BISZEWO

1456 kop. XIX w. Bysszewo (Koz. 8823/13, 36), 1472 or. Bysszewo (ADS D 1, 25), 1528 Byshevo (NGABM 1715-1-218, 522), 1552 Byshewo (NGABM 1759-2-25, 481), 1567 Бишево (RIB 33, kol. 885), 1576 Biszewo (ASK I 47, 54), 1588 Byssewo (ASK I 47, 739v), 20 km na NNE od Drohiczyna.

1. 1567, 1576, 1578 n. pow. droh., par. Dziadkowice [diec. łucka] (RIB 33, kol. 885; ASK I 47 k. 54, 938v).

2. B. graniczy z Makarkami → p. 3 [1509].

3. Włas. szlach. 1456 szl. Piotr z B. sprzedaje 1/3 dziedzictwa w B. szl. Adamowi stamtąd (Koz. 8823/13, 36).

1456 Marcin i Michał z B. sprzedają szl. Piotrowi Miodusowi stamtąd 1/3 [swojego] dziedzictwa w B. z połowy tamże [czyli całokształtu areału wsi Biszewo] za 100 gr; ciż sami i drugi Marcin za zgodą jego ż. Czechny z B. sprzedają 2 części dziedzictwa B. szl. Maciejowi z Porzezin za 5 kóp w gotówce, a trzecią cz. odkładają [sobie] (Koz. 8823/13, 36v1Dopiska ks. Z. Dunin-Kozickiego na marginesie zapiski sądowej: „Był to osobny termin i na nim są tylko iudex i subiudex wymienieni”).

1462 szl. Jakub, Piotr i Jan z Malinowa sprzedają szl. Wojciechowi z Ocic i Pełce z Wieprzyk swoje dziedzictwo Malinowo za 58 kóp – Wojciechowi 4 wł. i Pełce 3 wł. za pozwoleniem i zgodą pana Nasuty wówczas star. droh.; oraz również w B. szóstą cz. tamże zrezygnowali (Koz. 8823/9, 44).

1472 Piotr Niemyjski z B. → 5.

1474 Jan Rybałt pozywa Stanisława Niemyjskiego z B. o krzywdy i nie stawił się w sądzie (DrohG II/1, 33v).

1477 Stający [w sądzie?] Litwin z B. (Koz. 8823/10, 26).

1478 Stanisław Biszewski syn Piotra zeznaje, że Piotr Niemyjski uczynił mu zadość za jego cz. należną po ojcu z działu w Niemyjach (DrohG II/1, 290v).

1480 Piotr Niemyjski zapowiada [zastrzega] swoje dobra, las i gaj w B., które „okopał” (RGADA 356-2-7, 40).

1482 Stanisław Biszewski płaci niestane swemu stryjowi Janowi Niemyjskiemu (DrohG II/1, 447v); 1483 tenże płaci niestane temuż (DrohG II/1, 450v); 1501 tenże zapowiada [zastrzega] całe swoje dziedzictwo w Biszewie wszystkim swoim sąsiadom (NGABM 1759-2-2, 19); 1502 tenże z B. przez pełnomocnika Dziersława Skiwskiego skarży się na Zygmunta z Patrów o to że ten ze swoimi sługami przybył do jego domostwa i ograbił spichrz z rzeczy tam się znajdujących. Stanisław ma stawić śwd. Chodora i Kościana a Zygmunt Jakuba i Stanisława Bańków (NGABM 1759-2-2, 49v).

1487 Ludwik Niemyjski pozywa Piotra z Biszewa (NGABM 1759-2-22, 58).

[1494/952Co do dok. pozbawionego daty → Andryjanki p. 2] Maciej Biszewski z synem Stanisławem świadczą na dok. Rafała Raczki Puczyckiego przy rozgraniczeniu szl. Piotrowskich i ludzi z Andryjanek (Droh.Z. 2, 375).

