1400 or. Bettsko (Monumenta Historica Universistatis Carolo-Ferdinandeae Pragensis t. 1, cz. 1, Pragae 1832, s. 358), 1403 or. Bedlsko (Lub. nr 145), 1414 or. Bedelsko (Lites 3, 24), 1415 kop. XIX w. Bethlsko (Czer. nr 314), 1416 or. Bethsko (MK 3, 53), 1417 or. Byedelsko! (BulPol. 4 nr 48), 1420 Beltsko (MUK 1 nr 20h/227), 1420 or. Belszko, Bedlszko (BulPol. 4 nr 632, 633), 1428 Belcz­sko (PP 5 nr 760), 1446 Belsco (ACP 1 nr 369), 1457 Btdszko (BulPol. 6 nr 1202), 1471 Byelsko (DA 12: 1462-1480, 280), 1477 Belsko Magna (MZH nr 509), 1493 or. Magna Belsko (MK 338, 20), 1540 Belsko Czarne (ASK I 46, 68v), 1541 Belsko Carne (ASK I 46, 103), 1564 Czarne Belsko (ASK I 46, 234v), obecnie Belsk Duży, 6 km na SW od Grójca.

1. 1540 n. pow. grodz. (ASK I 46, 68v); 1540 par. Łęczeszyce (ASK I 46, 68v); 1541 par. Łęczeszyce (ASK I 46, 103); 1564 par. Grodziec (ASK I 46, 234v); 1576 n. par. Grodziec (ASK I 46, 16v).

2. 1573 karczma → p. 3.

3. Włas. szlach. 1400-56 Ścibor z B., h. Przerowa, syn Wawrzyńca (PSB 1, 408-409; Radzimiński 1, 145-147¹Oba biogramy zawierają pewne błędy, u A. Wolffa wynikające z niepełnej znajomości źródeł nt. Ścibora. A. Radzimiński przydaje ojcu Ścibora godność kaszt. liw., tymczasem był nim jego brat, a imiennik ojca, Wawrzyniec; GrabInt. 220-222), → p. 6: 1400 → p. 6; 1410 tenże wraz z bratem Wawrzyńcem mają sprawę w sądzie ze Zdzichną ż. Myszki z Bodzewa o dziedz. → Bodzewo (Czer. nr 221); 1416 tenże kupuje od Brożki, Szczepana, Świętosława, Mikołaja, Bogusława i Prachny wd. po Wojsławie z Grotowa ich działy w dąbrowie w Grotowie, rozpoczynające się od granic dziedzictwa Wola, [idąc] przez sąsiadujący z nimi zagon czyli bruzdę oraz od Mikołaja i Jarogniewa dział ich stryja Jakusza zw. Szczudło w zamian za 70 kóp gr; Bogusław ręczy spokój za swoją matkę Gertrudę oraz za Przybysława i Jana, za Przechnę i swoich bratanków (MK 3, 53); [1423?] tenże ustanawia Lenarda z Duplic [z. wysz.] swoim pełnomocnikiem w sądzie we wszystkich sprawach, zwłaszcza przeciwko Gotardowi z Sokołowa [pow. warsz.] i jego synowi (Warsz. 1, 97v); 1456 tenże → p. 6; 1464 17 III tenże umiera (Calendarium Plocense, wyd. W. Kętrzyński, MPH 5, 448).

