DĄBIE

(1254 Dambe, 1348 Dąbe, 1389 Danbe, 1428 Dambie, 1439 Dąbie, Damby, 1470-80 Dąmbye) wieś, od r. 1910 w Krakowie na E od centrum.

1. 1489 n. pow. krak. (RP s. 139); 1470 n., 1599 par. Ś. Mikołaja za murami Krakowa (DLb. 2 s. 28; WR k. 73 v); 1470-80 par. Mogiła (DLb. 2 s. 34; 3 s. 423).

2. 1348 D. sąsiaduje z Krakowem, leży nad Wisłą (Mog. 67); 1355 role Mik. Wierzynka stolnika sand. położone na brzegach rz. Prądnik między Rakowicami, Czyżynami, D. i młynem Piaski, przed m. Krakowem (Mp. 1, 241); 1389 granice D., posiadającego pola, łąki, lasy i zarośla po obu brzegach rz. Wisły, poczynają się od wielkiego → Kamiennego Mostu (a spacio magni pontis lapidei, in quo est aque decursus), idą przez łąki, bagna, „per quoddam fossatum” prosto, aż do cierniska na tyłach ról [wsi] Pracze i stąd koło krańców tych pól w kierunku Krakowa, poprzez teren porośnięty trzciną do granic Głębinowa. Wszystko, co jest po prawej stronie, gdy idzie się w kierunku Krakowa, po obu brzegach Wisły, należy do D. (KMK 1, 68); pkom. krak., w związku ze sprzedażą przez klasztor mog. wsi D. rajcom m. Krakowa, określa jej granice, przywoławszy jako świadków mieszkańców sąsiednich wsi Łęg i Pracze. Poczynają się „a spacio” wielkiego Kamiennego Mostu i od karczmy [Kamiennej] w Czyżynach, postępują w kierunku Krakowa, ,,in quo spacio est aque decursus in fossato per prata et paludines progressive tendente et per nos [tj. przez podkomorzego] de nouo fodere assignati”, do cierniska na krańcach ról wsi Pracze i dalej koło tych ról w stronę Krakowa, a następnie poprzez tereny porośnięte trzciną do granic Głębinowa z jednej strony i od nich do granic zw. węgielnicze. Od nich granice przechodzą k. granic Głębinowa prosto do Wisły i nią, z jej obydwoma brzegami, aż do zamknięcia się granic D. (KMK 1, 71); 1470-80 D. sąsiaduje z: Czyżynami, Łęgiem, Mogiłą i Głębinowem (DLb 1 s. 130; 3 s. 382, 423, 428); 1472 D. przed Krakowem, nad Wisłą (KMK 4, 581); 1496 ogród Glazarowski (Glazarowsky) → p. 3.

