GÓRA

(1379 n. Gora, 1389 Gori, 1463 Gorra, 1476 Gory), dziś Górka Kościejowska (Mat. do MWK s. 64), 10 km na W od Skalbmierza.

1. 1490 n., 1581 pow. prosz. (ŹD s. 440, 16); 1470-80 n. par. Racławice (DLb. 1 s, 100).

2. 1433 2 stajania roli w Racławicach blisko ujazdu górskiego (ZK 197 s. 257); 1442 łąka w tej wsi blisko górskiego ujazdu (ZK 256 s. 204); 1450 Stanisław z G. zeznaje, że ustąpił stryjowi Stan. Niemście z Wojciechowic do dóbr Szczytniki [par. Proszowice] z tytułu podziału dóbr gaj w G., o który pozywa go Mik. Kula. Stan. Górski odstępuje ponownie ten gaj Mikołajowi i ręczy za br. Mikołaja, że gdy wróci on z Węgier do ziemi krak., to potwierdzi tę rezygnację; tenże Stanisław ustępuje br. stryjecznemu Stan. Niemście ze Szczytnik stary gaj → Bidziny w G., niwę k. Pamięcic i gaj zw. Biskupiec, zgodnie z podziałem dóbr dokonanym przez ich ojców. Ręczy też za starszego br. Mikołaja, że wpisze on do akt ziemskich podobne zrzeczenie (ZK 199 s. 108, 114); 1490 krzaki zw. Lesie blisko gaju zw. Żydówka → p. 3; gaj w Racławicach blisko gaju zw. Żydówka oraz k. granic G. i Janowic [dziś Janowiczki] (ZK 263 s. 121); 1531 gaje, łąka, łany: Kowalowskie, Gorzowskie i Płaczkowskie → p. 3.

3. Własn. szlach. 1379-95 Sułek Żydówka z G. [h. Grzymała] dworzanin pana Zdziebora w r. 1379, sędzia grodzki krak. w l. 1388-95 (SP 8, 589, 4653; ZDM 1, 169, 204; 4, 1055; ZK 2 s. 23; KK 2, 253, 374, 395, 399; Mog. 96; Fed. s. 138); 1394 Siema pleb. z Pałecznicy przeciw Marcinowi zw. Nogaj karczmarzowi w G. o to, że odszedł od niego bez czasu (ZK 1 c s. 150); 1398-1403 Szymon, Szymek z G. s. Sułka, sołtys w Nawarzycach, dz. cz. w → Dziekanowicach [par. Działoszyce] do r. 1411; 1398 tenże z matką Nastką pozyskują pr. bliższości cz. w Dziekanowicach na Dziersławie, z Bronocic, któremu Szymek ma zapłacić 60 grz. (SP 8, 6806); 1399 Nastka wd. po Sułku z G. sprzedaje dom w Krakowie (ZDK 1, 136); 1400 Szymek i Piotrasz ss. zm. Sułka sędziego i burgr. grodu krak. oraz ich matka Anastazja z G. sprzedają za 60 grz. kl. jędrz. sołectwo w Nawarzycach (ZDM 4, 1146-7); Piotrasz s. Sułka z G. w sporze z podsędkiem krak. Dobkiem odstępuje od swych dóbr patrymonialnych i ojcowskich twierdząc, że ich nie posiada (SP 8, 9570); 1401 → Dziekanowice; 1403-15 Helena c. Sułka z G., ż. Mikołaja Ryndy z Uściszowic [pow. wiśl.] (ZK 3 s. 499-500; 193 s. 265); 1403 Piechna ż. Adama z Żeleźnikowej na podstawie dok. Kazimierza W. oddała roszczenia Nastki wd. po Sułku z G. i ich dzieci: Piotrasza, Szymka, Sułka i Heleny o trzecią cz. dziedziny w Stępocicach, należącej niegdyś do wwdy krak. [Piotra] Nieorzy; Gaweł z Racławic oddala prawem roszczenia Heleny c. Sułka z G. o konie (ZK 3 s. 543, 573); Maciek z Łabiszyna [Kujawy] oddała roszczenia Heleny c. Sułka z G., w obecności jej męża Mikołaja Ryndy, jako jej zachodźcy, o 260 grz. z tytułu pewnych szkód (SP 2, 964); 1424 Paweł z Krzeszówki nie stawił się przeciw Piotrowi z G. o to, że wypędził jego kmiecia z zastawionego mu łanu (SP 2, 1952); Mikołaj kmieć z G. (GK 2 s. 212); 1429 szl. Michał włodarz w G. pana Niemsty (GK 3 s. 445); Mikołaj Karp włodarz w G. (ZK 196 s. 340).

