GARLICA DOLNA

(1263 Gardlicia, Gardliche, Gardlicha, Gardlich, 1350 Gardlicza, Gardlicza Thetonicalis, 1354 Garlicza Theutunicalis, 1385 Garlicza, 1389 Gorlicza, 1434 Michalconis Garlicza, 1440 Garlicza Michalconis, 1462 Garlicza Inferior, 1469 Garlycza Nadolna, 1474 Inferior Garlicza alias Capitulna, Garlicza Capitulna, 1489 Garlycze Inferior, 1494 Garlycza, 1498 Inferior Garlycza, 1499 Garlicze Inferior, 1508 Garlycze Canonicorum, 1529 Garlicze, Garlicza Nobilium, 1530 Garlicza Capituli), dziś Garlica Duchowna i Garlica Murowana 9 km na N od centrum Krakowa.

1. 1490 n., 1581 pow. krak. (ŹD s. 28, 435); 1470 n. par. Zielonki (DLb. 2 s. 147).

2. 1470-80 G. położona 1/2 mili od Krakowa, młyn nad rz. → Garliczką. Granica G. z Trojanowicami, Garlicą Średnią (G. Wierzynkonis), Wolą Zachariaszowską, Bibicami i Zielonkami wyznaczona jest ujazdami i kopcami (DLb. 1 s. 171; 2 s. 147; 3 s. 70); 1474 łąka zw. Żabiniec (Zabinecz) w G. I. alias C. (SP 2, 4119).

3A. Własn. kl. Norb. na Zwierzyńcu, od 1263 własn. kap. krak.; dziś Garlica Duchowna. 1263 kl. zwierzyn. sprzedaje kapitule krak. za 33 grz. folwark w G. nie przynoszący klasztorowi należytego pożytku i za tę sumę wykupuje zastawioną kapitule swoją wieś Modlnicę [Małą] (KK 1, 64; DLb. 3 s. 70); 1350-5 G. T. własn. kap. krak. (MV 2 s. 375, 377, 403, 440); 1464 własn. kap. krak. (Mp. 5 K 10); 1470-80 dwór kapitulny posiadający dobre zabudowania i role folw. 4 ł. kmiece płacą po 3 wiard. czynszu, po 30 jaj i po 2 koguty. Każdy kmieć winien pracować 1 dzień w tygodniu własnym wozem lub pługiem i jest obow. w razie potrzeby do przewozu sam, a nie sprzeżą. Karczma z rolami płaci 1/2 grz. czynszu. Młyn z rolami na rz. Garliczce płaci 2 grz. czynszu (DLb. 1 s. 34, 170-1; 2 s. 147; 3 s. 70); 1489-94, 1496-1500, 1508 pobór z 3 ł. (ŹD s. 435; RP s. 134, 159, 174, 189, 204, 69, 107, 35, 6, 243, 337); 1528 własn. kap. krak. 4 kmieci na 4 ł., każdy płaci 2 fl. czynszu, daje 30 jaj i 2 koguty. Role folw. uprawiane przez kmieci w gonitwę. Kmiecie płacą czynsz z ról folw. i wynosi on łącznie z czynszem od karczmarza 3 grz. 18 gr (SP 12 s. 544); 1530 pobór z 1 1/2 ł. (RP k. 7).

