SYMBOLE DOKUMENTACYJNE
AAG – Archiwum Archidiecezjalne w Gnieźnie
AAP – Archiwum Archidiecezjalne w Poznaniu
ABMK – „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne”
AC – Acta capitulorum nec non iudiciorum ecclesiasticorum selecta, wyd. B. Ulanowski, cz. 1-3, Kraków 1894-1908 (Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 13, 16, 18)
ACapPloc. – ADP, Acta capituli Plocensis; wykorzystano m.in. sygn. 50: Excerpta varia de metrica ecclesie Plocensis per reverendum in Christo patrem dominum Erasmum episcopum Plocensem
ACCP – Acta capitulorum Cracoviensis et Plocensis selecta (1438-1523, 1438-1525), wyd. B.Ulanowski, w: AKH PAU, t. 6, Kraków 1891, s. 1-295
ACG-AAG – AAG, Acta causarum consistorii Gneznensis
ACP 2 – Acta capituli Plocensis 1514-1577, wyd. B. Ulanowski, w: AKH 10, Kraków 1916, s. 129-305
ACV – BLAN, Acta capituli Vilnensis
ADP – Archiwum Diecezjalne w Płocku
ADSand. – Archiwum Diecezji Sandomierskiej
ADS – Archiwum Diecezjalne w Siedlcach
ADW – Archiwum Diecezjalne we Włocławku
ADW-P - Archiwum Diecezji Warszawsko-Praskiej
AE – AAP, Acta episcopalia
AECPolt. – Materiały do dziejów kolegiaty pułtuskiej (1449-1601), wyd. B. Ulanowski i S. Zachorowski, w: AKH t. 10, Kraków 1916, s. 306-415
AECVars. – Acta ecclesiae collegiatae Varsoviensis, wyd. B. Ulanowski, w: AKP t. 6, Kraków 1897-1926, s. 1-90
AGAD – Archiwum Główne Akt Dawnych w Warszawie
AGZ – Akta grodzkie i ziemskie z czasów Rzeczypospolitej Polskiej z Archiwum tzw. bernardyńskiego we Lwowie, t. 1-19, Lwów 1868-1906
AHPLub. – Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 3: Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku, oprac. S. Wojciechowski, cz. 1-2, Warszawa 1966
AHPMaz. – Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 7: Mazowsze w drugiej połowie XVI wieku, red. W. Pałucki, cz. 1 (mapa) i 2 (komentarz), Warszawa 1973
AHPSand. – Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 2: Województwo sandomierskie w drugiej połowie w XVI wieku, red. S. Trawkowski, cz. 1-2, Warszawa 1993
AHPW – Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku, t. 4: Wielkopolska w drugiej połowie XVI wieku, red. K. Chłapowski, M. Słoń, cz. 1-2, Warszawa 2017
AKapWarsz. 3 – Archiwum Kapituły Metropolitalnej Warszawskiej w Warszawie, t. 3 protokołów posiedzeń kapitulnych, księga spalona w 1944 r.
AKapWarsz. LibPriv. 1 - Archiwum Kapituły Metropolitalnej Warszawskiej w Warszawie, Liber privilegiorum, t. 1, księga spalona w 1944 r.
AKH – Archiwum Komisji Historycznej (Polskiej) Akademii Umiejętności
AKKKS – Archiwum Kapituły Kolegiackiej i Katedralnej w Sandomierzu
AKonsWarsz. – Akta Konsystorza Warszawskiego, obecnie nieistniejące, do 1944 r. w Archiwum Kapituły Metropolitalnej Warszawskiej w Warszawie
AKP – Archiwum Komisji Prawniczej (Polskiej) Akademii Umiejętności
AMetrKrak. – Archiwum Kurii Metropolitalnej w Krakowie.
AOfPult. – ADP, Acta officialia Pultoviensia
AP – Archiwum Państwowe
APHP - Atlas podziału hydrograficznego Polski, cz. 1 mapy w skali 1:200 000, cz. 2 Zestawienie zlewni, red. H. Czarnecka, Warszawa 2005
ArchPotul. – AGAD, Archiwum Potulickich z Obór
ASK I – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego; wykorzystano zwłaszcza rejestry poborowe z. czer.: r. 1540 t. 46, k. 53-79; r. 1541 t. 46, k. 89-112; r. 1563 t. 46, k. 119-168v; r. 1564 t. 46, k. 170-265 (rekognicjarz); r. 1569 t. 46, k. 266-309; r. 1570 t. 27, k. 84-104; r. 1571 t. 46, k. 458-469; r. 1573 t. 46, k. 310-352v; r. 1576 t. 46, k. 8-52v; r. 1577 t. 46, k. 353-380; r. 1578 t. 42, k. 946-953v, t. 46, k. 470-479v; r. 1579 t. 46, k. 382-457v, t. 28, k. 925-929v; r. 1589, k. 480-483; rejestry pogłównego: z r. 1663 t. 72, k. 657-712 i z r. 1674 t. 72, k. 731-740
ASK LIV – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, Zbiór pism rozmaitych tyczących się dóbr królewskich, 1494-1802, wykorzystano sygn. 28 (Rachunki, inwentarze i akta dotyczące królewszczyzn w województwie mazowieckim 1513-1796), m.in. rejestr szkód, jakie dotknęły starostwo czer. w 1542 r. z powodu powodzi i inwazji szarańczy: „Registrum damnorum quae subsequtae sunt villae capitaneatus Cirnensis per inundationes aquarum et locustas anni Domini 1542”, s. 166-213
ASK LVI – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, Inwentarze starostw z l. 1495-1795; wykorzystano sygn. 70 (Inwentarz dzierżawy Goszczyńskiej i Bądkowa z lat 1574-1783)
ASK XLVI – AGAD, Archiwum Skarbu Koronnego, Lustracje, rewizje i inwentarze dóbr królewskich, 1549-1800
AT – Acta Tomiciana, t. 1-8, wyd. T. Działyński [i in.], Poznań 1852-1860; t. 9-13, Poznań 1876-1915; t. 14-17, wyd. W. Pociecha, Poznań 1952-1966; t. 18, wyd. W. Urban, A. Wyczański, Kórnik 1999
AV – AAP, Acta visitationum; wykorzystano t. 1, k. 35-185v: wizytacja archidiakonatu warszawskiego z 1603 r.
