1463 Andrianczycze kop. pocz. XX w. (Koz. 8823/9, 42v), 1466 kop. pocz. XX w. Andrianczicze (Koz. 8823/10, 7), 1494/95 or. Ондриянчани (DrohZ 2, 375), 1509 Andryanky (NGABM 1759-2-2, 358), 1517 Ондрыянках (LM 9 s. 334, 365), 1517 в Авдриянках (NGABM 1759-2-28, 344), 1519 Андриянцицких (NGABM 1759-2-28, 344v), 1519 Andryanki (ZZG 31, 1), 1521 Андриянцицких (NGABM 1759-2-28, 345), 1525 Andrijancziczi (LM 12, 384), 1525 Ondrianky (NGABM 1715-1-218, 60), 1544 Ondryanky (NGABM 1759-2-6, 101), 1567 Андриянокъ, Андрыянки (RIB 33 kol. 520), 1576 i 1578 Andrianky (ASK I 27, 938; ASK I 47, 54v), 1588 Andriianky (ASK I 47, 739v), ob. Andryjanki, 4 km na SSW od Bociek.
1. 1514 pow. droh. (LM 9 s. 334, 365); 1567, 1576 pow. droh., par. Dziadkowice (RIB 33 kol. 520, 892; ASK I 47, 54v); 1580 pow. droh., par. Dziadkowice-Dołubowo (Podlasie 1 s. 49-50); 1588 pow. droh., par. Dziadkowice (ASK I 47, 739v).
2. [1494 lub 95] rozgraniczenie A. z szlachtą Piotrowskimi → p. 3; 1512 poddani król. z A. graniczą z wsią i dobrami Boćki, rz. Nurcem i szlachtą Jakubowskimi (LM 7, 543, 546); 1525 las i błoto pomiędzy A. i Boćkami. Gran.: od węgielnicy, gdzie Nurzec wpada w [rzekę] Nur pośród błot pomiędzy B. i Andryjanczycami aż do gran. i węgielnicy ziemian droh. Siekluckich i Jakubowskich → p. 3.
1526 kąt Lipiny w A. szl. graniczący z Wygonowem (ZZG 31, 7); 1527 rozgraniczenie A. i Wygonowa: pierwszy znak na pniu koło rz. Nurzec na znak krzyża, dalej przez las Leszczna kopcami ziemnymi i znakami gran. przez bór i pole zwane Lipiny do gościńca idącego z Bociek do Mielnika aż do rzeczki Lichcza. Ostatni kopiec zamyka gran. między A. i Wygonowem (Kapicjana 3, 185-187).
1550 rozgraniczenie między Piotrowem Krzywokołami i A. na polecenie króla Zygmunta Augusta z 1549 r.: pierwszy kopiec węgielny usypano w stronę północy między Piotrowem Krzywokołami z prawej strony i A. z lewej; następnie kopce i ciosny na dębach ze znakami krzyży w stronę wschodu słońca, którymi odnowiono stare i nowe gran. Dalej przez bór od Piotrowa do ściany węgielnej A., która dzieli potrójne dobra: A. Piotrowo Krzywokoły i Wygonowo (Kapicjana 3, 1-8).
1562 podział dóbr A.: gran. od rz. Lichczy i Nurca oraz do gran. Wygonowa, Bociek, Siekluk, Niemyj i z Żołoćkami. Młyny: Łuczki na Nurcu; drugi młynarza Czortka na stawach od gran. wygonowskiej, trzeci młynarza Szczeciny na gościńcu przy karczmie, czwarty staw młyński dworem Falczewskiego i Bobrownickiego; karczma → p. 3.
3. Włas. monarsza do 1517, potem szlach.: 1463 przezorni (prudentes) mężowie Borys i Wasyl ss. zm. Wołczka z A. zeznają że dziedzictwo, które w obecności wlk. ks. Witolda niegdyś sprzedali Janowi z Siekluk, darują szl. Januszowi, Stanisławowi i Wojciechowi, zachowując jednak drzewa [bartne] (Koz. 8823/9, 42v); 1466 Rusini z A. (Koz. 8823/10, 7).
[1494 lub 951List sędziego biel. Rafała Raczki Puczyckiego jest pozbawiony daty rocznej. Kluczową osobą dla jej ustalenia jest Sołtan Aleksandrowicz, star. biel., który w liście wspomniany jest jako nieżyjący. Sołtan Aleksandrowicz żył jeszcze 25 II 1494 zaś nie żył już 21 VII 1494 r., gdy star. był Mikołaj Radziwiłł (Kapicjana 55, 236; LM 5, 46). Raczko mógł żyć jeszcze w 1495 r., gdy w kolejnym roku następnym star. mieln. był już Mikołaj Niemira Grzymalicz. Stąd przyjmujemy datację listu na lata 1494/1495] wlk. ks. Aleksander rozsądza spór gran. między O. a ziemianami droh. Piotrowskimi. Wcześniej [Rafał] Raczko Puczycki, star.(namiestnik) mieln. i sędzia [ziem.] biel. ze zm. Sołtanem [Aleksandrowiczem] rozjeżdzali i oznaczyli gran. pomiędzy nimi i założyli zarękę [karę umowną]. Jednak Ondryjanczanie naruszyli i zniszczyli znaki gran. Wlk. ks. Aleksander poleca [Raczkowi] kolejny raz oznaczyć gran. i dać Piotrowskim w obecności licznej szl. i mieszcz. mieln. list z rozgraniczeniem i każe nałożyć karę umowną 100 kóp (Droh.Z. 2, 375).
