BAJKI-ZALESIE

1529 Байки речоной Нова Весъ (ASD 1, 29), 1529 Barkowie! (LM 224, 372), 1540 Zalyesye (TrML 207, 298), 1547 Bayky Zaliessie, Zalessie Bayki (NGABM 1744-1-1 k. 169, 193), 1567 Bajki Zalesie (RIB 33 kol. 1174), 1577 Bayki ambae, Bayky, Baiky (ASK I 47 k. 271, 272v, 273), 1579 villa Baikowsczi (ASK I 47, 338), obecnie Zalesie, 12 km na NNW od Tykocina.

1. 1529 pow. goniądz. (LM 224, 372); 1567 pow. biel., par. Trzcianne (RIB 33 kol. 1174); 1577 pow. biel., par. Tykocin (ASK I 47 k. 270, 271, 272v, 273); 1577 pow. biel., par. Goniądz (ASK I 47, 335v); 1579 pow. biel., par. Trzcianne (ASK I 47, 338).

2. 1528 spadkobiercy Mikołaja Radziwiłła z Goniądza, wdy wil. [Jan, Stanisław i Mikołaj Mikołajewicze Radziwiłłowicze) odstępują Olbrachtowi Gasztołdowi wdzie wil. młyn knysz. o jednym kole, znajdujący się naprzeciw wsi B. zwanej Nowa Wieś → Bajki Stare, p. 2; 1529 śwd. opisują rzekomy przebieg starych gran. między dobrami goniądz. Radziwiłłów i dobrami hospodarskimi biel.: m.in. rz. Nereślą, między Bajkami Starą Wsią [Bajki Stare] po prawej stronie, zaś po lewej część → Puszczy Bielskiej karczowana przez Bajków bez wiedzy Stanka Sudywojewicza, który wytyczał tam gran.; zeznają ponadto, że król Aleksander Jagiellończyk potw. Bajkom wyrobienie tej puszczy i dodatkowo przyłączył inne kawałki puszczy, zezwalając na to Mikołajowi Radziwiłłowi [star. biel.1Chodzi o Mikołaja Radziwiłła star. biel. w l. 1494-1504]; na wspomn. puszczy Bajkowie rozrobili 33 wł., na których budowali swoje dwory i młyn na rz. Nereśli2 (ASD 1, 20-21; VUB f. 5-A27-4761, 4v-5); 1542 rozgraniczenie na lewym brzegu Nereśli → p. 3.

3. Włas. szlach. 1542 szl. Piotr syn zm. Jana, Dorota wd.3, Wojciech i Michał ss. zm. Stanisława, Stanisław i Krystyn ss. zm. Jerzego, Mateusz i Abraham ss. zm. Aleksego, Jan i Stanisław ss. zm. Józefa z Bajek wspólnie (manu conjuncta) toczą proces z Stanisławem Gasztołdem, wdą nowogródzkim, dz. Tykocina, Trzciannego i Kobylina oraz jego matką Zofią, wd. po Olbrachcie Gasztołdzie o rozgraniczenie wsi Z. nadane przez Aleksandra Jagiellończyka na lewym brzegu rz. Nereśli. (Tr.ML 210, 279-281).

1547 szl. Abraham syn zm. Aleksego z B. zastawia szl. Piotrowi synowi zm. Jana z B. [świadczenia] ogr. kmiecia Stanisława Mikoszonowicza, siedzącego na gruncie w B.Z. ze wszystkimi pożytkami za 4 kopy gr, aż do wykupu (NGABM 1744-1-1, 169); 1547 szl. Piotr syn zm. Krystyna z bratem Janem zastawiają szl. Piotrowi syn zm. Jana z B. [świadczenia] kmiecia Joska siedzącego na półwł. w Z.B. z czynszem, za 9 kóp gr, aż do wykupu (NGABM 1744-1-1, 193); 1547 woźny Wacław Milewski wwiązuje Pęskich z Głebokiego Stoku w dobra B.Z., które mają dzięki przezyskom u szl. Piotra i Jana ss. zm. Krystyna z Bajek u kmiecia Joska siedzącego na 1/4 wł. tamże (NGABM 1744-1-1, 194v); 1548 szl. Wojciech syn zm. Mateusza z B. otrzymuje od Wojciecha syna zm. Stanisława z B. 4 kopy gr za zastaw z. z dwoma kmieciami w B. Z. (NGABM 1744-1-1, 250); 1548 Jan syn zm. Krystyna z B. zastawia Michałowi synowi zm. Stanisława z B. ćwierć [wł.] w 2 polach z dodatkiem 4 mr. w Z. za 10 kóp gr, do wykupu (NGABM 1744-1-1, 292; ZZG 55, 158); 1551 Jan syn zm. Chrzczona z. B. szl. Wojciechowi synowi zm. Stanisława z B. zastawia w jednym polu 1/4 wł. od gran. Pęskich do rykowania, a w drugim polu 1/4 od strumieni Nereśli do rz. Karlica i trzeci grunt dodatkowo za mostem Olszyną w stronę tykockiej [tj. Tykocina], za 8 kóp gr (NGABM 1744-1-1, 346v; ZZG 55, 190).