1501 Stanisławowa Krzywogłowowa Piotrowska płaci niestane Stanisławowi Biszewskiemu (NGABM 1759-2-2, 34).

1502 Mikołaj Niemyjski pozywa Stanisława Biszewskiego o spadek po swoim stryju: bydło, nierogaciznę i inne rzeczy, które po nim przejął. Sąd skazuje tegoż na karę 6 sk. sądowi i powodowi (NGABM 1759-2-2, 43); tenże z br. skarży się na tegoż Stanisława o dobra po swoim stryju Piotrze a br. tego. Stanisław zeznaje, że zm. zapisał te dobra tylko jemu (NGABM 1759-2-2, 49v).

1503 sąd ziem. droh. potwierdza pr. Stanisława z B. (NGABM 1759-2-2, 78); 1503 Dziersław Skiwski przesuwa termin Stanisławowi Biszewskiemu przeciw Kokoszce (NGABM 1759-2-2, 84); 1503 Stanisław Biszewski toczy spór z Kokoszką, który pozywał go już od 17 lat. Śwd. zeznają, że Biszewski już mu uczynił zadość, lecz nie wpisano tego do ksiąg. Sąd przyznaje mu rację (NGABM 1759-2-2, 439); 1503 tenże Stanisław jako asesor w sądzie (NGABM 1759-2-2, 447); 1504 i 1505 tenże zapowiada [zastrzega] całe swoje dziedzictwo w Biszewie sąsiadom (NGABM 1759-2-2 k. 150, 229); 1505 tenże pozywa Stanisława Kłopotowskiego o prawo do polowań na wilki, ale przegrywa sprawę z powodu niestawiennictwa w sądzie (NGABM 1759-2-2, 235v).

1508 zakonnik [której reguły?] Jan Kokoszka zeznaje że Jan z B. zadość uczynił mu za krzywdy wobec czego rezygnuje z dalszego dochodzenia procesowego (NGABM 1759-2-2, 279).

1508 Socha pełnomocnik wd. po Stanisławie Biszewskim przesuwa termin w jej sprawie przeciw Zofii ze Skiw (NGABM 1759-2-2, 288v); 1509 Anna z B. z synem Maciejem płaci karę 6 sk. sądowi i 6 Zofii wd. po Dziersławie Skiwskim (NGABM 1759-2-2, 308v).

[15093Dok. opatrzony indykcją 12, która za rządów Jana Steckowicza star. droh. wypadała w 1509 r] Jan Steckowicz star. droh. i Mikołaj Wodyński sędzia droh. rozpatrują skargi Stanisława Hlebowicza wdy połockiego na ziemian droh. Macieja i Jana Biszewskich [ss. zm. Stanisława]. Hlebowicz twierdził, że Biszewscy zagarnęli grunty jego poddanych Makarczan (→ Makarki). Biszewscy odpowiadali, że niegdyś Jakub przodek tych Makarczan razem z synami na wezwanie wcześniejszego star. droh. Iwaszki Ilinicza4Iwaszko Ilinicz herbu Korczak był star. droh. w l. 1475-78 (Urzędnicy podlascy 631) rozpatrywał spór pomiędzy nimi i sporny grunt przysądził Biszewskim kładąc wieczystą gran. między Biszewskimi i Makarczanami. Po wysłuchaniu listu Ilinicza Stanisław Hlebowicz przyznał rację Biszewskim (DrohZ. 2, 498v-499; NGABM 1759-2-2, 348v).

1509 Jan Błoński zeznaje, że Maciej z Biszewa uczynił zadość swej siostrzenicy, c. zm. Dziersława ze Skiw za posag (NGABM 1759-2-2, 392).

