WERZMANEK

1563 kop. Jerzmanek (MK 96, 205v), 1564 kop. Werzmanek (Pot. 304, 45v; BR 85, 26v), niezident. jezioro w okolicy Skwierzyny, może starorzecze Warty.

[Pow. pozn.]

1563, 1564 król Zygmunt August potwierdza mieszczanom ze Skwierzyny zaginiony przywilej swojego dziada, Kazimierza Jag., dot. m.in. posiadania przez mieszczan jezior Pławno, Okółko, Kamień, Ziem, W., Strzeleckie i 1/2 jez. Żabno (MK 96, 205-206; Pot. 304, 45v-46; BR 85, 26v-27; PG 1197, 199-200).

Uwaga: Wpis w MK nosi datę 18 XII 1563, natomiast kopie z rejestru rewizorów (Pot. 304; BR 85) – datę 25 I 1564, przy czym kopie te wspominają też dalej „konfirmację” król. dla Skwierzyny z 18 XII 1563. Istniały więc dwie wersje zatwierdzenia Zygmunta Augusta, wystawione pod różnymi datami, ale poza tym nie różniące się istotnie treścią. Różnie podają one jednak nazwę interesującego nas jeziora. Dok. z 25 I 1564 w późnej kop. z 1790 (PG 1197, 199) oddaje ją w jeszcze innej formie (jako Prochowice), zapewne dostosowując zapis do używanej wówczas nazwy, która widocznie uległa zmianie.

Jezioro W. nie jest zaznaczone na wykorzystywanych przez nas mapach (Perthées, Gilly, UMTB 1822-32 ark. 1777-78, 1849-50, MTop. 1998). Z wymienionych obiektów znane jest tylko jez. Żabno, leżące ok. 7,5 km na SE od Skwierzyny. W okolicy znajduje się wiele oczek wodnych bez nazwy. Duma II 416, przyjmuje nazwę Wierzmanek, z sugestią, że może chodzić o zniekształcenie pierwotnej formy: Wierzbianek. W świetle zebranych przez nas form zapisu nazwy sugestia ta nie wydaje się trafna.