1410-1441 Wawrzyniec z B., h. Przerowa, syn Wawrzyńca, 1436-41 kaszt. i sędzia liw. (MK 3 k. 192v, 265; SHGLiw. 108-109): 1410 tenże → wyżej: Ścibor; 1415 u tegoż oraz u Michała z Żyrowa Zbrosław z Otwocka zaciąga dług w wys. 2 1/2 kopy gr posp. płatny do dnia ś. Jakuba [25 VII]; w przypadku, gdy nie zostanie spłacony na dłużnika zostanie nałożona podwójna kara pięćdziesiąt (Czer. nr 314); 1428 od tegoż Jakub z Przecławic pożycza na okres dwóch tygodni 10 kóp gr pod zastaw młyna i karczmy wraz z łąką i [drugą] lepszą łąką oraz grodzi w Przecławicach (PP 5 nr 760); 1429 tenże kupuje od Jakuba z Przecławic jego dziedz. Przecławice w zamian za 180 kóp gr posp. (PP 6 nr 98); 1432 tenże sprzedaje Wawrzyńcowi pleb. w Kaszewie [woj. łęcz.] i jego bratu rodzonemu Marcinowi oraz Andrzejowi s. Klemensa dziedzicom z Golian swój dział w Golianach w zamian za 50 kóp gr posp. w taki sposób, że Wawrzyniec i Marcin będą posiadać pięć części owego działu, natomiast Andrzej szóstą część (MK 334, 70; PP 6 nr 385); 143[4] tenże jest zobowiązany sprowadzić swego brata Ścibora kan. płoc., natomiast Ścibor z Zaborowa [pow. bł.] swego stryja Wiernka [z Pilchowa, z. wysz.] stolnika wysz. w ciągu trzech dni od przybycia księcia [Janusza] do Wyszogrodu (Warsz. 2, 314); 1435 tenże → niżej: Jan z B.; 1440 tenże ma ss. Ścibora, Jana, Mikołaja, Pawła i Jakuba (Czer. XCI); 1441 temuż Wawrzyńcowi Marcin z Ulińca, który nie osądził swych kmieci za pobicie [Wawrzyńca? któregoś z jego kmieci?] wyrokiem sądu ma w ciągu 6 tyg. zapłacić 1 kopę gr pod sankcją kary pięćdziesiąt (TymSąd. 151 za Grodz. 1A, 116); [a. 1441] z tymże Jakusz Żemła ze swym synem Janem dziedzice z Jeziory zamienili dobra Jeziora na dobra Mokre Łąki [niezident.], które obecnie sprzedają Mikołajowi z Jeżewa za 40 kóp gr w półgr (MK 3, 265); [a. 1447], 24 XII tenże otrzymuje od tegoż Jakuba Żemły i jego syna Jakuba ich dział w Jeziorach leżący w dystr. czer. i warsz. wraz z młynem przekazujac w zamian las w Przecławicach oraz 70 kóp gr w półgr (MK 4, 58).

1420-79 Ścibor z B. i Stróżewa [pow. płoc., obecnie Stróżewko], h. Przerowa, syn Wawrzyńca kasztelana liw. (PSB 50, 440; Radzimiński 1, 147-148), → p. 6: 1420 tenże → p. 6; 1440 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1447 tenże wraz z braćmi rodz. Janem, Mikołajem, Pawłem i Jakubem ponawia transakcję zawartą przez ich ojca Wawrzyńca z Jakubem Żemłą i jego synem (MK 4, 58); 1449 tenże oraz jego wspomn. bracia rodz. ss. Wawrzyńca i Doroty dzielą między siebie dziedzictwo B. (Bon. 1, 151 za CzerZG 1B k. 192, 247); 1450 tenże siostrzeńcem Jana z Miszewka [Garwackiego] kaszt. rac. (Ep. 1, 48); 1579 tenże → p. 6.

1440-76 Jan z B., h. Przerowa, syn Wawrzyńca kasztelana liw., tenże? 1451-55 kuchmistrz ks. Władysława [I] (Bon. 1, 151; MK 78, 170v): 1440 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1447 tenże → wyżej: Ścibor z B. i Stróżewa; 1447 tenże → niżej: Mikołaj [Czarny]: 1448 tenże? → p. 4; 1449 tenże → wyżej: Ścibor z B. i Stróżewa; 1459 tenże? → Belsko Stare, Jan zw. Łysak; 1460 tenże oprawia posag swej ż. Jadwigi, c. Jakusza z Dachnowa [woj. ruskie?] (Bon. 1, 151 za Grodz. 3, 216); 1476 tenże występuje w zastępstwie podkom. czer. (Bon. 1, 151 za CzerZG 2, 206).

1440-77 Mikołaj Czarny z B.W., h. Przerowa, syn Wawrzyńca kasztelana liw.: 1440 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1447 tenże daruje swemu bratu rodzonemu Janowi swoją puściznę: nieruchomości i ruchomości w B. oraz w Jeziorze (MK 4, 46v); 1447, 1449 tenże → wyżej: Ścibor z B. i Stróżewa; 1456, 1458, 1459, 1462 tenże? → Belsko Stare, Mikołaj (Miczek) Belski; 1477 tenże Mikołaj z B.M. wyznaczony przez star. i podsędka czer. Marcina z Obór na śwd. przeciwko Mikołajowi Łysakiewiczowi z → Belska Starego (MZH nr 509).

1440-49 Paweł z B. h. Przerowa, syn Wawrzyńca kasztelana liw.: 1440 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1447, 1449 tenże → wyżej: Ścibor z B. i Stróżewa; 1488 tenże? wspomn. jako zm. o. Wawrzyńca Kurka z → Belska Małego (MK 338, 19v).