3B. Własn. szlach., w latach 1498-1500 własn. królowej, następnie znów szlach.; dziś Garlica Murowana. 1385-9 Mikołaj, Miczek z G., br. Michała (SP 8, 3047, 3369, 3430, 3504, 3694-5, uw. 175/1); 1388-1409 Michał z G., br. Mikołaja (SP 8, 4599, 5004, 6381, 10 494, uw. 91/10, 103/17, 107/13, 167/22, 175/1; wg ind. WAP); 1388 Mik. Gaudanek1W wyd. błędnie Gandanek z Mninogi zastawia Mikołajowi z G. swój młyn w → Mninodze (SP 8, 4558); Mikołaj z G. sprzedaje za 60 grz. Jaszkowi s. Jakusza z Ujazdu części w Ujeździe i Grabiszycach (SP 8 uw. 132/13); 1389 Michał z G. zezwala Marcinowi z Modlnicy wybrać 1 1/2 grz. czynszu z młyna i karczmy w G. (SP 8, 5140); 1396 → Garlica Górna; 1398 Małgorzata z Wilkowiska ż. Michała z G. (SP 8, 6381, 6427); 1410 Małgorzata ż. Jana z G., matka Michała, 1430-8 wd. (ZK 10 s. 25-6, 46; 150 s. 15; OK 5 k 96 v, 256 v; wg ind. WAP); 1420 Stanisław pleb. z Sieciechowic dokonuje działu dóbr w G. ze swoimi bratankami Janem i Mikołajem z G. i przypadającą mu połowę odstępuje bratankom za 140 grz., 8 kóp żyta i 5 koni w Karniowie (ZK 7 s. 50-1); 1420-38 Michał s. Jana i Małgorzaty z G. (ZK 10 s. 25-6, 33, 38, 46, 244; OK 5 k. 256 v; wg ind. WAP); 1423 ww. br. Jan i Mikołaj z G. dzielą po połowie wszystkie swoje dobra ojczyste i macierzyste w G. (ZK 7 s. 305); 1427 Jan z G. s. Michała, [ojciec Michała] (wg ind. WAP); 1432 ww. Małgorzata [wd. po Janie z G.] wyznacza swej c. Klichnie ż. Jakuba z Polaninowic 80 grz. posagu i na tę sumę zastawia ww. Jakubowi całą swoją cz. w Szczodrkowicach. Klichna oświadcza, że została spłacona z dóbr ojczystych i macierzystych (ZK 10 s. 59-60); 1432-46 Piotr z G. (ZK 10 s. 67, 128, 185, 271; 11 s. 1, 151, 176; 12 s. 129)2Być może, że część zapisek odnosi się do Piotra z Garlicy Górnej występującego w l. 1408-34; 1434 Mikołaj z G. s. Michała i Piotr z G. Górnej zastawiają za 6 grz. Janowi Połukopkowi z Naramy cały młyn w G. Michałka (Michalconis Garlicza), zastrzegając sobie zbiór siana na łąkach przy młynie (ZK 10 s. 217); 1436 tenże Połukopek oświadcza, że Mikołaj z G. zadośćuczynił mu za zastaw w G. (ZK 11 s. 186-7); 1440 Grzymka wd. po Macieju ze Żbiku wraz ze swoim bratankiem Stanisławem ze Żbiku zastawiają za 11 grz. Piotrowi z G. cały młyn w G. Michałka, który to młyn mają w zastawie od Piotra z Krzeszowic (ZK 11 s. 430); 1444 Anna ż. Mikołaja z G., siostra Grzegorza z Paczołtowic (ZK 12 s. 271); 1444-8 Michał z G. i Rzeplina s. Mikołaja [i Anny] (ZK 12 s. 262, 269, 270, 273, 313, 388; 13 s. 10, 19, 116, 163; Mp. 4, 1497); 1446 Mikołaj z G. i jego s. Michał zastawiają za 20 grz. Maciejowi z Radwanowic swój młyn w G. (ZK 12 s. 413); 1447 tenże Mikołaj zastawia za 40 grz. swoim ss. Michałowi i Andrzejowi z G. 4 ł. w Rzeplinie, które sam dzierży tytułem zastawu (ZK 13 s. 150); Mikołaj s. Michała z G. D. sprzedaje za 300 grz. burgrabiemu krak. Janowi Nekandzie z Grzegorzowic całą swoją cz. w G. Anna ż. Mikołaja zrzeka się tu wszelkich praw do wiana i posagu (ZK 13 s. 156; GK 10 s. 223-4); Mikołaj z G. (Mp. 4, 1497).

