CEGŁOWO

1531 or. Cebrowo (CP 3, 212), 1531 or. Czebrowo, Czebrow (CP 3 k. 103v, 105), 1533 kop. XIX/XX w. Czegłowo (Knap.mps 54), 1540 or. Czeglowo (ASK I 46, 62v), 1541 or. Czeglow (ASK I 46, 97v; AE VIII 186v), 1546 Ceglowo (KarwasSzpital 246 za AKapWarsz. 3, 280), 1563 Czeglovo (ASK I 46, 131); 1569 Czeglowo spiritualis (ASK I 46, 286), obecnie Cegłów, 12 km na ESE od Mińska Mazowieckiego.

1. 1540 n. pow. czer. (ASK I 46, 62); 1540 par. Kiczki (ASK I 46, 62v); 1541 par. własna, dekanat liw. (AE VIII 187); 1564 par. Kiczki (ASK I 46, 205); 1561 n. par. własna (RejArchid. 122).

2. 1563, 1564, 1569, 1473, 1576 karczma → p. 3.

3. Włas. duch. 1531 → p. 5; 1531 w spisie wsi z dóbr piaseczyńskich należących do szpitala [Ś. Ducha] przy kośc. ś. Marcina w Starej Warszawie oraz pobieranych z nich dziesięcin wymienione są: stare wsie Piaseczno, Kiczki, Posiadały i Mienia oraz nowe: Glonkowa Wola, Rososz Mała, C., Skwarna, Cisie, Rudnik, Pełczanka i Wągliny → p. 4 (CP 3, 106v).

Pobór: 1540-41 pobór od 2 wł. os. (ASK I 46 k. 62v, 97v); 1563 szl. Adam Goszczyński faktor płaci pobór od 5 wł. os. bez 1 kw. wraz z wójtowskimi oraz od karczmy przywoźnej (ASK I 46, 131); 1564 Adam Goszczyński faktor dóbr szpitalnych płaci pobór od 5 wł. os. wraz z wójtowskimi oraz od karczmy przywoźnej (ASK I 46, 205); 1569 pobór od 5 wł. 3 kw. os., karczmy dor. przywoźnej, kowala, natomiast jedna karczma, z której corocznie płacono czopowe, jest opustoszała (ASK I 46, 286); 1573 pobór od 5 wł. os. oraz karczmy dor. przywoźnej (ASK I 46, 330v); 1576 wójt sądowy Andrzej Czerwonka płaci pobór od 5 wł. 3 kw. os. oraz od karczmy przywoźnej (ASK I 46, 38); 1477 pobór od 5 wł. 3 kw. os. oraz od karczmy, w której pędzi się gorzałkę (ASK I 46, 369); 1579 pobór od 5 wł. 3 kw. os., karczmy przywoźnej Jankowej, karczmy Polickiej, karczmy przywoźnej Mikołaja Czerwonki, kowala Andrzeja, rzeźnika Piotrka Janka, prasoła Franciszka Rady (ASK I 46, 439).

Mieszkańcy: 1531 Bartłomiej Czerwonka, Jan Drynda, Marek Lebiesz i Marek Rycoł? → p. 4; 1579 karczmarz Mikołaj Czerwonka, karczmarz i rzeźnik Piotrek Janek, kowal Andrzej, prasoł Franciszek Rada → wyżej: pobór.

4. [b.d., 1531?] wójt z Węglin [prawdop. Bartłomiej Czerwonka]1To Bartłomiej Czerwonka z Mieni kupuje w 1524 r. od prep. szpitalnego Jana Grotowskiego wójtostwo w nowo lokowanych Wąglinach (MK 32, 245-245v) zrzeka się swego przywileju na tamtejsze wójtostwo, biorąc w zamian wójtostwo w C. (KarwasSzpital 245 za AKapWarsz. 3, 45); 1531 wójt Bartłomiej Czerwonka, Jan Drynda, Marek Lebiesz i Marek Rycoł?, w wieku 40 lat lub powyżej, poświadczają, że we wieś C. liczy 3 wł. i 30 (XXX) zagr., którzy dotąd mają 8 lat wolnizny, nic nie płacą i nie są zobowiązani do żadnych robót, a po wygaśnięciu swobód będą uiszczać po 15 gr czynszu prepozytowi szpitala; → p. 3(CP 3, 106v).