1440-64 Jakub Belski z B., h. Przerowa, syn Wawrzyńca kasztelana liw., ojciec Żmichny, ż. Mikołaja Leszczyńskiego, Stanisława, Katarzyny i Anny (Bon. 1, 151 za CzerZG 3, 69): 1440 tenże → wyżej: Wawrzyniec; 1447, 1449 tenże → wyżej: Ścibor z B. i Stróżewa; 1452 tenże mężem Doroty, c. [Jana] z Czosnowa [pow. warsz.] (MK 4, 1); 1464 tenże wraz z Jakubem Żyrowskim, Janem Rosochowskim, Piotrem Lubkowskim z Bodzewa, Mikołajem Bieszkowskim i Piotrem Załęskim stawiwszy się w grodzie czerskim zawierają układ z bpem pozn. Andrzejem [Bnińskim], który ujęty prośbami ks. Barbary i jej syna ks. Konrada [III], godzi się, aby szlachcicom z pow. grodz. i tarcz., sprawcom gwałtów w Żbikowie [pow. bł.] i innych dobrach biskupich oraz szkód w dzies. darować wymagane kary kościelne w zamian za zadośćuczynienie w wysokości 20 kóp gr szer. płatne do dnia ś. Jana Chrzciciela [24 VI] pod karą ekskomuniki i interdyktu (AE II 85v-86).

[ok. 1440] Śmichna z B., h. Przerowa, córka Wawrzyńca kaszt. liw., żona Piotra Prażmowskiego z Prażmowa kaszt. liw. (PSB 28, 389; PSB 50, 440).

1473-93 Mikołaj z B., h. Przerowa, syn Jana: 1477 tenże komor. sądowy czer., 1493 tenże zastępcą sędziego ziem. (Bon. 1, 151 za War. 1B k. 121, 286; War. 1C, 156).

[b.d.] Absalom z B., h. Przerowa, syn Jana (Bon. 1, 151).

1480-93 Jan z B.D., h. Przerowa, syn Mikołaja Czarnego: 1480 tenże? wymieniony na liście świadków dok. dot. uposażenia ołtarza ufundowanego w kośc. w Prażmowie (ADP perg. 374); 1488 tenże wraz z braćmi rodz. Ściborem i Wawrzyńcem kupuje pr. bliższości do części w → Belsku Małym (MK 338, 19v-18); 1493 tenże wraz ze wspomn. braćmi toczy proces z Jakubem Doniczką i jego synem Mikołajem z Kruszewia [pow. tarcz.], h. Łady (MZH nr 723); 1493 Jan i Ścibor dzielą między siebie dobra w taki sposób, że pierwszemu z nich przypada B.W., a drugiemu Belsko Małe (Bon. 1, 151 za Grodz. 4A, 391).

1488-93 Ścibor z B.W. i → Belska Małego, h. Przerowa, syn Mikołaja Czarnego: 1488, 1493 tenże → wyżej: Jan.

1488-1532 Wawrzyniec z B.W., h. Przerowa, syn Mikołaja Czarnego: 1488, 1493 tenże → wyżej: Jan; 1532 tenże → niżej: Paweł Wągrodzki.

1515 Helena z B., h. Przerowa, c. [zm.] Mikołaja Czarnego: w posiadanie jej dwóch działów zw. Olszamowski i Żemłmski w dziedz. Jeziora woźny tarcz. Jakub Kopański wwiązuje szl. Piotra z Oczesał [pow. tarcz.] (Tarcz. 6, 366).

1532-47 Paweł Wągrodzki z B.W.: 1432 tenże pozywa Wawrzyńca z M.B. trzema pozwami jednego dnia o wyrąb drewna przez kmieci z M.B. na jego polecenie (Warsz. 9, 319-321); 1547 tenże pozywa sław. Bartłomieja Olszaka mieszcz. grodz. o wypłatę pieniędzy złożonych u opatrz. Pawła Mlekitki (Warsz. 9, 975).

1557 Wokier [który?] Belski dz. w B.W., h. Przerowa (Knap.mps 899).

Pobór: 1540-51 pobór od 2 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 68v, 103); 1563 szl. Barbara c. zm. Jakuba Oborskiego płaci pobór z obu wsi B. od 6 wł. os. (ASK I 46, 146v); 1564 pobór od 2 zagr. (ASK I 46, 228); 1564 pobór od 4 wł. os. (ASK I 46, 234v); 1573 retenta [zaległy pobór] od 3 wł. os. i karczmy dor. przywoźnej, z 1 wł. os. (ASK I 46, 338v); 1576 Prokop Oborski płaci pobór od 1 wł. os. oraz z działu Gabriela Wągrodzkiego od 1 wł. os. (ASK I 46, 16v); 1579 Prokop Oborski płaci pobór od 2 wł, Gabriel Wągrodzki płaci od 1 wł., Barbara wd. po Wawrzyńcu Wągrodzkim płaci od 1 wł [zapiska dot. Barbary przekreślona] (ASK I 46, 394).