1509 wszyscy kmiecie z A. pozywają Marcina z Piotrowa o zniszczenie pni z pszczołami, lecz nie stawili się w sądzie i przegrali sprawę (NGABM 1759-2-2, 358).
1517-19 Abraham Ezofowicz podskarbi WKL i star. kowieński i horodniczy trocki2Abraham Ezofowicz z Kijowa, uszlachcony neofita, zarządca myt w WKL (J. Wolff, Żyd ministrem króla Zygmunta. Szkic historyczny, Kraków 1885; PSB 6, 328-330). Ezofowicz jako horodniczy trocki nie jest znany skądinąd, ale mógł być nim podczas luki w l. 1515-1519 pomiędzy Iwanem Bohdanowiczem Sapiehą a Boguchwałem Dmitrjewiczem (UWKL t. II, s. 448, 449): 1517 król Zygmunt [I] nadaje temuż wieczyście za wierną służbę dwa źreby w O. i jeden w Żołoćkach w pow. droh. (LM 9, 365; NGABM 1759-2-28 k. 343v-344); król zawiadamia o tym star. droh. i mieln. [Mikołaja] Niemirę Grzymalicza i poleca mu wwiązać tegoż w te dobra (LM 9, 333-334); 1519 tenże za pozwoleniem króla daruje dwa źreby w A. i jeden w Żołoćkach w pow. droh. Andrzejowi Falkowiczowi3Pochodzenia Andrzeja Falkowicza nie udało się ustalić. Nie wiadomo nawet czy był Polakiem czy Litwinem. Pojawił się w 1508 r. jako dworzanin hosp. i wojskowy. Pieczętował się herbem Łabędź: NGABM, f. 694-4-1336, k. 459 z 1537 r.; AGAD perg. 310 z 1548 r. Mylnie był przypisany jako podstar. biel. w 1533 r (NGABM 1759-2-28 k. 345-345v; Kapica 276); [1519] tenże Abraham nakazuje poddanym A. posłuszeństwo nowemu właśc. (NGABM 1759-2-28, 347).
1519-57 Andrzej Falkowicz, Chwalkowicz (syn Falisława), 1508 dworzanin hosp., 1531-57 wojski biel., 1542-57 star. droh.: 1519 Jan Iwanowicz wda nowogródzki i star. droh. zawiadamia że dał 4 służby w A. temuż (NGABM 1759-2-28, 346v-347); 1519 tenże Andrzej ustanawia swoim pełnomocnikiem szl. Szymona Siekluckiego (ZZG 31, 1); 1521 król Zygmunt [I] potw. temuż prawo wieczyste na A. i Żołocki w pow. droh. nabyte wcześniej od zm. Abrahama Ezofowicza → wyżej (NGABM 1759-2-28, 345v-346v; Kapica 103); 1525 tenże z O. toczy spór z szl. Jakubem, Janem, Piotrem br. z Mnia [z. biel.] o niezapłacone czynsze i nieodrobione pańszczyzny (NGABM 1715-1-218, 60); 1525 tenże pozywa Mikołaja Piotrowskiego o dług 1 1/2 kopy gr, którego nie zwrócił. Pozwany neguje to, wówczas Falkowicz chce tego dowieść na przyszłych rokach za pomocą śwd. szl. Leonarda Piotrowskiego i Jakuba syna Adama (NGABM 1715-1-218, 114v); 1525 król Zygmunt [I] wysłuchuje relacji tegoż o sporze z Michałem Sapiehą o las i błoto [leżące] pomiędzy ich dobrami Boćki i A., który rozsądzali star. biel. Olbracht Gasztołd i star. mieln. Niemira Grzymalicz. Ciż nakazali wtedy dokonać rozgraniczenia podsędkowi biel. [Andrzejowi] Rytelowi, podkom. [biel. Janowi] Skwarkowi i namiestnikowi biel. Kmicie. Potem Michał Sapieha zamienił te dobra Boćki z br. Fedorem, który naruszył gran. i zniszczył kopce. Poprawił je jednak według pierwotnego stanu, co potwierdzili komisarze król.: marszałek Jan Hlebowicz, pisarz Iwaszko Hornostajewicz i dzierżawca skirstymoński Stanisław Skop. Na prośbę Falkowicza król potw. rozgraniczenie i list tychże komisarzy. Przykazuje też Sapieże, aby w przyszłości nie naruszał tych gran. (LM 12, 384; NGABM 1759-2-28 k. 346-347); 1526 woźny Mikołaj Bańko zeznaje, że Mikołaj Mieszczęcic z Piotrowa spłacił temuż Andrzejowi Falkowiczowi 1 1/2 kopy gr zasądzonych wyrokiem (NGABM 1715-1-218, 235; ZZG 31, 17); 1526 król Zygmut [I] zawiadamia wdę połockiego i star. droh. [Piotra Kiszkę], że rozpatrywał skargę ziemian biel.!4Wygonowscy byli szl. pow. droh Stanisława