1518 szl. Jan Biszewski skarży się na Mikołaja syna Jana z Niemyi o 1/2 kopy gr zapłaty za wołu (DrohZ 1, 184); 1525 tenże toczy spór z Janem Królem [z Radziszewa] (NGABM 1715-1-218 k. 29v, 82v); 1527 szl. Jan Biszewski skarży się na szl. Wawrzyńca Kłopotowskiego, że godził go z Mikołajem wójtem z Makarczyc o woła. Jan miał dać wójtowi 6 gr, a ten miał mu zwrócić zwierzę. Jan uczynił to, a wójt nie wywiązał się. Sąd nakazuje oddanie wołu Biszewskiemu (NGABM 1715-1-218 k. 466v-467); 1528 woźny Mikołaj Bańko zeznaje, że szl. Wawrzyniec Kłopotowski nie zwrócił wołu szl. Janowi Biszewskiemu, jak wcześniej nakazano, wobec czego sąd skazuje go na zapłatę wiard. kary Biszewskiemu (NGABM 1715-1-218, 505v); 1528 szl. Jan Biszewski pozywa szl. Wawrzyńca Kłopotowskiego o zapłatę 1 wiard. Kłopotowski wzywa do przedstawienia wyroku sądowego. Gdy Biszewski przedstawił dok. wówczas sąd skazał Kłopotowskiego na karę 6 sk. sądowi i powodowi (NGABM 1715-1-218, 522).

1522 szl. Helena c. zm. Marcina z Niemyj zastawia szl. Janowi stamtąd całą swą cz. w dobrach B. za 15 kóp gr pol. (NGABM 1759-2-3, 123).

1525 szl. Maciej i Jan br. z B. ustanawiają pełnomocnikiem swego sługę Jana pisarza (NGABM 1715-1-218, 182v).

1530-35 szl. Jan Biszewski procesuje się ze szl. Iwanem ze Smarklic gajewnikiem (praefectum meliificarum) droh. o to, że niewłaściwie rozsądził jego spór z Chwiedkiem z Czarnej o wchody do barci w jego dobrach [w B.]. Tenże pozywany przez prac. Chwiedka z Czarnej o to, że nie zwrócił mu wołu (NGABM 1715-1-37, 115).

1539 szl. Maciej Kłopotowski zeznaje, że szl. Maciej Biszewski zadość mu uczynił za wszelkie krzywdy (NGABM 1759-2-23, 73v).

1541 Rosłan s. Dziersława ze Skłodów [z. biel.] i Doroty z B. zeznaje, że całą swoją cz. odziedziczoną w B., którą jego matka przejęła po [ojcu] Piotrze Biszewskim, sprzedaje Janowi synowi zm. Stanisława z B. za 70 kóp gr pol. Tym samym kasuje wszelkie wcześniejsze zastawy dokonane na tych dobrach na rzecz Jana Biszewskiego i zobowiązuje się bronić Jana od wszelkich pretensji ze strony krewnych (NGABM 1759-2-23 k. 382-382v).

1544 szl. Jan Biszewski podaje do oblaty dok. króla Zygmunta [I] z tego roku, którym król na prośbę Jana i jego syna Piotra komor. król. nadaje im na własność drzewa bartne w B., które użytkowali do tej pory poddani król. z Czarnej. Zwalnia też ich od płacenia corocznego czynszu zw. „leszki”, który uiszczali do zamku droh. (NGABM 1759-2-6, 163).

1547 komisarze ziemscy szacują 13 wł. w B. do wymiaru służby wojskowej (ADS D 45, 454).

1548 szl. Stanisław syn Jana Biszewskiego, w imieniu ojca zeznaje, że wykupuje u szl. Jana syna zm. Marcina Niemyjskiego cz. w B. zastawioną przez zm. Helenę i kasuje akt zastawu z 1523 r. (NGABM 1759-2-7, 287).

1548 szl. Jan syn zm. Marcina Niemyjskiego z Niemyj i B. zastawia szl. Janowi Biszewskiemu całą cz. w B. za 22 kopy gr na rok lub aż do wykupu (NGABM 1759-2-7, 287v).

