VENATNIKI

1238 wzm. XVII w. Venatniki, Venutniki (Temp. nr 17), Venabniza! (Wp. 1 nr 216), niezident. osada leżąca najpewniej na N od Czarnkowa.

[Pow. pozn.]

1238 ks. Władysław Od. nadaje templariuszom wsie Ozechno [Osiecko k. Skwierzyny lub Osieczno na N od Wielenia], Cranchino [Krzęcin na SE od Choszczna], Tuczępy w okręgu Drzenia aż do granicy pom., Mitzlibore w okręgu Pyrzyc [Myśliborki k. Pyrzyc na Pomorzu Zach.] oraz V. nad wodą [rzeką?] Lutynią w okręgu grodu Czarnków (Temp. nr 17; Wp. 1 nr 216).

Uwaga: Dok. nie zachował się. Jego treść znana jest tylko z dwóch sumariuszy archiwalnych z XVII w. (przytoczonych w Temp. nr 17) oraz korzystającej z nich pracy Dithmara z 1727, która stała się podstawą reg. podanego w Wp. 1 nr 216. Dithmar był wtórny, a w dodatku ewidentnie zniekształcił wiele nazw, tak że bardziej miarodajne są zapisy przekazane w sumariuszach. Identyfikacja wymienionych wsi (o której →M. Goliński, Uposażenie i organizacja zakonu templariuszy w Polsce do 1241 roku, KH 98, 1991, nr 1, s. 6) nie jest pewna. Te należące do okręgu Drzenia i Pyrzyc leżały na północnych kresach Wielkopolski (→Tuczępy, Uwaga). Wydaje się, że także V. szukać należy w puszczy na N od Noteci, w pobliżu granicy pomorskiej. W haśle →Lutynia z wiadomością o „wodzie” Lutynia związaliśmy zapis z 1515-16 o dąbrowie tej nazwy położonej miedzy Obrzyckiem a Stobnicą (a więc na S od Czarnkowa). Nie widać jednak potrzeby łączenia informacji o wodzie i dąbrowie Lutynia, nazwa była bowiem dość popularna (por. rzekę Lutynia w woj. kal.).

Możliwe, że z V. łączyć należy wieś Cenethnici, wymienioną wśród posiadłości templariuszy w ugodzie dziesięcinnej z bpem pozn. z 1251 (Wp. 1 nr 294; Temp. nr 38). Dok. ten znany był wydawcom z XIX w. z or., obecnie jednak zaginionego, co uniemożliwia kontrolę odczytu. Możliwe jednak, że Cenethnici to najpoprawniejsza forma tej nazwy.