i Bartłomieja Wygonowskich i ich br. na tegoż w sprawie barci, które ten miał im zagrabić. Tenże okazał wyrok marszałka ziem. zm. Jana Radziwiłła [zm. 1522] i innych komisarzy, którzy przysądzili mu prawo do korzystania z barci w dobrach Wygonowskich. Wygonowscy jednak nie zważając na wyrok porąbali je. Król nakazuje wdzie, aby nie dopuścił więcej do podobnej sytuacji (LM 14, 332); 1526 tenże skarży się na Jana i Macieja br., Jana Miczka, Macieja, Jana Samoroda, Wawrzyńca, Jakuba, Adama syna zm. Tomasza, Jana, Stanisława, Jana, Stanisława, Wita, Andrzeja, Bartłomieja, Piotra, Macieja, Mikołaja, Macieja, Samsona, Macieja Buchnę, Jana Pstrąga, Wojciecha, Jakuba, Mikołaja, Mikołaja syna Stanisława, Barbarę, Wawrzyńca, Helenę, Andrzeja, Piotra dz. Wygonowa, że przekroczywszy dawne gran. pomiędzy O. a Wygonowem, w szczególności kąt zwany Lipiny, poczynili mu liczne szkody. Pozwani twierdzili, że to ich dobra, które posiadają od ponad 30 lat. Sąd wysyła woźnego Mikołaja Bańkę do zbadania sprawy na miejscu (NGABM 1715-1-218, 233-233v; ZZG 31, 13); 1527 tenże Andrzej Falkowicz zeznaje, że z ż. Małgorzatą c. Mikołaja Hornowskiego wziął 200 kóp gr lit. posagu i zapisał jej 50 kóp gr lit. wiana, którą to sumę 250 kóp gr lit. oprawia na połowie swoich dóbr w O. i wszystkich wsiach przynależnych do dworu tamże. Zapisuje również ż. cały swój dwór w O. i wszystkie rzeczy ruchome za wyjątkiem koni wojskowych i uzbrojenia (NGABM 1759-2-3 k. 381v-382; Kapicjana 2, 2-3; ZZG 31 s. 21-23); 1528 tenże wystawia [m.in. z A.] 8 koni do popisu wojskowego (LM 523, 23); 1528 tenże do wytyczenia gran. między O. a Wygonowem bierze Mikołaja Wodyńskiego sędziego ziem. droh. (NGABM 1715-1-218, 447);
1531 tenże zeznaje, że Stanisław, Andrzej, Szymon, Jakub i Maciej ss. Mikołaja Hornowskiego spłacili mu sumę 50 kóp gr należną ich siostrze, a jego ż. Małgorzacie w ramach posagu, wobec czego zrzeka się pretensji do dóbr w Hornowie (Sum.Droh. 958; Kapicjana 2 s. 10-11): 1542 tenże zapisuje swej c. Barbarze, ż. ur. Stanisława Falczewskiego star. krzemienieckiego 1000 zł pol., a Falczewski zapisuje swej ż. 1250 zł pol. wiana (NGABM 1759-2-5, 204; NGABM 1759-2-28 s. 347-348v; ZZG 31 s. 41-47; Kapicjana 2 s. 57-59); 1543 tenże pozywa dz. z Piotrowa Krzywokołów o odnowienie gran. pomiędzy nimi i jego A. (Kapicjana 2, 60-61; ZZG 31, 61-62); 1544 tenże pozywa szl. Adama syna Jana z Siekluk i innych współbraci o wypędzenie poddanych Falkowicza z barci drzewnych w Sieklukach (Kapicjana 2, 79-81); 1544 ur. Jakub Ostrowski podstar. droh. i szl. Hieronim Niemyjski w imieniu tegoż z jednej i licznych imiennie wymienionych dz. z Siekluk z drugiej strony zawierają ugodę w sprawie drzew bartnych na terenie tychże Siekluk. Poddani Falkowicza mają mieć zapewniony swobodny dostęp do starych barci, natomiast nowo założone mają należeć do Siekluckich. Obie strony kasują wcześniejsze pozwy i apelacje. Sąd nakłada na strony zakład 100 grz. gr królowi i stronie (NGABM 1759-2-6, 101; ZZG 31, 93-95); 1544 szl. Szymon Wygonowski podpisek droh. zeznaje, że tenże Andrzej Falkowicz wypłacił mu 5 kóp gr z sumy 10 kóp w imieniu szl. Bartłomieja Suchodolskiego za siwego konia, którego kupił u Suchodolskiego (NGABM 1759-2-6, 131v); 1552 tenże Andrzej otrzymuje od woźnego Wawrzyńca Wygonowskiego w imieniu Adama i Piotra stamtąd dług 10 kóp gr za stóg żyta, który zobowiązują się spłacić do przyszłego dnia śś. Szymona i Judy (NGABM 1759-2-25, 396v); 1554-1557 → niżej, córki tegoż.