1441-58 Stan. Górski z G. i Skroniowa [h. Jastrzębiec.] młodszy br. Mikołaja, bratanek Stan. Niemsty z Wojciechowic, br. stryjeczny Stan. Niemsty ze Szczytnik (ZK 199 s. 108; 258 s. 76-7, 148); 1441 Władysław [Warn.] zapisuje 150 fl. Stanisławowi z G. na wsi Zuchorzyce w ziemi lwowskiej; 1443 tenże król zapisuje temuż 30 grz. na tejże wsi (ZDM 8, 2318, 2463); 1448-50 Mikołaj z G. br. Stanisława (ZK 147 s. 171, 213; 199 s. 108, 114; 258 s. 148); 1452 Stanisław z G. wyznacza ż. Elżbiecie c. Jakuba z Węchadłowa 50 grz. posagu i 100 grz. wiana na połowie dóbr w G. i Skroniowie (ZK 258 s. 52); 1453 tenże sprzedaje za 240 grz. br. Andrzejowi i Jakubowi z Wojciechowic swoją cz. w Skroniowie (GK 11 s. 914-5); 1458-63 Barbara wd. po Mikołaju z G., br. Stanisława, 2 voto ż. Jakuba z Lipna [pow. chęc.] (ZK 258 s. 148, 399); 1458 tenże Stanisław daje jej z tytułu 20 grz. wiana wwiązanie do 1 ł. osiadłego w G. z kmieciem zw. Wędzony, płacącym 2 grz. czynszu (ZK 258 s. 148-9); Elżbieta ż. Jerzego z Żarczyc [pow. chęc.] przeciw Mikołajowi, Janowi i Annie dzieciom jej br. Stanisława Górskiego o dobra w G. (ZK 15 s. 11); 1458-81 Jan z G. s. Stanisława (ZK 15 s. 11; 260 s. 280; 262 s. 10, 211, 311); 1458-88 Mikołaj z G. s. Stanisława (ZK 15 s. 11; 201 s. 175, 184; 258 s. 205; 260 s. 280; 262 s. 10, 211, 311; 263 s. 35); 1459-63 Elżbieta wd. po Stan. Górskim z G., 2 voto ż. [Jana] Kowalowskiego (ZK 258 s. 198, 399, w źródłach występuje do r. 1495 jako Elżbieta Górska); 1459 taż zeznaje, że ww. dzieci Stan. Górskiego wypłaciły jej 50 grz. z tytułu posagu z ich dóbr po ojcu i matce. Pieniądze te dał jej ojciec Jakub z Węchadłowa jako posag, kiedy była ż. Stan. Górskiego (ZK 258 s. 239); wyrokiem sądu Mikołaj s. Stan. Górskiego ma dać Barbarze ż. Jakuba z Lipna wwiązanie w 20 grz. w kmiecia zw. Wędzony w G. (ZK 258 s. 244); 1463 Barbara ż. Jakuba z Lipna, wd. po Mikołaju z G., zeznaje, że ustąpiła Elżbiecie ż. młodszego Kowalowskiego, wd. po Stan. Górskim, szwagrze Barbary, połowę łanu w G. z kmieciem zw. Wędzony. Cały ten łan ma ona w zastawie w 20 grz. od tejże Elżbiety (ZK 258 s. 399); 1464 Jakub z Wojciechowic i Jakub z Węchadłowa zeznają, że Jan Niemsta z Krzcięcic rozliczył się z opieki nad dziećmi Stan. Górskiego, którą sprawował w spadku po swoim zm. ojcu Stan. Niemście (ZK 260 s. 68); Jan kmieć z G. (ZK 200 s. 271).

