1556 or. Krosna, Chrosna (CP 4 nr 77), 1557 or. Kroszna, Chrossna (MK 89 k. 324, 325), 1559 Chrosno (MK 91, 622v), 1565 Chroszna, Chorosna (LM 1565 I s. 75, 95), ok. 8 km na NNE od Osiecka.

1. 1557, 1567 pow. czer. (MK 89, 324; MK 100, 299; MS 5/2 nr 7933); 1564, 1576-77 pow. czer., par. Kołybiel (ASK I 46 k. 41v, 202; ŹD 225); 1569, 1573 pow. czer., par. Wawrzyńcewo [Glinianka] (ASK I 46, 283v); 1556 par. Kołybiel (CP 4 nr 77).

2. 1565 wieś Ch. na gran. z wsią król. Chrząszczówka, wsią szlach. Suffczyno i miasteczkiem szlach. Kołybiel; 3 pola folw.: pierwsze k. wsi Kąty obejmuje 4 wł. i 3 kąty roli, drugie, przednie [tj. najlepsze], zw. Zapłotne przylega do puszczy osieckiej, trzecie, [naj]mniejsze pod miasteczkiem Kołybiel (LM 1565 I s. 75, 96); 1565 staw na strumieniu → p. 3: folwark; 1569! [recte: 1570] Ch. leży w odległości 1 mili [ok. 7 km] od Osiecka (LM 1569, 328); 1569, 1573, 1576, 1579 karczma → p. 3: pobór.

3. Włas. monarsza. 1557 król Zygmunt August nadaje wieczyście ur. Annie Kłodzińskiej wd. po Macieju wojskim liw. i tenutariuszu bł. oraz jej dzieciom wieś Ch. należącą do stwa osieckiego [w Osiecku] razem z wójtostwem (advocatia seu scultetia) w tej wsi oraz 19 zagrodnikami i ich gruntem zw. Człowiekówka przyległym do Ch., zezwala też im na wolny wrąb w lesie należącym do wsi król. Dąbrówka [w stwie osieckim, → niżej: 1568¹O pr. Anny Kłodzińskiej do wolnego wyrębu w Puszczy Osieckiej wspomina LM 1565 I 68] i na korzystanie z pastwisk w tej wsi; ponieważ wójtostwo w Ch. posiada teraz szl. Rafał Kołubielski, Anna i jej prawni następcy będą mieli bezwzględną możliwość odkupienia tegoż wójtostwa bez osobnej zgody króla (MK 89, 324-325; MS 5/2 nr 7933; LM 1565 I 187); 1559 król Zygmunt August na prośbę Anny Kłodzińskiej potw. dokument z 1557 nadający jej wieś Ch. (MK 91, 622v-625; MS 5/2 nr 8598); [a. 1565] król daje wsi Ch., dzierżawionej przez Annę Chądzyńską [primo voto Kłodzińską], prawo do 10 rączek daniny miodowej pobieranej w puszczy osieckiej i oddawanej [dotąd] do starostwa w Garwolinie (wzm. LM 1565 I 108)²Wg zapisu lustratorów o oddaniu Ch. owych 10 rączek miodu świadczą dokumenty przedstawione im przez Annę. W nadaniu dożywocia na Ch. uczynionym przez króla w 1557 nie wspomina się nic o wielkości daniny miodowej, a jedynie o tym, że razem z oddaniem Ch. w dzierżawę Anna i jej prawni następcy mają prawo do daniny miodowej, którą niektórzy mieszkańcy (coloni) Ch. zobowiązani byli dotąd oddawać do dworu w Garwolinie (MK 89, 324v); [a. 1565] Anna Kłodzińska, ż. Macieja Chądzyńskiego star. zakr. i bł., ceduje dożywocie na Ch. na swego syna Jana (wzm. LM 1565 I 95); 1565 wieś Ch. w dożywotniej dzierżawie Jana Kłodzińskiego (LM 1565 I 95); 1567 król nadaje Stanisławowi Kłodzińskiemu sekretarzowi król. dożywocie na wsi Ch. z zagrodnikami [osadzonymi] na gruncie zw. Człowiekówka (MK 100, 299-299v; MS 5/2 nr 9883); 1568 król, przyjąwszy cesję Anny Kłodzińskiej, ż. Macieja Chądzyńskiego podkom. droh. i starosty zakr. i bł., posiadania dożywotniej dzierżawy wsi Ch. dokonaną na rzecz jej syna Stanisława Kłodzińskiego, potwierdza Stanisławowi to dożywocie, zamieniając [wcześniejsze] zezwolenie na wolny wyrąb w lesie we wsi Dąbrówka³Chodzi zapewne o wieś Dąbrowa (par. Łaskarzów) dawniej należącą do stwa w Osiecku, a w 1564 r. wraz z Rębkowem i kilkoma innymi wsiami oddaną przez króla w dzierżawę Łukaszowi Nagórskiemu podkom. łęczyckiemu (MS 5/1 nr 3025; MS 5/2 nr 9474) w dzierżawie osieckiej na posiadanie 10 wł. chełm. w lesie król. Ostrowia [pow. kam.?] (MK 101, 226v-227v; MS 5/1 nr 3763).

