BOGUSZKÓW

1380 kop. XIX w. Boguszow (Wp. 3 nr 1770), 1406 kop. I poł. XV w. Boguschkowo (CP 2 nr 29 k. 26v), 1416 kop. XIX w. Boguszkowo (Czer. nr 846), 1418 or. Boguschkow (AGAD perg. 398; Pol. 1 nr 166), 1425 Boguskowo (Czer. nr 1906; PP 5 nr 81), 1429 Boguscow (Mp. 4 nr 1264), 1510 Bogvshkowo (ASK I 46, 5), 1540 Bogvskovo (ASK I 46, 74v), 1577 Boguszkowa (ASK I 46, 374), ok. 5 km na NEE od Warki.

1. 1443, 1449 dystr. czer. (MK 3, 286v; MK 4, 154); 1510 pow. war. (ASK I 46, 5); 1540-41 pow. war., par. Stromiec (ASK I 46 k. 74v, 108v); 1564, 1569, 1573 pow. war., par. Warka (ASK I 46 k. 260, 299, 345v); 1603, 1674 par. Warka (AV 1, 83v; Knap.mps 812).

2. 1321-29 najkrótsza droga lądowa z Pomorza na Ruś przebiega [w granicach Mazowsza] przez Płock, Wyszogród, Zakroczym, Warszawę, Czersk i Starą Warkę, a następnie przeprawą przez Pilczę do B., Magnuszewa i Kłody (GawOsad. 29); 1425 młyn w B. na rz. Pilcza → p. 3.

3. Włas. szlach. 1380 Jakusz z B. śwd. sprzedaży przez szl. Dominika z Worowic [pow. sand.] cz. w Jeżowie [pow. raw.] klasztorowi [kanoników regularnych] w Trzemesznie (Wp. 3 nr 1770); 1416 Grot z B. ma zapłacić karę niestane w sprawie, którą toczy z panią Laskowską [skąd?] (Czer. nr 846).

1418-43 Krystyn Magiero z B. i Gowarczowa [pow. opoczyński], 1414-15 krajczy król., 1433 burgrabia krak., 1433-43 podczaszy sand. (UDR 4/1 nr 814; UDR 10 nr 265; Bon. 6, 362): 1418 tenże otrzymuje od króla Władysława [Jagiełły] 200 grz. zapisanych na wsi król. Mojków [woj. sier.], którą będzie posiadać dożywotnio (AGAD perg. 398; Pol. 1 nr 166); 1425 tenże stren. otrzymuje od ks. [Janusza I] zezwolenie na przedłużanie grobli znajdującej się przy jego młynie w B. na rz. Pilczy aż do przeciwnego brzegu tejże rzeki należącego do księcia, [położonego] przy wsi Stara Warka ilekroć zajdzie potrzeba niezbędnych napraw, z zastrzeżeniem, że nie może się to dziać ze szkodą dla kmieci i łąk książ. (PP 5 nr 81); 1429 tenże śwd. podziału dóbr dziedz. dokonanego w Korczynie [woj. sand.] między synami Dobiesława Odrowąża z Zagórza (Mp. 4 nr 1264); 1443 Zuzanna, córka tegoż Krystyna, ż. ur. Wojciecha z Bnina poświadcza, że jej brat szl. Stanisław z Dylewa uczynił jej zadość ze wszystkich należnych jej cz. ojcowizny w B. i w Woli [Magierowej] (MK 3, 286v).

1449 Krystyn z B.1Wydaje się, że Krystyn z B. występujący w zapisie z 1449 jest różny od Krystyna Magiero podczaszego sand. W 1443 Stanisław z Dylewa i Zuzanna, dzieci Krystyna Magiero, porozumiały się co do majątku po rodzicach (→ wyżej), co przemawia za tym, że ich ojciec już wówczas nie żył. Pośrednio świadczyć o tym może także zmiana na urzędzie podczaszego sand., który przed 27 XII 1443 objął Piotr z Dziebałtowa (UDR 4/1 nr 815) kupuje od swego brata Jana Grota z B. całą jego cz. ojcowską w B. i Woli [Magierowej] za 32 kopy gr w półgr (MK 4, 154); 1449 tenże ręczy za kmiecia [zw.] Dąb w jego procesie toczonym z Wigandem [z Ostrołęki] kaszt. czer. (TymProc. 286 za War. 1A, 113).

1449 Jan Grot z B. → wyżej; 1466 [tenże?] Jan syn Jakuba z B. żonaty z Katarzyną c. Domarata z Grabowa (Bon. 1, 354).

1499 Wojciech dz. w B. (Bon. 1, 354).

1510 Krystyn syn Macieja albo Mateusza → niżej: pobór; 1537 tenże dz. z B. i Magierowej Woli zabezpiecza posag swej ż. Annie [na tychże wsiach?] (Bon. 1, 354 za War. 5, 174).

1510 [nieznana z imienia] wd. po Dziersławie z B. → niżej: pobór.