1552 szl. Hieronim, Jakub i Andrzej ss. zm. Mikołaja z Niemyj i B. razem z bratanicami: Dorotą, Ewą, Barbarą cc. zm. Macieja darują swoje części w B. szl. Piotrowi, Stanisławowi i Pawłowi ss. zm. Jana Biszewskiego swym br. [stryjecznym] i jednocześnie uwalniają ich od wszelkich procesów (NGABM 1759-2-25, 481).

1552 szl. Jan syn zm. Mikołaja z Niemyj i B. z jednej oraz Stanisław z nieobecnymi br. Piotrem i Pawłem z drugiej strony zawierają ugodę na mocy, której br. mają zapłacić Janowi za cz. w B. i za poniesione koszty 105 kóp gr pol. do poniedziałku po Bożym Ciele. Po zapłaceniu mają zrezygnować z części w B. Następnie Stanisław, Paweł i Piotr odkładają swemu br. [stryjecznemu] Janowi Kozielowi Niemyjskiemu kwotę 105 kóp gr (NGABM 1759-2-25 k. 532, 537); szl. Jan syn zm. Mikołaja zw. Kozieł z Niemyj i B. zeznaje, że swą cz. w B. kupioną u swego br. czcig. Marka odsprzedaje szl. Piotrowi, Stanisławowi i Pawłowi Biszewskim br., ss. zm. Jana za 105 kóp gr (NGABM 1759-2-25, 537v); szl. Jakub syn Jana Niemyjskiego odwołuje tę sprzedaż w B. dokonaną przez Jana Biszewskiego i jego ss. Piotra, Stanisława i Pawła (NGABM 1759-2-25, 538); 1552 szl. Jan syn zm. Marcina z Niemyj i B. zeznaje, że posiadany w B. dział darowuje wieczyście szl. Piotrowi, Stanisławowi i Pawłowi br. rodz. a ss. zm. Jana Biszewskiego. Następnie tenże zeznaje, że ci sami wzajemnie mu darowali i uczynili zadość oraz kasują dotychczasowe spory dotyczące dóbr w Niemyjach i B. (NGABM 1759-2-25, 538).

1552 szl. Stanisław i Paweł br. z B. są winni Janowi Iwanowskiemu pisarzowi ziem. droh. z Minczewa i Czapli 100 zł czyli 50 kóp gr pol. i dają zastaw w B. (NGABM 1759-2-25, 538).

1552 szl Stanisław z B. w imieniu swoim i br. Pawła zeznaje, że nie zdołał spłacić Janowi Iwanowskiemu pisarzowi z. droh długu 50 kóp gr., który miał oddać do minionego dnia Wniebowzięcia NMP. Prosi Iwanowskiego o przedłużenie spłaty do dnia ś. Marcina, a w razie braku spłaty tenże przejmie ich dobra w B. (NGABM 1759-2-26, 4) [zapiska skasowana w 1553].

1552 woźny Jan Zaremba wprowadza br. Piotra, Stanisława i Pawła z B. ss. zm. Jana w dobra w B. darowane przez szl. Hieronima, Jakuba, Andrzeja ss. Mikołaja z B. i Niemyj, w dobra darowane przez szl. Jana syna zm. Marcina Niemyjskiego i Biszewskiego oraz w dobra kupione od Jana Kozła Niemyjskiego czyli Biszewskiego (NGABM 1759-2-26, 16v).

1553 ur. Jan Iwanowski pisarz droh. kwituje br. Stanisława i Pawła z B. ze zwrotu 1000 zł długu (NGABM 1759-2-26, 165).

1568 ur. Piotr dworzanin król. z jednej i czcig. Stanisław pleb. w Dobrzyniewie oraz Paweł ss. zm. Jana [Biszewskiego] z drugiej strony dzielą się dobrami B. i Osmola: Piotr bierze Osmolę; Stanisław i Paweł biorą dobra B. z dworem i przyległościami oraz kąt zwany Brostówka nadany przez króla. Stanisław i Paweł mają dodatkowo zapłacić Piotrowi 500 zł do Zielonych Świątek 1570 r. (NGABM 1759-2-32, 148v).