1563-79 pobór: 1563 Jan Wieliński [? nazwisko nieczytelne] płaci od 6 wł. os. (ASK I 46, 121); 1564 Jan Kłodziński dzierżawca Ch. od 20 wł. os. (ASK I 46, 202); 1569 od 20 wł. os., 2 wł. wzięte na folw., od 1 wł. wójtowskiej dziedz., 2 rzem., 2 karczem (ASK I 46, 283v); 1573 od 22 wł. os., 1 wł. wójt., karczmy warzelniczej (cocturea) (ASK I 46, 328v); 1576 Jan Gawarecki rządca wsi Ch. płaci od 22 wł. os. i karczmy przywoźnej (ASK I 46, 41v; ŹD 225); 1577 od 22 wł. os. (ASK I 46, 371v); 1579 od 22 wł. os., 1 wł. wójt., 2 kołodziejów, jeden [z nich to] Papiesz Piotr, 2 zagr. z ogrodami, Stanisław Kowal płaci od karczmy dziedz. (ASK I 46, 446; o dacie → Brześce).

1565-[70] wieś w stwie Osiecko, w dożywotniej dzierżawie Kłodzińskich: 1565 w Ch. jest 28 kmieci na 23 wł. os., z każdej włóki płacą po 24 gr czynszu; 4 karczmarze mają role karczmarskie, każdy płaci od karczmy czynsz w wys. 16 gr; 2 zagr. nie płacą czynszu, ale zobowiązani są do robocizny [w wymiarze] 1 dnia w tygodniu, wieś przynosi zatem 20 zł 16 gr czynszu [rocznie], 30 zł 20 gr za owies⁴Kmiecie dają po 8 korców owsa z każdej włóki. Zanotowano ponadto, że zanim wieś została oddana w dzierżawę stawka wynosiła po 10 korców z włóki, ale, ponieważ cz. włók została wzięta na folwark, stawka została obniżona, 3 zł 2 gr za kapłony, 2 zł 9 gr za gęsi, 1 zł 16 gr za jajka, w sumie za daniny 37 zł 17 gr; robocizna wynosi 2 dni na tydzień z każdej wł. os., 3 razy w roku [kmiecie] zobowiązani są do tłoki, przewody świadczą na [odległość] 7 mil, a stróżę po kolei we dworze; w Ch. są bartnicy, którzy mają barcie w puszczy osieckiej, oddają 4 1/2 rączki miodu, co daje 9 zł [na rok]; dochód z kar sądowych wynosi ok. 2 zł [rocznie]; 3 wł. wójt., które posiada Kasper Kłodziński po wykupieniu ich od panów Kołubielskich; ponieważ przy wsi Ch. nie ma żadnego lasu, [kmiecie] gają się [mają pr. do korzystania] z puszczy osieckiej (LM 1565 I 95-97); 1569! [recte: 1570] w Ch. są 22 wł., z każdej włóki płacą po 24 gr czynszu; jest 5 zagr.: 3 nie płacą nic, bo nie mają ról ogrodowych, 2 płaci czynsz z ogrodów razem 12 gr; 4 karczmarze płacą czynszu po 16 gr, a kolejnego⁵Kolejne – opłata od warzenia piwa (Słownik polszczyzny XVI wieku, t. 10, Wrocław in. 1976, s. 466) [około] 15 gr [na rok], wieś przynosi zatem 21 zł 1 gr czynszu [rocznie], 30 zł za owies, 2 zł 7 gr 9 den. za gęsi, 3 zł za kapłony, 1 zł 15 gr za jajka, w sumie za daniny 36 zł 22 gr 9 den.; [wymiar robocizny nie jest podany], od 2 1/2 wł. poddani najmują [opłacają] dni oraz płacą stróżę, co daje 15 zł dochodu na rok; dochód z daniny miodowej daje ok. 8 zł 15 gr na rok (LM 1569, 328v).