AWKap. 1617 – Acta visitationum exteriorum decanatus Radomiensis, tres decanatus rurales in se continentis, nempe Radom, Zwoleń, Stężyca in A. D. 1617, rps w AMetrKrak., zespół: Akta wizytacji kapitulnych, sygn. archiwalna AVCap. 59
AZP – Archeologiczne Zdjęcie Polski
BCzart. – Biblioteka Książąt Czartoryskich w Krakowie; wykorzystano rps 1100: Regestr pogłównego prowincji wielkopolskiej 1674-1676
Bijak – U. Bijak, Nazwy miejscowe południowej części dawnego województwa mazowieckiego, Kraków 2001
BijakWod. – U. Bijak, Nazwy wodne dorzecza Wisły. Potamonimy odapelatywne, Kraków 2013
Biskup – M. Biskup, Z badań nad „Wielką Wojną” z Zakonem Krzyżackim, KH 66, 1959, s. 671-712
BLAN – Biblioteka Litewskiej Akademii Nauk w Wilnie; wykorzystano fond 16-251: notaty Benedykta Płoszczańskiego z ksiąg sądowych drohickich
Bł. – AGAD, księgi ziemskie błońskie
BN – Biblioteka Narodowa w Warszawie
Bon. – A. Boniecki, Herbarz polski, t. 1-16, Warszawa 1899-1913
BonKronika – A. Boniecki, Kronika rodziny Bonieckich z przydomkiem Fredro, Warszawa 1873
BOss. – Biblioteka Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu; wykorzystano rps 4874/I: Metryka święceń diecezji płockiej 1515-1530
BOZ – BN, Biblioteka Ordynacji Zamoyskich; wykorzystano: rps BOZ 70: Diversorum privilegiorum monasterii Czervinscensis ab anno 1155 ad annum 1746 copiae
BrzezKarta – S. Brzeziński, Karta z dziejów parafij mazowieckich, MH 13, 1934, z. 7-8, s. 118-123, z. 9, s. 138-141, z. 10, s. 153-157, z. 11, s. 170-172; z. 12, s. 186-187; MH 14, 1935, z. 1, s. 12-13, z. 2, s. 24-28, z. 3, s. 33-37
BulPol. – Bullarium Poloniae, t. 1-7, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś, t. 1-7, Rzym 1982 – Rzym-Lublin 2006
CDIAUK – Centralnyj Dierżawnyj Istoriczeskij Archiw Ukrainy w Kijowie (Centralne Państwowe Historyczne Archiwum Ukrainy); wykorzystano fondy: 966-1-74 (Index seu summarium documentorum variarum familiarum gentis, nobilis Polonae, ex actis castrensibus […], cura et studio […] Adalberti Vincentii in Vielądki Podolak Wielądko authoris operis Heraldici Privilegiati conscriptus 1802 anno, wykorzystano t. T-Z) oraz 966-1-99 i 966-1-100 (wypisy I. Kapicy z ksiąg ziemskich łomżyńskich)
Chodyński – ADW, ks. Stanisław Chodyński, Katalog prałatów i kanoników włocławskich, (rps ukończony w 1914)
Chwal. – J. Chwalibińska, Ród Prusów w wiekach średnich, Toruń 1948
CP – AAP, Capitulum Posnaniense
Czer. – Księga ziemi czerskiej 1404-1425, wyd. J. T. Lubomirski, Warszawa 1879
CzerZG – księgi czerskie ziemskie i grodzkie z lat 1405-1590 (do 1944 w AGAD, obecnie nie istnieją, znane tylko z wypisów)
DA – Joannis Długossii, Annales seu cronicae incliti Regni Poloniae, lib. I-XII, Warszawa 1964 – Kraków 2005
DembPozn. – P. Dembiński, Poznańska kapituła katedralna schyłku wieków średnich. Studium prozopograficzne 1428-1500, Poznań 2012
DepTest. – ADP, Depositiones testium; wykorzystano sygn. 244 (zeznania świadków składane przed bpem płoc.), z lat 1524-1528
DepTestPult. – ADP, Depositiones testium officialatus Pultoviensis; wykorzystano sygn. 204 z lat 1519-1528
DK – zbiór dyplomów w AAP (część dot. dokumentów pergaminowych kapitulnych)
DKM – Dokumenty kujawskie i mazowieckie przeważnie z XIII w., wyd. B. Ulanowski, w: AKH t. 4, Kraków 1888, s. 111-531
DLb. – Joannis Długosz senioris canonici Cracoviensis Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis, wyd. L. Łętowski, t. 1-3, Kraków 1863-64 (Opera omnia, t. 7-9)
DP – Zbiór dokumentów Zakonu OO. Paulinów w Polsce, t. 1, 1328-1464, wyd. J.N. Fijałek, Kraków 1938, t. 2: lata, J. Zbudniewek, Warszawa 2004
DrohG – AGAD, księgi grodzkie drohickie, seria II
DrohZ – AGAD, księgi ziemskie drohickie
DumaNazwy – J. Duma, Nazwy rzek lewobrzeżnego Mazowsza (z całym dorzeczem Pilicy), Warszawa 1999
DZ Siennica – AP Siedlce, Hipoteka w Mińsku Mazowieckim, Dobra ziemskie Siennica
Ep. – ADP, Acta episcopalia (cytowane wg nowych sygnatur)
ESHP – Elektroniczny Słownik hydronimów Polski, https://eshp.ijp.pan.pl (dostęp: 10.11.2021)
GawOsad. – S. Gawlas, Osadnictwo ziemi czerskiej w średniowieczu XII-XV w., w: Dzieje Warki 1321-1971. Studia i materiały, praca zbiorowa, red. B. Dymek i in., Mazowiecki Ośrodek Badań Naukowych, Warszawa 1975, s. 20-47
Gilly druk – Special Karte von Südpreussen aus der Königlichen Grossen Topographischen Vermessungs Karte unter Mitwürkung des Directors Langner reducirt und herausgegeben von Geheimen Bau-Rath Gilly, Berlin 1802-03, Simon Schropp und Comp. [1:150000]
GrabDyn. – J. Grabowski, Dynastia Piastów mazowieckich. Studia nad dziejami politycznymi Mazowsza, intytulacją i genealogią książąt, Kraków 2012
