CHROŚCIECHOWO

1413 or. Chrosczechow (MUK 1 nr 13/007), 1417 Chrosczechowo (Czer. nr 996), 1462 Chrosczchewo (MUK 1 nr 62e/032), 1448 Chrosczyechowo (MK 4, 86), 1506 Chrosciechowo (MK 41, 19), 1510 Chroscziechow (ASK I 46, 6), ok. 1511 Chroszczechow (LBG 1, 677), 1524 Chroschechowo (MK 32, 247), 1563 Chroscziechovo (ASK I 46, 157), obecnie Chruściechów, ok. 7,5 km na SSE od Białobrzegów.

1. 1524 z. czer., pow. war. (MK 32, 247; MK 340, 91); 1540-41, 1569, 1576-77, 15[78]-79 pow. war., par. Jasiona (ASK I 46 k. 28v, 75 v, 109, 304v, 359, 420, 475v); ok. 1511 par. Błotnica [woj. sand.] w archidiakonacie kurzelowskim w diec. gnieźn. (LBG 1, 677; też → niżej, p. 5).

3. Własn. szlach. 1413-30 Mikołaj z Ch. i [Mysłowa z. łukowska]1Tak przyjmują NowGniazdo 177 i WronNob. 160-161, zakładając, że był on prawdop. jednym z potomków Panięty z Boglewic h. Doliwa (też → Bobrek): 1413 tenże → p. 6; 1417 tenże ma zapłacić karę niestane na rzecz Dobiesława z Lichowa [niezident.] (Czer. nr 996); 1420 tenże Mikołaj Mysłowski ustanawia swoim pełnomocnikiem [Falisława?] Barana w sprawach prowadzonych przeciw Januszowi z Lasek (Czer. nr 1209); 1430 córka tegoż, Małgorzata, otrzymuje od swego męża Jana z Michałowa zabezpieczenie posagu w wysokości 150 kóp gr posp. zapisane na połowie jego dóbr (PP 6 nr 632).

1413-61 Lutosław, Lutek syn Mikołaja z Ch.: 1413 tenże student Uniw. Krak. → p. 6; 1424 tenże jest poręczycielem Wincentego z Siekluk w procesie z [Jadwigą] Głowaczową Leżeńską [wd. po Janie Głowaczu z Leżenic] (Czer. nr 1655; NowGniazdo 168; Bon. 14, 212); 1447 [tenże?] proponowany przez pełnomocników Katarzyny Bieganowskiej w jej procesie z br. Janem Szczyckim jako śwd. tegoż Jana (NowGniazdo 170)2Zdaniem J. Nowackiego, omawiającego szczegółowo ten proces, pełnomocnicy Katarzyny specjalnie zaproponowali Janowi stawienie jako świadków dwóch szlachciców z tego samego gniazda rodowego, tj. Chrościechowskiego i Kożuchowskiego (imion w zapisce nie zanotowano), ponieważ wiadomo było, że pozostają z nim konflikcie i wcześniej odmówili mu tego typu poręczenia. Proces ciągnął się od 1446 r. Jan pozwał Katarzynę o należną mu część ojcowizny, zaś ona zarzuciła mu, że fałszywie podaje się za jej brata i uciekła się do nagany jego szlachectwa (NowGnizado 169-170); 1448 tenże wspólnie z Mikołajem z Korzenia na mocy pr. bliższości odwołują sprzedaż połowy dóbr dziedz. Minkówka i Szczyty dokonaną przez szl. Jana syna Jana ze Szczytów na rzecz szl. Piotra z Kożuchowa (MK 4, 86); 1461 tenże sprzedaje dobra Mysłów i Wolę Mysłowską [pow. stęż.] Sędziwojowi z Leżenic wdzie sieradzkiemu za 1000 grz. i 1 wł. w Głowaczowie (Bon. 3, 98; NowGniazdo 177; PiętElita 101).

1462 Maciej z Ch., [syn Lutka?] → p. 6.

1462-1506 Mikołaj Chrościechowski z Ch., syn Macieja3Bon. 3, 98 podaje, że Mikołaj był synem Lutka: 1462 → p. 6; 1506 [tenże] wraz z ż. Katarzyną są dłużni 150 kóp gr szl. Janowi synowi Mikołaja Styli z Oczasał, a zabezpieczeniem długu są ich dobra Redlin, w tym dzierżawa tamże, którą tenże Mikołaj ma od swej siostry Anny (MK 41, 19-19v); 1524 tenże wspomn. jako zm. → niżej.

1478 Chrościechowscy [którzy?] procesują się z Sędziwojem Leżeńskim [z Leżenic] i jego siostrą Anną (Bon. 14, 220).

1486 Piotr syn Lutka z Ch., dz. w Redlinie (Bon. 3, 98).

1510 [Klemens?] Goleski → niżej: podatki; 1526 Klemens Goleski mąż Anny z Ch., [c. Mikołaja] (Bon. 3, 98).

