GOZNA

(1376 Gostna, Gostdna, Gozna, 1379 Gozdna, 1389 Gosdna, Goszdna, 1398 Gosna, 1426 Goszna, 1428 Gosdzna, Gozzna, 1429 Goschna, 1530 Gossna) 8 km na NE od Jędrzejowa.

1. 1489, 1530 pow. krak. [= ksiąs.] (RP s. 136; k. 15); 1581 pow. ksiąs. (ŹD s. 88); 1598 par. Mokrsko (WR k. 223).

2. 1376 Florian bp krak. i Andrzej podsędek ziemski krak. rozsądzają spór między kl. jędrz. a Stanisławem z G. o cz. dziedziny Raków na korzyść klasztoru. Granice tej cz. zaczynają się od miedzy Słaniszcza (Slawiszcza) w kierunku granicy Przekopa, od niej do innej granicy zw. Ujazd, stąd aż do Suchcic, następnie do dębu, dalej do Zimnej Wody i aż do Drożyska (Mp. 1, 335); 1379 sąd ziemski krak. wydaje wyrok w sprawie granic wsi kl. jędrz. Raków oraz wsi Stanisława: G. i Czarniszyce. Granice zaczynają się od rz. zw. → Slanica w kierunku miedzy Przekopa, stąd do innej granicy zw. Ujazd, a następnie do miedzy zw. Suchcica i dalej do dębu i do zimnej wody zw. → Zimna Woda, aż do Drożyska (Mp. 1, 344); 1381 Sędziwój [z Szubina] star. krak. zatwierdza powyższy przyw.; Mściwoj pkom krak. rozgranicza Raków od G. i Czarniszyc; opis granic jw. 1379 (Mp. 1, 352-3); 1415 sąd ziemski krak. zaświadcza, że Wojciech opat kl. jędrz. zwolnił od winy Stan. Jelitkę dz. z G. w sprawie o drogę z G. do Jędrzejowa i o szkodę wyrządzoną opatowi, ponieważ Wrocław dz. z Ważlina świadek opata zdołał oczyścić przed sądem swe szlachectwo zakwestionowane przez Stanisława (Mp. 4, 1152; SP 7/2, 243-5); 1416 wyrok sądu ziemskiego krak. kończy ugodą spór między Stan. Jelitką z G. a kl. Jędrz. o dokumenty w sprawie rozgraniczenia Rakowa od G. i Czarniszyc. Obie strony uznają granice wyżej ustalone (Mp. 4, 1156); 1420 Piotr pkom. krak. rozgranicza ww. wsie. Granice poczynają się od rz. → Słanica i przebiegają jak w przy w. z 1379 r. Przeszedłszy obok → Drożyska do gościńca, pozostawiają po prawej stronie G., a po lewej Raków (Mp. 4, 1193); 1498 sadzawka w środku wsi G. pod dworem, lasy i gaje w G., → p. 3 (ZK 153 s. 200); 1571 granica między Lścinem, należącym do Stan. Szafrańca z Pieskowej Skały kaszt. biec., a Rakowem, należącym do kl. jędrz., poczyna się od ściany goździeńskiej [tj. od G.] między Rakowem a Czarniszycami opustoszałymi i biegnie aż do przekopy, gdzie rz. Stara niegdyś wpadała (BPAN rps 926 k. 78).