GrabInt. – J. Grabowski, Intelektualiści w kancelarii książęcej na Mazowszu w XIV i pierwszej poł. XV w. Ze studiów nad elitą umysłową na ziemiach polskich, w: Genealogia. Stan i perspektywy badań nad społeczeństwem Polski średniowiecznej na tle porównawczym, red. J. Pakulski, J. Wroniszewski, Toruń 2003
GrabKan. – J. Grabowski, Kancelarie i dokumenty książąt mazowieckich w latach 1341-1381. Ośrodki zarządzania i kultury, Warszawa 1999
Grodziska – I. Górska i in., Grodziska Mazowsza i Podlasia (W granicach dawnego województwa warszawskiego), Wrocław in. 1976
Grodz. – księgi grodzieckie (grójeckie) ziemskie z lat 1407-1683 (do 1944 w AGAD, obecnie nie istnieją, znane tylko z wypisów)
Heldensfeld 1801-04 – Anton Mayer von Heldensfeld, Karte von West-Gallizien, 1801-1804, (arkusze 1-275), 1:28800, rps (or. w Kriegsarchiv w Wiedniu; mf. i powiększenia fotograficzne w zbiorach Zakładu Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN w Warszawie)
Heldensfeld 1808 – Anton Mayer von Heldensfeld, Carte von West-Gallizien, Wien 1808, (arkusze 1-12), redukcja mapy z 1801-04 do skali 1: 172800, wyd. Hieronim Benedicti
HipMińsk – AP Siedlce, Hipoteka w Mińsku Mazowieckim
Hydr. Wisły – Hydronimia Wisły, cz. 1: Wykaz nazw w układzie hydrograficznym, red. P. Zwoliński, Wrocław 1965
Iura – Iura Masoviae terrestria, opr. J. Sawicki, t. 1-3, Warszawa 1972-1974
JaszczołtMat. – T. Jaszczołt, Materiały Słownika historyczno-geograficznego Podlasia w średniowieczu, w Zakładzie Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu Instytutu Historii PAN w Warszawie
Kart. AHPMaz. – kartoteka informacji z XVI w. i materiały pomocnicze w zbiorach Zakładu Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN w Warszawie
Kart. Wolffa – kartoteka wypisów z materiałów źródłowych dot. osadnictwa na Mazowszu, zapoczątkowana przez A. Wolffa i A. Borkiewicz-Celińską, przechowywana obecnie w Zakładzie Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu Instytutu Historii PAN w Warszawie; skany kart dostępne w Repozytorium Cyfrowym Instytutów Naukowych
KarwasSzpital – J. Karwasińska, Szpital Świętego Ducha w Warszawie. Dzieje Fundacji Anny Bolesławowej Księżny Mazowieckiej początkowe (1444-1544), w: J. Karwasińska, Wybór pism. Kujawy i Mazowsze, Warszawa 1997, s. 229-260
KatKr. – Kodeks dyplomatyczny katedry krakowskiej Ś. Wacława, t. 1-2, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1874-1883 (Monumenta medii aevi historica res gestas Poloniae illustrantia, t. 1, 8)
KatWil. – Kodeks dyplomatyczny katedry i diecezji wileńskiej, wyd. J. Fijałek, W. Semkowicz, t. 1 (1387-1507), Kraków 1932
KH – „Kwartalnik Historyczny”
KHKM – „Kwartalnik Historii Kultury Materialnej”
KK – AGAD, Księgi Kanclerskie, podzespół w ramach MK
KNor – ADP, Kodeks dyplomatyczny norbertanek płockich. Odpisy dokumentów z XII-XVII wieku głównie z rpsu Biblioteki Krasińskich sygn. 2930, sporządzone przez ks. Władysława Mąkowskiego (mf. 9907 w BN)
Knap.mps – W. Knapiński, Notaty do historii kościołów diecezji warszawskiej, mps sporządzony przez Z. Boczkowską, powielony ok. 1949 i przechowywany w Krajowym Ośrodku Badań i Dokumentacji Zabytków w Warszawie
KnapWar. – W. Knapiński, Notaty do historii kościołów warszawskich, Warszawa 1949 (Materiały do Dziejów Sztuki i Kultury Państwowy Instytut Historii Sztuki 6), mps powielony
Koch. – Codex diplomaticus et commemorationum Masoviae generalis, t. 1, wyd. J. K. Kochanowski, Warszawa 1919
KorPrał - J. Korytkowski, Prałaci i kanonicy katedry metropolitalnej gnieźnieńskiej, t. 1-4, Gniezno 1883
KowalczykTop. – E. Kowalczyk, Toponimia Mazowsza w oczach historyka i archeologa. Na marginesie ostatnich publikacji toponomastycznych, „Rocznik Mazowiecki” 16, 2004, s. 283-296
Kozicki – ks. Z. Dunin Kozicki, Notaty z ksiąg sądowych podlaskich, Biblioteka PAU i PAN w Krakowie, sygn. 8822-8824 (z podaniem numer zeszytu i karty)
KProm. – Najstarsza księga promocji Wydziału Sztuk Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1402-1541, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska, Warszawa 2011
KRSW – AGAD, Komisja Rządowa Spraw Wewnętrznych
KSkarb. – Księga skarbowa Janusza II ks. mazowieckiego z lat 1477-1490, wyd. J. Senkowski, KHKM, t. VII, 1959, zesz. dodatkowy
Kunkel – R. Kunkel, Architektura gotycka na Mazowszu, Warszawa 2006
Kwiat. – ks. W. Kwiatkowski, Powstanie kapituły św. Jana przy zamku xx. mazowieckich w Warszawie, Warszawa 1938
LalMińsk – T. Lalik, Mińsk Mazowiecki w Polsce przedrozbiorowej XV-XVIII w., w: Dzieje Mińska Mazowieckiego 1421-1971, Warszawa 1976
