(1238 Dolusice z fals. z początku XIV w., 1242 Duloszicze z kop., 1254 Dolusich z or., 1260 Doluszyce z fals., 1275 Dolussici z or., 1284 Doluszici z or., 1393 Dolushicze, 1397 Dobossicz!, 1398 Doliszicz, 1399 Dolwschicz, 1400 Dolusszicz, 1418 Doluschicze, 1470-80 Doluszycze, Doluzycze) 2,5 km na SW od Bochni.

1. 1530 pow. szczyrz. (RP k. 25; ŹD s. 59); 1470-80 par. Wiśnicz [Nowy] (Dlb. 1 s. 53); 1581, 1597 par. Łapczyca (ŹD s. 59; WR k. 188v).

2. 1254, 1260 w D. wielki las (lucus magnus) zw. Olchawa [później wieś o tej nazwie, założona na surowym korzeniu przed r. 1340, przedtem był to „nemus” przynależny do wsi D., DLb. 3 s. 406] → p. 3; 1260 D. k. Bochni, których granica biegnie przez wielką drogę z D. do Kurowa i do góry zw. Molarz (KK 1, 61 - fals., w drugiej jego redakcji ustęp o granicy → M. Niwiński, Opactwo Cystersów w Wąchocku, ,,RAUh”, 68, 1930, s. 7-15, 85); 1398 sadzawka, stawy → p. 4; 1470-80 D. k. Bochni, graniczą z Olchawą i Wiśniczem (DLb. 3 s. 405); 1501 w sporze kl. wąch. z Katarzyną [Pilecką] dz. Kurowa wd. po kaszt. sądec. Andrzeju [Oleśnickim] z Pińczowa [pow. wiśl.] o lasy i gaje położone między dobrami D. i Kurowem sąd po dokonaniu wizji postanawia, że Katarzyna ma przedstawić sześciu świadków, ponieważ miał miejsce wyrąb drzewa (SP 2, 4529); a. 1527 las między D. a Kurowem wg zeznań świadków sprzedany ongiś żupie bocheńskiej, → Bochnia p. 2 r. 1527; 1527 D. graniczą z Bochnią i Kurowem, lasy na granicy D. i Kurowa, droga z Bochni do D. w kierunku Kolanowa, → Bochnia p. 2; 1529 D. k. Bochni (LR s. 458).