3. Własn. szlach. 1376 Stanisław Kogutkowic z G. (SP 8, 45, 78); 1376 Stanisław, Staszek z G. nieokreślony1Identyczny albo ze Stanisławem Kogutkowicem, albo ze Stanisławem Jelitką (Mp. 1, 335, 344, 353; SP 8, 5130, uw. 101/1, 159/45, 184/4; ZK 2 s. 94, 108); 1376 Mikołaj powód ze strony opata z Jędrzejowa występuje przeciwko Stanisławowi z G. o kawałek dziedziny. Do chwili rozsądzenia sprawy przez sąd na wiecu żadna ze stron nie może korzystać z tej dziedziny pod karą król. (SP 8, 78); 1389 Staszek z G. przeciwko Jachnie z Boczkowic o cz. Czarniszyc (SP 8 uw. 159/45); Stanisław z G. oddala zeznaniami świadków pretensje Mikołaja kmiecia z Rakowa o bydło i zebrane zboże (SP 8 uw. 184/4); 1394 Stogniew [nie zident.] przeciw Staszkowi z G. o kmiecia (ZK 2 s. 108); 1397-1407 Stanisław, Staszek Jelitko z G.2W 1381-88 występuje w źródłach Stan. Jelitko nie piszący się z G. (SP 8, 697; ZK 1 a s. 333; 1 b s. 44-5) br. Klemensa z Łukowej [pow. chęc.] kaszt. czechowskiego (ZK 1 c s. 543, 545, 548, 555, 558, 562, 566; 3 s. 265, 413; 4 s. 13, 52, 58, 74-5, 105, 128, 135; 5 s. 172; 311 s. 44-5; SP 8, 6268, 7267, 7270, 7488, 7548-9, 7678, 7707, 7730, 7757, 7848-9, 7918, 7970-71, 7992-3, 8136, 8167, 8397, 8407, 9127, 9137, 9270, 9689, 9799, 10 374, 10 760, uw. 242/69, 271/2, 45, 284/10, 15, 293/16, 40, 295/20, 33, 299/40, 312/59, 342/25, 345/2, 14, 347/22, 349/45; SP 2, 898); 1397 Klemens [kaszt.] czechowski w sprawie ze Stanisławem z G. pro intercessione hereditatis w Kobiernikach i o dom w Krakowie (ZK 1 c s. 543, 545, 548, 555, 558, 562); Marcin, Piotr kmiecie z Woli Kawęczyńskiej w sprawie ze Stanisławem z G., o to, że zbiegli od niego w nocy (ZK 1 c s. 566); 1398 Stanisław Jelitko i Jakub z G. przeciwko Marcinowi i Piotrowi kmieciom z Woli Kawęczyńskiej z powodu ich ucieczki w nocy (SP 8, 6268); Jaszek kmieć z G. zobowiązuje się zapłacić w wyznaczonym terminie 6 1/2 grz. Klemensowi [kaszt.] czechowskiemu pod gwarancją zastawu wołów (SP 8, 7494); tenże Klemens stawia zachodźcę Stan. Jelitkę z G. przeciwko Jakuszowi z Mnina [pow. chęc.] o pół domu w Krakowie i o cz. dziedziny w Korabnikach (SP 8, 7548-49); Stan. Jelitko występuje jako zachodźca Klemensa [kaszt.] Czechowskiego przeciwko Jakuszowi z Mnina o 3 kmieci, pół karczmy, pół zagrody w Korabnikach i dom w Krakowie (SP 8, 7678); Jakub dz. z Mnina uzyskał prawnie na Stan. Jelitce z G. zachodźcy Klemensa [kaszt.] czechowskiego połowę domu murowanego i połowę roli pod zamkiem krak. k. kościoła Ś. Idziego w Krakowie (SP 8, 7707); 1398 Stan. Jelitko sprowadza świadków przeciwko Jakuszowi z Mnina: Pietrasza z Michowa [pow. chęc., dziś Mnichów], Szczepana z Ossowej [pow. chęc.], Sędzisza ze Skroniowa, Mikołaja ze Skroniowa, Pietrasza Pióro z Kikowa [pow. wiśl.] i Mikołaja z Wojciechowic, którzy świadczą, iż