1568 szl. Paweł i uczc. Stanisław pleb. z Dobrzyniewa br. [Biszewscy] zeznają, że Paweł po swej ż. Barbarze c. zm. Mikołaja Kostki wziął 400 kóp gr pol., które z br. zapisuje jej na 1/3 dóbr w B. i na dworze i daje prawo wieczyste w tym władaniu (NGABM 1759-2-32, 149).

1528-67 popisy szlachty: 1528 Jakub Biszewski5Nie wykluczone, że to błędnie zapisany Jan Biszewski. W tym czasie w innych źródłach pośród Biszewskich nie występuje Jakub wystawia konia (LM 523, 98); 1533/1535 Jan Biszewski staje z koniem (Popisy 33); 1567 do popisu stają: Piotr Drzemlik z B i Osmoli, z 2 końmi i 1 drabem z rohatyną; Jan Dominikowicz pieszo w kaftanie i z rohatyną; Andrzej Maciejowicz z koniem i kordem (RIB 33, kol. 885).

1576-88 pobór: 1576 szl. Paweł Biszewski płaci pobór od 8 półwł. os. i 4 ogr. (ASK I 47, 54); 1578 tenże płaci od 4 1/2 wł. os., 1 wł. pustej, 5 ogr. rolnych (ASK I 47, 938v); 1580 tenże płaci z 8 półwł. os. i z 6 ogr. rolnych (Podlasie 1, 50); 1588 tenże płaci pobór z B. z 3 1/2 wł. os., 5 ogr. roln. (ASK I 47, 739v).

5. 1472 Spór pomiędzy Piotrem Niemyjskim a Marcinem pleb. z Dziadkowic o dzies. z B. Piotr zaczął dawać je do kośc. w Dołubowie. Pleb. Marcin twierdzi, że jego poprzednicy wybierali je od 50 lat do kośc. w Dziadkowicach (ADS D 1, 25).

1526 bp łucki Paweł Holszański przyłącza wieś szlach. B. do parafii Dziadkowice (AAB, Akta Archidiakonatu Białostockiego, sygn. 2.1.9).

6. 1517-61 Maciej Biszewski syn Stanisława, stryj młodszego Stanisława, 1517-61 pleb. w Dziadkowicach, diec. łucka, z. mieln. (LKD nr 1721);

1568-95 Stanisław Biszewski syn Jana, bratanek Macieja, 1568-88 pleb. w Dobrzyniewie, diec. wil. (LKD nr 2359A); 1595 pleb. w Zabereziu (LKD nr 2390).

Uwaga: Na początku XVI w. właścicielami Biszewa byli tylko Biszewscy pochodzący od Niemyjskich z Niemyj w parafii Winna. Niemyjscy dwukrotnie w poł. XVI w. są poświadczeni jako Ogończycy (Semk.Wyw., nr 339, 348). Zatem sądzić należy, że i Biszewscy jako gałąź Niemyjskich również byli h. Ogończyk.

1 Dopiska ks. Z. Dunin-Kozickiego na marginesie zapiski sądowej: „Był to osobny termin i na nim są tylko iudex i subiudex wymienieni”.

2 Co do dok. pozbawionego daty → Andryjanki p. 2

3 Dok. opatrzony indykcją 12, która za rządów Jana Steckowicza star. droh. wypadała w 1509 r.

4 Iwaszko Ilinicz herbu Korczak był star. droh. w l. 1475-78 (Urzędnicy podlascy 631).

5 Nie wykluczone, że to błędnie zapisany Jan Biszewski. W tym czasie w innych źródłach pośród Biszewskich nie występuje Jakub.