1469 Mikołaj z G., poręczając za br. Jana i siostrę Annę, zastawia na rok za 50 grz. Stanisławowi z Dziewięczyc połowę dóbr po ciotce Dorocie w G.; Mikołaj i Jan z G. mają zwrócić 50 grz. gr pospol. temuż Stanisławowi pod gwarancją zastawienia mu połowy dóbr w G. (ZK 260 s. 268, 280); 1470-80 3 przymiarki wsi G. (DLb. 1 s. 100); 1480 Stanisław z Dziewięczyc wydzierżawia na rok za 6 grz. Mikołajowi z G. całą cz. w G., którą ma w zastawie od niego i jego br. Jana (ZK 262 s. 101); 1488 Piotr z G. rezygnuje na rzecz Elżbiety wd. po Janie Kowalowskim z trzymanej w zastawie cz. zw. Puzdrowskie w Racławicach (ZK 263 s. 36); 1489- 93 pobór z 2 i 1/2 ł., 1494 z 2 ł., 1496-9 brak danych o poborze (RP s. 137; ŹD s. 4401W ŹD s. 440 wydawca błędnie pod G. umieścił cz. Popowskiego z 1/2 ł., zamiast prawidłowo, jak w rpsie, pod Racławicami, w których dziedziczyli Popowscy; RP s. 163, 179, 193, 209, 79, 115, 42, 13); 1490 Jan Potocki z Głupczowa daje Piotrowi Kmicie z G.2Kmitowie dziedziczyli wieś → Góry w par. Kalina. Również Piotr wcześniej posiadał tam część i pisał się z Gór całą cz. z dworem w Racławicach z wyjątkiem gaju zw. Szronie, położonego nad Rędzinami między gajami Spytka z Melsztyna3Spytek posiadał Piotrkowice Wielkie nad Szreniawą w par. Niegardów. Do dworu w jego wsi należały ex antiquo gaje w Racławicach (por. np. ZK 154 s. 229-32―w r. 1505 Jan z Melsztyna sprzedaje Mik. Glińskiemu m. in. Piotrkowice z dworem, do którego należą gaje w Racławicach), oraz łanu sprzedanego mieszczaninowi proszowskiemu [cz. zapiski całkiem zniszczona] w zamian za cz. w G. z pr. patronatu i częścią ławki w kościele w Racławicach, z krzakami zw. Lesie w dziedzinie G. blisko gaju zw. Żydówka. Katarzyna Popowska [ż. Wawrzyńca z Popowic] rezygnuje z oprawy zabezpieczonej jej na G. przez [ojca] Piotra Kmitę; tenże zrzeka się na rzecz Katarzyny c. Mik. Dąbrowskiego ze Złotej Wielkiej [pow. wiśl.] 400 fl. węg., które ma od Jana z Głupczowa na Racławicach; tenże Piotr z ż. Katarzyną c. tegoż Mikołaja zobowiązują się bronić Jana Potockiego z Głupczowa od wszelkich przeszkód i szkód z tytułu dóbr kupionych w G. (ZK 263 s. 118-22); 1490-1515 Jan Potocki z → Głupczowa dz. m. in. G.; 1493 Piotr z G. i Racławic (ZK 202 s. 463); 1495 Elżbieta wd. po Stanisławie z G. odstępuje Stanisławowi z Barczkowa całą cz. zw. Puzdrowskie w Racławicach, którą ma w 80 grz. od Piotra z G.; taż ustępuje Piotrowi Kmicie z G. 2 zagrody z gajami w Racławicach, które ma od niego w 18 grz. (ZK 263 s. 334-5); 1496 Piotr z Potoku [dziś Złoty Potok, pow. lel.] sprzedaje za 160 fl. węg. i za 30 owiec br. Janowi całą cz. w G.; Feliks z Potoku sprzedaje za 180 fl. węg. br. Janowi przypadłą mu w spadku po stryju całą cz. w G.; tenże Jan zastawia za 30 grz. do pełnej spłaty Stan. Żydówce z Racławic całą cz. w G. (ZK 263 s. 364-6); Jan Potocki z Głupczowa wyznacza ż. Annie c. Jana Wężyka z Mokrska [ziemia wieluńska] 500 grz. posagu i 500 grz. wiana na całej swej cz. dóbr w Głupczowie, G., Janowicach i Racławicach oraz na dworze z rolami, wielkim stawem i małymi stawami w Głupczowie (ZK 203 s. 152).