1527 Mikołaj Wodyński sędzia i Jan Kamieński podkom. droh. rozgraniczają ujazdem A. Wygonowo (Kapicjana 3, 185-187) → p. 2;
1542-52 cc. Andrzeja Falkowicza i Małgorzaty Hornowskiej: Barbara ż. Stanisława Falczewskiego h. Trąby, 1539-45 star. krzemienieckiego, 1545-61 star. kobryńskiego, 1552-61 star. pińskiego; Anastazja ż. Andrzeja Bobrownickiego h. Doliwa, 1567-82 wojskiego kowieńskiego; Anna ż. Stanisława Talwosza herbu Łabędź, zm. przed 1556; Marusza (Małgorzata) ż. Michała Sapiehy wojewodzica podl., syna Iwana Bohdanowicza Sapiehy: 1552 ur. Andrzej Bobrownicki z pow. chęcińskiego oraz Żejm, Bierżan, Szyrwint w WKL zeznaje, że po ż. Anastazji wziął 1000 zł w gotówce i 700 zł w srebrze i wyprawie, które zapisuje jej na dobrach Żejmach i innych dobrach w WKL (Kapicjana 3 s. 26-27; ZZG 31 s. 125-127); 1554 Andrzej Falkowicz zapisuje swej c. Maruszy i jej mężowi Michałowi Sapieże sumę 300 kóp gr, którą wcześniej otrzymał od ur. Macieja Lewickiego sędziego ziem. biel. (NGABM 1759-2-27 k. 102-103v); 1556 tenże oprawia tejże Maruszy i jej mężowi 300 kóp gr na połowie swoich dobrach w A., Żołoćkach, Niemyjach i daje jej realne wwiązanie w poddanych w A. (Kapicjana 3 s. 79-82); 1556 Anna, wd. po Stanisławie Talwoszu, zrzeka się oprawy na rodzicach, którą przenosi na rzecz Michała Sapiehy (Kapicjana 3 s. 76-77); 1557 Małgorzata Ornowianka [Hornowska] wd. po Andrzeju Falkowiczu, posiada oprawę 250 kóp gr lit. zapisaną przez męża na A. i tą sumę przekazuje c. Barbarze, ż. ur. Stanisława Falczewskiego z Raszkowa w pow. łęcz. !5Raszków leżał w pow. kaliskim w Wielkopolsce (Kapicjana 3 s. 115-117).
1558 komor. ziem. dzielą dobra A. i wsie między córkami Andrzeja Falkowicza. Pierwszy dział Barbary: poddani Lecz Kuteński, Bohdan szewc, Sidor Jaczkowicz wójt, Kunat, którzy siedzą na wł. i pracują po 4 dni tyg., płacą czynsz po 20 gr lit., korzec owsa, 2 koguty, 20 jajek; Artysz Kowalkowicz, Sacz Halon, Hisz Saczewicz, Juchno, Wakuła Woronoicz, Maksim Wakułowicz, Stanko Biernatowicz, Iwan Liskowicz, Sienko Wielenowicz, Filip Sienkowicz, Herman Bohdanowicz, Jaczko Pleska, siedzą na półwł., pracują 2 dni w tyg., płacą czynsz po 10 gr lit., pół korca owsa, koguta, 10 jaj; ogrodnicy z A.: Jasko Pytel, Iwan Siniel, Wołos, Iwan Kowal, Wit Butkowicz, Karpiesz, Iwan Borsko, Iwan Szewc, pracują po 2 dni w tyg., płacą 8 gr lit., koguta, 10 jaj; ponadto taż dostaje młynarzy Koskowskiego i Deska, bojara putnego Szczepana Trutowicza [osiadłego] na półwł., z czynszem po 50 gr lit., z obowiązkiem tłok, tak jak inni słudzy putni, z czynszem i powinności. Do tegoż półwł. jest przypisany ogrodnik Janko garncarz we wsi Niemyje6Niemyje, zaginiona wieś w dobrach Andrianki. Najprawdopodobniej leżąca pomiędzy Andriankami a Wygonowem, który płaci 8 gr lit. czynszu i daje garnki na potrzeby dworu. We wsi Żołoćki Barbara bierze następujących kmieci: Decz Mosieiewicz, Nestor Ichnatowicz, Ilko Ichnatowicz, Niestorowa wd., Andrej Ichnatowicz, Radko Zaniewicz, Jaczko Prichozi, Stepan Missewicz siedzący na półwł., płacą po 30 gr lit. czynszu, korca owsa, koguta, 10 jaj, nie odrabiają pańszczyzny, tylko są wzywani na tłoki. Suma dochodu: kopa gr, 4 korce owsa, 4 koguty, 80 jaj. We wsi Niemyje na rz. Nurzec i Lichcza: młynarz Chanis, który płaci 10 gr lit. oraz kmiecie na wł.: „Leczneum” [i] Ichnatowicz, którzy odrabiają 4 dni w tyg., płacą 20 gr lit. czynszu, korzec owsa, 2 koguty, 20 jaj. Kmiecie na półwł.: Niczypor Ustianowicz, Maczko Litwin, Iwan Teletemecz, Chwiedko Ichnatowicz, Sidor Charitonowicz, Sidor Przichozi, Matiei Litwin odrabiają 2 dni w tyg. we dworze, płacą czynsz po 10 gr lit., korzec owsa, koguta, 10 jaj, suma: 50 gr, 2 1/2 korca owsa, 5 kogutów, 50 jaj. Ogrodnicy w tej wsi: Iliasz, Sienko Tyhoszewicz, Chwiedko Ustianowicz, Jan Onczar, odrabiają 2 dni w tyg., płacą czynszu 8 gr lit., koguta, 10 jaj, suma 32 gr, 4 koguty, [40 jaj].
