(1373 molendinum Szczepanconis, przed 1403 molendinum Vinconis, 1403 molendinum super Nigra Villa [Czarna Wieś] prope Cracoviam, 1408 molendinum Granowski, 1424 molendinum Granowskey, Granowskych, 1438 Granowszky Mlin) młyn z wieżą, dziś nie istnieje, nazwa nie notowana w UN i na planach Krakowa, leżał nad rz. Rudawą, k. Czarnej Wsi i Łobozowa, powyżej Błonia, ok. 2,5 km na W od centrum Krakowa.

[Pow. krak.; par. Ś. Szczepana w Krakowie]

Własn. mieszczan krak., później szlach., następnie mieszczan krak. 1373 Bart rezygnuje na rzecz Szczepankowej z młyna, ogrodów i stawu (Krzyż. 910); 1375 wyznaczeni arbitrzy ustalają granice pastwisk należących do kl. zwierzyn. i pastwisk m. Krakowa. Biegną one od rz. Rudawy do młyna zw. Chełmski Młyn obok stawu tego klasztoru aż do przekopy i pieców cegielni, stąd aż do Kawiorów, dalej do młyna pani Małgorzaty wd. po Szczepanie i przekopy, i nią do jej początku (KMK 1, 49)¹Małgorzata wd. po Szczepanku lub Szczepanie zw. Pęcherz z s. Franciszkiem występują w źródłach w l. 1373-1400 (por. np. DSZ s. 298). Pod koniec XIV w. pozbywali się majątku. W r. 1399 sprzedali wieś Rzeszotary, a młyn zapewne już wcześniej. Szczepanek jest poświadczony w źródłach od r. 1367 (Krzyż. 147 i n. wg ind.); 1402 z kasy miej. Krakowa wydano 6 grz. na dok. dotyczący Błonia za domem (retro domum) pani Ociny [Pileckiej, wd. po wwdzie sand. Ottonie, Ocie] (KRK 2 s. 332); 1403 Klimek młynarz z młyna należącego ongiś do Szczepanka, położonego pod Błoniem za Kawiorami, wydzierżawia na rok za 14 grz. od Jadwigi z Pilczy [Pilicy] tenże młyn z wszystkimi pr. i miarami (SP 2, 957; ZK 3 s. 494); taż Jadwiga na wypadek śmierci zapisuje wnukowi Ocie s. Wincentego z Granowa [woj. pozn., i swej c. Elżbiety] cały młyn powyżej Czarnej Wsi k. Krakowa, kupiony od mieszcz. krak. Winka (SP 2, 965)²Kolejny właściciel młyna Winek pochodził z Gdańska, w źródłach poświadczony od r. 1384 (por. SSNO 6 s. 111-2); 1408 Marcin młynarz z młyna zw. G. za Czarną Wsią (GK 1a k. 53v); 1420 Mikołaj młynarz z młyna królowej [Elżbiety Granowskiej] za Czarną wsią oskarża 6 kmieci z Rybnej o pobicie (GK 1 s. 300); 1424-31 Jan alias Jaszek młynarz z Błonia, czyli z młyna pani Granowskiej, jego ż. Stanisława (GK 2 s. 283; 3 s. 188, 562 – z młyna pana Jana Granowskiego s. Elżbiety, 588, 593, 607, 623, 625; 4 s. 39, 65, 77, 89, 103, 113, 156, 159, 179, 272, 309); 1424 Jan młynarz z Błonia, czyli z Młyna pani Granowskiej przeciw Frankowi zagr. z Nowej Wsi i Łukaszowi zagr. z Biskupiego o skoszenie łąki, z czego ma szkodę 14 sk. (GK 2 s. 283-4, 296); 1425 tenże Jan w sporze z tymiż ma przedłożyć sądowi dok. (GK 2 s. 325).