5. 1531 wójt i mieszkańcy Cz. [→ p. 4] zeznają, że [Jan Grotowski] prepozyt szpitala [przy kośc. ś. Marcina] wybudował od podstaw i przyozdobił kośc. w Cz., w którym utrzymuje dwóch kapłanów dla opieki duszpasterskiej, w czym nie nastarczał pleb. w starym kośc. w Kiczkach, i gdzie chciałby przenieść [z Kiczek] plebana [tj. parafię] i chrzcielnicę (CP 3, 106v-107); 1531 w sporze między bpem pozn. Janem Latalskim a Janem Grotowskim prep. szpitala [przy kośc.] ś. Marcina w Warszawie o przyszłe dzies. snopowe z nowo lokowanych osad w dobrach szpitalnych Piaseczno, tj. Rudnika, Pełczanki, Cisia, Skwarnej, Rososzy, [Wąglin2Wieś pominięta w tutaj, lecz wymieniana wielokrotnie w innych fragmentach dokumentu], Cz. i Glonkowej Woli, które jak dotąd posiadają wolniznę, strona biskupia powołuje się na pr., zgodnie z którym dzies. z nowizn powinny być oddawane do stołu biskupiego, natomiast prep. odwołuje się do wydanego niegdyś przywileju bpa pozn. Andrzeja z Bnina [z 1445 r., nadającego szpitalowi dzies. m.in. z dóbr piaseczyńskich (AGAD perg. 2105)], co popiera również kap. koleg. warsz. mająca pr. patronatu szpitala; Jan Latalski obwieszcza orzeczenie sądu rozjemczego obwarowane sankcją kary umownej 1000 dukatów płatnych na rzecz koleg. ś. Jana w Warszawie, zgodnie z którym dzies. z nowizn we wspomn. nowo lokowanych wsiach będą należeć do biskupstwa pozn., po czym bp powiadamia o przekazaniu ich warsz. kapitule koleg. w celu uposażenia dwóch prebend penitencjariuszy, a także nowo erygowanego, a dotąd nieuposażonego kośc. w Cz., obciążonego licznymi nowo zasiedlonymi osadami; pozostały dochód z dzies. ma być obrócony na utrzymanie kolegium kanoników, z obowiązkiem zapewnienia wiktu medykom szpitalnym oraz z rezerwacją 3 kóp gr rocznie na konieczne remonty kolegiaty (CP 3, 102v-104v; KarwasSzpital. 246 za AKapWarsz. LibPriv. 1, 53v-58); 1531 kap. koleg. warsz. nadaje kośc. w Kiczkach alias w Cz. dzies. z folwarków w Piasecznie, Mieni i Glonkowej Woli, z wójtostw w dobrach szpitalnych, z poświętnego, a także z ról folw. i kmiecych w Cz. i Cisiu (CP 3, 105; ­AKapWarsz. 3, 15); 1531-32 kap. warsz. z polecenia bpa [Jana Latalskiego] dokonuje podziału dzies. między kościoły stary [w Kiczkach] i nowy [w C.] (KarwasSzpital 245 za AKapWarsz. 3 k. 56, 59v, 70); 1533 kap. koleg. warsz. nadaje [kośc. w C.] dzies. z folw. i wójtostw w Glonkowej Woli i Posiadałach, z wójtostw we wsiach Rososz, Cisie, Skwarzno, Mienia i Kiczki, z folwarku w Piasecznie, z ról kmiecych w dwóch nowych wsiach Cz. i Cisie po wygaśnieniu w nich wolnizny, dodając je do posiadanego już przez kościół poświętnego i świadczeń od siedzących na nim kmieci wraz z dzies. z ich ról, natomiast rektorowi szkoły w C. przyznaje dzies. z włók wójt. w Rudniku i samym Cz. (Knap.mps s. 53, 54 za AKonsWarsz., zapiska z datą 1678); 1534 bp pozn. [Jan Latalski] potwierdza kośc. w Cz. posiadane uposażenie [dok. zgodny w treści z dok. z 1533 r.]; stanowisko wikarego jest uposażone w dzies. z folw. w Mieni oraz z wójtostwa w Pełczance (ADW-P, Akta par. Cegłów, sygn. 3, 1 za AKonsWarsz., zapiska z datą 1676).

1541 par. w C. należy do dek. liwskiego, Szymon pleb. w C. jest wicedziekanem dek. liwskiego i starszym w bractwie prezbiterów (AE VIII 186v; SHGLiw. 107); 1546 przy kośc. w C. powstaje szpital – przytułek dla ubogich (KarwasSzpital 246 za AKapWarsz. 3, 280); 1547 bp pozn. Benedykt Izdbieński, za zgodą dotychczasowego plebana w Cz. Adama Postruskiego reprezentowanego przez Feliksa Dąbrówkę altarystę warsz., włącza kośc. w Cz. do uposażenia kap. koleg. warsz., która posiada pr. patronatu tej świątyni (CP 38, 170v; AE IX k. 118-119v, 129-130v).

1561 wiel. Hieronim kan. i pełnomocnik kap. warsz. z rocznego przychodu 8 grz. srebra płaci 4 grz. posp. poboru z par. Cz. z filią Kiczki (RejArchid. 122).

1575 ostateczne rozgraniczenie par. w C. i Kiczkach (SG 1, 530).

7. KarwasSzpital, NowikCegłów.

8. Kośc. w C. z drugiej ćwierci XVI w. (Kunkel 195-196); KarwasSzpital 236-260, NowikCegłów

9-30.

W miejscowości nie prowadzono badań stacjonarnych, także w formie nadzorów. W wyniku prac terenowych w ramach AZP (obszar 58-73) znaleziono tu liczne fragmenty ceramiki, poświadczające istnienie śladów osadnictwa u schyłku średniowiecza (stan. 25, 27, 29, 31, 32) oraz w nowożytności (stan. 26, 27, 28, 30, 33, 38), a także na przełomie obu tych epok (stan. 49). Poza tym stanowią one dowody istnienia osad we wczesnym i późnym średniowieczu oraz w nowożytności (stan. 27), jak również na przełomie późnego średniowiecza i nowożytności (stan. 37). Były one też podstawą do założenia, że w miejscowości od XVI w. działał ośrodek garncarski (stan. 50).

1 To Bartłomiej Czerwonka z Mieni kupuje w 1524 r. od prep. szpitalnego Jana Grotowskiego wójtostwo w nowo lokowanych Wąglinach (MK 32, 245-245v).

2 Wieś pominięta w tutaj, lecz wymieniana wielokrotnie w innych fragmentach dokumentu.