Dział Maruszy: kmiecie w A. osiadli na wł.: Decz, Risko, Sokoł, Jakub Moskwicin, Iwan Oweczkowicz, czynsz po 20 gr lit., korzec owsa, 2 koguty, 20 jaj, pańszczyzna 4 dni tyg., suma: kopa i 20 gr, 4 korce owsa, 8 kogutów, 80 jaj. Kmiecia na półwł.: Truchon Łapa, Bibko Woznecza, Choinka Przichozi, Iwan Sepieth, Micz Pellio, Andrei Serepko, Pasko Woronowicz, Martin Siemeczkowicz, Maxim Babicz, Misko Maximowicz, Olisiej Bohdanowicz, Hrin Rek, pracują 2 dni tyg. we dworze, czynsz po 10 gr lit., pół korca owsa, kogut, 10 jaj, suma: 2 kopy gr, korzec owsa, 6 kogutów. Ogrodnicy tamże: Szymon Pustnik, Moisiej Saczowicz, wd. Ostaszkowa, Łukjan Przychosi, Daniło Bobr, wd. Seczene, Jan Litwin, Iwan Szewc pracują 2 dni w tyg., sprawują stróżę z innymi poddanymi, po drodze alias koleią, płacą czynsz 8 gr lit., koguta, 10 jaj, suma: 1 kopa i 4 gr, 8 kogutów, 80 jaj; młyn koło drogi publicznej na rzece Lichczy, gdzie przebywa młynarz Szczepan. We wsi Żołoćki poddani na półwł.: Opanas Zaniewicz, Iwan Tarasowin, Kuźma Siczema, Chricz, Adacz, Chrimecha wdowa, Wołos Zaniewicz, Lesko Tarasewicz, Chilko Tarasowicz; wszyscy z każdej wł. dają czynsz 30 gr lit., korzec owsa, koguta, 10 jaj, nie odrabiają pańszczyzny na dworze, jedynie chodzą na tłoki, cała suma: kopa i 4 gr, 4 korce owsa, 8 kogutów, 80 jaj. We wsi Niemyje kmiecie na wł.: Charyton, Zan, Chwiedko Iwarczencza, czynsz po 20 gr lit, po korcu owsa, kogucie, 20 jaj, odrabiają 4 dni we dworze, suma: 1 kopa gr, korzec owsa, 3 koguty, 60 jaj. Kmiecie na półwł.: Borys Jakimowicz, Kuźma Jaczewicz, Iwan Stepanowicz, Kuźma Iwanowicz, Ilko Zaniewicz, odrabiają 2 dni w tyg., czynsz po 10 gr lit., pół korca owsa, kogut, 10 jaj, suma: 50 gr, 2 1/2 korca owsa, 5 kogutów, 50 jaj. Ogrodnicy: Christon Stepanowicz, Mikusz, Micz Tichoszewicz, Artys Jaczewicz, odrabiają 2 dni we dworze, stróża z innymi poddanymi kolejką, czynsz po 8 gr lit., koguta, 10 jaj, suma: 30 gr, 2 koguty, 40 jaj. Przy wsi Niemyje młyn Nowostawski i młynarz Zan, z kąta ziemi płaci czynsz 10 gr lit. Dodatkowo siostry dzielą się prawami do młynarza nurzeckiego Sidora, który płaci czynsz kopę gr lit; sługi, który płaci 50 gr lit. połowę w A. i połowę we wsi Niemyje, Jana garncarza, który płaci 8 gr lit. i ma w razie potrzeby dawać garnki do dworu (Kapicjana 3, 125-135; ZZG 31, 213-221).
1558 Stanisław Falczewski z ż. Barbarą i jej siostrami Anną, Maruszą i Anastazją dzielą wsie A., Żołoćki i Niemyje na 4 cz. również z prawem patronatu nad cerk. i gruntem cerk., pod zakładem 300 grz. gr (Kapicjana 3, 139-141); 1558 Anastazja, ż. Andrzeja Bobrownickiego za zgodą swych sióstr Maruszy ż. Michała Sapiehy, Anny wd. po Stanisławie Talwoszu z synem Mikołajem oraz ciotek Urszuli Pruszyńskiej wd. po Danielu, Anny Skiwskiej wd. po Wojciechu, daruje Andrzejowi Bobrownickiemu swoje dobra w A., Żołoćkach i Niemyjach i patronat nad cerkwią w A. (Kapicjana 3, 143-143; ZZG 31, 194); 1558 Anna Talwoszowa swoją czwartą cz. w A. daruje i zapisuje Andrzejowi Bobrownickiemu (Kapicjana 3 s. 152-154); 1558 woźny Wawrzyniec Wygonowski wwiązuje Andrzeja Bobrownickiego w czwartą cz. A. otrzymaną od Anny wd. po Stanisławie Talwoszu (Kapicjana 3, 150-151); 1559 Stanisław Falczewski z ż. Barbarą podają do wpisu w księgach ziem. droh. przywileje na A. z l. 1517-42 (NGABM 1759-2-28 s. 343v-349); 1559 ciż zapisują sobie wzajemnie dożywocie na dobrach i mieście Raszków, wsi Rąbczyn w Kaliskiem, kamienicy w Kaliszu i wsiach A. i Żołoćkach w pow. droh. oraz Niecieczy w pow. trockim (NGABM 1759-2-28, 303v-304; Kapicjana 3 s. 166-168); 1559 Barbara i Marusza z mężami, Andrzej Bobrownicki i [Anna] Talwoszowa kwitują się nawzajem z roszczeń odnośnie do dóbr A., kasują także wcześniejsze działy dóbr A. dokonane przez geometrę i dokonują nowego działu za pomocą losu (NGABM 1759-2-28 s. 303-303v; Kapicjana 3 s. 170-173; ZZG 31 s. 225-227); 1559 Marusza ż. Michała Sapiehy daruje Stanisławowi Falczewskiemu i jego ż. Barbarze swoją czwartą cz. dóbr A. z młynem na rzece Nurzec gdzie siedzi prac. Sidor Luczko (NGABM 1759-2-28 k. 502-503v;
Kapicjana 3, 188).