1450 Jan z → Grzegorzowic bierze w opiekę dobra dzieci zm. Jana Nekandy z Grzegorzowic, m. in. G. (ZK 151 s. 44); 1457 Stanisław z G. zastawia za 40 grz. Piotrowi z Zagórza [vel Zagórzyc w pow. wiśl., par. Kazimierza W.?] całą cz. w G. (ZK 14 s. 309); tenże Stanisław zastawia za 60 1/2 grz. Piotrowi z Zagórzyc całą swoją cz. w G. z dworem i rolami dworskimi (ZK 15 s. 2); 1462 Stanisław z G. I. (ZK 16 s. 43, 57); tenże darowuje w wypadku swej śmierci Piotrowi z Zagórzyc swoją cz. dóbr dziedz. w G. (ZK 15 s. 220); Piotr Zagórski z G. procesuje się ze Spytkiem Karniowskim z Giebołtowa (ZK 16 s. 78); Jan Nekanda z Grzegorzowic sprzedaje za 150 grz. Marcinowi ze Szreniawy swoją cz. w G. (GK 16 s. 541-2); 1462-3 Elżbieta wd. po Mik. Czarnym z G. procesuje się ze Spytkiem Karniowskim z Giebołtowa (ZK 16 s. 31, 46, 60, 83); 1463 Klichna wd. po Jakubie Włochu z Dziewięczyc sprzedaje za 180 grz. Piotrowi Zagórskiemu całą swoją cz. w I. G., którą miała po swoim zm. br. Stan. Kociku (ZK 17 s. 55- 6); 1463-4 ww. Elżbieta procesuje się z Andrzejem z Rzeplina (ZK 16 s. 83, 100, 120, 129, 177); 1464 Zbigniew z Grębynic i Piotr [Zagórski] z G. poręczają za Andrzeja z Rzeplina w ten sposób: jeżeli Elżbieta oddali prawem roszczenia Andrzeja pozywającego ją o główszczyznę za zm. Stan. Kocika z G., wówczas nikt z krewnych tegoż Stan. Kocika Garlickiego nie będzie jej o tę główszczyznę niepokoił (ZK 17 s. 182); 1467 Jan Nekanda z Grzegorzowic sprzedaje za 200 grz. Mikołajowi z Leksic całą swoją cz. w G. (GK 2 s. 92 zapiska przekreślona); 1469 tenże Jan sprzedaje za 160 grz. celnikowi krak. Mik. Kreidlerowi całą swoją cz. w G. N. (ZK 17 s. 655; GK 18 s. 765); 1470-80 a) cz. Jana Zagórskiego: 1 ł. kmiecy, karczma, 3 zagrody, folwark z dworem; b) cz. Jana Grzegorzowskiego: 1 łan, młyn3Tak DLb. 1, w DLb. 2 zamiast młyna ― karczma, zagroda, folwark z dworem (DLb. 1 s. 171; 2 s. 147-8); 1474 Jan Zagórski z I. G. alias C. i jego br. Piotr sprzedają za 12 grz. z pr. odkupu mistrzowi Piotrowi Gaszowcowi drowi medycyny i rajcy krak. łąkę Zabiniec w G. C. (SP 2, 4119); 1477 Katarzyna wd. po tymże Gaszowcu i jej dzieci Jan i Benigna gwarantują Mik. Wysocie z Sułkowa zwrot 45 fl. węg. i 1 wiard. ewentualnym wwiązaniem w całą ich cz. G. I. (SP 2, 4194).