LBG – Jana Łaskiego... Liber beneficiorum archidiecezyi gnieźnieńskiej, wyd. J. Łukowski, [z] uwagami... J. Korytkowskiego, t. 1-2, Gniezno 1880-1881
LietuvosKat. – V. Ališauskas, T. Jaszczołt, L. Jovaiša, M. Paknys, Lietuvos katalikų dvasininkai XIV-XVI a., Vilnius 2009 (Bažnyčios Istorijos Studijos II)
Lites – Lites ac res gestae inter Polonos Ordinemque Cruciferorum, t. 1-2, [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1890-1892; t. 3, wyd. J. Karwasińska, Warszawa 1935
LL – AGAD, Libri Legationum, podzespół w ramach MK
LM 1565 – Lustracje województwa mazowieckiego 1565, cz. I-II, wyd. I. Gieysztorowa i A. Żaboklicka, Warszawa 1967-1971
LM 1569 – Regestr lustracji województw płockiego i mazowieckiego, BN rps IV 3082
LM 1617-1620 – Lustracje województwa mazowieckiego XVII wieku, cz. 1, wyd. A. Wawrzyńczyk, Wrocław 1968
LM 1660-1661 – Lustracje województwa mazowieckiego XVII wieku, cz. 2, wyd. A. Wawrzyńczyk, Warszawa 1989
LR – Księga dochodów beneficjów diecezji krakowskiej z roku 1529 (tzw. Liber Retaxationum), wyd. Z. Leszczyńska-Skrętowa, Wrocław 1968
Lub. – Kodeks dyplomatyczny księstwa mazowieckiego, wyd. J. T. Lubomirski, Warszawa 1863
Lustracje dz. XVIII – AGAD, podzespół w ramach MK
ŁawWS – Księgi ławnicze Starej Warszawy z lat 1453-1535, red. A. Bartoszewicz, [wyd.] A. Bartoszewicz, K. Mrozowski, M.T. Radomski, K. Warda, U. Zachara-Związek, Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020
Łęczyckie gr. – AGAD, Księgi grodzkie łęczyckie
ŁOp. – J. Łukaszewicz, Krótki opis historyczny kościołów parochialnych w dawnej diecezji poznańskiej, t. 1-3, Poznań 1858-1863
Mapa Kwat. – Mapa Kwatermistrzostwa Wojsk Polskich, stan ok. 1830 r. (skala 1:126000)
MatHer. – Materiały do historii prawa i heraldyki polskiej, wyd. B. Ulanowski, w: AKH t. 3, Kraków 1886, s. 271-471
Mąk.rps – ADP, Odpis ks. W. Mąkowskiego z zaginionej księgi akt kapituły płockiej z lat 1437, poszyt bez sygnatury
MDwS – Muzeum Diecezjalne w Siedlcach
MH – „Miesięcznik Heraldyczny”
MikBad. – S. Mikucki, Badanie autentyczności dokumentu w praktyce kancelarii monarszej i sądów polskich w wiekach średnich, Rozprawy Wydziału historyczno-filozoficznego PAU, t. 69, nr 3, Kraków 1934
MK – AGAD, Metryka Koronna; obejmuje obecnie również 21 ksiąg wpisów kancelarii mazowieckiej (Metryka Mazowiecka) z l. 1414-1526
MK8ed. – Metryka Koronna nr 8. Liber intitulatus: Varsavia Boleslai, Conradi, Janussii et Annae ducum Masoviae ab anno 1471 usque ad 1526, wyd. A. Salina, I. Stembrowicz, Warszawa 2018
ML – AGAD, Metryka Litewska, transkrypcje pierwszych 66 ksiąg ML, a także AGAD, tzw. Metryka Litewska – z tego zespołu wykorzystano sygnatury: tzw. ML II-A 5; tzw. ML IV-B 7; tzw. ML IV B-36 (dla obu zespołów zastosowano ten sam skrót główny)
MNK – Muzeum Narodowe w Krakowie
Mp. – Kodeks dyplomatyczny Małopolski, t. 1-4, wyd. F. Piekosiński, Kraków 1876-1905, Monumenta Medii Aevi Historica, T. 3, 9, 10, 17
MPH – Monumenta Poloniae Historica, t. 1-6, Lwów 1864-1893
MS – Matricularum Regni Poloniae summaria, t. 1-4, 5/1, wyd. T. Wierzbowski, Warszawa 1905-1919; t. 5/2, wyd. J. Płocha, A. Rybarski, I. Sułkowska, Warszawa 1961
MS s.n. – Sumariusz Metryki Koronnej. Seria nowa, t. 5-20, Warszawa 2009-2020
MTop. (z datą) – Mapy topograficzne Wojskowego Instytutu Geograficznego, skala 1:100000
MUK 1 – Metryka Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1400-1508, t. 1-2, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska przy współpracy R. Grzesika, Kraków 2004
MUK 2 – Metryka czyli album Uniwersytetu Krakowskiego z lat 1509-1551, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jurek, I. Skierska przy współpracy R. Grzesika, Warszawa 2010
MWKZ – Mazowiecki Wojewódzki Konserwator Zabytków
MZH – Mazowieckie zapiski herbowe z XV i XVI w., wyd. A. Wolff, Kraków 1937
Nab197 – AGAD, Nabytki niedokumentowe Oddziału I, sygn. 197, Księga zestawiona z współoprawnych, przemieszanych, sporządzonych głównie w XVIII i XIX w. wypisów z ksiąg ziemskich wareckich od 1505 r., ziemskich grójeckich od 1527 r., ziemskich i grodzkich czerskich stanowiących większość materiału. Sporadycznie występują również wypisy z ksiąg grodzkich liwskich od 1720 r., grodzkich warszawskich z lat 1701-1775, grodzkich piotrkowskich od 1562 r. Wypisy dotyczą głównie dóbr Bończa i Bońkowa Wieś, należących do rodziny Bonieckich herbu Bończa
NGABM – Nacyjanalnyj Gistarycznyj Archiv Belarusi (Narodowe Historyczne Archiwum Białorusi) w Mińsku
NKDMaz. – Nowy kodeks dyplomatyczny Mazowsza, t. 2, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś we współpracy z K. Pacuskim, H. Wajsem, Warszawa 1989; t. 3, wyd. I. Sułkowska-Kuraś, S. Kuraś we współpracy z J. Piętką, Warszawa 2000