1515-31 Baltazar Potocki s. zm. Jana i Anny, dz. m. in. G., → Głupczów; 1515-39 Feliks Potocki s. zm. Jana i Anny, dz. m. in. G., → Głupczów; 1515-8 Stan. Potocki s. zm. Jana i Anny, dz. m. in. G., → Głupczów; 1525 Feliks Potocki z Głupczowa i Potoku za zgodą nie podzielonego z nim br. Baltazara zeznaje, że wziął za ż. Elżbietą c. Mik. Wspinka z Będkowa [woj. sier.] wojskiego większego sier. jako posag 500 fl. pol. w gotówce i 100 fl. w złocie, perłach i innych kosztownościach. Całą tę sumę zapisuje jej na swej cz. dóbr w: Głupczowie, G., Janowicach i Racławicach w pow. prosz., na dobrach [król.] w ziemi wieluńskiej, tj. na: Mokrsku, Skomlinie, Słupsku, Toplinie, Komornikach i Wróblewie oraz na m. Osjaków z młynem i wsią Wielka Wieś [dziś Wielgie]. Gdyby z dobrami w ziemi wieluńskiej były jakieś kłopoty, to cz. owych pieniędzy zapisze jej na cz. dóbr w: Potoku, Woli Ponik, Piasku, Zarzeczu, Siedlcu i Lipniku w pow. lel.; tak samo brzmiący zapis wnosi za jego zgodą br. Baltazar, który wziął również 600 fl. w pieniądzach i kosztownościach za ż. Jadwigą c. tegoż Wspinka (ZK 206 s. 161-4); 1529 folwark (LR s. 209); 1530 w G. pobór z 2 ł. (RP k. 21); 1531 z podziału dóbr br. Feliksowi i Baltazarowi Potockim przypada po połowie wieś G. z folwarkiem, gajami i łąkami, → Głupczów; ciż dzielą się dobrami. Starszemu Feliksowi przypada Głupczów z dworem, połowa ról i gajów folw. w G., łąka tamże blisko łąk kmieci z Głupczowa, 1 i 1/2 ł. opust. w G. zw. Kowalowskie, Gorzkowskie i Płaczkowskie oraz wszystkie gaje w Racławicach. Baltazarowi przypada cała wieś Janowice, w G.: połowa ról i gajów folw., wszyscy kmiecie osiadli, karczma i wszystkie role opust., które nie zostały opisane w dziale Feliksa, oraz kmieć osiadły w Racławicach zw. Wojciecha. Baltazar będzie posiadał połowę Potoku i wsi doń przynależnych i nie podzieli się tymi dobrami z Feliksem, ale kiedy ten zażąda, to wypłaci mu 200 fl. i 10 grz. oraz wykupi z zastawu wieś Głupczów (ZK 187 s. 189-90); tenże Baltazar dz. G. i Racławic sprzedaje za 2000 fl. węg. Maciejowi z Drzewicy [pow. opocz.] arcybpowi gnieźn., prymasowi i legatowi oraz jego br. Adamowi kaszt. rad. przypadłe mu z podziału cz. w G. i Racławicach, a daje im Janowice. Ich siostrzenica Jadwiga ż. Baltazara, c. zm. Mik. Wspinka z Będkowa wojskiego większego sier. zrzeka się pr. do posagu i wiana, ale Drzewiccy wypłacają jej 500 fl. (ZK 187 s. 190-3); 1533 Feliks Potocki dz. Głupczowa i cz. G. w pow. prosz. zastawia te dobra za 525 fl. Mik. Lutomierskiemu (WAP Arch. Potockich 108 s. 417―reg.); 1536 Feliks Potocki dz. w G. zapisuje 420 fl. długu Janowi Wilkockiemu z Janowic na całej swej dziedzinie w G. w pow. prosz. (tamże, s. 288―reg.); 1539 tenże Feliks sprzedaje za 520 fl. temuż Janowi dz. G. i Janowic całą cz. w G. oraz połowę ławki w kościele w Racławicach, należącej do jego ż. Elżbiety (tamże, s. 418).

5. 1470-80 dzies. snop. z 3 przymiarków wsi G. prebendzie Więckowskiej w kat. krak. (DLb. 1 s. 100); 1529 dzies. snop. wart. 24 gr z ról folwarcznych w G. plebanowi w Racławicach (LR s. 209).

Uw. Uzupełnienia do G. → Góry.

1 W ŹD s. 440 wydawca błędnie pod G. umieścił cz. Popowskiego z 1/2 ł., zamiast prawidłowo, jak w rpsie, pod Racławicami, w których dziedziczyli Popowscy.

2 Kmitowie dziedziczyli wieś → Góry w par. Kalina. Również Piotr wcześniej posiadał tam część i pisał się z Gór.

3 Spytek posiadał Piotrkowice Wielkie nad Szreniawą w par. Niegardów. Do dworu w jego wsi należały ex antiquo gaje w Racławicach (por. np. ZK 154 s. 229-32―w r. 1505 Jan z Melsztyna sprzedaje Mik. Glińskiemu m. in. Piotrkowice z dworem, do którego należą gaje w Racławicach).