1561 Jan Maluskowski rządca z A. (RGADA 356-2-6, 30v).
1561 król Zygmunt August wydaje dekret w sprawie Małgorzaty Falkówny, niegdyś ż. Michała Sapiehy, obecnie rozwiedzionej, która pozywa byłego męża pozwem ruskim z powodu wiana 240 kóp gr lit., których nie oprawił jej na dobrach, zabrał różne rzeczy o wartości 1000 zł pol., konie i inne rzeczy ruchome, które uprowadził w A. i Zamianowie, a które należały do ich małoletniego syna Łukasza. Na polecenie króla Sapieha stawił się i przyrzekł Małgorzacie zapłacić 200 zł pol. do dnia ś. Marcina przed aktami grodu droh. Do czwartego roku ma posiadać syna w opiece, a potem oddać na wychowanie matce. Sapieha także dopuszcza Małgorzatę do korzystania z 18 obrusów (mappas) i 20 prześcieradeł (mantilia) ze skrzyń w Zamianowie (ZZG 31, 437-443).
1562 Marusza Falkówna w dobrach A., Żołoćki i Niemyje ustanawia Stanisława Falczewskiego i Piotra Falczewskiego podkom. kaliskiego i star. knysz., opiekunami małoletniego Łukasza, syna jej i Michała Sapiehy, do jego dojścia do lat sprawnych (RGADA 356-2-6, 235v; Kapicjana 3, 207).
1562 Stanisław Falczewski z ż. Barbarą i Marusza Falkówna z jednej strony oraz Andrzej Bobrownicki z drugiej zeznają dział dóbr A. Na początku miernicy Piotra Falczewskiego star. knysz.: Jan, Paweł i Stanisław Borowscy rozmierzyli las i puszczę. Dział Stanisława Falczewskiego, Barbary i Maruszy: pierwsza cz. przy ścianie od rzek Lichczy i Nurca od gran. wygonowskich, druga cz. od gran. boćkowskich do rzeczki Lichczy, trzecia cz. od gran. boćkowskich do pól andryjańskich przez Lichczę od gran. siekluckich i boćkowskich aż do paszni A. Andrzej Bobrownicki bierze jedną cz. od Lichczy aż do Nurca od strony młynarza Łuczki7Młyn Szczepana Łuczki nad Nurcem był zalążkiem osady Łuczka przy drodze ze wsi Boćki do Bystrych poświadczonej w XVII i XVIII w. Zaznaczony na mapie austriackiej z 1914 r. jako Łuczki. Młyn funkcjonował jeszcze w połowie XX wieku (RomaniukBoćki, s. 445). aż do tej rzeki; drugą cz. boru bierze naprzeciwko od Lichczy do gran. boćkowskiej i przy gościńcu boćkowskim; trzecią cz. od gran. boćkowskiej, która idzie przez Lichczę, za dworem poniżej młyna p. Falczewskiego aż do pól andryjańskich. Podzielono także sianożęci i barcie oraz prawo do połowy miary od młynarza Łuczki na Nurcu, leżącego w cz. Andrzeja Bobrownickiego i obie strony mają wspólnie naprawiać staw i groblę, oprócz ról młynarskich i ziem, czynszów i innych pożytków. Pola podzielono równo po 12 wł. Bobrownicki dostaje także ziemie od gran. siekluckich aż do pól andryjańskich. Wymierzone ostatki przyłączono do Żołoćków a pola andryjańskie, które leżą obok wł. dwornych przeznaczono na drugą wieś między Niemyjami i gran. wygonowską. Ostatki przy A., przy dworze osadzono po 6 ogr., którym dano ziemię po 9 mr. Dwory zostawiono obok siebie. Falczewski stare siedlisko, które kupił od Maruszy Falkówny z gruntem i placem odstąpił Bobrownickiemu. Stawy od gran. wygonowskiej wziął Falczewski z Barbarą i Maruszą, także drugi młyn, gdzie siedzi młynarz Czortek i trzeci na gościńcu przy karczmie, gdzie siedzi młynarz Szczecina. Bobrownicki wziął czwarty staw z młynem między dworem Falczewskiego i między Bobrownickim. Strony dzielą się prawem patronatu nad cerk. i jej uposażeniem, a także karczmą w A. Ugoda zawarta jest pod karą umowną dwa razy po 1000 zł pol. (RGADA 356-2-6 k. 111v-113; ZZG 31 s. 261-269).
1567 woźny Zygmunt Zaremba z czcig. Janem, szl. Wawrzyńcem i Piotrem ss. zm. Mikołaja Kostki wwiązuje szl. Maruszę Falkowną z A. w młyn Jana Mazura (NGABM 1759-2-31, 404).
1567 Stanisław Chwalczewski wystawia do popisu z dóbr ż. z A. 3 konie, Marusza Falkówna wystawia z A. 3 konie (RIB 33, kol. 892); 1567 Andrzej Bobrownicki dworzanin hosp. wystawia do popisu z A. w pow. droh. 3 konie, z imienie Żejm w pow. kowieńskim 3 konie i z Nerecza w pow. lidzkim 3 konie (RIB 33, kol. 520).