Staszek dzierży dziedzinę w Korabnikach (Korabnie), 3 kmieci, pół karczmy i pół zagrody spokojnie 16 lat i nigdy mu ona z ręki nie wychodziła (SP 8, 7757); Klemens [kaszt.] czechowski wraz z kapelanem przeciwko Stanisławowi Jelitce z G. oskarżycielowi o wieś Korabniki i inne (SP 8, 7992); 1399 Jakusz z Mnina prawnie uzyskuje na Stan. Jelitce z G. zachodźcy Klemensa [kaszt.] czechowskiego pół wsi Korabniki ex eo, quod idem Stanislaus litteram pro maiori causa capitanei Oppociensis reponens, iterum alium terminum per eandem maiorem causam littera secunda disponebat per nuncium, intercessor dicti Clementis existens (SP 8, 8136); Stan. Jelitko z G. zapłacił sądowi karę XV za to, że bezprawnie zabrał konia kmieciowi Marcinowi Kozińcowi z Woli, co kmieć pod przysięgą świadków udowodnił (SP 8, 8167); Klemens kaszt. czechowski i jego zachodźca Stan. Jelitko z G. przeciwko Jakuszowi z Mnina o pół wsi Korabniki (SP 8, 8397); Klemens kaszt. czechowski zapłaci Jakuszowi z Mnina karę XV i tyleż sądowi, ponieważ jego zachodźca Stanisław [Jelitko z G.] utracił sądownie pół wsi [Korabniki] (SP 8, 8398, 8398a); Stan. Jelitko z G. przeciwko Jakuszowi z Mnina o 40 grz. szkody (SP 8, 8407, 8407 a, 9127); 1400 Stan. Jelitko z G. przeciwko Klemensowi [kaszt.] czechowskiemu o połowę Korabnik (SP 8, 9689, 9689 a); Stan. Jelitko z G. odstępuje swemu br. rodz. Klemensowi kaszt. czechowskiemu i jego następcom całą cz. kamienicy k. kościoła Ś. Idziego w Krakowie z rolą, ziemią i przynależnościami (SP 8, 9799); Dziersław pleban w Końskich procesuje się ze Stan. Jelitką z G. o bezprawnie zabraną dzies. w Czermnie [pow. opocz.] (SP 8, 10 374) Staszek Jelitko z G. przysięga przeciwko Dziersławowi pleb. z Końskich, że nie zabrał bezprawnie dziesięciny wart. 12 grz. w Czermnie, ani nie polecił zabrać (SP 8, 10 760); Ninogniew ze Lścina przeciwko Staszkowi Jelitce z G. o 120 drzew (SP 8 uw. 312/59); Ninogniew ze Lścina przeciwko Staszkowi Jelitce z G. o 200 korców żyta i 30 korców żyta spasionego u kmiecia, 200 drzew, a także 6 grz. gr pras. (SP 8 uw. 345/2); 1401 Stan. Jelitko z G. przeciwko Ninogniewowi ze Lścina o 300 drzew, konia, 42 grz., zboże i skóry (ZK 3 s. 265); 1402 Stan. Jelitko z G. zapłaci karę XV Adamowi z Mokrska [pow. ksiąs. par. własna] i tyleż sądowi, ponieważ nie dał mu bydła i trzody kmiecia z racji poręki, po raz drugi karę XV temuż Adamowi i sądowi za nieuwolnienie kmiecia w wymaganym czasie i po raz trzeci karę XV Adamowi i sądowi, za to, iż rzekł Adamowi „niesprawiedliwie mnie na karę wydałeś” (iniuste me in penis denunciasti) (SP 2, 898); 1404 Staszek Jelitko z G. zobowiązany do zapłaty kary XV sądowi i LXX królowi za to, że przeszkodził we wwiązaniu w dziedzinę Kananowi Żydowi za dług żydowski (ZK 4 s. 74-5); 1407 Stanisław dz. z G. skazany na zapłacenie