3. Własn. monarsza i ryc., od r. 1242 cz. kl. Benedyktynek w Staniątkach, ok. r. 1260 w całości własn. kl. Cystersów w Wąchocku [pow. sand.]. 1238 bp krak. Wisław z Kościelca na prośbę bpa mazowieckiego [płockiego] Andrzeja i jego br. kaszt. krak. Klemensa i Janka kaszt. cieszyńskiego poświadcza, że Andrzej nadał kl. staniąt. m. in. [cz.] D. (in D.), które posiadał jego br. Świętosław (Pol. 3, 18-fals. z początku XIV w. - Stan. s. 21-5); 1242 Konrad ks. krak., łęczycki, kujawski i mazowiecki zatwierdza kl. staniąt. posiadłości, m. in. [cz.] w D. z nadania bpa płockiego Andrzeja, którą miał jego br. Świętosław, nadaje też klasztorowi przywileje (Mp. 2, 419; Pol. 3, 219 w transumpcie z r. 1464 - w literaturze uważa się ten dok. za autentyczny, względnie podejrzany, por. Matuszewski, Imm. s. 277); 1243 Konrad ks. krak. i łęczycki nadaje kl. staniąt. liczne przywileje i zatwierdza mu posiadanie imiennie wymienionych dóbr, m. in. D., które nadał klasztorowi komes Świętosław (Pol. 3, 20 - fals. Stan. s. 32-7); 1254 Bolesław Wstydl. zatwierdza kl. staniąt. przywileje uzyskane od ks. Konrada i potwierdza posiadanie z nadania bpa Andrzeja cz. w D. z wielkim lasem [Olchawa, później wieś] (apud D. de terra ad duo aratra mediocra cum luco magno, Pol. 3, 28, proponowana przez wyd. emendacja luco na lacu nie uzasadniona, gdyż chodzi tu o las k. D.); 1260 Bolesław Wstydl. nadaje kl. wąch. imm. ekon. i sąd. oraz zatwierdza posiadanie imiennie wymienionych dóbr, m. in. wsi D. k. Bochni, częścią nadanej obecnie klasztorowi przez księcia, częścią przejętej przez opata wąch. Marcina [poświadczony w l. 1251-8 - KK 1, 42; Mp. 2, 434, 480] za długi od kl. staniąt., wreszcie częścią kupionej przez kl. wąch. za 20 grz. czystego srebra od rycerza Hensira i jego braci. Granice → p. 2. Kl. ma także w D. las zw. Olchawa uzyskany drogą zamiany za Denkow [pow. sand.?] z komesem Warszem (KK 1, 61 fals. z ok. r. 1318; druga redakcja z ok. r. 1440, w której podano granicę D., por. M. Niwiński, Opactwo Cystersów w Wąchocku, „RAUh”, 68, 1930, s. 7-15, 85; Matuszewski, Imm. s. 296; falsyfikaty oparte prawdopodobnie na autentyku z ok. r. 1260; DLb. 3 s. 405); 1275 Bolesław Wstydl. nadaje kl. wąch. imm. ekon. i sąd. dla imiennie wymienionych dóbr, m. in. dla D. (Mp. 2, 481 or.); 1284 Leszek Cz. nadaje kl. wąch. imm. ekon. i sąd. dla imiennie wymienionych dóbr, m. in. dla D. (Mp. 2, 498 or.); 1397 → p. 4; 1398-1400 Mikołaj młynarz z D. nie stawił się przeciw Klemensowi z Kurowa o 10 grz. (SP 8, 7640, 10 863); 1398 → p. 4; sąd ziemski daje Paszkowi sołtysowi z D. wwiązanie do wsi D. w 100 grz., które pozyskał w sporze z klasztorem wąch. (SP 8, 7311); Mik. Roj kmieć z D. przeciw synowej? (nurus, Tsczha!) Agnieszce o skoszenie łąki wart. 6 grz. (SP 8, 7903); Michał kmieć z D. odstępuje Paszkowi sołtysowi z D. swoje gaje w D., a z łąk tamże będzie dawał Paszkowi po 2 kurczęta (SP 8, 7951); Mikołaj, Paweł, Jan s. Wojczy, Jan synowiec Świętka i Bratomir kmiecie z D. nie stawili się przeciw Paszkowi sołtysowi z D. o łąki i lasy przez nich trzymane i o 10 grz. (SP 8, 7964); 1400 Jan kmieć z D. (SP 8, 11 018); 1418 → p. 4; 1470-80 własn. kl. wąch., 6 ł. kmiec, z których czynsz po wiardunku, po 30 jaj i po 2 sery, kmiecie nie odrabiają pańszczyzny i powab, lecz przewożą na użytek klasztoru własnymi wozami sól z Bochni do Wiślicy, sep w wysokości 6 korcy owsa oddają plebanowi w Wiśniczu [Nowym], folwark, którego pewne role uprawiają kmiecie i zagrodnicy, 3 karczmy z rolami, zagrodnicy (DLb. 1 s. 53 - tu podano 4 ł. kmiece; 2 s. 241-2; 3 s. 405); 1529 własn. kl. wąch., który pobiera tu czynsz łącznie z innymi wsiami, 4 zagr. (LR s. 333, 458); 1530 pobór z 1 ł., 11 prętów i karczmy dorocznej (RP k. 25); 1564 wsie kl. wąch. D. i Olchawa pracowały niegdyś dla stwa niepołomickiego, obecnie są w dzierż. p. Barzego w dobrach Wiśnicz (LK 1 s. 86 - błędnie jako wsie opata tyn.).