1551 Bajkowscy: Piotr, Wojciech i Michał z jednej oraz Stanisław i Jan ss. Józefa, Abraham syn Aleksego, Wojciech syn zm. Mateusza, Jan syn zm. Krystyna, Wawrzyniec syn zm. Piotra, wszyscy z Bajek Starych, z drugiej strony zawierają ugodę, dzieląc Bajki Stare na 2 cz. a Z. na 4 cz., a zabezpieczeniem jest zakład wys. 50 kóp gr; w obecności woźnego Wacława Milewskiego i arbitrów Jakuba Wiszowatego i Jana Mońki (NGABM 1744-1-1, 377; ZZG 55, 316).

1551 szl. Stanisław syn zm. Józefa z B. zastawia szl. Michałowi synowi zm. Stanisława z B. [świadczenia] kmiecia Wojciecha Kukiełki w dobrach Z. za 5 kóp gr liczby średniej, do wykupu (NGABM 1744-1-1, 347); 1552 szl. Jan z B. syn zm. Chrzczona z Z. zastawia uczc. Dorocie wd. po Piotrze Bajkowskim swą cz. w Z. [ciągnącą się] w jednym polu od końca wsi do orlego (orlyego) dębu, za 4 kopy gr, aż do wykupu (NGABM 1744-1-1, 436); 1553 szl. Jan syn zm. Krystyna z B. Z. zastawia szl. Wojciechowi synowi zm. Stanisława z B. [świadczenia] kmiecia ogr. siedzącego na półwł. w 3 polach z dodatkiem półwł. w 2 miejscach: w pierwszym w lesie zapowiednim, w drugim w Dąbrówkach, a w trzecim wprzyszadnym polu, za 13 kóp gr, aż do wykupu (NGABM 1744-1-1, 449); 1553 szl. Maciej Grabowski pożycza szl. Stanisławowi Jurkowiczowi z B.Z. 18 kóp gr, które ma oddać do pierwszej niedzieli Wielkiego Postu (NGABM 1744-1-1, 460v); 1553 Hieronim syn zm. Jana z B.Z. zastawia uczc. Dorocie wd. po Piotrze z B. półwł., na którym siedzi kmieć Jan Krzywogłowy w B.Z. w trzech polach, za 30 kóp gr pol., do wykupu (NGABM 1744-1-1-462).

1558 Jan syn zm. Chrzczona z B.Z. (ZZG 20, 298).

1567-69 → Bajki Stare, p 3 popisy i przysięga na wierność Koronie.

1577-1581 → Bajki Stare, p. 3 pobór.

6. 1590-1650 Jan Wojciech Bajkowski z Zalesia, syn Sebastiana komor. grodz. ziemi biel. h. Lubicz i Doroty z Cibarzewa Szorcówny h. Mora; student Uniw. Krak. i Uniwersytetu Padewskiego, tam dr obojga praw, 1619 kan. pozn., 1622 protonotariusz ap., 1626 archid. śremski, 1628-1642 wikariusz gen. i oficjał pozn., 1630 kan. koleg. warsz., 1626-1650 sufragan pozn., 1626 konsekrowany na bpa enneńskiego, kilkakrotny administrator diec. pozn., deputat na Trybunał Koronny; 1622 zapisuje w testamencie środki na fundację kośc. i szpitala dla biednych w B.Z., zapis nie zrealizowany, zm. w Gnieźnie (PSB 1, 221-222; NowDzieje 2 s. 187, 217, 218, 277, 295; Kor.Prał. 1 s. 27-29).

1 Chodzi o Mikołaja Radziwiłła star. biel. w l. 1494-1504.