Folwark: 1565 folw. utworzony [dopiero] przez [Annę] Chądzyńską, ma dwór dobrze zbudowany; areał rozdzielony na 3 pola [→ p. 2] stanowią 4 wł. wzięte przez panią Chądzyńską z włók kmiecych oraz kąty ról i zbytki [naddatki] też wzięte od kmieci; z folw. zebrano 217 kóp żyta ozimego (z każdej kopy wymłóci się po 2 1/2 korca), 43 kopy żyta jarego (po 1 1/2 korca), 40 kóp pszenicy (po 2 korce), 44 kopy jęczmienia (po 2 1/2 korca), 110 kóp owsa (po 3 korce)⁶Wpisano 210 kóp, ale jako plon po wymłóceniu podano 330, 8 kóp prosa (po 2 korce), 6 kóp tatarki (po 2 korce), 4 kopy lnu (wymłóconego siemienia 2 korce), konopi się nie wysiewa; z tego wysiano 70 korców żyta ozimego, 17 żyta jarego, 14 pszenicy, 16 jęczmienia, 70 owsa, 2 prosa, 1 tatarki, 1 lnu; [po wysianiu] zostaje: 472 1/2 korca żyta ozimego za 157 zł 15 gr, 47 1/2 korca żyta jarego za 15 zł 25 gr⁷Zanotowano błędnie 15 zł 20 gr; ten sam błąd pojawia się w zapisie w LM 1569, → niżej, 66 korców pszenicy za 39 zł 18 gr⁸Zanotowano błędnie 26 korców i od nich obliczono dochód: 15 zł 18 gr, 94 korce jęczmienia za 25 zł 2 gr, 260 korców owsa za 43 zł 10 gr, 14 korców prosa (po stłuczeniu 7 korców jagieł) za 7 zł, 11 korców tatarki za 2 zł 17 gr, 1 korzec lnu za 24 gr (młóci się z tego 24 kity lnu za 1 zł 8 gr); na folw. są 2 ogrody, ale nie dają dobrych plonów; staw nowo wykopany na strumieniu, ale przesycha; bydło w oborze w całości należy do [Anny] Chądzyńskiej; całkowity dochód z folw. wynosi 293 zł 9 gr (LM 1565 I 96-97); 1569! [recte: 1570] areał folw. podzielony na 3 pola; [zbiory, wysiew i dochód za sprzedaż żyta ozimego i jarego, pszenicy, jęczmienia i prosa takie same jak w 1565, → wyżej], nie licząc dziesięciny zebrano 100 kóp owsa (z każdej kopy wymłóci się po 3 korce), z których wysiano 70, zostaje 210 korców owsa za 38 zł 10 gr; len i konopie oraz plony ogrodowe, gdy obrodzą, są przeznaczane na bieżące potrzeby dworu; całkowity dochód z folw. wynosi 283 zł 10 gr (LM 1569, 329-329v).

4. [A. 1557] Rafał Kołubielski wójt w Ch. (MK 89, 325); 1557 wójtostwo w Ch. → p. 3; 1565 3 wł. wójt. posiada Kasper Kłodziński → p. 3: wieś w stwie Osiecko; 1569-79 włóki wójt. → p. 3: pobór.

5. 1556 bp pozn. Andrzej Czarnkowski nadaje nowo erygowanemu kośc. par. w Gliniance dzies. snopowe z ról [kmiecych] oraz ról wójtowskich, karczemnych i zagrodniczych w nowo lokowanych wsiach król. Ch., Kąty i Wielki Las; jednocześnie włącza nowe wsie Ch., Kąty, Zabiesze, Lubicze, Karpiska i Człowiekówka do parafii w Kołybieli (CP 4 nr 77; NowDzieje 2, 539); 1565 dzies. z Ch. należy do pleb. kościoła [par.] w Wawrzyńcewie [Gliniance] (LM 1565 I 96); 1603 dzies. snopowa z Ch. należy do pleb. w Gliniance (AV 1, 69).