3. Własn. kl. zwierzyn., własn. król. a. 1348, własn. kl. mog. 1348, własn. m. Krakowa 1389 n. 1254 Bolesław Wstydl. nadaje wsiom kl. w → Zwierzyńcu imm. ekon. i sąd. oraz zatwierdza posiadanie imiennie wymienionych dóbr, m. in. D. z łąkami (KK 1, 40); 1256 tenże nadaje kl. zwierzyn. przyw. jw. z poszerzonym imm. sąd. (Pol. 3, 33 fals. z XV w.; F. Sikora, Ze studiów nad dokumentami i kancelarią Leszka Czarnego. „Studia Historyczne”, 21 (1978), s. 11-3); 1286 Leszek Czarny potwierdza przyw. z r. 1256 (ZDM 1, 11 fals. z XV w.; F. Sikora, l.c.); 1287 tenże zatwierdza klasztorowi przyw. z r. 1254 (Pol. 3, 64); 1348 Kazimierz W. nadaje klasztorowi mog. wieś król. D. z oboma brzegami Wisły (Mog. 67); 1389 rajcy krak. wypłacili klasztorowi mog. 400 grz., z których kl. przeznacza 250 grz. na kupno dziedziny w Moniakowicach, a 150 grz. na kupno dziedziny w Łęgu. W zamian kl. przekazuje rajcom i m. Kraków D. (Mog. 99; KMK 1, 67); kl. mog. sprzedaje za 400 grz. rajcom krak. i m. Kraków wieś D. z oboma brzegami Wisły. Za tę sumę, tj. za 250 grz., kl. kupił u Stanisława z Makowa [par. Szreniawa] 4 źreby czyli łany w Moniakowicach, a za 150 grz. od opata kl. w Koprzywnicy [pow. sand.] - Łęg. Granice D. określone w akcie tejże transakcji → p. 2 (KMK 1, 68); → p. 2; 1433 rajcy krak. sprzedają za 620 fl. z pr. odkupu Jurgowi Swarczowi Grzegórzki i D.; 1437 ww. wsie zostają przez rajców wykupione (KMK 4, 523); 1439 rajcy krak. sprzedają za 1000 fl. z pr. wykupu ww. wsie Janowi Teschnerowi i Piotrowi Tarnow (KMK 4, 531); ciż nadają temuż Teschnerowi sadzawkę k. D. (KMK 3, 422); 1443 D. i Grzegórzki zostają przez rajców wykupione z rąk ww. Teschnera i Tarnowa (KMK 4, 531); 1446 rajcy nadają temuż Teschnerowi i jego ss. Stanisławowi i → Mikołajowi 3 sadzawki k. D. (KMK 3, 428); 1455 rajcy sprzedają za 600 fl. z pr. wykupu Hanoszowi Bemen rajcy krak. połowę czynszów w Grzegórzkach i D.; 1456 rajcy krak. sprzedają temuż drugą połowę czynszów w tychże wsiach; 1460 rajcy wykupują z rąk tegoż ww. wsie (KMK 4, 552-3); 1465 rajcy sprzedają za łączną sumę 1800 fl., z pr. odkupu Janowi Wierzynkowi rajcy krak. dochody z ww. wsi; 1471 rajcy wykupują z rąk tegoż Wierzynka ww. wsie (KMK 4, 571, 574); 1470-80 własn. rajców krak.1W DLb. 3 s. 61 D. wymienione jako własn. kl. zwierzyn., bez bliższych danych Ł. kmiece, zagrody, karczmy, folwark, młyn (DLb. 2 s. 28, 34; 3 s. 423); D. wymienione jako własn. kl. zwierzyn., bez bliższych danych (DLb. 3 s. 61); 1472 rajcy sprzedają za 1300 fl. z pr. odkupu Piotrowi Langowi rajcy krak. wsie D. i Grzegórzki (KMK 4, 581); 1476 rajcy sprzedają za 1250 fl. z pr. odkupu Janowi Wierzynkowi dochody z ww. wsi; 1494 rajcy wykupują te dochody (KMK 4, 591); rajcy sprzedają za 1250 fl. z pr. odkupu Jorgowi Langowi rajcy krak. dochody z ww. wsi; 1496 rajcy wykupują te dochody (KMK 4, 607); rajcy sprzedają za 1259 fl. z pr. odkupu 40 fl. czynszu z ww. wsi szpitalowi Ś. Ducha w Krakowie (KMK 4, 608); Hieronim Krugell dzierżawiący ogród Glazarowski łącznie z folwarkiem w D. płaci miastu z ogrodu 5 grz. czynszu rocznie (KMK 4 s. 746); 1489-94, 1496-9 D. wymienione w rejestrach poborowych bez bliższych danych (ŹD s. 444; RP s. 139, 166, 182, 196, 213, 86, 121, 48, 20); 1521 Zygmunt Stary rozsądzając spór między pospólstwem i rajcami m. Krakowa a rajcą Janem Kyeslinkiem oskarżonym m. in. o przywłaszczenie 2000 fl. pobranych na użytek dóbr D. i Grzegórzki, uniewinnia tegoż (MS 4, 3927); 1529 role folw. (LR s. 236).

5. 1428 według ugody między kl. mog. a rajcami krak. dziesięciny z D., które od czasu [→ 1389 p. 3] odstąpienia D. rajcom przez kl. nie przypadały ani klasztorowi, ani miastu, mają odtąd wieczyście należeć do klasztoru (Mog. 123; KMK 1, 126); 1447 rajcy krak. poświadczają, że dzies. z D. od dawna należy do kl. mog. (Mog. s. 108-9); 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 12 grz. klasztorowi mog., a kolęda z całej wsi należy do kościoła Ś. Mikołaja w Krakowie (DLb. 2 s. 28, 34; 3 s. 423); 1529 dzies. snop. wart. 1 grz. z ról folw. w D. klasztorowi mog. (LR s. 236).

1 W DLb. 3 s. 61 D. wymienione jako własn. kl. zwierzyn., bez bliższych danych.