1480 Jan, Piotr i Elżbieta dzieci Piotra Zagórskiego sprzedają za 450 fl. węg. Mik. Kobylskiemu swoją cz. w G. I. (GK 21 s. 78); 1481 Jan i Piotr ss. ww. zm. Piotra Gaszowca dziedzice I. G. sprzedają za 500 fl. węg. Mik. Kobylskiemu swoją cz. G. I., przyjmując za część tej sumy konia, 2 postawy sukna półflorenckiego i koltryskiego, 2 kopy pszenicy, 5 kop żyta i 1 kopę owsa. Przyrzekając zatwierdzenie sprzedaży przez swoich br. Mikołaja i Stanisława oraz przez siostry Benignę i Różę, poręczają za nieletnie rodzeństwo: Jerzego, Lukrecję i Barbarę oraz za matkę [Katarzynę] (SP 2, 4263); 1494-8 Dorota ż. Mik. Kobylskiego z G. (SP 2, 4434; ZK 153 s. 191-2); 1494-1500 Mik. Kobylski z G. (ZK 153 s. 174, 243, 277, 279); 1498 tenże Kobylski i jego ż. Dorota z I. G. sprzedają za 700 grz. królowej Elżbiecie [wd. po Kazimierzu Jag.] całą tę wieś (ZK 153 s. 191-2); 1505 taż Elżbieta darowuje swemu słudze szl. Janowi Wierzbięcie z Malinowic [ks. siew.] I. G., którą kupiła od Mik. Kobylskiego (SP 2, 4556); 1510 tenże Jan Wierzbięta częściowo darowuje, częściowo za 800 fl. sprzedaje Stan. Narambskiemu [Narębskiemu] z Rudna [Górnego] cały swój dwór z rolami folw. i pozostałe cz. dziedziczne w I. G. (ZK 155 s. 7-10); 1518 Zygmunt Stary zezwala Stan. Naramskiemu na sprzedaż za 300 fl. 8 grz. czynszu rocznego na wsiach G. i Rudno na fundację beneficjum kościelnego (MS 4, 11 735); 1526 tenże Naramski z G. i Szczodrkowic [par. Smardzowice] wydzierżawia na 3 lata Pawłowi Wronińskiemu [z Rudna Górnego] dobra swoje i swoich br. Andrzeja, Jakuba i Mikołaja w G. i Szczodrkowicach (ZK 27 s. 199-200); 1529 8 grz. czynszu z pr. odkupu na G. Nobilium należy do altarii Zwiastowania PM w kol. Ś. Floriana na Kleparzu (LR s. 178-9); 1530 br. nie podzieleni Stan., Jan i Mik. Narębscy dz. Rudna [Górnego] G. i Szczodrkowic pozywają Pawła Wronickiego ze Szczodrkowic i Rudna o 50 grz. zabranych po śmierci ich matki Beaty i o gaj przez nią sprzedany (SP 6, 474); sąd król. wyrokuje, że pozwany przez kmiecia Wojciecha Mazura poddanego szl. Stan., Jana i Mik. Narębskich Paweł Wronicki miał prawo do zabranych kmieciowi 20 kop żyta, 10 kop pszenicy, 10 ― owsa, 5 ― jęczmienia, 3 ― grochu i do sprzedania jego łąki, jako że kmieć w tym czasie, gdy zbiegł, był jego poddanym (SP 6, 475); 1532 bp Piotr Tomicki zezwala na przeniesienie 8 grz. czynszu kupionego za 300 fl. węg. z pr. odkupu u Stan. Narębskiego na wsiach Rudno [Górne] i G. z altarii Zwiastowania PM w kol. Ś. Floriana na Kleparzu do Kolegium Artystów [por. wyżej 1518 i 1529] (KUJ 4, 359).

4. 1350-4 G. stanowiąca własn. kap. krak. [dziś G. Duchowna] nosi nazwę G. Theutonicalis (MV II s. 375, 377, 403).

5. Własn. kap. krak.: 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 5 grz.4Tak DLb. 1, w DLb. 2 i 3-4 grz wikariuszowi preb. Nadzowskiej zw. też Głębinowską w kat. krak. (DLb. 1 s. 134, 170-1; 2 s. 147; 3 s. 70); 1528 dzies. z łanów kmiec. prebendzie Głębinowskiej (SP 12 s. 544); 1529 dzies. snop. łącznie z Wolą Zachariaszową wart. 7 grz. plebanowi i wikariuszom preb. Głębinowskiej (LR s. 156).

Własn. szlach.: 1470-80 dzies. snop. z folwarków i dzies. kon. z łanów kmiec. o łącznej wart. 4 grz. plebanowi w Zielonkach (DLb. 1 s. 171; 2 s. 147-8); 1529 dzies. snop. wart. 6 grz. z całej wsi plebanowi w Zielonkach (LR s. 173).

6. 1494 Jan Koźmicki z Kazimierza woźny sądowy zeznaje przed sądem grodzkim krak., że widział, jak szl. Mik. Wojnarowski ze swoją służbą wiózł na koniu Dorotę ż. Mik. Kobylskiego z G. głośno protestującą przeciw gwałtowi jej zadawanemu. Inny woźny Jan Siunec, gdy zanosił mandat król. Mik. Wojnarowskiemu, widział Dorotę w karczmie we wsi Uszew, a pilnował ją sługa Wojnarowskiego Miklasz (SP 2, 4434).

1 W wyd. błędnie Gandanek.

2 Być może, że część zapisek odnosi się do Piotra z Garlicy Górnej występującego w l. 1408-34.

3 Tak DLb. 1, w DLb. 2 zamiast młyna ― karczma.

4 Tak DLb. 1, w DLb. 2 i 3-4 grz.