[WIELKIE BŁOTO]

1549 ad magnum paludem pomeranice die grote Mussehe, die grosse Mustehe!, bagno na granicy Wielkopolski i Pomorza, ok. 11-12 km na NE od Czaplinka.

[Pow. wał.]

1549 rozgraniczenie starostw drahimskiego, wał. i ujskiego [w Polsce] oraz ziemi szczecineckiej [na Pomorzu]; granica biegnie między osadą →Falkenhagen [obecnie nie istnieje, leżała ok. 13 km na N od Czaplinka] w Polsce i Werreholt na Pomorzu, potem przez zarośla do rz. →Czarnej, od niej do rz. →Kulebars fleth, od niej do m.p. przez stronę pomorską zwanego g.M., od niego zaś do małego [błota] i do wielkiego [błota] przez stronę pomorską zw. →Poggenpul; niedaleko tego miejsca koło wzgórz zw. →Kliczów zaczyna się długa dolina sięgająca do łąki →Beverdick, leżącej po stronie pomorskiej (CMP nr 154; Wielopolski 103).

Uwaga: Identyfikacja wymienionych w akcie obiektów budzi wątpliwości, a ustalenia Wielopolskiego 72-73 w tym względzie nie są poprawne. Identyfikował on W.B. z widocznym na UMTB 1839 ark. 971, jeziorem Schwarzsee, położonym tuż na W od wsi Schwarzsee (dziś Czarne Wielkie). Na MTop. 2001 (w skali 1:50000) w tym miejscu zaznaczony obszar podmokły. Na W od tego jeziora ciągnęły się mokradła określone w 1839 jako Grosse Kiehnmösse i Kl. Kiehnmösse. Przekaz źródłowy mówi wyraźnie o bagnie (palus), a nie jeziorze, aczkolwiek w nazwie występuje być może zbitka pojęć Mösse (błoto) i See (jezioro). Logika przedstawionego w 1549 opisu granicy wyklucza ich łączenie z interesującym nas błotem. Ta sama logika wymaga, aby wymienioną tam Czarną utożsamić nie ze strugą płynącą spod wsi Czarne Wielkie do jez. Żerdno (1839: Schwarze Fliess), ale ze strugą płynącą od N do Jez. Kołbackiego (1839: Alte Fliess). Przy takim założeniu granica przebiegałaby na N od Jez. Kołbackiego i na NE od niego skręcała ku SE, schodząc do jez. Komorze (Beverdick to obecna osada Komorze). W.B. należałoby zatem utożsamiać z obszarem podmokłym na W od dzisiejszej osady Polne.