FOLWARKI

(1344 Allodium... super fluvium Viszlam, 1470-80 Wolfarky, Folwarky, Wolwarfky, 1489 Folwark, 1529 Folwarki, Pholvarki, 1581 Zagrody za Zakrzowem) folwarki i wieś położone między rz. → Czyżówką a Wilgą w płn.-zach. części dzisiejszego Podgórza. Nazwa dziś zanikła.

1581 pow. szczyrz. (ŹD s. 41); 1470-80 par. Ś. Jakuba w Kazimierzu (DLb. 1 s. 209); 1489 n. par. Skałka (RP s. 145).

Własn. kośc. 1344 bp Jan Grot, erygując i uposażając altarię Ś. Jana Ewangelisty i altarię Ś. Marty w kat. krak., daje im m. in. po połowie „Allodium sive agros cum decimis ibidem super fluvium Viszlam sitos”, wykarczowane przez mieszcz. krak. Hermana z Brzegu [Śląsk] i od tegoż przez bpa za 200 grz. wykupione (KK 1, 177); 1470-80 a) własn. altarii Ś. Jana Ewangelisty w kat. krak. 3 folwarki na przedmieściu Kazimierza, „quae communiter apellantur W.” posiadają 3 ł. z 3 zagrodnikami na nich osadzonymi. Zagrodnicy płacą po 1 grz. czynszu i poza tym są obow. jedynie do koszenia łąk położonych przy ich rolach i domach i zwiezienia z nich siana altarzyście (DLb. 1 s. 209-10); b) własn. altarii Ś. Marty w kat. krak. W. wieś przed m. Kazimierzem: 3 kmieci na 3 ł. z łąkami; płacą po 1 grz. czynszu, nie pracują, nie dają podwód ani danin. Dzies. snop. wart. 1 grz. z powyższych 3 ł. należy do altarysty Ś. Marty. 3 specjalne łąki należą wyłącznie do altarysty. Łąki położone bliżej wsi obow. są kmiecie kosić i układać siano w kopy (DLb. 1 s. 210-1); kolęda z W. należy do kościoła na Skałce. Granica wsi Zakrzów „cum prediis” należącymi do altarii Ś. Jana idzie kopcami i drogą publiczną. F. graniczą też z Borkiem [Fałęckim] (DLb. 1 s. 67-8, 168; 3 s. 118)1Długosz umieszczając młyn bpa w Błoniu nad Wilgą wymienia go w F. (DLb. 3 s. 117). O młynie tym → wyżej s. 134 Błonie, czyli Ludwinów. Młyn ten przynoszący 5 grz. czynszu w r. 1441 kupił za 90 grz. u młynarza Nikolsa kupiec krak. Piotr Herszberg i darował wieczyście kościołowi na Skałce. 4 grz. czynszu należało wówczas do tegoż kościoła, 1 grz. do bpa. Obecnie Jan Skałka pleban na Skałce sprzedał ten młyn za 90 grz. mieszcz. krak. Mikołajowi Czeyskyendorf i odtąd kościół na Skałce otrzymuje z młyna tylko 1 grz. Informacja powyższa pominięta w haśle Błonie; 1489-91 F. wymieniony bez wymiaru poboru (RP s. 145, 157, 171); 1529 3 grz. 36 gr czynszu z 2 zagród F. na przedmieściu Kazimierza dla altarii Ś. Jana; we wsi F. 3 grz. czynszu od 3 zagrodników i 3 1/2 grz. czynszu za łąki dla altarii Ś. Marty (LR s. 307, 329); „ante Casimiriam” 3 kopy gr czynszu od zagrodników i 4 grz. 12 gr czynszu z łąk dla altarii Ś. Jana Ewangelisty (LR s. 348); 1581 pobór od 5 chałupników z Zagród za Zakrzowem należących do altarii Ś. Marty (ŹD s. 41).

1 Długosz umieszczając młyn bpa w Błoniu nad Wilgą wymienia go w F. (DLb. 3 s. 117). O młynie tym → wyżej s. 134 Błonie, czyli Ludwinów. Młyn ten przynoszący 5 grz. czynszu w r. 1441 kupił za 90 grz. u młynarza Nikolsa kupiec krak. Piotr Herszberg i darował wieczyście kościołowi na Skałce. 4 grz. czynszu należało wówczas do tegoż kościoła, 1 grz. do bpa. Obecnie Jan Skałka pleban na Skałce sprzedał ten młyn za 90 grz. mieszcz. krak. Mikołajowi Czeyskyendorf i odtąd kościół na Skałce otrzymuje z młyna tylko 1 grz. Informacja powyższa pominięta w haśle Błonie.