NowDzieje – ks. J. Nowacki, Dzieje archidiecezji poznańskiej, t. 1-2, Poznań 1959-1964
NowGniazado – J. Nowacki, Gniazdo „Paniącząt” – Doliwów. Uwagi na tle procesu o tożsamość i prawne pochodzenie Jana Szczyckiego w r. 1446/47, MH 10, 1931, nr 7-8, s. 168-181
NowikCegłów – A.M. Nowik, Dzieje Cegłowa do 1795 roku, w: A.M. Nowik, A. Rogalski, A. Chojnacki, M. Śluzek, Na cegle pisane. Historia miasteczka Cegłów, Cegłów 2021
NowikJędrzejów - A.M. Nowik, Dzieje Jędrzejowa w powiecie mińskim do 1914 r., w: Jędrzejów Nowy i Stary. Historia, szkoła, OSP, Jędrzejów Nowy 2019, s. 10-35
NWar. – Nieznane roty przysiąg Wareckie 1419-1480, wyd. F. Piekosiński, w: AKP t. 8, cz. 1, Kraków 1907, s. 43-59
OBA – Ordensbriefarchiv, zespół w Geheimes Staatsarchiv Preußischer Kulturbesitz, Berlin-Dahlem
PacElita – K. Pacuski, Elita władzy ziemi liwskiej w XV w., „Rocznik Liwski” 1, 2005/2006, s. 73-93
PacMożn. – K. Pacuski, Możnowładztwo i rycerstwo ziemi gostynińskiej w XIV i XV wieku. Studium z dziejów osadnictwa i elity władzy na Mazowszu średniowiecznym, Warszawa 2009
PacSpis – Spis urzędników ziemskich mazowieckich XIII-XV wieku, opr. K. Pacuski, mps w Zakładzie Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu Instytutu Historii PAN w Poznaniu
PacUzup. – K. Pacuski, Uzupełnienia i sprostowania do „Nowego Kodeksu dyplomatycznego Mazowsza”, część III: dokumenty z lat 1356-1381, „Studia Źródłoznawcze” 40, 2002, s. 167-200
Papr. – B. Paprocki, Herby rycerstwa polskiego, wyd. 1: 1584, wyd. K. J. Turowski, Kraków 1858
PazGeneza – S. Pazyra, Geneza i rozwój miast mazowieckich, Warszawa 1959
PazStudia – S. Pazyra, Studia z dziejów miast na Mazowszu od XIII do początków XX wieku, Lwów 1939
PerthéesLiw – Karol Perthées, Ziemia liwska, 1781, ok. 1:222500, AGAD, Zb. Kart. 43-35
PerthéesMaz. – Karol Perthées, Mappa szczegulna woiewodztwa mazowieckiego, Warszawa 1783, 1:225 000; or. spłonął w czasie II wojny światowej, klisze szklane przechowywane w Zakładzie Atlasu Historycznego Polski Instytutu Historii PAN w Warszawie; 2. redakcja poprawiona z l. 1789-1791 r., or. niezachowany, znana z kopii rosyjskiej wykonanej między 1798 a 1812 r. w petersburskim Depo Kart, AGAD, Zb. Kart. AK 94, fotokopie w zbiorach Zakładu Atlasu Historycznego Instytutu Historii PAN w Warszawie
PH – „Przegląd Historyczny”
Piber – M. Piber, Służew średniowieczny. Dzieje parafii i wsi Służew w ziemi warszawskiej, Warszawa 2001
PiberAnd. – M. Piber-Zbieranowska, Andrzej Zaliwski i jego bracia. Przyczynek do dziejów szlachty ziemi liwskiej za regencji księżnej Anny Radziwiłłówny, w: Ecclesia, regnum, fontes. Studia z dziejów średniowiecza, Warszawa 2014, s. 600-630
PiberKsiężna – M. Piber-Zbieranowska, „Księżna mazowiecka Anna Radziwiłłówna i jej regencja na Mazowszu (1503-1518)”, mps pracy dokt. w Bibliotece Instytutu Historii PAN w Warszawie
PiberGarw. – M. Piber-Zbieranowska, Uwagi nad początkami powiatu garwolińskiego w ziemi czerskiej, w: Fines testis temporum, red. M. Dzik, G. Śnieżko, Rzeszów 2017, s. 97-106
PiberMaz. 1 – M. Piber-Zbieranowska, Księstwo Mazowieckie u progu inkorporacji. Charakterystyka obszaru około 1526 r. (część południowa), „Studia Geohistorica” 9, 2021, s. 95-113
PiberSpis – Materiały do spisu urzędników ziemskich mazowieckich w XVI wieku, opr. M. Piber-Zbieranowska, mps w Zakładzie Słownika Historyczno-Geograficznego Ziem Polskich w Średniowieczu Instytutu Historii PAN w Warszawie
PiętElita – J. Piętka, Mazowiecka elita feudalna późnego średniowiecza, Warszawa 1975
Płoń. – Księga ziemska płońska 1400-1417, wyd. M. Handelsman, Warszawa 1920
Pol. – Codex diplomaticus Poloniae, t. 1-2, wyd. L. Rzyszczewski, A. Muczkowski, Warszawa 1847, 1848, 1852
PP – Pomniki prawa, t. 3: Księgi ławnicze miasta Starej Warszawy z XV wieku, t. 1: Księga No525 z lat 1427-1453, wyd. S. Ehrenkreutz (PP t. 3), Warszawa 1916; t. 5: Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku, t. 1: Księga oznaczona No 333 z lat 1417-1429, wyd. A. Włodarski (PP t. 5), Warszawa 1918; t. 6: Metryka Księstwa Mazowieckiego z XV-XVI wieku, t. 2: Księga oznaczona No 334 z lat 1429-1433, wyd. A. Włodarski (PP t. 6), Warszawa 1930
Przyjęcia Lwów – Album civium Leopoliensium. Rejestry przyjęć do prawa miejskiego we Lwowie 1388-1783, wyd. A. Janeczek, t. 1-2, Poznań-Warszawa 2005
PrzyjęciaSW – Album civium civitatis Antiquae Varsoviae. Księga przyjęć do prawa miejskiego Starej Warszawy 1506-1586, opr. A. Bartoszewicz, Warszawa 2000
PSB – Polski słownik biograficzny, t. 1 n., 1935 n.
