniejsza Czerwonka] wraz z 3 wł. i 1/3 dochodów z kar sądowych i z karczem za 20 kóp gr posp. (PP 6 nr 128; MK 334, 23v; PacMat. 186); 1439 Paweł Wyrzyk wójt z Czerwonki sprzedaje Janowi zw. Swirdej z Czerwonki wójtostwo tamże obejmujące 3 wł. miary chełm. za 20 kóp gr w półgr (MK 3, 232); 1463 szl. Klemens i Jakub z W. śwd. Jakuba ze Skarzyna w jego procesie z Adamem star. [liw.] o kmiecia Marcina (TymWoln. 61); 1475-76 Jakub Wyrzyk z Mazowsza ma być śwd. Jana Przechowicza Błońskiego z Błonia [pow. droh.] w procesie z Piotrem Połaskim [z Połazia] o zabicie jego brata Marcina Połaskiego; sędziowie ustalają karę wobec nieprzedstawienia świadków w ciągu 18 tyg. od wyznaczonego terminu (DrohG II 1 k. 97, 167); 1476 szl. Jakub i Jan Wyrzykowie dz. z W. wymienieni wśród osób posiadających dobra w pow. liw., które ks. Konrad [III] zwalnia od powinności budowy i naprawy zamków i warowni (Lub. nr 236; MK 5, 192).

1535-78 pobór: 1535, 1540-41 od 2 wł. szl. bezkm. (ASK I 39, 33; ASK I 46 k. 84, 118); 1563, 1567 od 2 1/2 wł. szl. bezkm. (ŹD 418; ASK I 38 k. 372v, 597); 1578 od 2 1/2 wł. [należących do] Feliksa i Grzegorza ss. zm. Jana oraz Stanisława, Mikołaja i Walentyna ss. zm. Jakuba (ASK I 51, 2v).

5. 1520 szl. Piotr ze Szczurowa, śwd. w procesie Jana Karniewskiego pleb. w Pniewniku z Mikołajem Żukowskim pleb. w Liwie o dzies., zeznaje, że zaraz po erekcji kościoła par. w Pniewniku do par. tej należały wsie Czaple, Żabokliki, Skarzyno, W. i Lisia Góra wraz z dzies., ale po śmierci Piotra Modzelewskiego pleb. w Pniewniku parafię objął [Jakub] Karczewski pleb. w Liwie i przyłączył wspomn. wsie i dzies. do par. Liw (DepTestPult. 204, 44-45); 1547-48 bp płoc. Andrzej Noskowski i bp pozn. Benedykt Izdbieński za zgodą obu kapituł kat. ustalają nowy przebieg granicy między obiema diec.; wieś W. należeć ma do diec. pozn. (CP 38, 172v; DK perg. 292; NowDzieje 2, 38); 1617 wieś W. należy do par. Czerwonka (Knap.mps 86); 1667 dzies. z W. należy do nauczyciela szkoły par. w Liwie (Knap.mps 334).