KADCZA

(1280 Kadcza, 1283 Kadche, 1292 Kadcze, 1470-80 Kathcza, Cacza, 1530 Karcza, 1536 Katcza) 7,5 km na SW od Starego Sącza.

1. 1530, 1581 pow. sądec. (RP k. 41; ŹD s. 128); 1470-80, 1596 par. Podegrodzie (DLb. 3 s. 341; WR k. 38).

2. A. 1292 Kunegunda ks. krak. i sand. nadaje swemu kapelanowi Bogufałowi kan. sand. pleb. m. [Starego] Sącza w zamian za jego dziedzinę Łąkę, dziedzinę Opalana położoną naprzeciw klaszt. wsi K., pomiędzy dwoma dopływami Dunajca Babim Potokiem [dziś Gaboński Potok] i Obidzą (Mp. 2, 519 kop.); 1577 granice między Jazowskiem, Piestrzcem, Obidzą i Wolą [Jazowska] a wsiami K., Szczereżem, Maszkowicami i Opalaną, → Gruszów [par. Jazowsko] (ZK 407 s. 383-91); 1580 granice między → Gruszowem [par. Jazowsko], Jazowskiem i Obidzą a K. i Opalaną (ZK 406 s. 285-8); 1597-8 spór graniczny pomiędzy wsiami Gabań i Gabańska Wola Marcina Wierzbięty z jednej strony, wsiami Kadcza i Opalana Zofii Rożnownej opatki i całego kl. [klar.] w Starym Sączu z drugiej strony, i wsiami Obidza, Łazy i Jazowsko szl. br. rodz. Adama, Stanisława, Andrzeja, Krzysztofa, Mikołaja, Wojciecha i Przecława Szalowskich z trzeciej strony jest rozpatrywany w miejscu zw. Gąszcz nad rz. zw. Paleniska (Palieniska), gdzie zbiegają się ściany ww. wsi (ZK 409 s. 154-8, 265-76).

3. Własn. kl. klar. w → Starym Sączu. 1280 księżna Kunegunda zakładając kl. klar. w Starym Sączu nadaje mu wyszczególnione imiennie wsie, m. in. K. (Mp. 2, 487 kop.); 1283 papież Marcin IV zatwierdza uposażenie kl. klar. w Starym Sączu, który ma m. in. K. (Mp. 1, 102 kop.); 1292 Wacław król czeski, ks. krak. i sand. zatwierdza klasztorowi Klar. w Starym Sączu posiadłości, m. in. K. (Mp. 2, 521 kop.); 1470-80 własn. kl. [klar.] w Starym Sączu. We wsi 15 ł. kmiec., karczma z rolami. Kmiecie płacą z każdego łanu po pół grz., oddają po 1 kogucie, po 20 jaj i po 2 sery, odrabiają powaby, a z racji spy każdy z kmieci daje 1 miarę żyta, 2 pełne miary owsa i płaci 4 gr. Karczma płaci 1 grz. czynszu (DLb. 3 s. 341, 359); 1530 w K. pobór z 3 ł., 3 prętów, 1 karczmy dziedz. i 1 młyna dorocznego o 1 kole (RP k. 41); 1536 w K. pobór z 3 ¼ ł., 1 karczmy dziedz. i 1 młyna o 1 kole (RP); 1564 wieś K. w kluczu gołkowskim [wsi Gołkowice] kl. starosądec. płaci 2 grz. 2 gr 10 den. czynszu. Inne obciążenia jednakowe dla każdej wsi klaszt., → Sącz Stary – klasztor klarysek (LK 1 s. 167-8).

4. 1470-80 brak sołectwa w K. (DLb. 3 s. 341); 1572 poświadczone sołectwo w K. (S. Płaza, → p. 7, s. 127); 1591 w K. sołtys roczny Kasper Kliś (F. Kiryk, Zarys dziejów latyfundium starosądeckiego [w:] Historia Starego Sącza od czasów najdawniejszych do 1939 roku, praca zbiorowa pod red. Henryka Barycza, Kr. 1979, s. 151; przed 1698 r. sołectwo w K. było na 2 rolach, które przedtem trzymał Wojciech Kliś na mocy przywileju nadanego przez kl. starosądec. Kliś zrujnował sołectwo i ustąpił zeń, a po nim sołectwo przejął w dzierżawę Jan Częstecki, który je odbudował, por. S. Płaza, → p. 7, s. 55).

5. 1470-80 dzies. snop. i kon. wart. 15 grz. z całej wsi K. bpowi krak. (DLb. 3 s. 341).

7. S. Płaza, Sołectwa w powiecie sądecko-czchowskim w XIII-XVIII w., Rocznik Sądecki, 9, 1968, s. 53-55; Rutkowska-Płachcińska, s. 52, 54, 62, 162.