PułtTest. – AGAD, Księgi grodzkie pułtuskie, Pułtuskie testamenta konsystorskie
Rad. – księgi radomskie ziemskie z lat 1410-1794 (do 1944 w AGAD, obecnie nie istnieją, znane tylko z wypisów)
RadWS – Księga radziecka miasta Starej Warszawy, t. 1, wyd. A. Wolff, Warszawa 1963
Radzimiński – A. Radzimiński, Prałaci i kanonicy kapituły katedralnej płockiej w XIV i I poł. XV wieku. Studium prozopograficzne, t. 1-2, Toruń 1991-1993
Rauhut – L. Rauhut, Wczesnośredniowieczne cmentarzyska w obudowie kamiennej na Mazowszu i Podlasiu, „Materiały Starożytne i Wczesnośredniowieczne” 1971, t. 1, s. 435-656
RegDiec. – Regestr diecezjów Franciszka Czaykowskiego czyli właściciele ziemscy w Koronie 1783-1784, wyd. S. Górzyński, Warszawa 2006
RegTheut. – Regesta historico-diplomatica Ordinis S. Mariae Theutonicorum 1198-1525, opr. E. Joachim, wyd. W. Hubatsch, cz. 1: Regesten zum Ordensbriefarchiv, t. 1-3, Göttingen 1948-1973
RejArchid. – A. Dunin-Wąsowicz, Rejestr poboru od duchowieństwa archidiakonatu warszawskiego w 1561 r., „Studia Warszawskie” 24, 1977, s. 103-132
RódŚwięt. – Walery-Robert Sapek-Świętochowski OP, Ród Świętochowskich, Archiwum Prowincji OO. Dominikanów w Krakowie, sygn. S 12/5
RThel. – Regestra thelonei aquatici Wladislaviensis saeculi XVI, wyd. S. Kutrzeba i F. Duda, Kraków 1915
SalinaPol. – A. Salina, Polityka książąt mazowieckich wobec władz Kościoła od początku XIV wieku do 1526 roku, Poznań 2011
SalinaStruk. – A. Salina, Struktury administracji kościelnej w ziemi liwskiej do końca XVI wieku, „Rocznik Liwski” 8, 2015, s. 149-169
Senk. – J. Senkowski, Skarbowość Mazowsza od końca XIV wieku do 1526 roku, Warszawa 1965
SG – Słownik geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, red. F. Sulimierski, B. Chlebowski i W. Walewski, t. 1-15, Warszawa 1880-1902
SHGLiw. – Słownik historyczno-geograficzny ziemi liwskiej w średniowieczu, oprac. M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, przy współpracy E. Kowalczyk-Heyman, red. T. Jurek, Warszawa 2017
SHGPłoc. – Słownik historyczno-geograficzny województwa płockiego w średniowieczu, opr. A. Borkiewicz-Celińska, z. 1-4, Wrocław 1980 – Warszawa 2000
SHGPozn. – Słownik historyczno-geograficzny województwa poznańskiego w średniowieczu, cz. I n., Wrocław 1982 n.
SHGWarsz. – Słownik historyczno-geograficzny ziemi warszawskiej w średniowieczu, oprac. A. Wolff i K. Pacuski, do druku przygotowały M. Piber-Zbieranowska, A. Salina, red. T. Jurek, Warszawa 2013
SHGWysz. – Słownik historyczno-geograficzny ziemi wyszogrodzkiej w średniowieczu, opr. A. Wolff i A. Borkiewicz-Celińska, Wrocław 1971
Sobol – B. Sobol, Sejm i sejmiki ziemskie na Mazowszu książęcym, Warszawa 1968
Sobol.mps – B. Sobol, Ustawodawstwo mazowieckie XIV-XVI wieku, Warszawa 1962, mps rozprawy doktorskiej w Bibliotece IH PAN w Warszawie
SP – Starodawne Prawa Polskiego Pomniki, t. 1-12, Warszawa 1856 – Kraków 1921
Sum. 1566 – AGAD, ASK XLVI 142: Sumariusz wszystkich i osobliwych prowentów z imion królewskich, z starostw i z dzierżaw w województwach rawskim, płockim i mazowieckim będących
SuprOtocz. – A. Supruniuk, Otoczenie księcia mazowieckiego Siemowita IV (1374-1426), Warszawa 1998
SuprMaz. – A. Supruniuk, Mazowsze Siemowitów (1341-1442). Dzieje polityczne i struktury władzy, Warszawa 2010
SuprUzup. – A. Supruniuk, Uzupełnienia i uwagi do „Nowego Kodeksu dyplomatycznego Mazowsza”, część III: dokumenty z lat 1356-1381, „Studia Źródłoznawcze” 40, 2002, s. 107-165
Tab. 1827 – Tabella miast, wsi, osad Królestwa Polskiego, t. 1-2, Warszawa 1827
Tarcz. – AGAD, księgi ziemskie tarczyńskie
Theiner – Vetera monumenta Poloniae et Lithuaniae gentiumque finitimarum historiam illustrantia, wyd. A. Theiner, t. 1-2, Romae 1860-1861
TPaw. 1 – Liber quitantiarum Alexandri regis ab a. 1502 ad 1506, wyd. A. Pawiński, Warszawa 1897 (Teki Pawińskiego, t. 1)
Trójwiorstówka – Boeнно-топографическая карта европейской России, 1855-1875, [1:126 000]
TymProc. – K. Tymieniecki, Procesy twórcze formowania się społeczeństwa polskiego w wiekach średnich, Warszawa 1921
TymSąd. – K. Tymieniecki, Sądownictwo w sprawach kmiecych a ustalanie się stanów na Mazowszu pod koniec wieków średnich, Poznań 1922
TymWoln. – K. Tymieniecki, Wolność kmieca na Mazowszu w XV w., Poznań 1921
TymWyp. – K. Tymieniecki, Wypisy z ksiąg sądowych czerskich, Archiwum Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu, sygn. 425, 428 (podany numer księgi i karta, z której pochodzi wypis)
UDR – Urzędnicy dawnej Rzeczypospolitej XII-XVIII wieku. Spisy, pod red. A. Gąsiorowskiego, t. 1 n., Wrocław 1985 n., Kórnik 1990 n.