1524 ur. Jadwiga c. zm. Mikołaja z Chrościechowskiego, ż. Jakuba z Ciemniewa cześnika zakr., daje swoim siostrom Elżbiecie, Katarzynie, Annie, Bogumile, Małgorzacie i Barbarze, wszystkie cz. dziedz., które posiada w Ch. (MK 32, 247; MK 340, 91); 1526 Małgorzata, c. Mikołaja z Ch., ż. Hieronima Bonieckiego z → Bończy Nagórnej, syna Jana Mistrza h. Bończa (Bon. 3, 99)4Wg Adama Bonieckiego potomstwo Hieronima i Małgorzaty, dziedziczące w Ch., dało początek Chrościechowskim h. Bończa (Bon. 3, 99).

1563-76 Piotr Chrościechowski z Ch., [syn Hieronima Bonieckiego] → niżej: podatki.

Podatki: 1510 łanowe: szl. [Klemens?] Goleski płaci od 1 wł. szl. bezkm. (ASK I 46, 6); 1540-79 pobór: 1540-41 od 1 wł. os. (ASK I 46, 75v); 1563 od 2 wł. os. szl. Piotra Chrościechowskiego (ASK I 46, 157); 1564 od 2 wł. os., nie opłacono (ASK I 46, 224v); 1569, 1573 od 2 wł. os. (ASK I 46 k. 304v, 351v); 1576 od 2 wł. os. Piotra Chrościechowskiego i jego braci5Braćmi Piotra byli Jan, Janusz, Stanisław i Paweł (Bon. 3, 99) (ASK I 46, 28v); 1577 od 1 wł. os. (ASK I 46, 359); [1578] od 16Przekreślono cyfrę 2 i napisano słownie „jeden” wł. os. (ASK I 46, 475v); 1579 od 2 wł. os. (ASK I 46, 420).

5. Ok. 1511 wieś Ch. należy do par. Błotnica, ale dwór w Ch. podlega kośc. par. w [sąsiedniej] Jasionie, w którym dziedzice Ch. mają pr. patronatu; dzies. snopowe z ról folwarcznych w Ch. należą do par. w Jasionie, pobiera je tamtejszy kapłan (minister)7Zanotowano, że łączna wartość dzies. snopowej z ról folw. w Ch. i Okręglicy wynosi ok. 2 grz. rocznie (LBG 1, 668). Dzies. z ról kmiecych należała do abpa gnieźnieńskiego (WronNob. 161) (LBG 1 s. 667-668, 677).

6. 1413 Lutosław syn Mikołaja z Ch., 1462 Mikołaj syn Macieja z Ch. studenci Uniw. Krak. (MUK 1 nr 13/007, 62e/032).

8. Wykonano tu wyłącznie badania archeologiczne polegające na prospekcji powierzchniowej w ramach AZP (obszar 70-66). Pozyskano wówczas fragmenty ceramiki, będące śladem osadnictwa sięgającego średniowiecza i świadczące o istnieniu nowożytnej osady (stan. 5).

1 Tak przyjmują NowGniazdo 177 i WronNob. 160-161, zakładając, że był on prawdop. jednym z potomków Panięty z Boglewic h. Doliwa (też → Bobrek).

2 Zdaniem J. Nowackiego, omawiającego szczegółowo ten proces, pełnomocnicy Katarzyny specjalnie zaproponowali Janowi stawienie jako świadków dwóch szlachciców z tego samego gniazda rodowego, tj. Chrościechowskiego i Kożuchowskiego (imion w zapisce nie zanotowano), ponieważ wiadomo było, że pozostają z nim konflikcie i wcześniej odmówili mu tego typu poręczenia. Proces ciągnął się od 1446 r. Jan pozwał Katarzynę o należną mu część ojcowizny, zaś ona zarzuciła mu, że fałszywie podaje się za jej brata i uciekła się do nagany jego szlachectwa (NowGnizado 169-170).

3 Bon. 3, 98 podaje, że Mikołaj był synem Lutka.

4 Wg Adama Bonieckiego potomstwo Hieronima i Małgorzaty, dziedziczące w Ch., dało początek Chrościechowskim h. Bończa (Bon. 3, 99).

5 Braćmi Piotra byli Jan, Janusz, Stanisław i Paweł (Bon. 3, 99).

6 Przekreślono cyfrę 2 i napisano słownie „jeden”.

7 Zanotowano, że łączna wartość dzies. snopowej z ról folw. w Ch. i Okręglicy wynosi ok. 2 grz. rocznie (LBG 1, 668). Dzies. z ról kmiecych należała do abpa gnieźnieńskiego (WronNob. 161).