4. 1393-1407 Paszek, Paweł Dołuski [h. 3 Trąby] sołtys D., dz. → Sierczy do r. 1414 (KSN 222, 232, 235, 351, 552, 571, 583, 709, 721, 795, 811, 826-7, 843, 845-6, 854, 861, 863, 869, 871, 896, 898, 921, 923, 926-7, 959, 1317, 2004 - z r. 1407 condam; ZCz. 1 s. 2, 4, 162; ZK 3 s. 413, 423; SP 8, 5923, 6358, 6605-6, 6759, 6833, 6885, 7027, 7040, 7215, 7671-2, 7705, 7872, 7946, 7960, 8508, 8527, 8529, 8546, 8586, 8616, 8677, 8911, 9507, 10 712, 10 849, 10 879, 11 005, 11 018-9, 11 038, 11 099, uw. 250/42, 288/45, 291/94, 307/49, 347/42, 349/33, 351/52)¹Przed r. 1407 Paszek sprzedał sołectwo w D., ale dalej najczęściej występował w źródłach jako dz. D. lub z nazwiskiem Dołuski z Sierczy (do r. 1414). Jego potomkowie Piotr i br. Stan. Judasz i Mikołaj dz. Sierczy i dalsi już na Rusi używali nazwiska Dołuski, a czasem pisali się jeszcze z D. (por. AGZ 13-4 wg ind.). Całość dokumentacji źródłowej o Paszku i jego potomkach zostanie podana pod Sierczą. Uwaga ta może sugerować, że wymienione w p. 8 zamczysko, to zbudowany w D. dwór obronny Paszka; 1396 Piechna ż. Wyszka z D. [sołtysa] rezygnuje ze swych cz. dziedz. w Lichwinie za 20 grz. na rzecz Małgorzaty wd. po Janie z Lichwina (SP 8, 5773); 1397 Paszek sołtys z D. ma zapłacić w terminie 30 grz. wdowie po Wilczku z Nieszkowic pod gwarancją wwiązania jej w swoje dobra dziedziczne (KSN 569, 573); 1397-8 tenże ma oddać kl. tyn. w określonych terminach 4 grz. pod gwarancją utraty 8 wołów, a jeśli nie, to będzie odpowiadał za porękę 30 grz. (SP 8, 5923, 6759); 1397 Paszek z Sierczy przeciw opatowi wąch. o robocizny et homine, których zakazywał na sołectwie in Dobossicz, narażając go na szkodę 100 grz. (SP 8, 6067); 1398 Paszek z D. ma oddać kl. tyn. w terminie 3 grz. i 4 sk. pod karą XV (Tyn. 121; SP 2, 126); tenże zobowiązuje się założyć sadzawkę dla kl. tyn. w Pogwizdowie, a jeśli tego nie uczyni, to odstąpi klasztorowi swoją sadzawkę w D. (Tyn. 122; SP 2, 127; 8, 6606); Piotr Habling mieszcz. krak. zeznaje, że wg dok. sprzedał Paszkowi [sołtysowi] z D. 1/3 Osieczan, którą miał od Tomaszka Wierzynka (SP 8, 6677, 6756); Paszek sołtys z D. uzyskuje wwiązanie do 5 otroków w żupie bocheńskiej zastawionych mu za 70 grz. przez mieszcz. krak. Piotra Hablunka [Hablinga] (SP 8, 7097); kl. wąch. pozwany przez Paszka sołtysa z D. o gaje, lasy, zarośla, łąki, stawy, jak to znajduje się w przyw. na sołectwo, o wszystkie prawa tego przyw., o robocizny i honory kmieci i o 100 grz. szkody (SP 8, 7160); Paszek sołtys z D. udawadnia dok., że wieś D. i sołectwo mają pr. magd. (SP 8, 7176); → p. 3; 1399-1404 Helena, Elena ż. Paszka [sołtysa] z D., w źródłach występuje do r. 1410 → Siercza (SP 8, 9456-7, 11 098 - tu błędnie uzupełniono cz. imienia jako Heli [zabeth] zamiast Hele[na], 11 157, uw. 288/54; KSN 923, 926-7, 952, 1020, 1027, 1062; ZK 3 b s. 272, 280, 292, 299, 316; 4 s. 59; ZCz. 1 s. 19); 1399-1400 Jaszek, Jan z D. [zapewne to wójt Myślenic, krewny lub br. stryjeczny Paszka] (SP 8 uw. 305/5; ZCz. 1 s. 4); 1399 Paszek z D. ma dać Marciszowi z Ołpic w posiadanie 6 ogrodów przed Bochnią (KSN 842, 867); Paszek z D. ma doprowadzić do końca w przeciągu 2 tygodni urządzenie sadzawki dla kl. tyn. w Pogwizdowie pod karą XV (SP 8, 8688-9); 1401 [Helena] ż. Paszka sołtysa z D. nie przedstawiła sądowi pr. niem. dok. w sprawie wiana na sołectwie w D., wobec tego Stanisław wójt Bochni ma dostać za długi wwiązanie w to sołectwo (KSN 1062); 1402 Paszek z D. przeciw opatowi wąch. o łąkę w D. (ZK 3 s. 423); Paszek [sołtys] z D. przeciw arcbpowi gnieźn. Mikołajowi dz. Kurowa o 3 sadzawki i ich wyłowienie oraz o 300 zaoranych bezprawnie bruzd (ZK 3a s. 516); Paszek z D. nie stawił się w terminie przeciw [Mikołajowi] arcbpowi gnieźn. o przekopanie 3 sadzawek i o przeoranie ról (SP 2, 896); 1404 Marcisz z Trzebienic przedstawił w zastępstwie sądowi najwyższemu pr. niem. dok. arcbpa gnieźn. Mikołaja w sprawie rezygnacji przezeń z sołectwa w D. (KSN 1331); Jan wójt Myślenic ma okazać sądowi pr. niem. dokumenty dla jego ojca Hanka przeciw Paszkowi sołtysowi z D. w sprawie ich dóbr (KSN 1420); 1407 Jan wójt Myślenic przedstawił sądowi pr. niem. na zamku krak. dok. przeciw Paszkowi ongiś dz. [sołtysowi] D. w sprawie dziedzictwa Siercza przed Wieliczką (KSN 1818, 1820); Paszek z D. oskarża Jana wójta Myślenic o dziedzictwo Siercza przed Wieliczką i 400 grz., za które sprzedał je mieszcz. krak. Janowi Długiemu (KSN 1834, 1847, 1865, 1887, 1924, 1941, 1945, 1966); 1411-2 Iwan domownik p. Katarzyny wd. po Klemensie z Kurowa przeciw Paszkowi z Sierczy ongiś sołtysowi z D. o sołectwo w D. (KSN 2803, 2806, 3050); 1418 Jan z Fałkowa [pow. opocz.] doktor dekretów i kan. krak. sołectwo w dobrach kl. wąch. blisko Bochni, które kupił za własne pieniądze i nigdy nie należało ono do klasztoru, nadaje po swej śmierci temuż klasztorowi pod warunkiem, że od t.r. bierze w 12-letnią dzierżawę wsie klaszt. Olchawę i D. z czynszami i robocizną poddanych, z której każdego roku są obow. na jego utrzymaniu wozić na potrzeby klasztoru bałwan soli do Wiślicy. Po upływie 12 lat będzie on miał te wsie w dożywociu z tym, że będzie płacił klasztorowi 6 1/2 grz. czynszu, a jeśli umrze przed upływem owych 12 lat, to wsie te zostaną zwrócone klasztorowi wraz z sołectwem (Mp. 4, 1168); 1466 w spadku po Piotrze z Kurowa kaszt. lubel. wieś D. [= sołectwo w D.] otrzymuje Jadwiga ż. wwdy krak. Jana Pileckiego (Ziemskie Lubelskie 5 k. 454); 1470-80 sołectwo z 2 ł. (DLb. 3 s. 405); 1487 sąd ziemski sand. przysądza kl. wąch. sołectwo w D., o które klasztor pozwał Katarzynę z Kurowa [Pilecką] ż. Andrzeja [Oleśnickiego] z Pińczowa [pow. wiśl.] kaszt. sądec. trzymającą go bezprawnie (AG perg. 1988); 1494 Jan Olbr. poleca star. krak. wwiązać opata wąch. w sołectwo w D. przeciw Katarzynie z Kurowa ż. Andrzeja z Pińczowa kaszt. sądec. (SP 2, 4431).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. z łanów kmiecych, karczem i zagród wart. 4 grz. prebendzie Łazowskiej w kat. krak.; dzies. snop. z folwarku, tj. ról wydzielonych kmieciom i zagrodnikom plebanowi w Wiśniczu [Nowym] (DLb. 1 s. 53; 2 s. 241-2; 3 s. 405); 1529 dzies. snop. i kon. wart. 6 grz. z całej wsi prebendzie Łazowskiej w kat. krak.; dzies. snop. od 4 zagr. plebanowi w Wiśniczu Nowym (LR s. 117, 333).

