JELEŃ

(1303 Gelen, 1489 Gyelyen, 1491 Gyelyeny, 1529 Jeleny) 12 km na NW od Chrzanowa.

1489 n. pow. krak., 1581 pow. krak.-prosz. (RP k. 132; ŹD s. 35); 1489 n., 1598 par. Jaworzno (RP k. 132; WR k. 402).

Własn. bpa krak. w kluczu lipowieckim. 1303 bp krak. Jan [Muskata] powierza Pawłowi z J. osadzenie wsi J. na pr., jakiego używa m. bpa Sławków, w lasach nad rz. Przemszą [Czarną] i Wąwolnicą, na 40 ł. Sołtys i mieszkańcy otrzymują 7 lat wolnizny, po upływie której mieszkańcy winni płacić 1/2 grz. czynszu oraz dawać dzies. snop. Sołtys otrzymuje 2 ł. wolne - zgodnie z pr. niem. - od czynszu i dzies., płaci jedynie meszne kościołowi. Sołtys otrzymuje co szósty ogród i trzeci den. z kar. 3 razy w roku sołtys i mieszkańcy winni podejmować przyjeżdżającego na sąd wysłannika bpa. Nad rz. Przemszą sołtys może zbudować młyn (ZDM 1, 14); 1489-94, 1496, 1499 pobór z 2 ł.; 1497-8, 1500, 1508 pobór z 1 1/2 ł. (ŹD s. 433; RP s. 132, 158, 172, 188, 202, 65, 3, 104, 33, 241, 333); 1529 wieś płaci bpowi 2 grz. czynszu. Dzies. snop. wart. 2 1/2 grz. ze sołectw w Jaworznie i J. oraz meszne w życie wart. 2 grz. 17 gr łącznie z Byczyną plebanowi w Jaworznie (LR s. 13, 151-2).