1569 Małgorzata [Marusza] c. zm. Andrzeja Falkowicza kasuje zapis darowizny na rzecz Anny, ż. Andrzeja Bobrownickiego łowczego bełskiego i Zofii Falczewskiej Zarębiny8Żona Jana Zaremby z Kalinowy rotmistrza król. i star. stawiszyńskiego, syna Wacława Zaremby kaszt. nakielskiego. Jan podobno zginął w pojedynku (Niesiecki X, 88). W 1570 r. ż. Mikołaja Skarszewskiego (Teki Dworzaczka), dokonanej wcześniej przed aktami grodz. droh. (Kapicjana 3, 252); 1569 taż Marusza z jednej i Anna c. Stanisława Falczewskiego, ż. Stanisława Miłoszewskiego, także w imieniu swej s. Zofii Zarębiny z drugiej strony, które miały wspólny dział w 1562 r., dokonują nowego podziału. Las i bór: Marusza jedną cz. a Miłoszewska i Zarębina drugą. Pasznie dworskie i grunty czyli 12 wł. dzielą po 6 wł.; po połowie wł. osiadłe i puste z kmieciami we wsiach Stanisławowo9Nazwa Stanisławowo przyjęła się w XVI w. na określenie głównej cz. A. z cerk. i należącej do Stanisława Falczewskiego i ż. Barbary, stąd nazwa i Żołoćki oraz po 15 ogrodników. Prawo patronatu nad cerk. ruską w Stanisławowie w połowie należy do Andrzeja Bobrownickiego, a drugą połowę obie strony dzielą między siebie. Staw z młynem dla Maruszy, drugi staw na rzeczce Lichczy dla Miłoszewskiej i Zarębiny. Młyn i młynarz Łuczko na Nurcu ma być wspólnie użytkowany, tak samo karczma, według poprzedniego podział. Zakład dwa razy po 500 zł pol. (ZZG 31, 301-311).
1569 Stanisław Miłoszewski [h. Kościesza, łowczy bełs. 1566-89] i Anna Falczewska c. Barbary Falczewskiej zapisują wzajemnie dożywocie na A. (Kapicjana 3 s. 256-257).
1576-80 pobór: 1576 szl. Wawrzyniec Suma urzędnik [Andrzeja] Bobrownickiego płaci z cz. A., ze wsi Stanisławowa od 7 1/2 wł. os., od 1 wł. bojarskiej, z półwł. popowskiego, z Żołoćków od 6 wł. os., 7 ogr., 3 rzem., z karczmy, 4 młynów kołowych, razem 13 zł 1 gr; szl. Niemierza Piotrowski sługa p. wojewodzicowej podl. [Maruszy Michałowej Sapieżyny] płaci z A. i Stanisławowa od 1 1/2 wł. os., z Żołoćków od 2 3/4 wł. os., 3 ogr., szewca, młyna kołowego, razem 3 zł 22 gr; szl. Stanisław Wojciechowski urzędnik [Stanisława] Miłoszewskiego płaci z A., Stanisławowa od 3 1/2 wł. os., z Żołoćków od 3 i 3/4 wł. os., 9 ogr., 1 ogr. bezrol., 2 kół młyńskich, karczmy gorzałczanej, 1/4 wł. popa, razem 6 zł 26 gr (ASK I 47, 54v); 1577 ur. Andrzej Bobrownicki płaci zaległy pobór ze swej cz. i od połowy cerk.; szl. Jan Zebrowski z cz. Stanisława Miłoszewskiego płaci zaległy pobór od ćwierci [wł.] cerkwi z A. (ASK I 47, 768v); 1578 szl. Wawrzyniec Suma Moszczeński urzędnik Andrzeja Bobrownickiego płaci ze Stanisławowa od 8 wł. os., 3 wł. pustych; z Żołodźków od 5 1/2 wł. os., 7 ogr. rol.; z A. od kowala, szewca, bednarza, 4 kół wodnych dor., folusza; szl. Jan Zębrowski urzędnik Stanisława Miłoszewskiego płaci ze Stanisławowa od 4 1/2 wł. os., 2 wł. pustych, z Żołodźków od 1 3/4 wł. os., z A. od 2 kół wodnych dor., z 1/4 wł. popa ruskiego 7 1/2 gr; szl. Szymon Moczulski sługa Maruszy Falkówny płaci ze Stanisławowa od 2 1/2 wł. os., 4 wł. pustych, 1/4 wł. os. popa ruskiego, 4 zagr., z Żołodźków od 1 1/4 wł. os. i koła dor. wodnego; 1580 A. szl. Jan Zembrowski płaci z cz. Stanisława Miłoszewskiego łowczego bełskiego10w źródle błędnie zapisanego jako „bielskiego”: ze Stanisławowa od 4 1/2 wł. os., 2 wł. pustych, z Żołocków od 4 wł. os., od 1 1/4 wł. pustej, od 11 ogr. rolnych, 1 ogr. bezrol., 1 kowala, 2 kół dor., z ćwierci wł. popa ruskiego; Wawrzyniec Sumna z cz. Andrzeja Bobrownickiego dał: ze wsi Stanisławowa od 12 półwł. os., od 11 półwł. pustych, z Żołocków od 7 półwł. os., od 3 rzem., 3 ogr. rolnych; z A. od 4 kół dor., 1 folusza; Marusza Falkówna podstarościanka droh. dała ze Stanisławowa pobór od 4 1/2 półwł. os., od 11 półwł. pustych, od 4 ogr. rolnych, 1 koła dor. (Podlasie 1 s. 49-50); 1588 Dawid Bobrownicki płaci z A. od 8 i 1/4 wł. os., 3 ogr. rolnych, 2 młynów dor.; Stanisław Miłoszewski z A. i Widźgowa płaci od 26 wł. os., 5 ogr. rolnych, 10 ogr. bezr., 3 kół młyńskich dor. (ASK I 47, 739v).