5. 1603 dzies. z obu wsi B., Wielki i Mały, należą do stołu bpa pozn. (AV I 109v).

6. 1400-64 Ścibor z B., syn Wawrzyńca: 1400 bak. sztuk wyzw. Uniw. w Pradze (Monumenta Historica Universistatis Carolo-Ferdinandeae Pragensis t. 1, cz. 1, Pragae 1832, s. 358); 1403, 1414 notariusz publ. (Lub. nr 145; Lites 3, 24); 1404-21 kan. płoc. (MUK 1 nr 04/028; BulPol. 4 nr 781), 1404 pleb. w Bytomiu [woj. brzeskuj.] (MUK 1 nr 04/028); 1404 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 04/028), 1415-20 pisarz ks. Janusza [I] (PSB 1, 408; BulPol. 4 nr 711); 1417-[23?] kan. warsz. (BulPol. 4 nr 48, 92; Warsz. 1, 97v), 1417 tenże uzyskuje prowizję pap. na stanowisko prep. w kap. kat. płoc. (BulPol. 4 nr 48, 92); 1420 tenże rezygnuje ze sporu z Sasinem z Trębek [pow. gąb.] o prepozyturę płoc. otrzymując w zamian odszkodowanie – dochody z Kruszewa [pow. ostroł.], wsi prepozytury płoc. w wys. 12 grz. rocznie oraz roczną pensję w wys. 100 fl. wypłacaną przez Sasina (BulPol. 4 nr 632, 633); 1420-21 pleb. w Bodzanowie [z. wysz.] (BulPol. 4 nr 633, 781); 1421 tenże, wobec procesu wytoczonego Sasinowi z Trębek przez kap. kat. płoc., ponawia starania w Stolicy Apostolskiej o uzyskanie prepozytury płoc. (BulPol. 4 nr 871); 1425 tenże w orzeczeniach wyroków wspomn. jako reprezentant bpa płoc. Jakuba [Kurdwanowskiego] i kap. płoc. w ich sporze z Sasinem z Trębek (ADP perg. 188, 189)²Radzimiński, 1, 145 podaje, że Ścibor został nazwany w dok. 189 magistrem, chodzi tu jednak o wymienionego po nim Henryka Hobincha, jego pełnomocnego zastępcę w Stolicy Apostolskiej; 1433-46 oficjał płoc. (ADP perg. 215; ZDPł. 1 nr 145), 1435-64 archid. płoc. (ADP perg 223; Calendarium Plocense, wyd. W. Kętrzyński, MPH 5, 448); 1437-46 wikariusz generalny płoc. (ZDPł. 1, nr 124; ADP perg. 265), 1439 administrator diec. płoc. po śmierci bpa Stanisława Pawłowskiego (ADP perg. 248), 1439 wysłannik bpa elekta Pawła [Giżyckiego] do Rzymu celem uzyskania konfirmacji pap. (S. Hain, Wincenty Kot. Prymas Polski 1436-1448, Poznań 1948, s. 143 za AAG, kodeks „Theologia”, k. 327); 1440 tenże wraz z bratankiem Ściborem z B. zobowiązany przez kap. kat. płoc. do zwrotu do skarbca dwóch ksiąg: Dekretałów oraz Rosarium (Mąk.rps nr 32); 1441 tenże członkiem komisji taksującej prebendy kanoników płoc. kap. kat. (Mąk.rps nr 85); 1442 tenże wysłannikiem kap. kat. płoc. do przebywającego w Zakroczymiu ks. Boleslawa [IV] z prośbą o niewybieranie stacji [tj. nie zatrzymywanie się na noclegi i popas] w dobrach Kościoła płoc. oraz w sprawie szkód poczynionych przez księcia w tychże dobrach (ACP 1 nr 338); 1442 tenże jako oficjał zastępowany w obowiązkach sądowych przez swego bratanka Ścibora z B. kan. płoc. (ACP 1 nr 339; Mąk.rps nr 128); 1446 tenże pośród 12 sędziów polubownych wyznaczonych przez ks. Władysława [I] do rozstrzygnięcia sporu między kolegium wikariuszy wieczystych płoc. a Raciborem z Golejewa [pow. biel.] pisarzem płoc. oraz radą i mieszczanami z Płocka wraz z mieszkańcami płoc. przedmieść o dzies. pieniężną i sposób jej uiszczania (ZDPł. 1 nr 143); 1448 tenże decyzją soboru bazylejskiego uzyskuje prowizję na prepozyturę płoc. [stanowisko nie zostało przez Ścibora objęte] (ADP perg. 272); 1452 tenże wraz z Jakubem archid. dobrzyńskim delegowany do egzaminowania duchownych i świeckich z Płocka podejrzanych o przestępstwa, odstępstwa i wykroczenia (ACCP nr 389); 1456 tenże jako wyznaczony przez bpa płoc. Pawła [Giżyckiego] sędzia w sporze o dzies. kmiece ze wsi Bębnowo [pow. rac.] przysądza je kolegium wikariuszy wieczystych płoc. (ADP perg. nr 291); 1464 tenże zm. → p. 3.