6. 1503 Piotr woźny z D. (ZCz. 1 s. 170); 1541 Szymon z D. s. Macieja Zypnyka i Katarzyny; Marcin Pogan z D. s. Błażeja Pogana i Barbary; 1543 Stan. Piech z D. s. Jana Piecha i Agnieszki; 1558 Andrzej „vir Grzegorzkowicz” z D. s. Jana Piecha i Agnieszki; 1564 Wojciech Jemiołko z D. s. Jakuba Jemiołki i Anny; 1565 Stan. Fisza z D. s. Stan. Fiszy i Anny przyjęci do pr. miej. Bochni (Księga przyjęć do prawa miejskiego w Bochni 1531-1656, wyd. F. Kiryk, Wr. 1979, 201, 215, 237, 489, 551, 559).

7. Bon. 4 s. 354-5; Stan. s. 79.

8. Grodzisko łużyckie, wtórnie użyte we wczesnym średniowieczu. W literaturze archeol. pod nazwą Kopaliny, czyli w przys. osadzonym w czasach nowożytnych (G. Leńczyk, Katalog grodzisk i zamczysk, Kr. 1983, s. 21). W inwentarzu z r. 1654 zaliczono Kopaliny do dóbr dołuskich (Bochnia, Kr. 1980, s. 153), dlatego ww. obiekty archeol. łączę historycznie z D.