5. 1526 bp łucki Paweł Holszański przyłącza wieś A. do katolickiej par. Dziadkowice (AA Białystok, Akta Archidiakonatu Białostockiego, sygn. 2.1.9); 1528 tenże bp przyłącza wieś A. do katolickiej par. Boćki (Kapicjana 29, 391).
Cerkiew: 1558 Stanisław Falczewski z ż. Barbarą, Anna wd. po Stanisławie Talwoszu, Marusza ż. Michała Sapiehy, Anastazja ż. Andrzeja Bobrownickiego dzielą dobra A. również z cerk. i gruntem cerk. (Kapicjana 3 s. 139-141); 1562 prawo patronatu nad cerk. w A. i jej gruntami ma w połowie Stanisław Falczewski z ż. i Marusza Falkówna oraz drugą połowę Andrzej Bobrownicki z ż. (RGADA 356-2-6, 113).
1577-80 pop ruski z cerk. → p. 3. pobór.
6. 1549 Jakub Moskal kucharz ur. Andrzeja Falkowicza star. droh. z A. okazuje jedną krwawą ranę na głowie i trzy sine: na lewym ramieniu, na lewej ręce, na lewym łokciu, o których zadanie oskarża szl. Wawrzyńca Kierznowskiego woźnego z. biel. (NGABM 1706-1-4 k. 82-82v).
7. RomaniukBoćki, s. 409; Katalog parków s. 6-7).
8. Na północ od miejscowości, na skłonie wyniesienia, usytuowane było domniemane cmentarzysko z grobami w obudowach kamiennych (stan. 2), nie potwierdzone badaniami wykopaliskowymi. W literaturze przedmiotu stanowisko datowane jest ogólnie na wczesne średniowiecze. Przy założeniu, że były tam groby w obstawie z kamieni, nekropolia funkcjonowała pomiędzy ostatnią tercją XI a XIV w. (Dzik Przemiany, t. 1, s. 45-47).
Na zboczu, na prawym brzegu rz. Leśnej, znajdują się relikty założenia podworskiego z zachowanym częściowo parkiem z ok. połowy XIX w., utworzonym – jak się przyjmuje – w miejscu starszego, z początku XVI stulecia (Katalog Parków s. 6-9). Nie prowadzono tam prac archeologicznych.
1 List sędziego biel. Rafała Raczki Puczyckiego jest pozbawiony daty rocznej. Kluczową osobą dla jej ustalenia jest Sołtan Aleksandrowicz, star. biel., który w liście wspomniany jest jako nieżyjący. Sołtan Aleksandrowicz żył jeszcze 25 II 1494 zaś nie żył już 21 VII 1494 r., gdy star. był Mikołaj Radziwiłł (Kapicjana 55, 236; LM 5, 46). Raczko mógł żyć jeszcze w 1495 r., gdy w kolejnym roku następnym star. mieln. był już Mikołaj Niemira Grzymalicz. Stąd przyjmujemy datację listu na lata 1494/1495.
2 Abraham Ezofowicz z Kijowa, uszlachcony neofita, zarządca myt w WKL (J. Wolff, Żyd ministrem króla Zygmunta. Szkic historyczny, Kraków 1885; PSB 6, 328-330). Ezofowicz jako horodniczy trocki nie jest znany skądinąd, ale mógł być nim podczas luki w l. 1515-1519 pomiędzy Iwanem Bohdanowiczem Sapiehą a Boguchwałem Dmitrjewiczem (UWKL t. II, s. 448, 449).
3 Pochodzenia Andrzeja Falkowicza nie udało się ustalić. Nie wiadomo nawet czy był Polakiem czy Litwinem. Pojawił się w 1508 r. jako dworzanin hosp. i wojskowy. Pieczętował się herbem Łabędź: NGABM, f. 694-4-1336, k. 459 z 1537 r.; AGAD perg. 310 z 1548 r. Mylnie był przypisany jako podstar. biel. w 1533 r.
4 Wygonowscy byli szl. pow. droh.
5 Raszków leżał w pow. kaliskim w Wielkopolsce.
6 Niemyje, zaginiona wieś w dobrach Andrianki. Najprawdopodobniej leżąca pomiędzy Andriankami a Wygonowem.
7 Młyn Szczepana Łuczki nad Nurcem był zalążkiem osady Łuczka przy drodze ze wsi Boćki do Bystrych poświadczonej w XVII i XVIII w. Zaznaczony na mapie austriackiej z 1914 r. jako Łuczki. Młyn funkcjonował jeszcze w połowie XX wieku (RomaniukBoćki, s. 445).
8 Żona Jana Zaremby z Kalinowy rotmistrza król. i star. stawiszyńskiego, syna Wacława Zaremby kaszt. nakielskiego. Jan podobno zginął w pojedynku (Niesiecki X, 88). W 1570 r. ż. Mikołaja Skarszewskiego (Teki Dworzaczka).
9 Nazwa Stanisławowo przyjęła się w XVI w. na określenie głównej cz. A. z cerk. i należącej do Stanisława Falczewskiego i ż. Barbary, stąd nazwa.
10 w źródle błędnie zapisanego jako „bielskiego”.