1420-79 Ścibor młodszy, z B., ze Stróżewa [pow. płoc.], syn Wawrzyńca: 1420 student Uniw. Krak. (MUK 1 nr 20h/227), 1433 tenże konkuruje z Janem z Koskowa [pow. biel.] o prebendę kanonicką w Płocku (Radzimiński 1, 213, por. BulPol. 5 nr 241); 1433 tenże zamienia z Mikołajem z Drobina [pow. biel.] posiadaną przez siebie prebendę wikariusza wiecz. na kanonię płoc. (PSB 50, 440); 1438-57 kan. płoc. (SalinaPol. 319; BulPol. 6 nr 1202); 1440, 1442 tenże → wyżej: Ścibor z B.; 1442 tenże wybrany prokuratorem generalnym kap. kat. płoc. przekazuje swoje obowiązki Ściborowi ze Zdziarku [pow. płoń.] kan. płoc. (PSB 50, 440); 1446-57 pleb. w Bodzanowie [z. wysz.] (ACCP nr 367; BulPol. 6 nr 1202), 1446 poświadczony jako posiadacz kośc. wsi Stróżewo (ACCP nr 367); 1446 bak. praw, poseł ks. płoc. Władysława; uzyskuje od soboru bazylejskiego prowizję na stanowisko w kapitule płoc. (BulPol. 5 nr 1315); 1450 tenże w trakcie podróży do Rzymu wyraża zgodę na wydzielenie z par. Bodzanów nowej par. w Miszewie Garwackim, o granice i status której toczy następnie, zakończony ugodą, proces ze swym wujem Janem z Miszewa kaszt. rac. (PSB 50, 440; Ep. 1, 48-48v); 1456 tenże otrzymuje od papieża Kaliksta III dyspensę od zakazu kumulacji beneficjów (PSB 50, 440); 1464-79 archid. płoc. (PSB 50, 440; Radzimiński 1 s. 148, 213); 1471 tenże po śmierci bpa płoc. Ścibora z Gościańczyc 12 głosami (tj. połową) wybrany przez kapitułę kat. biskupem płoc., rezygnuje z przyjęcia godności na rzecz ks. maz. Kazimierza [III] (DA: 1462-1480, 280); po 1479 5 II-a. 1479 11 VI tenże zamienia ze swoim siostrzeńcem Michałem z Prażmowa swe stanowisko archidakona na piastowaną przez Prażmowskiego kanonię (Radzimiński 1 s. 148, 213); 1479 tenże kan. płoc. zgadza się, aby Andrzej Orzeł odsprzedał 2 wł. wójtostwa we wsi Słup [pow. nur.] w dobrach archidiakonatu płoc. Michałowi z Prażmowa archid. płoc. (ADP perg. 362; pieczęć z napisem: S. Stibory II Laurency II de Bedlszko); 1505 za zbawienie duszy tegoż, swego zm. wuja oraz własnej, Michał z Prażmowa prep. płoc. daruje kapitule płoc. 2 wł. sołtystwa w Czekanowie [pow. płoc.] i dodatkowo 1 wł. za odprawianie anniwersarzy (ACapPloc.,

65-65v).

7. Bon. 1, 151-154.

8. W miejscowości prowadzone były wyłącznie prace archeologiczne w formie nadzorów w trakcie prac budowalnych. Umożliwiły one zidentyfikowanie śladów osadnictwa nowożytnego, dzięki odkrytym fragmentom wyrobów ceramicznych.

Uwaga: Wydaje się, że B. skąd pisali się bracia Ścibor i Wawrzyniec Belski oraz potomkowie tego ostatniego należy utożsamiać z B.W., z którego później wyodrębniło się w drodze podziałów majątkowych Belsko Małe i na którego gruntach założono Wolę Belską. Druga gałąź rodziny Belskich h. Przerowa był natomiast związana z Belskiem Starym.