Ur. – S. Uruski, Rodzina. Herbarz szlachty polskiej, t. 1-15, Warszawa 1904-1931
Varia I – AGAD, Varia Oddziału I, wykorzystano sygn. 7, k. 144-150: Villae et bona ducalia obligata et alienata per olim dominos duces et dominam ducem Annam in toto ducato Masouie; sygn. 30: „Regestrum litterarum et obligationum Masoviae exhibitarum 1494-1526”
VC – Volumina constitutionum, t. 1, cz. 1-2, t. 2, cz. 1-2, wyd. S. Grodziski, I. Dwornicka, W. Uruszczak, Warszawa 1996-2008
VL – Volumina legum, t. 1-2, wyd. J. Ohryzko, Petersburg 1859
War. – księgi wareckie ziemskie 1408-1688 (do 1944 w AGAD, obecnie nie istnieją, znane tylko z wypisów)
Warsz. – AGAD, księgi grodzkie i ziemskie warszawskie
WarszDis. – AGAD, księgi ziemskie i grodzkie warszawskie, fragmenty dissoluta
Wilska – M. Wilska, Mazowieckie środowisko dworskie Janusza Starszego. Studium społeczne, Warszawa 2012
WiśnRad. – J. Wiśniewski, Dekanat radomski, Radom 1911 (reprint: Kielce 2000)
Wittyg – W. Wittyg, Nieznana szlachta polska i jej herby, Kraków 1908
WolffNazwy – A. Wolff, E. Rzetelska-Feleszko, Mazowieckie nazwy terenowe do końca XVI w., Warszawa 1982
WolffStar. – A. Wolff, Starszeństwo urzędów. Metoda ustalania na przykładzie hierarchii Mazowsza udzielnego, Warszawa 1928
WolffStudia – A. Wolff, Studia nad urzędnikami mazowieckimi 1370-1526, Wrocław 1962
WolffZamek – Źródła do dziejów Zamku Warszawskiego z lat 1313-1549, wyd. A.Wolff, „Rocznik Warszawski” 15, 1979, s. 7-83
Wp. – Kodeks dyplomatyczny Wielkopolski, t. 1-4, [wyd. I. Zakrzewski], Poznań 1877-1881; t. 5, wyd. F. Piekosiński, Poznań 1908; t. 6, wyd. A. Gąsiorowski i H. Kowalewicz, Warszawa 1982; t. 7, wyd. A. Gąsiorowski i R. Walczak, Warszawa 1985; t. 8-10, wyd. A. Gąsiorowski i T. Jasiński, Warszawa 1989, 1990, Poznań 1993; t. 11, wyd. A. Gąsiorowski, T. Jasiński, T. Jurek, I. Skierska, Poznań 1999
WR – Akta wizytacji diecezji krakowskiej dokonanej w l. 1595-1599 z polecenia Jerzego kardynała Radziwiłła biskupa krakowskiego, rps AMetrKrak.; wykorzystano tom obejmujący akta wizytacji dekanatów radomskiego, zwoleńskiego i stężyckiego przeprowadzonej przez prep. tarnowskiego Krzysztofa Kazimirskiego w 1598 r. (sygn. archiwalna AVCap. 14)
WronNob. – J. Wroniszewski, Nobiles Sandomirienses. Rody Dębnów, Janinów, Grzymałów, Doliwów i Powałów, Kraków 2013
Zakr. – AGAD, księgi zakroczymskie ziemskie wieczyste relacje
Zakr. I – Księga zakroczymska pierwsza 1423-1427, wyd. A. Rybarski, Warszawa 1920
Zakr. II – Księga zakroczymska druga 1434-1437, wyd. K. Tymieniecki, Warszawa 1920
ZakrG. – AGAD, księgi zakroczymskie grodzkie wieczyste
ZapHerb. – Zapiski herbowe z dawnych ksiąg ziemskich przechowanych w archiwach radomskiem i warszawskiem, oprac. K. Potkański, Kraków 1885
ZapLiw. – Z. Wdowiszewski, Zapiski liwskie z XV w., MH 11, 1932, nr 1, s. 1-5
ZapSand. – Zapiski sądowe województwa sandomierskiego z lat 1395-1444, wyd. F. Piekosiński, w: AKP 8/1, Kraków 1907, s. 61-175
Zb. Kart. – AGAD, Zbiór Kartograficzny
ZDM – Zbiór dokumentów małopolskich, t. 1-3, wyd. S. Kuraś, t. 4-8, wyd. I. Sułkowska-Kuraś i S. Kuraś, Wrocław 1962-1975
ZR – Zapiski i roty polskie XV-XVI wieku z ksiąg sądowych ziemi warszawskiej, opr. W. Kuraszkiewicz i A. Wolff, Kraków 1950
ZZG – Archiwum Narodowe w Krakowie, Zbiór Zygmunta Glogera
ŹD – A. Pawiński, Polska XVI wieku pod względem geograficzno-statystycznym, t. 5: Mazowsze, Warszawa 1892 (Źródła dziejowe, t. 16)
Żychl. – T. Żychliński, Złota księga szlachty polskiej, t. 1-31, Poznań 1879-1908
SKRÓTY RZECZOWE
a. – ante (przed)
abp – arcybiskup
ap. – apostoł, apostolski
archid. – archidiakon
ark. – arkusz
bak. – bakałarz
bełs. – bełski
bened. – benedyktyni
bezkm. – bezkmiecy
bial. – bialski
biel. – bielski
bł. – błoński
bp – biskup
bpstwo – biskupstwo
br. – brat, bracia
brzeskuj. – brzesko-kujawskie
burgr. – burgrabia
burm. – burmistrz
c., cc. – córka, córki
chełm. – chełmiński
chor. – chorąży
ciech. – ciechanowski
cz. – część
czcig. – czcigodny (honorabilis)
czer. – czerski
czerw. – czerwiński
czynsz. – czynszowy
ćw. – ćwierć
dek. – dekanat
den. – denar
diec. – diecezja
discr. – discretus
distr. – districtus
dok. – dokument
dor. – doroczny
dot. – dotyczący
dr – doktor
drewn. – drewniany
droh. – drohicki
duch. – duchowny
dz. – dziedzic, dziedziczka
dziedz. – dziedziczny
dzierż. – dzierżawiony, dzierżawiona
dzies. – dziesięcina
E – East (wschód)
ekon. – ekonomiczny
fals. – falsyfikat
fl.– floren
folw. – folwark, folwarczny
garw. – garwoliński
gąb. – gąbiński
gen. – generalny
gnieźn. – gnieźnieński
gost. – gostyniński
gr – grosz
gran. – granica, graniczny
grodz. - grodziecki
grój. – grójecki
grz. – grzywna