1550 Jan syn Krystyna z B. zabezpiecza na wsiach B. i Magierowa Wola posag swej ż. Annie, c. Piotra Wysokińskiego (Bon. 1, 354); 1563 tenże i jego br. Walenty pozywają Zawiszę [skąd?] o zabicie ich braci Macieja i Hieronima (Bon. 1, 354 za CzerZG 30, 575); 1563 tenże → niżej: pobór.

1555 Maciej syn Krystyna zabezpiecza na [swej cz.] w B. posag swej ż. Barbarze, c. Andrzeja Pętkowskiego (Bon. 1, 354); 1563 tenże wspomn. jako zm. → wyżej: Jan.

1563-76 Walenty Boguskowski syn Krystyna: 1563 tenże → wyżej: Jan; 1563 tenże → niżej: pobór; 1564 tenże zabezpiecza na B. i Magierowej Woli posag swej ż. Elżbiecie, c. Jana Czychrowskiego [z Cychr] (Bon. 1, 355 za War. 10, 20); 1576 tenże → niżej: pobór; 1576 tenże zabezpiecza na [B. i Magierowej Woli?] posag swej drugiej żonie Zofii, c. Jana Siemiradzkiego (Bon. 1, 355 za CzerZG 4, 660); 1579 tenże → niżej: pobór.

1561-76 Wojciech Boguskowski h. Topór z B. (MH 11, 166), syn Hieronima [zm. a. 1563, → wyżej: Jan]: 1561 tenże dz. w Promnie zabezpiecza na [swej cz. w B.?] posag swej ż. Katarzynie, c. Stanisława Suskiego (Bon. 1, 355); 1564, 1576, 1579 tenże → niżej, pobór.

1510-79 pobór: 1510 łanowe od 1 wł. szl. bezkm. od Krystyna syna Macieja [lub Mateusza, zapis ze skrótem niejednoznaczny] i [imię?] wd. po Dziersławie (ASK I 46, 5); 1540-41 od 1/2 wł. os. (ASK I 46 k. 74v, 108v); 1563 od 1 kw. szl. bezkm. Walentego i Jana, od 1 kw. szl. bezkm. [imię?] Promińskiego2Być może chodzi o Wojciecha Boguskowskiego, syna Hieronima z B., który w 1561 r. (wg Bon. 1, 355) był dziedzicem w Promnej (→ wyżej: Wojciech) (ASK I 46, 168); 1564 od 1 kw. szl. bezkm. Wojciecha Boguskowskiego (ASK I 46, 260); 1569 od 1/2 wł. szl. bezkm. (ASK I 46, 299); 1573 od 1/2 wł. szl. bezkm. w dwóch działach po 1 kw. każdy (ASK I 46, 345v); 1576 od 1 kw. szl. bezkm. Wojciecha i Walentego Boguskowskich (ASK I 46, 52; ŹD 246); 1577 od 1 kw. szl. bezkm. (ASK I 46, 374); 1579 od 2 kw. szl. bezkm. Wojciecha i

Walentego Boguskowskich (ASK I 28, 926v).

Mieszkańcy: 1425 prac. Adam z B. ma zasądzoną spłatę 1 kopy [gr] od Hyndrzycha z Ostrowa (Czer. nr 1906); 1425 tenże ma zasądzoną spłatę 1 kopy [gr] od Eliasza [skąd?] (Czer. nr 1968).

5. 1406 bp pozn. Wojciech [Jastrzębiec] nadaje kustoszowi nowo erygowanej kolegiaty w Warszawie dzies. folw. z miasta Warka i kilku wsi, w tym z B. (CP 2 nr 29, k. 23v-28; Kwiat. 67, edycja z błędami); 1556 Aleksander Pessuncius kustosz warsz. sprzedaje Marcinowi Gośniewskiemu dzies. z wsi Gośniewice, Stara Warka, B. i Zakrzewo na lata 1558-59 za 20 kóp [gr] rocznie (Knap.mps 797); 1603 dzies. z B. należy do kustosza [koleg.] warsz. (AV 1, 83v).

8. Badania archeologiczne w tym rejonie ograniczały się, jak dotąd, do prospekcji terenowej w ramach AZP (obszar 66-69). Dostarczyły one jednak znalezisk (ułamków ceramiki) poświadczających istnienie miejscowej, nowożytnej osady (stan. 29), a także będących śladami wcześniejszego osadnictwa – z XI-XIII w. (stan. 4 i 31) i z XV-XVI w. (stan. 4).

1 Wydaje się, że Krystyn z B. występujący w zapisie z 1449 jest różny od Krystyna Magiero podczaszego sand. W 1443 Stanisław z Dylewa i Zuzanna, dzieci Krystyna Magiero, porozumiały się co do majątku po rodzicach (→ wyżej), co przemawia za tym, że ich ojciec już wówczas nie żył. Pośrednio świadczyć o tym może także zmiana na urzędzie podczaszego sand., który przed 27 XII 1443 objął Piotr z Dziebałtowa (UDR 4/1 nr 815).

2 Być może chodzi o Wojciecha Boguskowskiego, syna Hieronima z B., który w 1561 r. (wg Bon. 1, 355) był dziedzicem w Promnej (→ wyżej: Wojciech).