BYSINA

(1325 bez nazwy, 1438 Bysszina, Bissina, Byschina, Bysthyna, Biszina, Byssyna, Biszyce) 3 km na SW od Myślenic.

1. 1530 pow. szczyrz. (RP k. 34; ŹD s. 45); 1470-80 n. par. Myślenice (DLb. 2 s. 179).

2. 1325→ p. 4; 1515 w B. lasy bukowe i dębowe, w których poluje się na zające, łowi się bobry i wydry, kamieniołomy → Borzęta; przez B. płynie rz.→ Bysinka.

3. Własn. kasztelanii krak. 1325 → p. 4; 1438 Klemens karczmarz z B. (OK 5 k. 265); 1470-80 własn. jw., 7 ł. kmiec. (DLb. 1 s. 142); 2 s. 179); 1515 → Borzęta; → p. 4; 1527 Zygmunt Stary mianuje Krzysztofa z Szydłowca [pow. rad.] kaszt. krak. i przekazuje mu uposażenie kasztelanii, do którego należy m. in. wieś B. (MS 4, 15 154); 1530 w B. pobór z 4 1/2 ł., 1 karczmy dorocznej i 1 młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 34).

4. Sołectwo, własn. wójtostwa myślenickiego. 1325 Władysław Łok. zezwala łowczemu Andrzejowi osadzić na 60 ł. frankońskich na pr. magd. wieś w lesie k. Myślenic nad rz. → Bysinką. Andrzej dostaje sołectwo z 4 wolnymi ł. i pr. urządzenia karczmy, młyna itp., z trzecim denarem z kar i szóstym z czynszów. Wolnizna 20 lat, a po jej upływie kmiecie płacą po 1/2 grz. czynszu z łanu. Król zezwala Andrzejowi i mieszkańcom wsi urządzić barcie w lasach i polować na zwierzynę aż do granic Węgier (Mp. 2, 589 ― w r. 1591 oblatowano ten przy w. jako należący do wójtostwa myślenickiego, do którego należało również sołectwo w B. Dok. ten także J. W. Kutrzeba, Myślenice → p. 7, s. 3, uważa za przyw. lokacyjny B.); 1443 Jan z Zakliczyna wójt myślenicki uposaża ołtarz Bożego Ciała w kościele par. w Myślenicach, nadając mu m. in. czynsz 7 wiard. z karczmy w B., należącej do wójtostwa (ZDM 3, 644); 1445 Stanisław z Młodziejowic zastawia za 500 grz.. Tomaszowi z Nawojowej cz. wójtostwa w Myślenicach z cz. wsi B. i Polanka, należącymi do tegoż wójtostwa (ZK 12 s. 311)1Do wójtostwa myślenickiego należało tylko sołectwo w B., a nie wieś B; 1467 uczc. Grzegorz z Sącza sprzedaje za 1200 fl. węg. szl. Jordanowi wójtowi myślenickiemu 1/2 wójtostwa w Myślenicach wraz z wszystkimi pr. tegoż wójtostwa, tj. z Polanką i B. (Tenut. 3 s. 352)2Tę cz. wójtostwa myślenickiego uzyskał Grzegorz w 1.1451-2 od Prokopa z Krużlowej (Teut. 3 s. 9 - w zapiskach nie wymieniono sołectwa w B.); 1513 Zygmunt Stary powołuje komisję do wyceny wójtostwa w Myślenicach i sołectw we wsiach: Borzęta, Polanka i B. (MS 4, 10 468); 1515 komisarze król. wyceniają na 6135 grz. wójtostwo myślenickie z sołectwami w Borzęcie, B. i Polance. Sołectwo we wsi B. włączone od dawna do wójtostwa. Wójt pobiera od kmieci szósty denar z czynszów wart. 12 gr, a pięć części przypada kaszt. krak. Wójt pobiera od kmieci B. opłatę zw. „gayum” [gajowe] z lasów wart. 6 gr, a kaszt. 2 gr. Wszyscy kmiecie kasztelana dają wójtowi 350 jajek wg starego zwyczaju. W B. wójt ma role kmiece na rolach lokacyjnych sołectwa. Kmiecie ci płacą mu po 8 gr czynszu, pracują 2 dni w tygodniu na jego folwarku, a raz w roku dostarczają mu po wozie drzewa. Wójt ma też w B. 2 zagr.: jednego blisko skotnicy, który płaci 8 gr czynszu, drugiego w końcu wsi płacącego 6 gr, a inne ciężary takie jak zagrodników wójtostwa. Wójt mianuje w B. podwójciego spośród mieszkańców wsi (MS 4, 10 475; MK 29 k. 254-5, 257); Spytek z Jarosławia [ziemia przemyska] kaszt. krak. poświadcza powyższą wycenę wójtostwa (MS 4, 10 478); Zygmunt Stary zatwierdza dok. komisarzy wyceniający wójtostwo (MS 4, 10 695); 1529 altaria Bożego Ciała w kościele par. w Myślenicach pobiera w B. 1 1/2 grz. z młyna wójtów myślenickich oraz 1 grz. 36 gr z karczmy (LR s. 58); 1557 Spytek Jordan z Melsztyna wójt myślenicki darowuje kasztelanii krak. wójtostwo w Myślenicach, m. in. z sołectwem w B. (J. W. Kutrzeba, Myślenice → p. 7, s. 58).

5. 1470-80 dzies. pien. wart. 7 wiard. prebendzie Gonowskiej w kat. krak. (DLb. 1 s. 142; 2 s. 179); 1529 dzies. pien. w B. wart. 1 1/2 grz. i 12 gr prebendzie Gonowskiej w kat. krak. (LR s. 263).

7. F. Kiryk, Rozwój urbanizacji Małopolski w XIII- XVI w. pod miastem Myślenice, maszynopis; tenże, Dzieje powiatu myślenickiego w okresie przedrozbiorowym, Monografia powiatu myślenickiego, t.1, Kr. 1970, s. 61-2; J. W. Kutrzeba, Myślenice. Notatki do historii miasta Myślenic, Kr. 1900, s. 3, 37, 41, 45-6, 58; W. Pałucki, Studia nad uposażeniem urzędników ziemskich w Koronie do schyłku XVI w., W. 1962, s. 120-2.

1 Do wójtostwa myślenickiego należało tylko sołectwo w B., a nie wieś B.

2 Tę cz. wójtostwa myślenickiego uzyskał Grzegorz w 1.1451-2 od Prokopa z Krużlowej (Teut. 3 s. 9 - w zapiskach nie wymieniono sołectwa w B.).