1438 Jan zw. Sarna dz. Piotrkowic [star. pilecki, właściwie burgr.] sprzedaje za 40 grz. półgr Marcinowi zw. Polski krawcowi i mieszcz. krak. swoją połowę młyna zw. G. M. na rz. Rudawie przed Krakowem, w pobliżu Czarnej Wsi. Jego granice stykają się z pastwiskami m. Krakowa i biegną prosto do Łobzowa i ogrodów „Kalderborconis”. Jan powinien wodę płynącą do młyna „deliberare alias wiguszczicz” (DSZ 187; ZK 150 s. 103-4); Mik. Wierzynek dz. Śledziejowic z s. Janem sprzedają za 330 grz. szer. gr temuż Marcinowi połowę młyna dębnego zw. G. przed m. Krakowem, w pobliżu Kawiorów, za żydowskim cmentarzem. Młyn ten uzyskali w tej sumie od Jana z Pilczy za służby i jako odszkodowanie (DSZ 188 – na odwrociu or. ręką XV w.: w sprawie połowy młyna „Dabni et Granowsky” przed Krakowem); 1442 kaszt. połaniecki Piotr z Chełmu sprzedaje za 20 grz. gr pospol. temuż Marcinowi dopływ wody z rz. Rudawy do młyna nad tą rzeką, która płynie do niego od dawna (exantiquo alias stharodawna). Nie może jednak zalewać młyna Piotra, „excepta aqua impetuosa, que dicitur walna powodz”. Marcin może zbudować jaz od brzegu do brzegu w dziedzinie kasztelana, z której ma pr. wieczyście pobierać ziemię i piasek do jego budowy i konserwacji. Wodę na jazie, poza powodzią, będzie jednak utrzymywał na poziomie wedle poprzedniej miary i znaków „in statua alias na sluppye” wykonanych za pomocą wiertła i tamże wbitego żelaznego gwoździa. Jeśli słup ulegnie zniszczeniu, za zgodą Piotra, Marcin obow. ustawić w wodzie nowy z miarą i znakami opisanymi wyżej. Tenże Marcin względnie jego spadkobiercy są obow. wg potrzeby do wszelkich usług krawieckich (craweczska robotha) na czas życia kasztelana dla niego i jego ż. Tarnoszki (DSZ 192; SP 2, 3050); 1443 Jakub młynarz z młyna G. (GK 8 s. 389).

1446 uczc. Marcin Polski krawiec z Krakowa wydzierżawia młynarzowi z Krakowa Grzegorzowi za 10 grz. gr pol. rocznie swój młyn zw. G. na rz. Rudawie za wsią Czarna Wieś, z wszystkimi pożytkami z wyjątkiem stawu, w którym Marcin będzie łowił ryby, wieży (turri) i ogrodu, gdzie ma być założony staw. Grzegorz obow. do małych napraw, a troska o sprzęt młyński pozostaje w gestii Marcina. Dzierżawca wg potrzeby będzie poprawiał dopływ wody i jaz na rzece Rudawie. Zeznaje też, że już wypłacił Marcinowi 10 grz. (GK 9 s. 557)³Marcin Polski występuje w źródłach do r. 1465 (MPH 4 s. 448; → Chroszczyna Mała p. 3: cz. Trzecieskich); 1512 z powodu sporów o pewne łąki, pastwiska i granice komisarze król. ustalają granice między przynależnościami m. Krakowa a wsią Zwierzyniec, należącą do kl. norbertanek. W obecności starców i starych kmieci za wsi: Zwierzyniec, Łobzów, Kawiory i Czarna Wieś przebadano granice z dawna oznakowane. Pierwszy „scopulus alias copyecz” narożny jest obok opust. starego młyna miej. [Kletnera w końcu XV w.] k. upustu rz. Niecieczy w kierunku klasztoru i należącego do niego ogrodu Chmielowskiego. Stąd granice biegną k. płotów ogrodów w kierunku klaszt. stawu i „per sufficem alias przez wyrzchowysko” tego stawu do przekopy, czyli rzeki, która płynie obok płotów i ogrodów „superioris ville Zwierzyniec et ulterius”, obok tejże rzeki sypano kopce aż do rz. Rudawy. Ostatni kopiec usypano ,,in quodam monticulo circa molendinum desertum”. Tu zbiegają się granice wsi Chełm, Wola [Chełmska, później Justowska] i Łobzów. Od tego kopca biegną granice m. Krakowa aż do ogrodzeń Czarnej Wsi, Kawiorów i ogrodów k. przedmieścia miej. [Garbar] (Prawa i przywileje m. Krakowa 1, 479, por. wyżej granice z r. 1375).

Uw. G. M. jest prawdopodobnie identyczny z młynem zw. → Czudzic, poświadczonym już w r. 1366. Wskazują na to wyraźnie dok. graniczne z l. 1366 (KMK 1, 36 – treść w haśle Czudzic), 1375 i 1512. W opisach granic konsekwentnie stałym elementem jest młyn na rz. Rudawie niedaleko ogrodzeń Czarnej Wsi. Wydaje się, że G. M. jest kontynuacją jednego z młynów kl. zwierzyn. na rz. Rudawie, które wymieniają już najstarsze dok. tego klasztoru z l. 1254, 1256, 1286 i 1287. Por. w tej sprawie dane w haśle Czudzic. Podnieść tu też trzeba, że or. wszystkich dok. wydanych w DSZ znajdują się do dziś w kl. zwierzyn.

Wzmianka o domu Ociny z r. 1403 może wskazywać, że z jej inicjatywy k. młyna zbudowano rezydencję z wieżą obronną.