opatowi jędrz. i sądowi kary XV z powodu porwania i uwięzienia kmiecia Piotra (ZK 311 s. 44); 1408-1445 Stanisław, Staszek Jelitko z G. kaszt. brzeski 1425-45 s. Klemensa z Łukowej (Bon. 6 s. 365; 16 s. 124; ZK 5 s. 334, 443-4, 448; 6 s. 31, 88, 111, 116-17, 150, 225, 256, 302, 360, 521, 577; 7s. 172; 8 s. 175, 287, 294, 404; 9 s. 24, 99, 286; 10 s. 119, 121; 11 s. 123-4; 12 s. 204-5, 304; 146 s. 97, 101, 114, 147; 193 s. 60, 142, 164, 191, 214, 216, 223, 249, 280, 301, 359; 194 s. 7, 36, 70-71, 85, 101, 124, 143-4, 160, 168-9, 198, 253, 272, 276, 281, 314, 320; 195 s. 30, 88, 263; 197 s. 503; SP 2, 1319, 1346, 2166, 2283, 2344, 2362, 2474, 2476, 2779; SP 7/2, 243-5, 542; AKP 8, 658; Mp. 4, 1151-2, 1156, 1193, 1367; Fed. s. 39); 1408-17 zm. przed 1428 Stachna c. Niemsty ze Skroniowa i Mikułowic pierwsza ż. Stan. Jelitki z G. (Bon. 6 s. 365; ZK 194 s. 70; SP 2, 2166); 1409 Jan z Lganowa [pow. wiśl.] sprzedaje za 150 grz. szer. gr pras. Klemensowi [Jelitce z Łukowej] kaszt. czechowskiemu całe części dziedz. w G., Czarniszycach i Korabnikach przypadłe mu po [śmierci] Stan. Jelitki z G. Klemens zobowiązuje się spłacić długi Stanisława (ZK 5 s. 172); 1411 Marcin Koza kmieć z G. (ZK 193 s. 52, 54, 63); 1413 Stan. Jelitko z G. sprzedaje dożywotnio za 40 grz. gr pras. Niemierzy z Krzelowa kan. krak. całe swoje bydło robocze nie oswojone, pod warunkiem, iż po śmierci tegoż Niemierzy, zwierzęta, które pozostaną, mają być zwrócone Stanisławowi i jego następcom bez zwrotu pieniędzy (SP 2, 1319); 1414 Świętochna wd. po Spytku z Kobyla [nie zid.] sprzedaje za 600 grz. Stan. Jelitce z G. wszystkie swoje cz. ojcowizny w G. i Czarniszycach (ZK 193 s. 164); 1415 Stan. Jelitko z G. i jego br. Niemierza z Łukowej wspólnie ręczący z. Zaklikę z Korzkwi mają zapłacić Mikołajowi z Wilkowa 115 grz. gr pras. i 30 grz. półgr pod gwarancją wwiązania go do wsi Rudno [nie zident] (ZK 6 s. 116-17) ― Stan. Jelitko z G. poręczyciel za br. swego Niemierz; zobowiązuje się zapłacić w wyznaczonym terminie 20 grz. Jakuszowie Kuropatwie z Grudzyn pod gwarancją dania mu wwiązania do całej swej cz. dziedz. w Korabnikach (ZK 193 s. 249); 1416 Stan. Jelitko z G. świadczy, że ma u Niemierzy z Galowa pół wsi Wrocanka po matce zastawioną mu za 50 grz. i jest gotowy wykupić ją w tych pieniądzach (ZK 6 s. 256); 1417 Pełka z Bilska pełnomocnik [Doroty] wd. po Klemensie Łani [z Bilska] przeciwko Stan. Jelitce z G. o dziedzinę Witowice [nie zident.] zastawioną za 12 grz. (ZK 6 s. 360); 1418 Stanisław z G. zobowiązany jest zapłacić 10 grz. Janowi z Witowic w ciągu 10 tygodni pod gwarancją wwiązania go do 1 kmiecia w Korabnikach (ZK 194 s. 143); 1419 Jakusz kmieć z G. (ZK 194 s. 253); Stanisław z G. poręczyciel Mikołaja z Kotlic daje Mikołajowi z Młodzaw [pow. wiśl.] za 30 grz. z racji posagu