UŚCIE

1313 or. Usce (Wp. 4, 44), kop. XVII w. Uscie (Wp. 2 nr 968), 1379 Husczie (Wp. 4 nr 2070), 1446 Uscze (PG 2, 170), 1528 torrens Uszczie (Reces 16), jaz na rz. Obrzycy, następnie osada, obecnie Uście Stare, 16 km na SW od Wolsztyna.

1. 1446 n. pow. kośc. (PG 2, 170); [par. Kopanica].

2. Jaz U.: 1313 Mik. Zbigniewic sprzedaje kl. w Obrze za 6 grz. część jazu U. na jez. Orchowo wraz z pr. rybołówstwa (Wp. 2 nr 968; Wp. 4, 44); 1379 bracia Jan i Mikołaj dziedzice z Jaromierza dają kl. w Obrze jaz U. na jez. Orchowo, leżący na gran. Polski [Wlkp.] i ziemi głog., wraz z 4 prętami [ziemi] po prawej i lewej stronie tego jeziora (stagnum), a zakonnicy w zamian za to mają odprawiać po 2 msze tygodniowo za ofiarodawców; gdyby ofiarodawcy chcieli odzyskać wspomn. jaz, będą musieli płacić za to klasztorowi 1 grz. czynszu (Wp. 4 nr 2070); 1503 Kat. Jaromirska [wd. po Mik. Jaromirskim] pozwana przez Jana opata z Obry o spłacenie zaległego czynszu należnego z Jaromierza, zeznaje, że jej przodkowie, nie chcąc płacić czynszu, oddali klasztorowi jaz (piscatura alias jasz) w swej wsi U. (ACC 81 k. 16v, 24, 110, 145v) [więcej o tej sprawie →Obra – opactwo, p. 3A].

1528 granice m. Kiebłowo i wsi Jaromierz w Polsce z wsią Kolsko w ks. głog.: rz. Obrzyca poniżej młyna nal. do wsi Kolsko z obydwoma brzegami należy do ks. głog.; dalej gran. biegnie brzegiem jez. Orchowo [a następnie brzegiem rz. Obrzycy] do strugi1Jest to jedyna wzm. o strudze U. (na niej najpewniej stał jaz). Chodzi tu zapewne o lewy dopływ Obrzycy, na którego miejscu znajduje się obecnie Bojadelski Kanał; jego ujście do Obrzycy znajdowało się poniżej jez. Orchowo, naprzeciw osady U zw. U. i wzdłuż tej strugi (należącej z obydwoma brzegami do wsi Jaromierz w Polsce) do kopca narożnego znajdującego się przy lesie zw. Wielki Las (Reces 16-17; →Wielkopolska, p. Bd).

1540 kopiec narożny zw. Wąsosza rozdziela Jaromierz, Kopanicę i opust. U.; od niego gran. biegnie do rz. Obrzycy i do kopców narożnych Kopanicy, U. i Kargowy (KoścG 8, 431); 1554 kopce narożne Kargowy, Kopanicy i U. należącego do Jaromierza stoją nad Obrzycą (KoścG 10, 325-328); 1553, 1561 kopiec narożny na Draszkowym Ostrowie dzieli Klinice na Śląsku [obecnie Klenice, 1944 Kleinitz] od Kargowy oraz opust. dziedziny U. nal. do Jaromierza w Polsce (KoścZ 28, 37v-38; KoścZ 57, 369); 1562 kopiec narożny na Draszkowym Ostrowie pod Wielkim Lasem rozdziela Klinice, Kargowę i Jaromierz; pale wbite w rz. Obrzycę na granicy Kargowy i Jaromierza albo opust. U.; kopce narożne w miejscu zw. Ogrodki dzielą Kargowę, Jaromierz albo opust. U. i Kopanicę (KoścZ 58, 119bv); 1562 miejsce nad Obrzycą, gdzie stoją kopce narożne Kopanicy, Kargowy i U. należącego do Jaromierza (KoścG 15, 117v-118v); 1582 kopiec narożny Kargowy, U. i Kopanicy (KoścZ 67, 555-556).

3. Własn. książęca, potem szlach. w dobrach →Jaromierz. 1253 →Uście – kasztelania; 1314, 1379, 1503 jaz U. →p. 2.

1446 Jan, Mikołaj, Wincenty i Marcin z Jaromierza dają Wojciechowi z Jarogniewic swe wsie →Jaromierz, U., Reklin, Karna (PG 2, 170); 1487 Jadwiga c. Andrzeja Jaromirskiego daje swemu stryjowi Mikołajowi z Jaromierza [synowi wspomn. Wojciecha] wsie Jaromierz i U. w pow. kośc., a Mikołaj zapisuje swej ż. Katarzynie na tych dobrach posag i wiano (PG 10, 70v-71); 1499 Jadwiga [Zakrzewska z →Jaromierza] ż. Marcina Rąbińskiego daje Małg. Jaromirskiej [c. Mikołaja], ż. Jana Herstopskiego, połowy wsi Reklin i Karna oraz całe wsie Jaromierz i U. (PG 12, 28); 1503 Małgorzata daje z zastrz. pr. odkupu swemu mężowi Janowi Herstopskiemu 1/2 Jaromierza, Reklina i U. (PG 12, 267); 1503 Małg. Herstopska skwitowana przez matkę Kat. Jaromirską, ż. Andrzeja Skrzydlewskiego, z oprawy, jaką Katarzyna miała zapisaną przez [pierwszego] męża Mikołaja na Jaromierzu i U. (PG 64, 54v-55; w haśle →Jaromierz sprawa opisana błędnie); 1540 Piotr, Jan i Stanisław Jaromirscy ss. Piotra Kosickiego kupują od swej siostry Anny Jaromirskiej oraz siostry [przyrodniej] Katarzyny, c. Jana Herstopskiego, ich dobra po matce Małg. Jaromirskiej [która była kolejno żoną Jana Herstopskiego i Piotr Kosickiego] w Jaromierzu, U. i Reklinie (PG 17, 361v); 1549 Małg. Jaromirska wd. po Piotrze Kosickim daje swym ss. Piotrowi i Janowi Jaromirskim wsie Jaromierz, U., Karna i Reklin (PG 18, 515v); 1549 Marcin Herstopski syn Małg. Jaromirskiej daje braciom Piotrowi i Janowi dobra po zm. matce w tych wsiach (PG 18, 516); 1553 Jan Jaromirski syn Piotra Kosickiego daje swej matce Małg. Jaromirskiej dobra w Jaromierzu, Karnie, Kosiczynie, Reklinie i opust. U. (KoścZ 20, 3v); 1556 Piotr Jaromirski zapisuje swej ż. Annie z Oszczewa posag i wiana na połowach swej 1/2 wsi Jaromierz, Reklin, Karna i opust. U. (KoścZ 20, 24v); 1563 Piotr i Jan Jaromirscy dostają od swej siostry Doroty, ż. Jana Osowskiego, dobra po ojcu i matce w Jaromierzu, U., Karnie, Reklinie i Kosiczynie (PG 20, 231v).

1540, 1553, 1554, 1561, 1562, 1582 opust. dziedzina U. nal. do Jaromierza →p. 2.

[W wykorzystanych przez nas rejestrach poborowych z XVI w. U. nie występuje.]

1 Jest to jedyna wzm. o strudze U. (na niej najpewniej stał jaz). Chodzi tu zapewne o lewy dopływ Obrzycy, na którego miejscu znajduje się obecnie Bojadelski Kanał; jego ujście do Obrzycy znajdowało się poniżej jez. Orchowo, naprzeciw osady U.