h. – herb
ident. – identyczny
imm. – immunitet
in. – inny
jez. – jezioro
k. – koło (w tekście), karta (w sygnaturze źródłowej)
kal. - kaliski
kam. – kamieniecki
kan. – kanonik, kanonicki
kap. – kapituła, kapitulny
kaszt. – kasztelan
kat. – katedra, katedralny
kl. – klasztor
klaszt. – klasztorny
kol. – kolumna
koleg. – kolegiata, kolegiacki
koln. – kolneński
komor. – komornik, komornicy
kop. – kopia
kośc. – kościół, kościelny
krak. – krakowski
król. – królewski
Król. Pol.– Królestwo Polskie
krzyż. – krzyżacki
ks. – książę, księżna, księstwo
książ. – książęcy
kw. – kwarta
l. – lata
lit. – litewski
liw. – liwski
lub. – lubelski
łęcz. – łęczycki
łomż. – łomżyński
łuk. – łukowski
m. – miasto
magd. – magdeburski
mak. – makowski
małol. – małoletni
maz. – mazowiecki
mf. – mikrofilm
mgr – magister
miej. – miejski
mieszcz. – mieszczanin
mław. – mławski
młyń. – młyński
mps – maszynopis
mr. – morga
mszczon. – mszczonowski
mur. – murowany
N – North (północ)
n. – następne
niem. – niemiecki
niezident. – niezidentyfikowany
nlb. – strony nienumerowane
NMP – Najświętsza Maria Panna
NN – osoba nieznana, bez imienia
nowom. – nowomiejski
nur. – nurski
ok. – około
opatrz. – opatrzny
opust. – opustoszały
or. – oryginał
os. – osiadły, osadzony
ostroł. – ostrołęcki
ostrow. – ostrowski
p. – punkt (w ramach hasła)
pap. – papież, papieski
par. – parafia, parafialny
perg. – pergamin, pergaminowy
pien. – pieniężny
pleb. – pleban, plebański
płoc. – płocki
płoń. – płoński
pocz. – początek
podkancl. – podkanclerzy
podkom. – podkomorzy
podstar. – podstarości
pol. – polski
posp. – pospolity
potw. – potwierdza
pow. – powiat
pozn. – poznański
półgr – półgroszek
półwł. – półwłóczek
pr. – prawo
prac. – pracowity
pras. – praski
prawdop. – prawdopodobnie
preb. – prebenda
prep. – prepozyt
przas. – przasnyski
przyp. – przypis
przyw. – przywilej
publ. – publiczny
pułt. – pułtuski
pw. – pod wezwaniem
r. – rok
rac. – raciąski
rad. – radomski
radz. – radziłowski
raw. – rawski
reg. – regest
rodz. – rodzony, rodzeni
roż. – rożański
rps – rękopis
ryc. – rycerski
rz. – rzeka
rzem. – rzemieślnik
S – South (południe)
s. – strona
sand. – sandomierski
sąch. – sąchocki
sąd. – sądowy
sek. – sekcja
ser. – serocki
sierp. – sierpecki
sk. – skojec
sław. – sławetny (famatus)
snop. – snopowa
soch. – sochaczewski
sr. – srebra
ss. – synowie
stan. – stanowisko, stanowiska
star. – starosta
stęż. – stężycki
Stol. Apost. – Stolica Apostolska
stren. – strenuus (rycerz pasowany)
stwo – starostwo
sygn. – sygnatura, sygnatury
szer. – szeroki
szl. – szlachetny (nobilis), szlachta
szl. bezkm. – szlachta bezkmieca, tj. zagrodowa
szlach. – szlachecki
szreń. – szreński
szt. – sztuka
ś. – święty
śś. – święci
śwd. – świadek, świadkowie
tab. – tablica
tarcz. – tarczyński
tenut. – tenutariusz, tenutariuszka
trans. – transumpt
tyg. – tygodnie, tygodni
uczc. – uczciwy (honestus)
Uniw. Krak. – Uniwersytet Krakowski
ur. – urodzony (generosus)
v – verso
W – West (zachód)
w/w – wyżej wymieniony
war. – warecki
warsz. – warszawski
wart. – wartość
wąs. – wąsoski
wd. – wdowa
wda – wojewoda
węg. – węgierski
wiard. – wiardunek, wiardunkowy
wiecz. – wieczysty
wiel. – wielebny (venerabilis)
wielm. – wielmożny (magnificus)
wik. – wikariusz
wil. – wileński
wis. – wiski
WKLit. – Wielkie Księstwo Litewskie
Wlkp., wlkp. – Wielkopolska, wielkopolski
wł. – włóka
włas. – własność
właśc. – właściciel
włocł. – włocławski
woj. – województwo
wójt. – wójtowski
wys. – wysokość
wspomn. – wspomniany
wysz. – wyszogrodzki
wyzw. – wyzwolone (sztuki)
wzm. – wzmianka
z. – ziemia
zagr. – zagrodnik
Zak. Krzyż. – Zakon Krzyżacki
zakr. – zakroczymski
zawkrz. – zawkrzeński
ziem. – ziemski
zł – złoty
zm. – zmarły (z imieniem), zmarł (z datą)
zw. – zwany
źr. – źródła
ż. – żona
żyd. – żydowski
=> zobacz
SCHEMAT UKŁADU TREŚCI W OPISACH OSAD
Nagłówek: nazwa obiektu w średniowieczu, data pierwszej wzmianki z pierwszą formą nazwy, istotne odmiany nazwy w pisowni źródła wymienione w kolejności chronologicznej, położenie geograficzne.
1. Charakter osady (z wyjątkiem wsi), przynależność administracyjna, polityczna i kościelna.
2. Topografia i granice osady, obiekty fizjograficzne (rzeki, jeziora, lasy, bagna itp.) oraz komunikacyjne (drogi, mosty, przewozy) na jej terenie.
3. Własność osady, jej obszar i zaludnienie, obciążenia mieszkańców, przywileje ekonomiczne, informacje o dworach, młynach, kompleksach majątkowych.
4. Lokacja na prawie niemieckim i związane z nią urządzenia i osoby.
5. Elementy kościelne i parafialne, ich uposażenie.
6. Zdarzenia historyczne, klęski elementarne, osoby pochodzące z osady.
7. Literatura.
8. Zabytki archeologiczne i architektoniczne.