wwiązanie do czwartej cz. dziedziny w Kotlicach (ZK 194 s. 281); 1420 Stanisław z G. zastawia za 100 grz. półgr Janowi z Witowic swego kmiecia w Korabnikach (ZK 195 s. 30); 1426 br. Stanisław i Jakub z Mnina sprzedają za 150 grz. Stanisławowi z G. kaszt. brzeskiemu czwartą cz. dziedziny swojej w G. i Czarniszycach (ZK 8 s. 175); Stanisław z G. ma zapłacić w wyznaczonym terminie 50 grz. br. Stanisławowi i Jakubowi z Mnina pod gwarancją dania im wwiązania w charakterze zastawu do 4 kmieci, połowy karczmy, połowy zagrody w Korabnikach płacących 5 grz. czynszu rocznie (ZK 7 s. 175); 1427 Florian [Jelitko] z G. (Bon. 16 s. 125); 1428 Stan. Jelitko zapisuje swoim cc. Beacie, Katarzynie i Annie zrodzonym z pierwszego małżeństwa ze Stachną 300 grz. półgr na całej swej wsi Pilczyca w ziemi sand. Wieś tę Stanisław ma posiadać bez podatku rocznego przez 4 lata, po upływie których ma z dziećmi swymi zawrzeć ugodę w sprawie podatku z tejże wsi lub wieś tę tymże dzieciom oddać w zastaw w tychże pieniądzach. Stanisław nie może wydać swych córek za mąż bez zgody ich wujów Andrzeja i Stanisława Niemstów ze Skroniowa (SP 2, 2166); 1429 sąd grodzki krak. postanawia, że jeśli Stan. Jelitko z G. kaszt. brzeski w sporze z Wojciechem kmieciem z Wilczkowic przedłoży przyw. król., wg którego wieś, zw. Lipska Wola, została mu nadana przez króla „cum omni iure et domino”, wówczas sołtys tej wsi Jan będzie mógł odpowiadać wg prawa niem., a jeśli nie przedłoży, wówczas Jan odpowie przed sądem grodzkim krak. (SP 2, 2283). Stan. Jelitko z G. kaszt. brzeski zapisuje swej ż. Małgorzacie 200 grz. z tytułu wiana na całych swych dwóch wsiach G. i Czarniszyce (ZK 376 s. 554); 1431, 1433 Stanisław z G. kaszt. brzeski h. 3 włócznie [Jelito], zaw. Nagody (SP 2, 2344, 2474, 2476); 1436 Stan. Jelitko z G. kaszt. brzeski pół łanu swego, czyli źrebia, osiadłego w Poskitowie z poręki za zm. br. Tomka zastawia za 18 grz. Stanowi z Kuchar [pow. wiśl.?] (ZK 11 s. 123-4); Stan. Jelitko z G. w sporze z Tomkiem z Chwaścic (Fassicze) o to, że trzyma jego łąkę należącą do dziedziny Chwaścice (ZK 197 s. 503); 1440 Władysław Warn. zapisuje Stan. Jelitce z G. kaszt. brzeskiemu 130 grz. na wsi król. Lipska Wola [dziś Lipna Wola] w ziemi krak. (Mp. 4, 1367); 1444 Stan. Jelitko z G. kaszt. brzeski sprzedaje za 180 grz. Stanisławowi z Mnina całą cz. swojej dziedziny w Korabnikach (ZK 12 s. 204); Stanisław z Mnina ma zapłacić w wyznaczonym terminie Stanisławowi [z G.] kaszt. brzeskiemu 90 grz. pod gwarancją dania mu wwiązania w charakterze zastawu do całej cz. dziedziny w Korabnikach (ZK 12 s. 204-5); 1451-63 Jan z G. s. Stan. Jelitki z G. br. Mikołaja, Stanisława i Piotra (Mp. t. 5 44; Mp. t. 5 L 59; ZK 14 s. 159, 236; 258 s. 104-5); 1454-63 Mikołaj z G. s. Stan. Jelitki z G. br. Jana, Stanisława i Piotra (ZK 14 s. 159, 236; 258 s. 104-5; Mp. 5 L 59); 1454 Zbigniew z Borczyna [pow. chęc.] i Skroniowa odstępując od swego powiatu z jednej strony i Jan, Mikołaj Jelitkowie z G. z drugiej zamieniają się dobrami: Zbigniew odstępuje Janowi i Mikołajowi całą dziedzinę swą Skroniów w zamian za całą cz. dziedziny w Poskitowie (ZK 14 s. 159); 1456-98 Stanisław z G. s. Stan. Jelitki z G. br. Mikołaja, Jana i Piotra (ZK 14 s. 236; 16 s. 358; 153 s. 200; 258 s. 395-6; Mp. t. 5 M 67; L 59; Kopiarz miechowski, mikrofilm w Pracowni Słownika k. 82 v; Bon. 6 s. 365; Kniaz. 53, 63, 76, 103); 1456-68 Piotr z G. s. Stan. Jelitki, br. Jana, Mikołaja i Stanisława (ZK 14 s. 236; 258 s. 395-6; Mp. t. 5 L 59; M 67); 1456 Zbigniew z Borczyna i Skroniowa daje Janowi i Mik. Jelitkom z G. całą dziedzinę swoją Skroniów w zamian za dziedzinę w Poskitowie. Jeśli ktoś pozyska Skroniów pr. bliższości, to Zbigniew zapłaci Jelitkom 300 grz. (ZK 258 s. 104-5); Mikołaj i Jan br. rodz. z G., ręcząc za swych br. rodz. Stanisława i Piotra, oświadczają, że dokonali zamiany ze Zbigniewem niegdyś z Borczyna ich dziedziny w Poskitowie za cz. dziedziny w Skroniowie w ten sposób, że nie będą temuż Zbigniewowi szkodzić w tej dziedzinie (ZK 14 s. 236); 1463 Piotr z Jasiony i jego bratanek Jakub z Jasiony z jednej strony i Stanisław z G. ręczący za swego br. nie podzielonego (indiviso) Piotra z drugiej, zawierają ugodę, że Piotr i Jakub nie będą spiętrzać wody w ich dziedzinie Czarniszyce (ZK 258 s. 395-6); kl. jędrz zawiera ugodę z Stanisławem, Piotrem, Janem i Mikołajem z G. umarzającą spory o zatrzymanie przez Stanisława i Piotra wody w Czarniszycach i zatapianie przez to młyna klaszt. w Rakowie (Mp. 5 L 59); 1480-81 Stanisław z G. procesuje się z br. nie podzielonymi Janem, Stanisławem i Jakubem Rejami z Nagłowic (Kniaz. 53, 63, 76); a. 1490, 1490-94, 1498, 1508 pobór w G. łącznie z Czarniszycami z 4 1/2 ł. (ŹD s. 438; RP s. 136, 162, 178, 192, 208, 40, 340); 1498 Stanisław Goździeński z G. zapisuje swej ż. Barbarze c. Spytka chorążego sand. 100 grz. wiana i 100 grz. posagu na połowie swych dóbr G. i Czarniszyce. Ponadto darowuje jej połowę dworu w G. i połowę sadzawki leżącej w środku wsi G. pod dworem. Barbara może na swe potrzeby spuszczać wodę ze stawów, sprzedawać ryby i wycinać drzewa w lasach i gajach w tychże dobrach (ZK 153 s. 200); 1530 w G. pobór z 3 ł., 1 karczmy dorocznej i 1 młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 15).

5. Piotr kapelan dworu Stanisława Jelitki z G; przydzielony plebanowi w Mokrsku (SP 8, 7970) 1529 dzies. snop. z całej wsi G. plebanowi w Mokrsku (LR s. 107).

1 Identyczny albo ze Stanisławem Kogutkowicem, albo ze Stanisławem Jelitką.

2 W 1381-88 występuje w źródłach Stan. Jelitko nie piszący się z G. (SP 8, 697; ZK 1 a s. 333; 1 b s. 44-5).